فهرست مطالب

نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال بیستم شماره 1 (بهار 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/04/01
  • تعداد عناوین: 15
|
  • محمود حاجی رحیمی، گلباغ اسدی شیرین صفحه 1
    محصولات زراعی در کشاورزی استان کردستان، سهم بزرگ و تعیین کننده ای دارند، از این رو مطالعه جنبه های اقتصادی این محصولات به ویژه در ارتباط با توان تجاری و رقابتی آن ها در بازارهای جهانی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف مطالعه حاضر بررسی و ارزیابی توانمندی های استان کردستان در تولید و تجارت محصولات زراعی منتخب (شامل گندم آبی، گندم دیم، جوآبی، جو دیم، ذرت، لوبیا، نخود آبی، نخود دیم، سیب زمینی و گوجه-فرنگی) با استفاده از معیار مزیت نسبی است. برای این منظور از شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (SCB) استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد محصولات گندم آبی، جوآبی، ذرت، سیب زمینی و گوجه فرنگی در سال-های زراعی 81-1380 و 82-1381 در هردو سال و محصول نخود دیم تنها در سال زراعی 82-1381 دارای مزیت نسبی و بقیه محصولات فاقد مزیت نسبی بوده اند. در بین محصولات دارای مزیت نسبی، سیب زمینی دارای بالاترین میزان مزیت نسبی بود. به عبارت دیگر، از نظر قدرت رقابت در بازار جهانی، این محصول بیش ترین توانمندی را دارد. بعد از سیب زمینی، گوجه فرنگی، ذرت، گندم آبی و جو آبی در رده های بعدی توانمندی قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: استان کردستان، محصولات زراعی، مزیت نسبی
  • مهری راعی جدیدی، محمود صبوحی صابونی صفحه 11
    درمطالعه حاضر مدل برنامه ریزی آرمانی فازی (FGP) جهت تخصیص بهینه زمین-های کشاورزی منطقه کشک سرای شهرستان مرند، استان آذربایجان شرقی مورد استفاده قرار گرفت. در مدل سازی، اهداف زارع شامل بهره برداری از کل زمین قابل کشت، منابع تولیدی، سطوح تولید محصولات مختلف و کل سود مورد انتظار به صورت فازی بیان شد. آرمان های مورد نظر در 16 سناریو در قالب تک هدفه، ترکیبی و الویت بندی تهیه و تدوین گردید. نتایج نشان داد که در مقایسه با وضع موجود، از بین سناریوهای تک هدفه و ترکیبی، سناریو حداقل کردن هزینه ها (سناریو2)، بهترین سناریو است. در ساختار اولویت بندی، سناریوی 10 به ترتیب با اولویت حداکثرسازی سود، حداقل سازی هزینه ها، اهداف تولیدی با توجه به حداقل سازی هزینه ها و تحقق اهداف تولیدی و سناریوی 13 به ترتیب با اولویت حداکثرسازی سود، تحقق اهداف منابع تولیدی، حداقل سازی هزینه ها و تحقق اهداف تولیدی، کم ترین فاصله اقلیدسی را نشان داده و اهداف فازی مورد نظر را تامین کردند. افزون بر آن، در اکثر سناریوها گندم دیم وآبی و جو دیم بیش-ترین و جو آبی کم ترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص دادند. با توجه به این یافته ها، کشاورزان می توانند با تخصیص مجدد منابع، به اهداف مورد نظر خود بهتر دست یابند.
    کلیدواژگان: الگوی بهینه کشت، برنامه ریزی چند هدفه فازی، منطقه کشکسرای مرند
  • وحید فتحی رضایی، مصطفی ولیزاده، خشنود علیزاده، سعید زهتاب سلماسی صفحه 23
    به منظور شناسائی لاین های برتر گاودانه از لحاظ مقاومت به خشکی در شرایط دیم و آبی، 15 لاین با منشاء خارجی و یک لاین بومی مراغه به عنوان شاهد، در مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد ارزیابی قرار گرفتند. این ارزیابی طی دو آزمایش دیم و آبی با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف موجود بین لاین ها در همه صفات مورد بررسی در هر دو آزمایش معنی دار بودند. در تجزیه مرکب دو محیط، از نظر همه صفات به جز ارتفاع بوته، تفاوت معنی داری وجود داشت. اثر متقابل محیط × ژنوتیپ برای همه صفات به جز ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته و تعداد دانه در نیام معنی دار شدند. مقایسه میانگین لاین ها در آزمایش های دیم و آبی نشان داد که لاین Sel 2518 کم ترین تعداد روز تا گلدهی و لاین های Sel 2515 و Sel 2516 کوتاه ترین دوره پرشدن دانه را دارند. لاین بومی دارای بیش ترین ارتفاع بوته، وزن خشک هوایی، تعداد نیام در بوته و عملکرد بود و سه صفت مذکور بیش ترین هم بستگی را با عملکرد دانه در شرایط دیم و آبی داشتند. بر اساس شاخص های مقاومت به خشکی MP، GMP و STI، لاین بومی بهترین ژنوتیپ از لحاظ تحمل به خشکی با توانائی تولید عملکرد بالا در هردو محیط دیم و آبی شناخته شد و در تجزیه خوشه ایتحت شرایط دیم و آبی در بیش تر حالات از دیگر لاین ها تفکیک گردید. در رتبه های بعدی لاین های Sel 2644 و Sel 2647 با منشاء کشور بلغارستان قرار گرفتند. این یافته، بیان گر برتری لاین بومی نسبت به سایر لاین ها بود و بنابراین با بررسی ارقام بومی می-توان واریته های گاودانه مناسبی را برای کشت شناسایی کرد.
    کلیدواژگان: تجزیه خوشه ای، دیم، گاودانه، مقاومت به خشکی
  • حمدالله اسکندری، سعید زهتاب سلماسی، کاظم قاسمی گلعذانی صفحه 39
    این پژوهش مزرعه ای در دو سال متوالی در رامهرمز انجام شد تا اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر کارآیی مصرف آب و عملکرد دانه ارقام کنجد مورد ارزیابی قرار گیرد. آزمایش ها به صورت کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار طراحی شد، به طوری که سطوح آبیاری (I1، I2، I3 و I4: آبیاری پس از 150، 200، 250 و 300 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) در کرت های اصلی و ارقام کنجد (Yellow witte، TN238، TS3، صفی آبادی و محلی رامهرمز) در کرت های فرعی قرار گرفتند. با افزایش شدت کمبود آب، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در واحد سطح کاهش یافتند. تمامی این صفات همبستگی مثبتی با همدیگر داشتند که نشان می دهد کاهش هر یک از این صفات می تواند اثر زیان باری بر عملکرد کنجد در مزرعه داشته باشد. رقم TS3 از نظر ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در مقایسه با سایر ارقام برتر بود. شاخص برداشت همه ارقام کنجد با کاهش فراهمی آب، افزایش یافت. بنابراین، در گیاه زراعی کنجد اثر آبیاری محدود بر عملکرد بیولوژیک بیش تر از اثر آن بر عملکرد دانه می باشد. رقم TS3 در هر دو سال بالاترین کارآیی مصرف آب را داشت. بیش ترین کارآیی مصرف آب در شرایط کمبود شدید آب به دست آمد که نشان می دهد گیاه زراعی کنجد با مصرف کم آب قادر به تولید عملکرد مناسب می باشد.
    کلیدواژگان: آبیاری محدود، شاخص برداشت، عملکرد، کارآیی مصرف آب، کنجد
  • فرهاد بهتاش، سید جلال طباطبایی، محمدجعفر ملکوتی، محمدحسین سرورالدین، شاهین اوستان صفحه 53
    کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه گیاه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می گردد. از طرف دیگر، سیلیسیم (Si) به عنوان عنصر کاهش دهنده اثرات سمی برخی عناصرسنگین شناخته شده است. به منظور بررسی اثر Cd و Si بر رشد و ویژگی های چغندر لبویی (Beta vulgaris L. cv. DarK Red) آزمایش گلخانه ای با سه سطح Cd (صفر، 5/2 و 5 میلی گرم در لیتر) ازمنبع سولفات کادمیم و سه سطح Si (صفر، 28 و 56 میلی گرم در لیتر) از منبع متاسیلیکات سدیم به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1386 انجام گرفت. بذور چغندر لبویی در گلدان های 14 لیتری در بستر پرلایت کاشته شدند. ویژگی های رشدی و فیزیولوژیکی در طول زمان رشد اندازه گیری و پس از رشد غده، چغندر لبویی برداشت و ویژگی های آن ها اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که مصرف Cd موجب افزایش معنی دار غلظت Cd در برگ ها و ریشه چغندر لبویی شد. هم چنین مصرف Cd باعث کاهش معنی دار وزن خشک، سطح برگ، تعداد برگ و درصد مواد جامد محلول (TSS) گردید. با مصرف Cd غلظت هیدروژن پراکساید (H2O2) ومالون دی آلدئید (MDA) در برگ های گیاه چغندر لبویی افزایش معنی دار یافت. میانگین غلظت MDA و H2O2در سطح 5 میلی گرم در لیتر Cd به ترتیب برابر μM /gFwt48/84 و mM/gFwt 35/2 بود. مصرف Si باعث افزایش معنی دار عملکرد گیاه، سطح برگ، تعداد برگ و TSS گردید. با مصرف Si غلظت H2O2و MDA در برگ های چغندر لبویی نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی دار نشان داد. میانگین شدت فتوسنتز در برگ های گیاهان تحت آزمایش در تیمار شاهد، 5 میلی گرم در لیتر Cd و 56 میلی گرم در لیتر Si به ترتیب برابر با 25/18، 9/7و 76/25 μmol CO2 m-2S-1 بودند. اثرات متقابل بین Si و Cd فقط در میزان کلروفیل برگ وفتوسنتز معنی دار بود. مصرف Si تاثیری بر غلظت Cd در برگ ها و ریشه چغندر لبویی نداشت، ولی با توجه به اثرات مثبت Si در وزن خشک و برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی، مصرف آن در محلول غذایی قابل توصیه بوده ولی نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
    کلیدواژگان: چغندر لبویی (Beta vulgaris L، )، سیلیسیم، فتوسنتز، کادمیم، کلروفیل، مالون دی آلدئید، هیدروژن پراکساید
  • معروف خلیلی، محمد مقدم، حمدالله کاظمی اربط، محمدرضا شکیبا، همایون کانونی، رجب چوگان صفحه 67
    به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای آن در 16 هیبرید متوسط رس و دیررس ذرت، آزمایشی به صورت طرح بلوک های متعادل گروهی و در قالب طرح کرت های خردشده با سه تکرار در شرایط بدون تنش خشکی و واجد تنش (تنش در مراحل رشد رویشی، زایشی و پر شدن دانه) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به مورد اجرا گذاشته شد. تعدادی از صفات زراعی، مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک از جمله وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه وفاصله بین زمان ظهور کلاله و گرده افشانی اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس و مقایسه های میانگین نشان داد که تنوع زیادی بین هیبریدهای مورد بررسی وجود دارد. کاهش میزان عملکرد در شرایط تنش خشکی در مرحله رشد زایشی بیشتر از مراحل دیگر بود. محاسبه ضرایب همبستگی فنوتیپی، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت در شرایط بدون تنش و درشرایط مختلف تنش انجام شد. بر اساس ضرایب همبستگی حاصل و تجزیه علیت می توان اظهار داشت که در شرایط بدون تنش، گزینش از طریق وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف، طول بلال و ارتفاع بوته و در شرایط تنش خشکی، بر اساس ASI و روزهای تا ظهور رشته های ابریشمی کوتاه تر، در صد پوشش سبز و تعداد دانه در ردیف بیش تر، در راستای اصلاح هیبریدهای مقاوم به خشکی ذرت توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: تجزیه علیت، ذرت، طرح بلوک های متعادل گروهی، مقاومت به خشکی
  • محمود هوشیار فرد، تقی درویش مجنی صفحه 85
    خصوصیات قارچ ایستایی و سمیت سه حشره کش تیودیکارب (Larvin® 80DF)، تیامتوکسام (Cruiser® 350FS) و ایمیداکلوپراید (Guacho® 70WS) روی رشد میسیلیومی Rifai Trichoderma harzianum ارزیابی شد. آزمایشات درون شیشه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 18 تیمار و 5 تکرار به روش اختلاط با محیط کشت مالت-آگار 2% حاوی هر حشره کش با غلظت 4، 5، 6، 7 و8×(103) قسمت در میلیون اجراگردید. تیمار شاهد بدون حشره کش در نظر گرفته شد. مقادیر میانگین رشد قارچ اندازه گیری و منحنی دز- پاسخ با ترسیم پروبیت میانگین درصد بازداری از رشد نسبت به لگاریتم غلظت حشره کش به صورت خط راست تشکیل و شاخص سمیت (ED50) گزارش شد. آزمایشات گلخانه ای به روش مایه زنی خاک توسط مایه تلقیح قارچ های ultimum Pythium، Rhizoctonia solani و Fusarium moniliforme، به ترتیب در مقادیر 1، 6 و 5 درصد (وزن/حجم)، و ضد عفونی تلفیقی بذر توسط تریکودرمینB (5/1%، وزن/ وزن) و دزهای توصیه شده حشره کش (5، 6 و 7 گرم ترکیب تجارتی / کیلوگرم بذر) انجام شد. دو تیمار شاهد (بذر تیمار نشده، تیمار بذر با تریکودرمین ب) برای این آزمایش لحاظ گردید. نتایج بررسی های آزمایشگاهی نشان داد که اختلاف معنی داری بین نوع حشره کش، غلظت حشره کش و اثرات متقابل آنها به لحاظ بازداری از رشد قارچ وجود دارد (01/0 ≤ P). ایمیداکلوپراید کمترین (8/9-1 درصد) و تیودیکارب بیشترین اثر را از نظر میزان بازداری از رشد (6/77-6/30 درصد) و نیز بیشترین اثر سمیت را نشان داد (89/3=ED50). آزمایشات گلخانه ای، نتایج آزمایشات درون شیشه ای را تایید کرد به طوری که ضدعفونی توام بذر توسط تریکودرمین ب و ایمیداکلوپراید (5و6 گرم ترکیب تجارتی/ کیلوگرم بذر) در مقایسه با تیمارشاهد (تریکودرمین ب) به ترتیب باعث کاهش 9/88 و 75 درصد مرگ گیاهچه پیش رویشی و پس رویشی پنبه گردید. نتیجه گیری کلی این که حشره کش ایمیداکلوپراید به صورت مصرف در خاک یا ضد عفونی بذر می تواند جایگاه ویژه ای را در برنامه مدیریت تلفیقی آفات و تولید پایدار پنبه داشته باشد.
    کلیدواژگان: پنبه، تیودیکارب، ایمیداکلوپراید، تیامتوکسام، سمیت قارچی، Trichoderma harzianum، بیماری مرگ گیاهچه، کنترل بیولوژیک
  • شمس الله عبدالله پور، سمیرا زارعی صفحه 97
    یکی از راه های ارزیابی توسعه پایدار در نواحی کشاورزی، استفاده از روش جریان انرژی است. جریان انرژی در یک سیستم تولیدی کشاورزی، به این صورت است که در عملیات تولید، مصرف انرژی و در محصولات تولیدی، ذخیره انرژی به وجود می آید. به همین منظور در تحقیق حاضر، مزارع گندم دیم در استان کرمانشاه در سال زراعی 86-1385، از نظر بیلان انرژی مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی بیلان انرژی در این مزارع، کلیه داده های مربوط به نهاده ها و ستاده ها به مقادیر معادل انرژی های مصرفی و تولیدی تبدیل و سپس راندمان انرژی محاسبه گردید. میزان انرژی عوامل و نهاده های به کار برده شده در این مزارع 9/6130 هزار کیلوکالری در هکتار و میزان انرژی خروجی یا تولیدی محصول دانه گندم 5018 هزار کیلوکالری در هکتار و محصول کاه 4316 هزار کیلوکالری در هکتار برآورد شد. همچنین میزان کارآیی انرژی برای عملکرد کل (دانه+کاه)، 521/1 و میزان کارآیی انرژی به طور جداگانه برای محصول دانه و کاه به ترتیب 818/0 و 703/0 محاسبه گردید. داده ها نشان می-دهند که بیشترین انرژی مصرفی در این مزارع، به ترتیب مربوط به ماشین-آلات، کود ازته و سوخت گازوئیل بوده و کمترین انرژی مصرفی متعلق به نیروی انسانی و علف کش می باشد. کاربرد دستگاه های کمبینات، انجام به موقع تعمیرات و سرویس های مورد نیاز تراکتور و تناوب زراعی مناسب می-تواند راه کارهایی در جهت کاهش انرژی مصرفی در تولید گندم دیم در این استان باشد.
    کلیدواژگان: بیلان انرژی، ستاده، گندم دیم، نهاده
  • سید محمدرضا اجاقیان، دوستمراد ظفری*، غلام خداکرمیان صفحه 107

    با شیوع خشکیدگی ساقه و مرگ زودهنگام بوته های سیب زمینی در سطح وسیعی از مزارع استان همدان، به جداسازی و شناسایی عامل این بیماری اقدام شد. در نتیجه، عامل بیماری به عنوان Sclerotinia sclerotiorum شناسایی گردید. با توجه به خسارت این بیماری و عدم کنترل آسان آن توسط روش-های زراعی و شیمیایی، اثر بیوکنترلی پنج گونه تریکودرما شامل T. ceramicum، T. koningii، T. koningiopsis، T. virens و T. viridescens و یک جدایه از گونه Coniothyrium minitans روی عامل بیماری بررسی شد. همه عوامل بیوکنترلی مذکور، با درجات مختلف باعث کنترل این بیمارگر در شرایط آزمایشگاه شدند، به طوری که در بررسی تاثیر ترکیبات فرار در رشد میسلیومی بیمارگر، بیش ترین درصد بازدارندگی به میزان 56% مربوط به T. koningiopsis و در بررسی تاثیر ترکیبات خارج سلولی در غلظت های 30 و 15 درصد، بیش ترین درصد بازدارندگی بر رشد میسلیوم بیمارگر مربوط به T. ceramicum به ترتیب به میزان 69 و 53 درصد بود. T. koningiopsis، T. viridescens و T. ceramicum در کشت متقابل به طور کامل از تشکیل سختینه ها جلوگیری کردند و روی میسلیوم بیمارگر مستقر شده و تولید اسپور نمودند. هم چنین در بررسی اثر سوسپانسیون اسپور عوامل بیوکنترل مذکور بر جوانه زنی میسلیوژنیک سختینه ها، بیش ترین درصد کاهش جوانه زنی در تیمار با T. ceramicum و T. koningiopsis و حداقل تاثیر در تیمار T. virens و C. minitans مشاهده گردید. T. koningiopsis، T. ceramicum و T. viridescens گونه هایی از تریکودرما هستند که به تازگی معرفی شده اند و این تحقیق اولین بررسی اثر بیوکنترلی آن ها روی بیمارگر های گیاهی در ایران می باشد.

    کلیدواژگان: تریکودرما، سیب زمینی، کنترل بیولوژیک، Coniothyrium minitans
  • قادر دشتی، فرید امینیان، جواد حسین زاد، باب الله حیاتی صفحه 121
    لزوم شناخت و بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی از آن جا ناشی می گردد که این منابع 99% از کل آب های شیرین قابل استفاده جهان را تشکیل می دهند. در حال حاضر بخش کشاورزی عمده ترین مصرف کننده آب در بین بخش های مختلف اقتصادی کشور محسوب می گردد. بنابراین لازم است که در راستای بهره گیری مطلوب از نهاده آب راه کارهای علمی و مدیریتی مناسب در نظر گرفته شوند. یکی از راه کارهای تاثیرگذار و مهم، تعیین قیمت واقعی برای آب کشاورزی می باشد، چرا که وجود آن به تخصیص مطلوب تر این نهاده بین محصولات مختلف کمک می نماید. به طور کلی آب دارای دو نوع قیمت واقعی می باشد. یکی جنبه قیمت واقعی آب از دیدگاه عرضه کننده (تولید کننده) است و جنبه دیگر آن دیدگاه تقاضا کننده را شامل می شود. این مطالعه با هدف برآورد ارزش اقتصادی آب از دیدگاه تقاضاکننده (ارزش تولید نهایی) با استفاده از برآورد تابع تولید در محصول گندم انجام گردید. اطلاعات لازم برای نیل به هدف تحقیق از تعداد 184 کشاورز گندم کار شهرستان دامغان در سال زراعی 87-1386 جمع آوری شد. با توجه به معیارها و آزمون های اقتصاد سنجی تابع تولید درجه دوم تعمیم یافته به عنوان تابع برتر شناخته شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب در گندم معادل 2/403 ریال می باشد که این مقدار از ارزش رایج آب در منطقه زیادتر هست.
    کلیدواژگان: ارزش اقتصادی آب، تابع تولید، دامغان، گندم، منابع آب زیرزمینی
  • نادر میر فخرایی، محمد مقدم، سعید اهری زاد، احمد رزبان حقیقی صفحه 133
    تعداد 12 ژنوتیپ ماشک کرکدار از نظر واکنش نسبت به تنش خشکی در قالب طرح کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی باغ گیاه شناسی مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان آذربایجان شرقی در سال 1382 مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری (بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید) در کرت های اصلی و ژنوتیپ-ها در کرت های فرعی منظور شدند. در این بررسی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول نیام، عرض نیام، تعداد دانه در نیام، وزن هزاردانه، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد شاخه جانبی، شاخص برداشت، بیوماس و عملکرد دانه در طول فصل زراعی اندازه گیری گردید. تنش خشکی کلیه صفات (به جز تعداد دانه در نیام) را به طور معنی دار تحت تاثیر قرار داد. عملکرد دانه و بیوماس بیش ترین مقدار کاهش را در اثر تنش خشکی نشان دادند. تعداد نیام در بوته و تعداد دانه در بوته نیز بیش تر از سایر اجزای عملکرد دانه از تنش خشکی متاثر شدند. در عین حال کاهش ارزش صفات برای کلیه ژنوتیپ ها یکسان نبود و اثر متقابل معنی داری بین ژنوتیپ و شرایط تنش برای صفات مهمی مانند بیوماس، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته و ارتفاع بوته مشاهده گردید. ارزیابی ژنوتیپ های ماشک کرکدار بر اساس شاخص های STI و TOL نشان داد که در شرایط تنش خشکی متوسط ژنوتیپ شماره 9 (از ایتالیا) و شماره 7 (از ترکیه) بیشترین میزان تحمل به خشکی را از نظر عملکرد دانه دارا هستند. از نظر بیوماس نیز ژنوتیپ های شماره 3 و 6 در زمره ژنوتیپ های مطلوب در برابر تنش های متوسط و شدید شناسایی شدند.
    کلیدواژگان: بیوماس، تنش خشکی، شاخص های تحمل به خشکی، عملکرد دانه، ماشک کرکدار
  • داوود رودی، حسن امیری اوغان، بهرام علیزاده صفحه 143
    تاریخ کاشت عامل مهمی است که عملکرد و صفات وابسته به آن را تحت تاثیر قرار داده و سبب می شود که شرایط محیطی در زمان سبزشدن، استقرار و بقای گیاهچه مناسب گیاه باشد. بنابراین، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 81-1379 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا در آمد. کرت های اصلی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح 20 و 30 شهریورماه و 9 و 19 مهرماه و کرت های فرعی شامل ارقام SLM046، Zarfam، Colvert و Orient بودند. در طول فصل زراعی، صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان روغن و عملکرد روغن یادداشت برداری و اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد روغن، تعداد خورجین در بوته، تعداد شاخه های فرعی و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیش ترین عملکرد دانه (3295 و2877 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب به تاریخ-های کاشت 20 و 30 شهریور مربوط می شد. عامل رقم تنها برای تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد و بیش ترین تعداد دانه در خورجین 3/24 و 2/24 عدد به ترتیب مربوط به ارقام SLM046 و Orient بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم تنها برای تعداد شاخه های فرعی و تعداد دانه در خورجین در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین تاریخ کاشت در منطقه کرج 20 تا 30 شهریور ماه است و با تاخیر در کاشت، عملکرد ارقام کلزا به دلیل کاهش معنی دار در اکثر اجزای عملکرد، کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: اجزای عملکرد، تاریخ کاشت، رقم، عملکرد دانه، کلزا
  • مهرداد یارنیا، الناز فرج زاده معماری تبریزی، وحید احمدزاده، نیما نوبری صفحه 153
    با توجه به فراوانی و اهمیت علف هرز پیچک صحرایی در مزارع گندم، این بررسی به منظور ارزیابی اثرات آللوپاتی این علف هرز بر جوانه زنی، رشد و عملکرد گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در سال های 1386 و1387 در شرایط آزمایشگاهی، گلخانه ای و مزرعه ای اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره ی حاصل از اندام های مختلف پیچک صحرایی در پنج سطح: عصاره ی عاری از علف هرز(شاهد)، عصاره ی برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه، و غلظت های مختلف عصاره ی حاصل از اندام های این علف هرز در چهار سطح: عصاره با غلظت 1 به5، 1 به10، 1 به15 و 1 به20 بودند. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه زنی و مولفه های آن نسبت به شاهد شد. عصاره ی ریشه بیشترین اثر کاهشی را بر مولفه های جوانه زنی داشت. عصاره ی ریشه و کل اندام ها با غلظت 1 به 5 کاملا از جوانه زنی بذور ممانعت کردند. در بررسی گلخانه ای در غلظت های پایین، عصاره ی برگ و در غلظت های بالا عصاره ی ریشه بیشترین اثر را بر صفات بررسی شده نشان دادند. افزایش غلظت عصاره از 1 به 20 تا 1 به 5 کاهش معنی داری را در کلیه صفات باعث شد. میزان کاهش تعداد دانه در بوته، وزن صددانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت 5 به1 به ترتیب 17/76، 66/94 و01/99 درصد بود. در شرایط مزرعه ای اضافه شدن بقایای این علف هرز چه به صورت عصاره و چه به صورت بقایای پودر شده، نتایج حاصل از بررسی گلخانه ای را تایید کرد. عصاره یا پودر حاصل از ریشه و کل اندام های گیاهی بیش ترین اثرات منفی و عصاره یا پودر ساقه و برگ کم ترین اثرات منفی را بر گندم گذاشتند. در شرایط مزرعه ای تیمار عصاره ی پیچک صحرایی 84/74% و اضافه کردن پودر حاصل از بقایای این علف هرز عملکرد گندم را 88% کاهش داد. دلیل اثر بیشتر بقایا نسبت به اضافه شدن عصاره، آزاد سازی تدریجی مواد دگرآسیب در طول دوره ی رشد و لذا اثرات درازمدت آن ها بر فرآیند رشد و تولید می تواند باشد.
    کلیدواژگان: آللوپاتی، بقایای علف هرز، پیچک صحرایی، عصاره، گندم
  • حمید صالحیان، سعید سلطانی، حسین نوشادیان صفحه 169
    علف قناری یکی از علف های هرز مهم مزارع گندم در شمال ایران می باشد. فاکتور زمان حذف علف هرز نیز در تداخل با گیاه زراعی به منظور توسعه مدل های دقیق برآورد افت عملکرد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. بدین منظور آزمایشات مزرعه در دو سال زراعی 1384 و 1385 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد قائمشهر جهت تعیین اثر تراکم و زمان حذف علف قناری بر عملکرد گندم به اجرا گذاشته شد. علف قناری در فواصل زمانی چهار هفته ای (به طور متوسط 170 درجه روز) از زمان سبز شدن بذور گندم تا بیست و چهار هفته (به طور متوسط 1097 درجه روز) پس از آن، در کرت های آزمایشی وجین شدند. دامنه تراکم علف قناری بین 0 تا 320 بوته در متر مربع قرار داشت. تراکم های زیاد علف قناری و حذف دیر هنگام آن موجب بیشترین افت عملکرد (44 درصد) گردید. اختلاف عملکرد حاصل از حذف دیر هنگام علف قناری با حذف در مراحل ابتدایی رشد قابل توجه بود (به طور متوسط 33 درصد). اثر زمان حذف علف قناری (پارامتر C) در سال های مختلف تفاوت معنی داری داشت. در این مطالعه مشاهده شد که زمان حذف علف قناری در کنار فاکتور زمان سبز شدن، از اهمیت زیادی در برآورد افت عملکرد گیاه زراعی، برخوردار بوده و اتفاده از علفکش های عمومی قبل از کاشت جهت پیش گرفتن سرعت سبز شدن گندم توصیه می شود.
    کلیدواژگان: تراکم علف هرز و افت عملکرد، رقابت، زمان حذف
  • حمید سودایی زاده، محمدحسین حکیمی میبدی صفحه 181
    این مطالعه به منظور بررسی اثر آللوپاتی سه گونه مرتعی کور، اسفند و کرقیچ بر روی جوانه زنی و رشد اولیه دو گیاه گندم و یونجه صورت گرفت. آزمایش مذکور در سال 2002 در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد اجرا گردید. در این بررسی نوع عصاره در چهار سطح شامل عصاره گیاهان کور، اسفند و کرقیچ و آب مقطر (شاهد) به عنوان فاکتور اول، غلظت عصاره در دو سطح 50 و 100 درصد به عنوان فاکتور دوم و گونه های زراعی گندم و یونجه به عنوان فاکتور سوم به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین عصاره های گیاهی، عصاره گیاه کور بیشترین تاثیر را بر روی تعداد بذرهای جوانه زده، طول ساقه چه و وزن ساقه چه داشت ومقدار این صفات را نسبت به شاهد به ترتیب حدود 86، 98 و 99 درصد کاهش داد. همچنین عصاره این گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بر روی طول و وزن ریشه چه نیز اثر بازدارندگی شدیدی داشت. در بین دو غلظت مورد بررسی، غلظت 100 بر روی تعداد بذرجوانه زده، طول ساقه چه و وزن ساقه چه نسبت به غلظت 50 درصد از اثر بازدارندگی بیشتری برخوردار بود، ولی در مورد طول ریشه چه و وزن آن تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده عصاره های به کار رفته در این آزمایش در هر دو غلظت بر روی یونجه بیش از گندم موثر بوده است.
    کلیدواژگان: آللوپاتی، اسفند، کرقیچ، کور، گندم، یونجه
|
  • M. Haji-Rahimi, G. Asadi-Shirin Page 1
    Farm crops have a crucial role in the agriculture of Kurdistan province. Consequently, studying economic aspects of these crops is of special importance. This study aimed to determine economic potentials of Kurdistan province in farm crops (irrigated wheat, dry land wheat, irrigated barley, dry land barley, corn, beans, irrigated pea, dry land pea, potatos and tomatos) production and trade. For this purpose, the Social Cost Benefit (SCB) criterion was applied. Findings for 2001-2 and 2002-3 farming year indicated that irrigated wheat, irrigated barley, corn, irrigated pea, potatos, and tomatos had comparative advantages in both years by SCB criteria. Dry land pea had comparative advantages only in 2002-3 farming year. According to the comparative advantages ranking by SCB, potato is most profitable crop in the international trading point of views for Kurdistan province. After potatos, tomatos, corn, irrigated wheat and irrigated barley were also found important.
  • M. Raei Jadidi, M. Sabuhi Sabuni Page 11
    In current study، Fuzzy Goal Programming (FGP) model by considering a set of social and economic goals، was applied to optimal land allocation in Koshksaray district، Marand city، East Azarbaijan province، Iran. Farmer goals including total cultivable area، factor of production، production levels of various crops and total expected profit were considered fuzzily in establishment of the model. The goals were considered by 16 scenarios in the form of single objective، compound and priority structures. Results showed that، cost minimization in single objective and compound scenario is the best as compared with current conditions. In priority structure، scenario 10 with priorities of profit maximization، cost minimization، satisfying of production goals considering cost minimization and production goals، and scenario 13 with priorities of profit maximization، satisfying factor of production goals، cost minimization and fulfilling production goals، had minimum Euclidean Distance and satisfied the fuzzy objectives. Moreover، dry barley، irrigated and dry wheat and irrigated barely had maximum and minimum cultivated area، respectively. According to the findings، by reallocation of resources، farmers can achieve their better goals and objectives.
  • V. Fathi Rezaee, M. Valizadeh, Kh Alizadeh, S. Zehtab Salmasi Page 23
    In order to determine the most promising lines of bitter vetch regarding drought tolerance in rainfed areas، an experiment was conducted with 16 lines، under irrigated and rainfed conditions at Dryland Agriculture Research Institute، Maragheh. A randomized complete block design with three replications was used for each experiment. Analysis of variance for both rainfed and irrigated conditions showed that there were significant differences between lines for all studied traits. Combined analysis of variance indicated significant differences between two environments for all traits except plant height. Genotype × environment interaction was significant for all traits، except for plant height، pod number per plant and seed number per pod. Comparing means under irrigated and rainfed conditions showed that Sel 2518 had the lowest number of days to flowering and Sel 2515 and Sel 2516 had shorter period of grain filling. Local bitter vetch possessed the highest plant height، biomass، number of pods per plant and seed yield. Biomass، number of pods per plant and plant height had highest correlations with seed yield in both conditions. According to three drought tolerance indices (STI، GMO and MP)، the local landrace was recognized as the most drought tolerant line with ability to produce highest yield in both rainfed and irrigated environments. This landrace was separated from other lines in the cluster analysis. In some cases، lines Sel 2644 and Sel 2647، originated from Bulgaria، were grouped with the local landrace. The results indicate that the local landrace was more productive than other lines under study and therefore، it is possible to identify suitable varieties for cultivation by evaluating different landraces of bitter vetch.
  • H. Eskandari, S. Zehtab Salmasi, K. Ghasemi-Golezani Page 39
    This 2-year research was carried out in Ramhormoz to evaluate the effect of different irrigation regimes on water use efficiency (WUE) and grain yield of sesame cultivars. The experiments were arranged as spilit plot based on RCB design in four replications with irrigation treatments (I1، I2، I3 and I4: irrigation after 150، 200، 250 and 300 mm evaporation from class-A pan) in main plots and sesame cultivars (Yellow witte، TN238، TS3، Safiabadi and local cultivar of Ramhormoz) in subplots. Plant height، leaves per plant، biological yield and grain yield were decreased with increasing the severity of water deficit. All these traits were positively correlated with each other، suggesting that a decline in one of them could have a deleterious effect on sesame performance in the field. TS3 was a superior cultivar in plant height، biological and grain yields under all irrigation treatments. The harvest index of all sesame cultivars was increased with decreasing water availability. Thus، water limitation reduces biological yield more than grain yield in sesame. TS3 had the highest WUE in both years. The highest WUE was obtained under severe water deficit، indicating that sesame can produce acceptable yield with low water consumption.
  • F. Behtash, Sj Tabatabaii, Mj Malakouty, Mh Sorour-Aldin, Sh Ustan Page 53
    Cadmium (Cd) as a heavy metal induces some disorders in normal metabolism in plants. Furthermore، Silicon (Si) is able to ameliorate the deleterious effects of some toxic elements like Cd. Keeping this in view، an experiment was conducted to find out the effects of Cd and Si on growth and some physiological aspects of Beta vulgaris L. cv. Dark Red. The experiment was arranged as a factorial scheme based on randomized complete block design with four replications. Three levels of Cd (0، 2. 5 and 5 mg L-1) from CdSO4 and three levels of Si (0، 28 and 56 mg L-1) from Na2SiO3 were added to nutrient solution. Perlite was used as growing media and the seeds of red beet were planted in the pots (14 L). The results showed that Cd addition significantly increased Cd concentration in leaves and roots. Application of Cd significantly decreased photosynthesis rate، chlorophyll content، leaf number، leaf area and total soluble solids (TSS) in the roots. Additionally، increased Cd concentration in the growing media led to increased malondialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2) concentration in leaves. At 5 mg L-1 Cd، concentrations of H2O2 and MDA in leaves were 2. 4 mM/g Fwt and 84. 5 nM/g Fwt، respectively. The rate of photosynthesis in 5 mg L-1Cd، control and 56 mg L-1 Si treatments were 7. 9، 18. 25 and 25. 76μ mol CO2 m-2s-1، respectively. Application of Si in nutrient solution significantly increased leaf number، leaf area، photosynthesis، chlorophyll content، total soluble solids (TSS) in roots and dry weight in plants. Increased Si in nutrient solution had no effect on the Cd concentration in leaves and roots of red beet. Nevertheles، malondialdehyde (MDA) and H2O2 concentrations in leaves of red beet were reduced with Si addition to the nutrient solution. In general، it is recommendable to take into consideration the benefits of Si addition to red beet growth media، but more investigations are needed.
  • M. Khalili, M. Moghaddam, H. Kazemi Arbat, Mr Shakiba, H. Kanooni, R. Choghan Page 67
    In order to study the effects of drought stress on yield and yield components of 16 medium and late maturing maize hybrids a field trial was conducted under non-stress and different drought stress conditions (stress at vegetative، reproductive and grain filling stages) at Miyandoab Agricultural Research Station of Iran. The experiment was arranged in group balanced blocks as a split plot design with three replications. During the growing season some agronomic، morphological، physiological and phenological traits such as 300 kernel weight، number of kernels per row، number of kernel rows and anthesis-silking interval (ASI) were measured. Analysis of variance and mean comparisons showed that there was a significant diversity among the studied hybrids. The yield decreased under drought stress at reproductive stage was greater than the other stages. The estimation of phenotypic correlation coefficients، stepwise regression and path analysis were done under non-stress and different water stress conditions. Path analysis showed that selection of genotypes will be more effective based on 300 kernel weight، number of kernels per row، ear length and plant height under non-stress condition and shorter ASI and days to silking emergence، larger percentage of green cover and greater number of kernels per row under drought stress conditions.
  • M. Houshiar-Fard, T. Darvish-Mojeni Page 85
    Fungistatic and toxicity of 3 insecticides including of Thiodicarb (Larvin® 80DF)، Thiametoxam (Cruiser® 350DF) and Imidacloprid (Guacho® 70WS) were evaluated on mycelial growth of Trichoderma harzianum Rifai. The experiments were factorial based on a randomized complete design with 18 treatments and 5 replications that were made on M. A 2 % medium containing each of the insecticides at 4، 5، 6، 7، 8 (×103) ppm (Controls were also prepared without any insecticides). Dose-response curves were drawn by plotting mycelial growth inhibition % against the insecticide concentration on log-probit scale and the concentration causing 50 % inhibition (ED50 value) was reported in log µg/ml. All three insecticides inhibited to some extent the growth of T. harzianum، this inhibition was a result of a particular insecticide-fungus combination. Sensitivity of T. harzianum against tested insecticides showed 30. 6-77. 6 % and 1-9. 8 % inhibition of the growth of fungal antagonist with Thiodicarb and Imidacloprid، respectively. In addition، Thiodicarb had more toxicity effect (ED50= 3. 74) on fungus than Thiametoxam (ED50=3. 89). In greenhouse، treated seeds with 1. 5 % Trichodermin B (w/w)، 3 recommended dosages of tested insecticides were sown in artificially infected soils with 5، 1 and 6 % (W/V) inoculum of Fusarium moniliforme، Pythium ultimum and Rhizoctonia solani. Experiments confirmed in vitro results so that، Trichodermin B + Imidacloprid (5 and 6 gr of commercial product. Kg-1 cotton seed) provided excellent integrated control against pre- and post-emergence damping-off by 88. 9 and 75 %، respectively. It is concluded that Imidacloprid had the least deleterious effects on T. harzianum and could have been used in IPM and sustainable production of cotton.
  • Sh Abdollahpour, S. Zaree Page 97
    One way to evaluation of sustainable developing in agriculture is using of energy flow method. This method in an agricultural product system is the energy consuming in product operations and energy saving in produced crops. In this article، evaluation of wheat energy balance under rain fed farming in Kermanshah is investigated. By using of consumed data as inputs and total production as output، and their concern equivalent energy، energy efficiency is calculated. Energy value of used inputs of this type cultivation was 6130900 kcal/ha and output (production) energy of value of wheat grain yield and straw were 5018000 kcal/ha and 4316000 kcal/ha، respectively. Also، energy efficiency value was 1. 521 and that of grain and straw separately was 0. 818 and 0. 703، respectively. Results showed that the highest input energy was due to machinery using، nitrogen fertilizer and fuel; and lowest ones were related to human muscle power and herbicide. Using of combination machines، doing timely required repairs and services for tractors and representing a fit crop rotation are suggested to decrease energy consuming for dry farming wheat in Kermanshah.
  • Smr Ojaghian, D. Zafari, G. Khodakaramian Page 107

    The identity of outbreak of stem drying and early death on potato in vast area of potato fields of Hamedan province was studied. As a result، the causal agent of the disease was isolated and identified as Sclerotinia sclerotiorum. Considering the serious damage of this pathogen that can not be easily controlled by cultural and chemical control methods، alternative approaches such as biocontrol method using five species of Trichoderma including T. ceramicum، T. koningii، T. koningiopsis، T. virens، T. viridescens and one isolate of Coniothyrium minitans were evaluated against this pathogen. All mentioned biocontrol agents caused some control on the pathogen in vitro. In assessment of the effect of volatile metabolites on pathogen growth rate، the most inhibition percent was realized about T. koningiopsis with 56% and in case of extracellular compounds، the most inhibition percent in concentrations of 15 and 30% were showed T. ceramicum as 69% and 53%، respectively. In dual culture، T. koningiopsis، T. viridescens and T. ceramicum prevented sclerotia formation as such. They also grew and sporulated on the pathogen mycelia. In assessment of the affect of spore suspension of the biological agents on myceliogenic germination of sclerotia، the most inhibition was observed in T. ceramicum and T. koningiopsis and the less inhibition was in T. virens and Coniothyrium minitans. T. ceramicum، T. koningiopsis and T. viridescens are recently described Trichoderma spp. and this study is the first assessment of their biocontrol effect on plant diseases in Iran.

  • Gh Dashti, F. Aminian, J. Hosseinzad, B. Hayati Page 121
    The necessity of recognition and optimal exploitation of underground water sources results from the fact that these resources contribute to 99% of total useable soft water of the world. In our country the agricultural sector is the main user of water among different economic sectors. Therefore، applying scientific and appropriate management measures and approaches for desired utilization of this production factor is critical. Taking into account of real value of water in water management of agricultural sector can lead to development of motivation required for saving its usage and also helps its optimal allocation in production. Generally، water has two types of real prices. One is supplier (producer) point of view and the second includes demander perspective. In this study، real price of water from producer and demander point of views was determined by the use of production function approach for wheat production at underground water sources (wells) of Damghan. The required data were collected from 184 farmers of Damghan in agricultural year 2007-08. According to superior production function (Generalized Quadratic)، economic value of water in wheat production is 403. 2 Iranian rials and this is more than the usual value in the area.
  • N. Mirfakhraee, M. Moghaddam, S. Aharizad, A. Razban Haghighi Page 133
    This study was carried out to evaluate the effects of drought stress on 12 genotypes of vetch (Vicia dasycarpa) at the experimental field of Agriculture and Natural Resources Center of East Azarbaijan Province during 2003. Field trial was conducted as a spilt plot design based on randomized complete blocks with three replications. Drought treatments (normal، medium and severe stress conditions) were included in main plots and the genotypes were allocated in subplots. During the growing season، plant height، pod length، pod width، number of grains per pod، 1000 grain weight، number of pods per plant، number of grains per plant، number of axillary branches، harvest index، biomass and grain yield were measured. Drought stress effected all traits (except number of grains per pod) significantly. Greatest amount of reduction in value due to water stress belonged to grain yield and biomass. Number of pods per plant and number of grains per plant were affected by drought more than other yield components. However، the adverse effect of water stress was not similar for all genotypes and there were significant genotype by environment interaction for important characters such as biomass، grain yield، number of pods per plant، number of grains per plant and plant height. Evaluation of the genotypes based on drought tolerance indices (STI and TOL) indicated that under medium water stress environment the genotypes 9 (from Italy) and 7 (from Turkey) showed better drought tolerance performance in terms of grain yield. Regarding biomass، the genotypes 3 (from Italy) and 6 (from Australia) were recognized as the most appropriate genotypes for hoth medium and severe drought stress conditions.
  • D. Roodi, H. Amiri-Oghan, B. Alizadeh Page 143
    Sowing date is the most important factor affecting yield and it''s components of rapeseed. Suitable sowing dates make the environmental conditions favorable for plant during the days of seedling emergence and its establishment. This experiment was conducted in split plot layout with randomized complete block design with four replications at Seed and Plant Improvement Institute (SPII) during 2000–2002 years. Main plots were sowing date with four levels of: Sept. 11، Sept. 21، Oct. first and Oct. 11. Sub-plots were rapeseed varieties including SLM046، Zarfam، Colvert and Orient. The traits evaluated were: Plant height، number of branches، number of pods per plant، number of seeds per pod، 1000 seeds weight، seed yield، oil contain and oil yield. Combined analysis of variance showed that sowing date had significant effect on seed yield، oil yield، number of pods per plant، number of branches and 1000 seeds weight (p<0. 01). The highest yield (3295 and 2877 kg/ha) was in the first planting time (Sept. 11) and the second planting time (Sept. 21)، respectively. Variety effect was highly significant only for number of seeds per pod and 1000 seed weight. The highest number of seeds per pod was related to SLM046 and Orient varieties (24. 3 and 24. 2، respectively). Interaction between sowing date and variety was significant only for number of branches and number of seeds per pod (p<0. 05). The results of this experiment show that the most suitable sowing date at Karaj is from 11th to twenty-one of September and decrease in seed yield occurs due to significant decrease in yield components، when planting time is delayed.
  • M. Yarnia, E. Farajzadeh Memari Tabrizi, V. Ahmadzadeh, N. Nobari Page 153
    With regards to importance and frequency of bindweed in wheat fields، an experiment was conducted to evaluate allelopathy effect of different parts of bindweed in different extract concentration on wheat germination and yield as factorial experiment in randomized complete block design with three replicates in 2007 and 2008. Four levels of organ extracts including leaf، shoot، root and intact plant extract of bindweed in four concentrations composing 1:5، 1:10، 1:15، and 1:20 v/v were used. Distilled water was used as control. All extracts decreased germination and its components in wheat. Greatest decreasing effect was belonged to root extract. Root and intact plant extracts as 1:5 concentration inhibited wheat germination. Anova of glasshouse results showed that there were significant differences among direct and interaction effects on wheat attributes. Low leaf extract concentration and high root extract concentration indicated more inhibition effect. Increasing extract concentration from 1:20 to 1:5 decreased all attributes، significantly. Decreasing in seed number per plant، 100 kernel weight and yield in 1:5 were 76. 17، 94. 66 and 99. 1% compared to control، respectively. Field trial confirmed glasshouse results. Generally، root and intact plant extract or powder had more growth restriction than shoot and leaf powder or extract on wheat attributes. In field condition، applying bindweed extract and residual decreased wheat yield 74. 84% and 88%، respectively. It may be related to gradual leaching of allelochemicals from residuals of bindweed in growth season that affect growth and yield of wheat.
  • H. Salehian, S. Soltani, H. Noshadian Page 169
    Canarygrass is one of the most important weeds at wheat fields in north of Iran. Considering the effect time of removal on weed- crop interference is critical for the development of accurate crop yield loss models and weed density thresholds. Therefore، field experiments conducted at Mazandaran province، Iran، in 2005 and 2006 to determine the effect of canarygrass density and time of removal on wheat yield. Canarygrass was removed in 4 weeks intervals (mean 170 degree days) from wheat emergence until 24 weeks after that (mean 1097 degree days). Canarygrass density ranged from 0 to 320 plants m. High densities of late removal canarygrass greatly reduced wheat yield (44%). The difference in wheat yield loss between early and late removal of canarygrass was significant (mean 33%). The yield loss caused by individual canarygrass plants at low densities (parameter I) ranged from 0. 30 to 0. 32%. The effect of canarygrass time of removal (parameter C) varied significantly between years. The results of this study emphasize both the need for early removal of canarygrass، as well as the importance of weed emergence time in crop yield loss prediction.
  • H. Sodaeizadeh, Mh Hakimi Maybodi Page 181
    An experiment was conducted to investigate the allelopathic effect of three range species، C. spinosa، P. harmala and H. angustifolia on germination and seedling growth of alfalfa and wheat. The experiment was performed at the Faculty of Natural Resources، Yazd University، in 2002. A completely randomized design with three replications was carried out in a factorial combination of three plant extracts (C. spinosa، P. harmala and H. angustifolia) and distilled water as control، two extract concentrations (50% and 100%) and two target species (alfalfa and wheat). Results indicated that the C. spinosa extract caused the greatest inhibitory effect on test plants. Reductions in seed germination، shoot length and weight were 86، 98 and 99%، respectively compared to control. Results of this experiment also showed that C. spinosa extract had a highly significant inhibitory effect on root length and weight when compared to control. Between two concentrations، 100% concentration has more inhibitory effect on the average of germination and shoot weight as well as shoot length. But، there was no significant difference between root weight and root length. The results of this experiment also showed that the inhibitory effects of both concentrations were higher on alfalfa than wheat.