فهرست مطالب

پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران - پیاپی 6 (بهار 1392)

پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
پیاپی 6 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/07/05
  • تعداد عناوین: 8
|
  • اثرات توسعه اقتصادی و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست در کشورهای منتخب عضو اوپک
    حسین اصغرپور*، داود بهبودی، رباب محمدی خانقاهی صفحه 1
    در دهه های اخیر گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی نگرانی های زیادی را در سرتاسر جهان فراهم آورده است. این نگرانی ها همزمان با هدف دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، مخاطرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های اقتصادی را به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل کرده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تاثیر بلند مدت توسعه اقتصادی و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست کشورهای منتخب عضو اوپک می باشد. برای این منظور از داده های تابلویی این کشورها طی دوره 2007-1973 استفاده شده است. نتایج تجربی بدست آمده نشان دهنده تاثیر منفی و معنی-دار شاخص های توسعه مالی بر انتشار دی اکسیدکربن، به عنوان معیاری برای تخریب های زیست محیطی می باشد. همچنین نتایج حاکی از آن است که رابطه بین رشد اقتصادی و انتشار 2CO در کشورهای مورد بررسی، به شکل N می باشد. از این رو مهم ترین توصیه سیاستی تحقیق، توسعه بیشتر بخش مالی جهت بهبود کیفیت محیط زیست در کشورهای مورد مطالعه می باشد.
    کلیدواژگان: توسعه اقتصادی، توسعه مالی، کیفیت محیط زیست، داده های تابلویی، کشورهای منتخب عضو اوپک
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تاثیر توسعه مالی و مصرف انرژی بر تخریب زیست محیطی در ایران در چارچوب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC)
    حمیدرضا حری*، سیدعبدالمجید جلایی، سعید جعفری صفحه 27
    امروزه مسائل زیست محیطی به ویژه مسئله آلودگی آب و هوا به یکی از مهم ترین نگرانی های جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستم های طبیعی را تحت تاثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه مالی می تواند از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی محیطی و در نتیجه کاهش میزان آلودگی محیطی شود. این پژوهش در چارچوب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس و با استفاده از رویکرد ARDL، به بررسی نقش توسعه مالی و مصرف انرژی بر آلودگی هوا در ایران طی دوره زمانی 2007-1971 پرداخته است. براساس نتایج بدست آمده، توسعه مالی بیشتر در ایران سبب کاهش انتشار 2CO می-گردد. به علاوه با افزایش مصرف انرژی در ایران، انتشار 2CO افزایش می یابد. همچنین نتایج تحقیق، حاکی از رد فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس در بلندمدت در ایران است.
    کلیدواژگان: منحنی زیست محیطی کوزنتس، توسعه مالی، مصرف انرژی، انتشار دی اکسیدکربن، مدل ARDL
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی اقتصادی روش های مختلف تامین مالی پروژه احداث انبار نفت استراتژیک تهران
    جعفر حقیقت*، میرطاهر پورپرتوی صفحه 49
    تقاضای روزافزون فرآورده های نفتی در بخش های مختلف، مستلزم افزایش ظرفیت ذخیره سازی می باشد. این امر منابع قابل توجهی را برای سرمایه گذاری می طلبد که در حال حاضر تقریبا تمام منابع مالی و وجوه سرمایه گذاری مورد نیاز در این زمینه از طریق منابع دولتی تامین می گردد. بسیاری از کشورهای نفت خیز برای تامین مالی پروژه های بزرگ نفتی خود به ویژه در بخش بالادستی، از قراردادهای مختلف استفاده می نمایند که هر یک از این قراردادها، متناسب با زمان و مکان و با در نظر گرفتن رویکرد سیاست نفتی ملت ها، از کشوری به کشور دیگری متفاوت بوده و عمدتا به قراردادهای سنتی نفت مشهور می باشند. علاوه بر این روش ها، در سال های اخیر روش های خاص دیگری برای تامین مالی پروژه های نفتی به ویژه در بخش پایین دستی که بیشتر به استفاده از توانمندی های بخش خصوصی تاکید دارد، مورد استفاده قرار می گیرد که از آنها به روش های PPP یاد می شود. مقاله حاضر ضمن تشریح روش های مختلف تامین مالی احداث انبار نفت استراتژیک غرب تهران، به بررسی فرآیند و مدل اجرایی این روش ها از جنبه های مختلف اقتصادی و مالی می پردازد. برای این منظور از مدل امکان سنجی پیشنهادی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد و از شاخص های مهم و موثر اقتصاد مهندسی در تصمیم گیری پروژه ها در قالب نرم افزار Comfar3 استفاده شده است.
    کلیدواژگان: انبار نفت، بررسی اقتصادی، تامین مالی، بازار فرآورده
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • صرفه های مقیاس، سطح تولید بهینه و کشش جانشینی در صنایع انرژی بر ایران
    محمدنبی شهیکی تاش، علی نورورزی، غلامعلی رحیمی صفحه 75
    در این پژوهش به وسیله تابع هزینه ترانسلوگ با چهار نهاده (نیروی کار، سرمایه، انرژی و مواد اولیه) و روش برآورد رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری، به تحلیل ساختار هزینه 11 صنعت انرژی بر زیرگروه صنعت تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی و صنعت تولید فلزات اساسی در دوره 87-1375 پرداخته شد. در این تحقیق شاخص های سهم هزینه نهاده، صرفه های مقیاس، سطح تولید بهینه، کشش خودقیمتی و متقاطع و کشش جانشینی فنی موریشیما محاسبه شدند. یافته های تحقیق موید آن است که دو صنعت تولید محصولات اولیه آهن و فولاد و تولید سیمان، آهک و گچ با میزان سهم انرژی بری 23 و 11 درصد، بزرگ ترین سهم مصرف انرژی را به ترتیب در میان صنایع تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی (کد 26) و صنعت تولید فلزات اساسی(کد 27)، به خود اختصاص داده اند. با توجه به نتایج بدست آمده از تخمین سطح بهینه تولید و مقایسه سطح تولید واقعی صنایع، می توان به این نتیجه دست یافت که کلیه صنایع انرژی بر، فاصله بسیار زیادی نسبت به نقطه بهینه تولید دارند. همچنین مقادیر عددی کشش موریشیما نیز حاکی از تایید رابطه جانشینی فنی کلیه نهاده ها با یکدیگر است، به گونه ای که مقادیر بدست آمده، بیشتر مساوی و بالاتر از یک می باشد.
    کلیدواژگان: تابع هزینه ترانسلوگ، رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری، صنایع انرژی بر، صرفه به مقیاس، کشش جانشینی فنی موریشیما
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تخمین تابع تقاضای انرژی و کشش قیمتی و جانشینی نهاده ها در بخش صنعت: رگرسیون معادلات به ظاهر نامرتبط SUR
    سعید صدرزاده مقدم*، زین العابدین صادقی، احمد قدس الهی صفحه 107
    این مقاله با رویکرد بهینه سازی دومرحله ای به برآورد تابع تقاضای انرژی در بخش صنعت و محاسبه کشش های جانشینی میان نهاده ها می پردازد. تخمین تقاضای انرژی در بخش های مختلف امکان تعیین سیاست های کلان انرژی را فراهم می کند. در این مطالعه در بخش اول با تخمین تابع تقاضای انرژی در بخش صنعت کشور به عنوان یکی از بخش های پرمصرف در زمینه انرژی، عوامل موثر بر این تقاضا شناسایی و در مرحله دوم با استفاه از تابع لاجیت و به روش رگرسیون معادلات به ظاهر نامرتبط به شناسایی اجزای تقاضای انرژی پرداخته و کشش های قیمتی و جانشینی میان این اجزاء محاسبه می شود.
    کلیدواژگان: تقاضای انرژی، بخش صنعت، رگرسیون به ظاهر نامرتبط، کشش جانشینی، کشش قیمتی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی عوامل موثر بر میزان انتشار گاز دی اکسیدکربن در استان های کشور (رهیافت داده-های تابلویی)
    فیروز فلاحی*، صمد حکمتی فرید صفحه 129
    هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی تاثیرگذار بر آلودگی محیط زیست در استانهای کشور می باشد. در این مقاله ابتدا شاخص انتشار سرانه دی اکسیدکربن به عنوان معیار آلودگی محیط زیست و همچنین شدت انرژی استانهای کشور محاسبه شده و سپس با استفاده از داده های تابلویی، طی سال های 86-1382 به بررسی عوامل موثر بر انتشار گاز دی اکسیدکربن در استان های کشور پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد شدت انرژی، درآمد سرانه واقعی، میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به عنوان مهم ترین عوامل اقتصادی و اجتماعی تاثیرگذار بر آلودگی محیط زیست می باشند، بطوری که کشش انتشار سرانه دی اکسیدکربن نسبت به درآمد سرانه واقعی و شدت انرژی به ترتیب معادل 71/0 و 95/0 بدست آمده است. همچنین نتایج حاکی از آنست که با افزایش میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به میزان یک درصد، انتشار سرانه دی اکسیدکربن به میزان بیش از یک درصد و به ترتیب معادل 34/1 و 68/1 درصد افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: شدت انرژی، استانهای کشور، آلودگی محیط زیست، داده های تابلویی، جمعیت، شهرنشینی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مدل های رهبری قیمت و تبانی درکارتل گازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک
    شهرام گلستانی*، مجید هاتفی مجومرد، ام البنین جلالی صفحه 151
    این مطالعه به کمک الگوریتم ژنتیک مسیر قیمتی، مسیر استخراج و سود تنزیل شده مربوط به GECF و گروه حاشیه ای را براساس دو راه حل رهبری قیمت و تبانی مورد محاسبه قرار داده است. در این راستا اعضای «مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF)» به عنوان یک کارتل و سایر تولیدکنندگان به عنوان گروه حاشیه ای در نظرگرفته شده اند. بدین منظور از داده های سالانه 2010-1980 جهت پیش بینی روندهای مورد بررسی تا سال 2070 استفاده شده است. نتایج مدل رهبری قیمت بیانگر آن است که تقاضای جهانی گاز در طی زمان به صورت خطی و قیمت جهانی آن به صورت نمایی افزایش خواهد یافت. بر این اساس، عرضه گروه حاشیه نیز با روندی فزاینده در دوره مورد بررسی افزایش می یابد و عرضه کارتل که از تفاوت بین تقاضای جهانی و عرضه گروه حاشیه حاصل می گردد، به طور کاهنده صعودی است. نتایج حاصل از راه حل تبانی بیانگر آن است که روند استخراج در مقایسه با راه حل رهبری قیمت کندتر می گردد و در نتیجه قیمت و سود حاصل از راه حل تبانی بیشتر از راه حل رهبری است.
    کلیدواژگان: مجمع کشورهای صادرکننده گاز، الگوریتم ژنتیک، رهبری قیمت، تبانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی ارتباط میان رشد اقتصادی، آزادسازی تجاری و آلودگی محیط زیست: بررسی کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه
    حسین محمدی*، محمد تیرگری سراجی صفحه 183
    آزادسازی تجاری، رشد اقتصادی و محیط زیست از موضوعات مهم و مورد بحث در دهه های اخیر می باشد. در پژوهش حاضر، تاثیر گسترش تجارت و رشد اقتصادی بر کیفیت زیست محیطی برای 11 کشور منطقه خاورمیانه طی سال های 1980 تا 2010 میلادی بررسی شده است. روش های اقتصادسنجی با استفاده از داده های پانل و تحت نرم افزار استتا انجام شد. آزمون های معتبر اقتصادسنجی، مدل با اثرات ثابت را از میان مدل های رگرسیونی اثرات تجمیعی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی مورد تایید قرار داد. به علت وجود داده های پانل پویا، هر کدام از مدل های رگرسیونی GMM آرلانو- بوند و نیووی- وست با 5 وقفه مجاز نیز برآورد شده و نتایج حاصل با مدل اثرات ثابت مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. درآمد سرانه دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر میزان آلودگی است و افزایش های بیشتر درآمد سرانه باعث کاهش آلودگی زیست محیطی می شود. آزادسازی تجاری نیز تاثیر منفی بی معنی بر آلودگی زیست محیطی دارد.
    کلیدواژگان: آزادسازی تجاری، محیط زیست، رشد اقتصادی، خاورمیانه، پانل دیتا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Effects of Economic and Financial Developments on Environmental Quality; An Empirical Analysis in Selected OPEC Countries
    Hossein Asgharpour*, Davood Behboudi, Robab Mohammadi Khaneghahi Page 1
    During the last decades، global warming and climate change has created muchconcern across the world. These concerns coincided with the aim of achievinghigher economic growth، has become Environmental risks arising from economicactivity to a controversial issue. The main objective of this study is to investigate thelong run effects of economic and financial developments on environmental pollutionin selected Opec countries over the period 1973-2007. The results show thatfinancial development indicators have significantly negative impact on CO2emissions. Also، the results show that the relationship between economicdevelopment and CO2 emissions follow a N shaped relationship. Hence، therecommended policy is more financial development in order to improve the qualityof the environment.
    Keywords: Economic development, Financial development, Environmental Quality, Panel data, OPEC countries
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Examining the Impact of Financial Development and Energy Consumption on the Environmental Degradation in Iran in the Framework of the Environmental Kuznets Curve Hypothesis (EKC)
    Hamid Reza Horry, Sayyed Abdolmajid Jalaie, Saeid Jafari Page 27
    Today، environmental issues، especially water and air pollution problems havebecome a major global concern. Air pollution، affects the health of living organismsand natural ecosystems. According to various studies، financial development in acountry may attract Foreign Direct Investment (FDI) and higher degrees of researchand development (R&D). This، in turn can، increase the environmental performanceand thereby reduce environmental pollution. This investigation aims to examine therole of financial development and energy consumption in Iran during 1971-2007، inthe framework of the environmental Kuznets curve، using ARDL approach. According to results further financial development in Iran lead to decrease of CO2emissions. In addition، an increase in energy consumption in Iran is likely toincrease CO2 emissions. Also، the results reject the Environmental Kuznets Curvehypothesis in Iran in the long-term.
    Keywords: Environmental Kuznets Curve (EKC), financial development, energy consumption, carbon dioxide emission, ARDL model
    Abstract View Paper Original: Persian
  • An Economic Analysis of Different Methods of Financing Tehran Strategic Oil Storage
    Jafar Haghighat*, Mir Taher Pourpartovi Page 49
    Increasing demand for oil products in different parts، needs an increased storagecapacity in the country. This requires substantial financial resources for investment. Currently almost all these funds and investments are provided through publicsources. Many oil-rich countries، various methods are used to finance large oilprojects; especially in the upstream sectors. Most of these contracts are known astraditional oil contracts. In addition to these methods، in recent years، other specificmethods are used for financing oil projects، especially in the downstream sector، thatmostly emphasize the capabilities of the private sector. These methods are called thePPP methods. By describing various methods of financing for construction ofTehran Strategic Oil Storage، this article is investigating the economic and financialaspects of these methods and models. To do so، the Comfar3 software is applied toanalyse the feasibility Model، proposed by United Nations Industrial DevelopmentOrganization and some important indicators of engineering economy for thedecision making of the projects.
    Keywords: Oil storage, financing, market products
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Economies of Scale, Efficient Scale and Elasticity of Substitution in Iran's Energy Intensive Industries
    Mohammad Nabi Shahiki Tash*, Ali Norouzi, Gholam Ali Rahimi Page 75
    In this Study، We applied Translog cost function with four Input (Labor، Capital،Energy and Material) and ISUR1method for analysis of the cost structure of 11 mostEnergy intensive sub sector industries (With 4 Digit ISIC2code) of Manufacture ofother Non-Metallic Mineral Products (Code26) and Manufacture of Basic Metals (Code 27) during the period 1375-87. Input Share، Economies of Scale، MinimumEfficient Scale، Own-cross price elasticity and Morishima elasticity of substitutionwere calculated. The important results of this study is the detection of Scale effects،which reveals possibilities for increasing Scales (products) and reducing costs. Theresult of Cross-price and Morishima Elasticity of substitution shows that all Inputsubstitution elasticities areElastic. This case indicates that the Firm''s Manager ofEnergy intensive industries have a lot of options to substitute one input for the otherinputs.
    Keywords: Translog Cost Function, ISUR Method, Energy Intensive Industries, Economies of Scale, Morishima Elasticity of Substitution
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Estimated Energy Demand Function and Substitution Elasticity between Inputs in Industry Section: Seemingly Unrelated Regression Estimation
    Saeed Sadrzadeh Moghadam*, Zein Al Abedin Sadegi, Ahmad Ghods Elahi Page 107
    This paper intends to estimate the energy demand function in industry section basedon the two-stage optimization approach. Consequently، it defines the substitutionelasticity between inputs. Energy demand estimation in various sections makes itfeasible to define energy policies. At the first phase the key influential factors on theenergy demand function estimation in industry section which is one of highconsumption section، were defined and at the next phase the elements of energydemand were determined through logit function and seemingly unrelated regressionestimation and price and substitution elasticity were calculated.
    Keywords: energy demand, industry section, Seemingly Unrelated Regression Estimation, Substitution Elasticity, price Elasticity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determinants of CO2 Emissions in the Iranian Provinces (Panel Data Approach)
    Firouz Fallahi*, Samad Hekmati Farid Page 129
    In this paper we survey the main determinants of CO2 emission in the Iranianprovinces. For this purpose first we provide per capita Co2 emission as a criterion ofEnvironmental pollution and energy intensity in 28 provinces of Iran within 2003-2007، then the impact of population، urbanization، energy intensity and per capitaincome on the environmental degradation are investigated by panel data model. The results revealed that population; urbanization، energy intensity، and per capitaincome have positive and significant effect on co2 emission in the Iranian provinces.
    Keywords: population, urbanization, energy intensity, pollution, Iranian provinces
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Price Leadership and Collusion Models in Gas Cartel with Use of Genetic Algorithm
    Shahram, Golestani*, Madjid Hatefi Madjumerd, Om-Olbanin Jalali Page 151
    The study has calculated the price path، extraction path and discounted profit forGECF and fringe group with use of genetic algorithm on the basis of Priceleadership and collusion models. In this regard، members of «Gas ExportingCountries Forum» have been considered as a pricing cartel and other producers asthe fringe group. For this purpose، annual data (1980-2010) is used for forecasting ofstudied trends up to year 2070. the result from price leadership model show thatworld gas demand Increases linearly over the time and it Increases exponentially. On this basis the supply of fringe group also grows increasingly، and the cartelssupply (that is the margin between world demand and fringe supply) growsdecreasingly. The results from collusion solution indicates that extraction trend isslower in compared with the price leadership solution and the price and profit incollusion solution is more than price leadership solution.
    Keywords: Gas Exporting Countries Forum, genetic algorithm, Price leadership, collusion
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigation of the Relationship between Economic Growth, Trade Openness and Environmental Pollution: A Review of Selected Countries in the Middle East
    Hossein Mohammadi*, Mohammad Tirgari Seragi Page 183
    Trade openness، economic growth and environment are known as the major issues inrecent decads. We considered the effect of expanding trade and economic growth onenvironmental quality for 11 country in the Middle East during the period of 1980 to2010. Panel data econometric method and STATA software were used. Econometrictests confirmed fixed effects model among the pooled، fixed and random effectsmodels. Each Arellano-Bond GMM regression model and Newey- West with 5 lagsallowed were estimated beacuase of dynamic panel data and their results werecompared with the results of fixed effects model and then were evaluated. We foundper capita income has a significant positive impact on environmental pollution butfurther rise in income will reduce environmental pollution. Trade openness hasnegative effect and there is a non-significant effect on environmental pollution.
    Keywords: Trade openness, Environment, Economic grows, Middle East, Panel data
    Abstract View Paper Original: Persian