فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی
پیاپی 32 (زمستان 1396)

این پژوهش با هدف تدوین و آزمون مدل عوامل فردی موثر در مقاومت در برابر استفاده از فناوری اطلاعات در سازمان های اجرایی رفسنجان انجام شده است. برای انجام پژوهش، پرسشنامه هایی برای سنجش متغیرها تهیه و پس از اطمینان از روایی محتوا، بین نمونه 357 نفری از کارکنان قلمرو مکانی پژوهش توزیع شد. در ادامه، با استفاده از نرم افزار Smart PLS، پایایی، روایی همگرا و واگرای سنجه پژوهش بررسی، تایید و سپس داده ها به مدل معادله ساختاری برازش شدند. نتایج نشان داد در سطح اطمینان 95 درصد، ویژگی های شخصیتی مقاومت در برابر تغییر و ادراک سودمندی فناوری اطلاعات در مقاومت در برابر کاربست فناوری اطلاعات اثر مثبت دارند؛ ضمن اینکه ادراک سودمندی فناوری اطلاعات، خود میانجی اثر مثبت رایانه ترسی و ادراک سهولت در کاربست فناوری اطلاعات در متغیر اصلی وابسته پژوهش است. همچنین، مشخص شد اگر چه ادراک سهولت استفاده از فناوری اطلاعات از رایانه ترسی، رایانه بازی و ادراک پیچیدگی فناوری اطلاعات اثر می پذیرد، خود اثر مستقیم معناداری در مقاومت در برابر فناوری اطلاعات ندارد و تنها از طریق ادراک سودمندی فناوری اطلاعات نقش غیرمستقیم ایفا می کند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین و سنجش مولفه های موثر بر بعد سیاسی نظام اداری ایران است. در همین راستا، بعد سیاسی نظام اداری ایران از طریق شش مولفه، شامل پاسخگویی، ترویج جامعه پذیری سیاسی، ارتقای حاکمیت کثرت گرا، ارتقای سلامت نظام اداری، توسعه مشارکت عمومی و ایجاد اعتماد عمومی موردسنجش قرار می گیرد. پژوهش حاضر، کاربردی، از نظر راهبرد، پیمایشی و از لحاظ هدف، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران وزارتخانه های ایران تشکیل می دهد که برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ایاستفاده شده است. در این پژوهش به منظور تحلیل داده ها از روش فازی استفاده شد و بدین ترتیب، داده های لازم در قالب زبان طبیعی از خبرگان (مدیران) اخذ شده و مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر شش مولفه بر بعد سیاسی نظام اداری ایران موثر هستند و بین وضعیت موجود و مطلوب بعد سیاسی در نظام اداری ایران تفاوت معناداری مشاهده می شود

پژوهش حاضر با هدف طراحی چارچوبی برای انتخاب آمیخته ابزارهای خط مشی عمومی در آموزش و پرورش انجام شده است. در این پژوهش از روش مطالعه کتابخانه ای برای شناسایی و استخراج عوامل موثر بر انتخاب آمیخته ابزارهای اجرایی خط مشی عمومی و از روش دلفی تعدیل شده برای پالایش و نهایی کردن این عوامل استفاده شد. بر این اساس، طی دو دور دلفی، مهم ترین عوامل، شناسایی و نهایی شدند. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان و صاحب نظران خط مشی گذاری آموزشی و پرورشی است که عملا در وزارتخانه آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و مراکز دانشگاهی فعالیت دارند. اعضای گروه دلفی برای این پژوهش به صورت نمونه گیری غیرتصادفی و ترکیبی از روش های هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و تعداد 32 نفر از متخصصان خبره به عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه بررسی و تحلیل داده ها، درمجموع، 28 عامل به عنوان مهم ترین عوامل شناخته شدند که عوامل عدالت توزیعی، واقع گرایانه بودن ابزارها، تناسب بین ابزارها و هدف خط مشی، تعامل و همکاری بین نهادها و هم سویی ابزارهای اجرایی با یکدیگر، به عنوان مهم ترین عوامل شناسایی شدند؛ همچنین عوامل در دو طبقه کلی درونی و بیرونی جای گرفتند.

هیچ منطقه یا کشوری در جهان مصون از خسارت فساد نیست. فساد بر رشد تولید ناخالص داخلی، نابرابری درآمد و فقر، توسعه انسانی و برآورد سلامت و به طورکلی کیفیت حکومت اثرات منفی دارد و موجب کاهش آهنگ رشد اقتصادی می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر شاخص های حکمرانی خوب و اندازه دولت بر شاخص فساد در کشورهای گروه بریکس و ایران با استفاده از گشتاوردهای تعمیم یافته (GMM) طی سال های 2016-2012 است. برای این منظور از آمار و اطلاعات شاخص های شش گانه حکمرانی خوب و شاخص اندازه دولت و فساد که توسط «سازمان شاخص های حاکمیت جهانی»، «سازمان شفافیت بین الملل» و «بانک جهانی» ارائه می شود، استفاده شده است. در ارتباط با کانال های اثرگذاری مشخص شد که شاخص کیفیت قوانین با ضریب 4/2 بیشترین تاثیر را بر کاهش فساد داشته و شاخص اثربخشی دولت با ضریب 01/0، دارای کمترین تاثیر است؛ همچنین افزایش شاخص های اندازه دولت و تورم به افزایش میزان فساد منجر خواهد شد. افزایش شهرنشینی نیز نوعی پرسشگری ایجاد می کند و نظارت را افزایش می دهد که درنهایت به کاهش فساد منجر می شود.

کلیدی ترین مفهوم در حوزه مدیریت و ارزیابی عملکرد، شناخت چیستی عملکرد است که در غرب، حاکمیت اندیشه پراگماتیسم به این حوزه کاملا مشهود است. در این مطالعه تلاش شده است تا از منظر اسلامی مدلی برای تبیین مفهوم عملکرد ارائه شود. بدین منظور پس از بررسی مبانی نظری غرب در این حوزه، ابتدا آیاتی از قرآن کریم که در آن ها از ریشه عمل کلماتی به کار رفته است؛ احصا شدند و موردبررسی و تدبر قرار گرفتند؛ درنهایت مدل مفهومی عمل در بیان قرآن به دست آمد که دارای سه بعد موضوع های مربوط به عمل، موضوع های مربوط به عامل و موضوع های مربوط به ناظر عمل شکل گرفت. بعد از مشخص شدن مبانی عملکرد از منظر قرآن کریم، مدل مفهومی عملکرد صالحانه طراحی شد. این مدل دارای دو بعد حسن فعلی و حسن فاعلی است. مهم ترین تفاوت مدل عملکرد صالحانه سازمانی با الگوهای متعارف، توجه به حسن فاعلی است که تبعات قابل توجهی را در حوزه مدیریت عملکرد به دنبال خواهد داشت.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر معیارهای مالی و غیرمالی ارزیابی عملکرد بر انگیزش درونی و بیرونی برای مشارکت در تعیین هدف و عملکرد شغلی کارکنان بخش دولتی است. روش پژوهش از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی است. به منظور جمع آوری داده ها یک نمونه 299 نفره با استفاده از پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و ارزیابی شد. برای دستیابی به اعتبار پرسشنامه از روایی محتوایی و روایی سازه بهره گرفته شد و برای محاسبه پایایی، ضریب آلفای کرونباخ به کار رفت که نشان دهنده پایایی متغیرهای پژوهش بود. برای آزمون فرضیه ها از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار ایموس استفاده شد. نتایج نشان داد که معیارهای غیرمالی ارزیابی عملکرد بر انگیزش درونی برای مشارکت در تعیین هدف و انگیزش بیرونی برای مشارکت در تعیین هدف تاثیر معناداری دارند. معیارهای مالی ارزیابی عملکرد بر انگیزش درونی برای مشارکت در تعیین هدف تاثیر معناداری دارند. انگیزش درونی و انگیزش بیرونی برای مشارکت در تعیین هدف، دارای تاثیر معناداری بر عملکرد شغلی هستند. معیارهای غیرمالی ارزیابی عملکرد از طریق انگیزش درونی برای مشارکت در تعیین هدف و انگیزش بیرونی برای مشارکت در تعیین هدف تاثیر معناداری بر عملکرد شغلی دارند. معیارهای مالی ارزیابی عملکرد از طریق انگیزش درونی برای مشارکت در تعیین هدف دارای تاثیر معناداری بر عملکرد شغلی هستند.

امروزه نیروی انسانی به عنوان یک دارایی باارزش و محوری برای سازمان ها نگریسته می شود. سازمان ها به منظور کسب سطح بالاتری از عملکرد و موفقیت همواره به دنبال بهره گیری حداکثری از این دارایی ارزشمند سازمانی هستند. ازاین رو؛ سازمان ها به دنبال توانمندسازی نیروی انسانی خود به عنوان یک اصل مهم برای بقا و رقابت در عرصه متغیر کسب وکار کنونی می باشند. در این راستا؛ پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه دو متغیر کلیدی شناخته شده فرهنگ یادگیری سازمانی و انتقال دانش ضمنی در رابطه با توانمندسازی کارکنان است.
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین فرهنگ یادگیری در سازمان و توانمندسازی کارکنان با در نظر گرفتن متغیر میانجی انتقال دانش ضمنی می باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی است و به روش توصیفی- همبستگی صورت گرفته است. حجم نمونه تعداد 220 نفر از اساتید و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می باشند، که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ابزار مورداستفاده در ای پژوهش پرسشنامه های استاندارد فرهنگ یادگیری سازمانی ، توانمندسازی کارکنان و انتقال دانش ضمنی است، که پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ به دست آمد و روش تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی روایی مورداستفاده قرارگرفته است. و داده ها نیز با بهره مندی از همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند.
نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرهنگ یادگیری سازمانی نقش بسزایی در فراهم کردن بستر مناسب برای توانمندسازی کارکنان از طریق انتقال دانش ضمنی دارد. ازاین رو پیشنهاد می شود همواره سازمان ها به دنبال دستیابی به فرهنگی و جوی مطلوب و حمایت کننده از یادگیری باشند.