نشریه محیط زیست طبیعی
سال هفتادم شماره 1 (بهار 1396)

جذب فسفر توسط رسوبات نقش مهمی در کنترل غلظت آن در جریان آب رودخانه دارد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی رفتار جذبی فسفر توسط رسوبات پشت بندهای رسوب گیر متوالی بود. برای این منظور دو آبراهه فصلی در منطقه ی نوشان و انبی در اطراف شهر ارومیه در شمال غربی ایران انتخاب شد. آبراهه ی نوشان دارای سه بند و آبراهه ی انبی دارای پنج بند رسوب گیر بودند. آزمایش های هم دمای جذب فسفر به وسیله ی رسوبات پشت این بندها و همچنین نمونه ای از خاک دامنه ی هر آبراهه انجام شد. نتایج نشان داد که به دلیل وقوع فرآیند ترسیب انتخابی ذرات فرسایش یافته در طول آبراهه، ویژگی های شیمیایی و فیزیکی رسوبات دارای تغییرات منظمی بوده و با حرکت به سمت بندهای پایین دست بافت رسوبات ریزتر شده و جذب فسفر توسط آن ها افزایش می یابد. مدل های ون های و فروندلیچ به ترتیب با میانگین ضریب تبیین 935/0 و 932/0 توانایی بیشتری در توصیف داده های جذب فسفر در مقایسه با مدل های لنگمویر و تمکین داشتند. داده های آزمایشی وجود شباهت ساختاری مدل‏های فروندلیچ و ون های را به اثبات رساند. بین ویژگی های نمونه های رسوب با ضرایب مدل های فروندلیچ و ون های روابط همبستگی معنی‏داری مشاهده شد. ضریب n معادله ی فروندلیچ دارای همبستگی معنی داری (05/0 >p ;748/0- = r) با درصد شن نمونه ها بود که نشان دهنده ی کاهش مکان های جذبی با افزایش مقدار شن در نمونه های رسوب است.

هدف تحقیق حاضر بررسی تغییرات پوشش سرزمین لرستان طی سال های 1989 تا 2013 و به کارگیری نتایج حاصل در بررسی الگوی سیمای سرزمین و فرآیند تغییر آن است. از 5 سنجه الگوی سیمای سرزمین شامل آنتروپی نرمال سازی شده، تراکم حاشیه، مساحت لکه، فشردگی لکه و غنای نسبی برای کمی سازی الگوی سیمای سرزمین استفاده شد و وقوع 10 فرآیند تغییر سیمای سرزمین شامل حذف، تجمع، دوتکه شدن، ایجاد، کاهش اندازه، سوراخ شدگی، تغییر جهت، تغییر شکل، گستردگی و تکه تکه شدن لکه ها بررسی شد. نتایج نشان داد که از سال 1989 تا 2013 حدود 7/5166 کیلومترمربع از جنگل ها نابود شده و وسعت مناطق مسکونی 71/47 کیلومترمربع افزایش یافته و نرخ جنگل زدایی در این دوره 68/1 درصد در سال بوده است. نتایج بررسی الگوی سیمای سرزمین لرستان نشان داد که آنتروپی نرمال سازی شده بین 00189/0 تا 313/0، غنای نسبی بین 19/11 تا 82/22 درصد، تراکم حاشیه بین 002/0 تا 44/0 متربرهکتار، مساحت لکه ها بین 04/92 تا 7/193171 هکتار و فشردگی لکه بین 006/0 تا 568/0 لکه در 100 هکتار می باشد. 4 فرآیند حذف، تجمع، ایجاد و دوتکه شدن در منطقه رخ داده است. نتایج این تحقیق می تواند در سیاست گذاری های دولت و نیز اتخاذ تمهیدات مدیریتی مورد استفاده قرار گیرد.

پارک جنگلی یاسوج با مساحتی حدود 1000 هکتار در شمال شرقی شهر یاسوج واقع شده است. جهت پهنه بندی توان تفرجی پارک و تهیه نقشه عرصه های مناسب برای انجام تفرج متمرکز و گسترده و تعیین عرصه های لازم جهت حفاظت و احیاء، با مرور منابع و توجه به معیارهای استاندارد موجود، استفاده از تجربه های کارشناسی با توجه به شرایط و موقعیت پارک و داده های در دسترس از منطقه، معیارهایی که می توانند در بررسی توان تفرجی پارک موثر باشند، مشخص گردیدند و با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی، معیارهای موثر در فرآیند ارزیابی توان تفرجی پارک اولویت بندی شدند. معیار بهداشت و امنیت در بالاترین درجه از اولویت و معیار اشکوب بندی جنگل در پایین ترین درجه اهمیت در اولویت بیست و دوم قرار گرفتند. از این میان، معیارهای شیب، فاصله دسترسی به جاده، نوع چشم انداز، فاصله دسترسی به منابع آب، ارتفاع از سطح دریا، درصد تراکم پوشش درختی و جهت به عنوان معیارهایی که در این مطالعه امکان تهیه نقشه برای آن ها وجود داشت، مشخص شدند و مدلی بر اساس آن ها جهت بررسی توان تفرجی پارک ارائه گردید. بر اساس مدل ارائه شده و کاربرد ترکیب خطی وزنی در سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه بندی توان تفرجی پارک جنگلی یاسوج تهیه گردید. محاسبه مساحت نواحی پهنه بندی شده در پارک نشان داد که به ترتیب 7/581 هکتار از مساحت پارک برای تفرج گسترده، 2/269 هکتار به عنوان منطقه بازسازی، 32/99 هکتار برای تفرج متمرکز و 7/88 هکتار نیز به دلیل شیب بالای 60 درصد به عنوان منطقه حفاظتی مناسب می باشند.

پژوهش حاضر به دنبال پاسخ این سوال بوده است که نهال های بید مجنون (Salix babylonica L.) رشد یافته در رژیم غرقاب تا چه غلظتی از فلز سنگین روی (Zn) را تحمل می‏کنند. برای این مقصود، در یک مکان مسقف، به مدت 120 روز نهال های تحت شرایط غرقابی به پنج سطح مختلف فلز روی (0، 100، 1000، 1500و 2000 میکرو مولار) آغشته شدند. نتایج نشان داد که زنده مانی نهال ها در تمام غلظت های اعمال شده 100 درصد بود. با افزایش فلز روی تغییری در رویش قطری، سطح برگ و سطح ویژه برگ ایجاد نشد، این در حالی است که در برخی سطوح نمک روی، رویش طولی، زی توده خشک برگ و زی توده خشک کل نهال کاهش یافت. در هر یک از سطوح تیمار نمک روی، غلظت نمک روی در ریشه بیشتر از اندام هوایی بود. بزرگترین اندازه فاکتور انتقال (59/0) در غلظت 1000 میکرو مولار مشاهده شد. شاخص مقاومت اندام هوایی و ریشه در غلظت‏های بالای نمک روی بیش از 90 درصد بود. با توجه به زنده مانی 100 درصد، رویش مطلوب و شاخص مقاومت به نسبت خوب نهال بید مجنون می توان اظهار داشت که در محیط غرقابی نهال این گونه توانایی پالایش خاک آلوده به نمک روی تا غلظت 2000 میکرو مولارر را دارد. از این رو، در تحقیقات آتی، توانایی پالایش نهال غرقاب شده این گونه در غلظت های بالاتر نمک روی و نیز استعداد فیلترسازی ریشه ای آن برای پالایش خاک و آب آلوده به فعالیت های صنعتی و کشاورزی قابل توصیه است. همچنین، کاشت بید مجنون در فضای سبز شهری، عرصه های ساحلی و جلگه ای، حاشیه رودخانه ها و محیط های غرقابی که آلوده به فلز سنگین روی هستند می تواند در برنامه های اجرایی مد نظر قرار گیرد.

امروزه گرایش افراد به فعالیت های تفرجی رو به افزایش است و علاوه بر این رشد عظیمی در خصوص گردشگری مبتنی بر طبیعت وجود دارد. یکی از جنبه های مهم که شاید بتوان آن را مهم ترین عامل در شکل گیری و موفقیت یا عدم موفقیت گردشگری در هر منطقه ای دانست، توجه به خصوصیات، ویژگی ها و تقاضای گردشگران و نیاز های تفریحی و تفرجی مناطق است. هدف این تحقیق، ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر رضایتمندی گردشگران منطقه جاده چالوس است. در این راستا از مطالعات اجتماعی و قضاوت های ارزشی جهت بررسی ویژگی های فردی گردشگران و عوامل تاثیرگذار در رضایتمندی گردشگران استفاده شد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار spss محاسبه گردید که میزان این ضریب برای جامعه گردشگران عمومی، 79/0 و جامعه گردشگران مناطق گردشگری 73/0 برآورد گردید. سپس میزان همبستگی عوامل مورد بررسی با رضایتمندی گردشگران از طریق محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن در spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل آزمون فرضیه ها نشان می دهند که بین 4 عامل کیفیت خدمات، کیفیت رفتار میزبان، کیفیت محیطی و کیفیت مدیریت و برنامه ریزی با میزان رضایتمندی در سطح اطمینان 99 درصد رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد اما برای گردشگران عمومی جاده چالوس عدم رابطه معنی دار در سطح اطمینان 95 درصد بین ارتقاء کیفیت مدیریت و برنامه ریزی با رضایتمندی مشاهده گردید.

در این مطالعه ویژگی های مادران از جمله عادات غذایی و مراقبت از دندان، طول دوران بارداری و تعداد فرزندان که بر غلظت جیوه شیر و مو موثر هستند، بررسی شدند. چهل مادر سالم در این مطالعه به منظور نمونه برداری از شیر و مو انتخاب شدند. میانگین غلظت جیوه در شیر و مو به ترتیب 23/1 و 81/1 میکرو گرم برگرم بود. تجزیه و تحلیل ها نشان داد که مصرف ماهی و تعداد دندان های پرشده با آمالگام فاکتورهایی بودند که با غلظت جیوهء مادران ارتباط مثبتی داشتند. اثر فاکتورهایی مانند تعداد فرزندان، طول دوران بارداری، مصرف میوه و وزن نوزادان هنگام تولد رابطهء منفی بر سطوح جیوهءمادران داشت. استراتژی های پیشگیری در مواجهه با جیوه شامل مصرف مقادیر مناسب ماهی با جیوهء کم، مراقبت بیشتر از دندان و تغذیهء مناسب در طول دورهء بارداری می باشد.

کادمیوم و روی از مهم ترین عناصر سنگین هستند که به لحاظ زیست محیطی و سلامتی انسان حائز اهمیت هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی امکان حذف کادمیوم و روی از محیط آبی با استفاده از ضایعات برگ نخل و بیوچار آن است. جاذب های مورد استفاده در این پژوهش، پودر برگ نخل تیمار نشده، پودر برگ نخل تیمار شده با بی کربنات سدیم 3/0 مولار و پودر برگ نخل بیوچار شده در دو دمای 400 و 600 درجه سلسیوس بودند. بررسی نتایج نشان داد که جاذب های به کار رفته، فلز کادمیوم را در مقایسه با فلز روی به میزان بیشتری جذب کرده اند. به طور کلی در هر دو فلز به لحاظ میزان جذب به ترتیب زیر قرار داشتند: برگ نخل تیمار نشده< برگ نخل تیمار شده با بی‏کربنات سدیم 3/0 مولار< بیوچار دمای 400 درجه سلسیوس< بیوچار دمای 600 درجه سلسیوس. همچنین بررسی نتایج به دست آمده از برازش داده های حاصل از آزمایش با هم دماهای جذب نشان داد که مدل های فرندلیچ و لانگ مویر 2 به دلیل ضریب تبیین بالا و خطای استاندارد برآورد پایین، به عنوان معادلات برتر در حذف کادمیوم و روی از محیط آبی شناخته شدند. با توجه به نتایج حاصل، به نظر می رسد که بیوچار تهیه شده از برگ نخل می تواند به عنوان یک جاذب موثر در حذف آلودگی فلزات سنگین از آب های آلوده مورد استفاده قرار گیرد

فلزات سنگین درون محیط تجزیه ناپذیر بوده و می توانند برای بسیاری از گونه های جانوری خطرناک باشند. به همین دلیل، حذف یون فلزات سنگین از آب و فاضلاب به منظور سلامت عمومی و محیط زیست فرآیندی مهم محسوب می شود. در این بررسی به منظور حذف یون کادمیوم از محلول آبی از نانوجاذب تهیه شده از پوست تخم مرغ استفاده شد. بر این اساس، اثر پارامترهای مختلفی مانند pH اولیه محلول آبی، دوز جاذب، زمان تماس، غلظت اولیه یون کادمیوم و همچنین سرعت اختلاط مورد بررسی قرار گرفت. بهترین بازدهی حذف یون کادمیوم1/99% تعیین شد که این بازدهی برای نانو پوست تخم مرغ در شرایط آزمایشگاهی نظیر دمای °C30، سرعت اختلاط rpm200، دوز جاذب g/L5، غلظت اولیه یون کادمیوم درون محلول آبی mg/L20 و pH 9 به دست آمد.به منظور بررسی رفتار سینتیکی جاذب از مدل های سینتیکی شبه مرتبه اول و دوم استفاده شد که مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم توانایی بیشتری برای توصیف رفتار سینتیکی نانوجاذب داشت. همچنین برای بررسی رفتار ایزوترمی از مدل های لانگمویر و فرندلیچ استفاده شد که هر دو مدل توانایی بالایی برای توصیف رفتار ایزوترمی نانوجاذب نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده، جاذب مورد نظر با توجه به فراوانی و ارزان بودن آن برای حذف فلز کادمیوم از محلول های آبی بسیار مناسب است.

فرآیند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان تضمین معیارها و آیین نامه های زیست محیطی در طرح های مختلف است که اهداف اصلی آن شامل پیش بینی، شناخت و تجزیه و تحلیل جزئیات تمام اثرات مثبت و منفی طرح های محیط زیست طبیعی و انسانی می باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش مولفه های زیست محیطی احداث شبکه آبیاری و زهکشی بند فیض آباد در استان فارس بوده است. در این تحقیق از روش ماتریس ICOLD استفاده گردید. در این روش اثر هر یک از فعالیت های طرح بر مولفه های زیست محیطی (فیزیکی، اکولوژیکی و اجتماعی فرهنگی) در دو مرحله احداث و بهره برداری سنجیده شد. یافته ها نشان داد که پیامدهای وارد شده طرح بر کل محیط زیست مثبت بوده است (148+ امتیاز). این در حالی است که محیط اجتماعی- فرهنگی 187+ امتیاز، محیط اکولوژیکی 13- امتیاز و محیط فیزیکی 26- امتیاز را به خود اختصاص داده است. به بیان دیگر، با وجود بروز اثرات منفی بر محیط زیست، اثرات مثبت قابل ملاحظه ای بر منطقه به همراه خواهد داشت. با توجه به یافته های به دست آمده، اجرای طرح شبکه آبیاری و زهکشی بند فیض آباد با رعایت استانداردها بلامانع می باشد. در پایان با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

امروزه آلودگی فلزات سنگین یکی از نگرانی های بزرگ زیست محیطی است. هدف از این مطالعه، بررسی حذف و بازیابی فلز سنگین کادمیوم از محلول های آبی به وسیله کیتین استخراج شده از پوست میگوی ببری سبز (Penaeuse semisulcatuse) از آب دریای خلیج فارس بود. در این مطالعه اثر پارامترهایی مانند pH، غلظت اولیه، زمان تماس و دوز جاذب در حذف یون های کادمیوم با کیتین استخراج شده از پوست میگوی ببری سبز مورد بررسی قرار گرفت. ویژگی ها و خصوصیات سطحی جاذب تهیه شده با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)مورد آنالیز قرار گرفت. این بهره وری در شرایط آزمایشگاهی که شامل 6 :pH، غلظت اولیه یون کادمیوم ppm 20، زمان تماس min 80، دوز جاذب gr/L 3 در دمای تنظیم شده 25 درجه سانتی گراد و دور همزدن rpm 200 محاسبه شد. جهت تعیین رفتار مکانسیم جذب از مدل های سینتیکی شبه درجه اول و شبه درجه دوم استفاده شد. مطالعه سینتیکی فرآیند نشان داد که فرآیند جذب یون فلز کادمیوم از مدل سینتیک شبه درجه دوم پیروی می کند.

تبدیل کاربری و پوشش اراضی منجر به انتشار کربن ذخیره شده موجود در خاک و گیاهان به صورت گاز CO2 می شود. در این تحقیق، تغییر کاربری اراضی منطقه دیلمان واقع در استان گیلان با استفاده از مدل LCM برای سال 2050 بر مبنای 4 زیر مدل تغییر کاربری اراضی و به کارگیری متغیرهای توصیفی مدل سازی شد. کربن آلی خاک به روش والکی-بلاک اندازه گیری و تراکم کربن آلی خاک محاسبه شد. سپس تغییرات رخ داده در ذخیره کربن آلی خاک کاربری های مختلف، بر اساس تغییر مساحت کاربری های مورد نظر محاسبه گردید. نتایج نشان داد در صورت وجود روند مشابه در تغییر کاربری اراضی، مساحت اراضی جنگلی و مرتعی به ترتیب 9درصد و 4/23 درصد کاهش خواهد داشت. با فرض ثابت ماندن شرایط محیط زیستی و مقدار تراکم کربن آلی خاک، این کاهش مساحت اراضی با پوشش طبیعی و گسترش اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی در 40 سال آینده منجر به از دست رفتن ذخیره کربنی موجود در خاک و آزاد شدن 105× 88/3 مگا گرم کربن به صورت گاز دی اکسید کربن از منطقه خواهد شد.

سوسمار سه خط (Lacerta media) یکی از انواع سوسماران روز فعال و یکی از اعضای خانواده لاسرتیده است. در مطالعه حاضر با استفاده از روش های مدل سازی توزیع گونه ها و سامانه اطلاعات جغرافیایی اثرات تغییرات اقلیمی آینده بر روی توزیع این گونه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد بخش قابل توجهی از زیستگاه های مطلوب گونه در شرایط حاضر، تحت تاثیر تغییرات اقلیمی آینده کاهش خواهد یافت. همچنین طی مطالعه حاضر اثر تغییرات اقلیمی آینده بر پهنای آشیان بوم شناختی گونه مورد سنجش قرار گرفت برای این منظور از نرم افزار ENMTools استفاده شد، نتایج نشان داد پهنای آشیان بوم شناختی گونه تحت شرایط اقلیمی آینده کوچکتر خواهد شد. همچنین نتایج این مطالعه نشان می دهد تحت تاثیر تغییرات اقلیمی آینده به دلیل کاهش شرایط مطلوب اقلیمی برای زیست گونه احتمال انقراض جمعیت های محلی سوسمار سه خط افزایش خواهد یافت.

پژوهش حاضر جهت جداسازی و شناسایی باکتری های مناسب زیست پالایی ترکیبات نفتی موجود در خاک و آب آلوده در منطقه بندرعباس انجام شد. سه نمونه خاک و دو نمونه آب آلوده از پالایشگاه بندرعباس جمع آوری و جدایه هایی از آن ها در دمای 37 درجه سانتی گراد جداسازی شد. با جایگزینی عناصر کربن و گوگرد در محیط کشت باکتریایی SSM با نفت سفید (20%) قابلیت رشد جدایه ها در غلظت بالای نفت سفید بررسی شد. شناسایی جدایه ها از طریق تست های بیوشیمیایی، کیت شناسایی باکتری API20E و همچنین توالی یابی ژن 16S rDNA انجام شد و با استفاده از کروماتوگرافی گازی میزان تجزیه زیستی جدایه ها بررسی شد. از نمونه های جمع آوری شده 9 جدایه جداسازی و در آزمون جایگزینی عناصر مختلف در محیط کشت باکتریایی SSM با نفت سفید (20%) مشخص شد که 4 جدایه توانایی استفاده از ترکیبات گوگردار نفت را دارند. آزمون های شناسایی جدایه ها نشان داد که جدایه ها Enterobacter cloacae، Enterobacter hormaechei و دو جدایه
Enterobacter sakazakii بودند. کروماتوگرافی گازی تایید کرد که باکتری های Enterobacter cloacae، Enterobacter hormaechei و Enterobacter sakazakii به ترتیب 24/32، 98/11 و 92/44 درصد از نفت سفید را به عنوان منبع گوگرد در دمای 37 درجه سانتی گراد تجزیه کرده اند. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد این باکتری ها از قابلیت تجزیه زیستی خوبی برخوردار هستند و می توان آن ها را به عنوان باکتری هایی با قابلیت تجزیه زیستی ترکیبات نفتی معرفی کرد.

این تحقیق به منظور مطالعه وضعیت جمعیتی سنجاب های زمینی جنسSpermophilus در ایران با استفاده از آنالیز پروتئین های سرم خون و ویژگی های ریخت شناسی به اجرا درآمد. بر این اساس پروتئین های گلوبولین و آلبومین سرم خون 48 نمونه سنجاب زمینی جنس Spermophilus از شمال شرقی ایران (مشهد و بجنورد)، غرب ایران (کردستان، همدان، قزوین و زنجان) و شمال غربی ایران (پیراحمدکندی، کلیسا کندی و روستای نادلو) جمع آوری و با استفاده از تکنیک SDS-PAGE مورد آزمایش و مقایسه قرار گرفتند. نمونه های شمال غربی ایران گونه S. xanthoprymnus، آنالیز الکتروفوروزی،10-9 باند در ناحیه گلوبولین، 2-1 باند در ناحیه پست آلبومین و 2 باند در ناحیه پره آلبومین و در نمونه های شمال شرقی گونه S. fulvus، 11-9 باند در ناحیه گلوبولین، 2 باند در ناحیه پست آلبومین و 3 باند در ناحیه پره آلبومین به دست آمد. نتایج این تحقیق به همراه صفات ریخت شناسی و کاریولوژیکی که در مطالعات دیگر این نمونه ها انجام شده است، می تواند در تشخیص پراکنش گونه S. fulvus در شمال شرقی و غرب ایران و گونه S. xanthoprymnus در شمال غربی ایران کمک کند. به علاوه در این تحقیق ویژگی های زیستگاهی، ریخت شناسی و وضعیت پراکنش سنجاب های زمینی ایران که در هنگام نمونه برداری به ثبت رسیده بود نیز ارائه می گردد.

امروزه در شهرسازی نوین، توجه به سرانه فضای سبز در محیط های شهری از مهم ترین ضوابط شهرسازی و مدیریت شهری به شمار می آیند، به طوری که استفاده کاربردی از بام ها و دیوارها و توسعه عمودی فضای سبز می تواند به عنوان امکان بهره برداری بهینه از زمین های شهری و راهکاری برای بهبود کیفیت محیط زیست این مناطق قلمداد شود،- از این رو، در پژوهش حاضر تلاش گردید تا اثرات عینی بام های سبز بر شرایط آب و هوایی و کاهش آلودگی هوا در محیط شهر تهران مورد ارزیابی قرار گیرد. بدین منظور، دو دستگاه دیتالاگر دما، رطوبت و دی اکسید کربن مدل HD37AB1347 در منطقه 17 شهرداری تهران یکی بر روی بام ساختمان دارای پوشش سبز (بام سبز) و دیگری بر روی ساختمانی با پوشش ایزوگام در سه وضعیت مختلف نصب و پارامترهای فوق الذکر در بازه زمانی سه ماهه و با فواصل 15 دقیقه ای اندازه گیری شد. همچنین دو دستگاه دیتالاگر دما و رطوبت مدل Lufft-Opus10 نیز به طور هم زمان در داخل ساختمان ها به منظور سنجش وضعیت هوای داخلی ساختمان ها نصب گردید. مقادیر به دست آمده نشان می دهد که میزان غلظت دی اکسید کربن در هوای بالای بام سبز بسته به وضعیت اندازه گیری بین 20 تا34 قسمت در میلیون، و دمای هوا بین 4/1 تا1/6 درجه سلسیوس کمتر از میزان این دو پارامتر در بالای پشت بام مرجع می باشد. همچنین رطوبت نسبی در تمامی حالات سنجش شده بین 10 تا 5/17 درصد در هوای بالای بام سبز بیشتر از بام مرجع است. علاوه براین، بر اساس نتایج سنجش وضعیت هوای داخلی، ساختمان دارای بام سبز از تعادل حرارت داخلی بیشتری نسبت به ساختمان دارای بام مرجع برخوردار بود اما هیچ روند مشخص و معناداری در رطوبت فضای داخلی دو ساختمان دیده نشد

کربن آلی خاک، به عنوان یکی از ارکان باروری، سلامت و کیفیت خاک شناخته شده است. در مقیاس منطقه ای اقلیم می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم تعیین کننده مقدار کربن آلی خاک باشد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر عوامل موثر بر مقدار و تغییرات کربن آلی خاک در خاک سطحی در امتداد یک برش اقلیمی در استان کرمانشاه بود. در این منطقه، دما از 6 تا 4/18 درجه سانتی گراد و بارندگی از 273 تا 835 میلی متر تغییر می کند. در این منطقه، دما از 6 تا 4/18 درجه سانتی گراد و بارندگی از 273 تا 835 میلی متر تغییر می کند. ارتفاع منطقه مورد مطالعه از سطح دریا 609 تا 1881 متر است. بین بارندگی و دما با ارتفاع همبستگی قوی وجود داشت ک، با افزایش ارتفاع، دما کاهش و بارندگی افزایش پیدا می کند. برای این مطالعه در امتداد یک برش اقلیمی، تعداد 56 نمونه خاک از دو عمق 15- 0 و 30- 15 سانتی متری خاک های تشکیل شده در موقعیت های با شیب یکسان (بخش تخت شیب) رسوبات آهکی کرتاسه با کاربری مرتع برداشت شد. مقدار کربن آلی خاک در عمق 15-0 سانتی متری از 2/1 تا 44/2 درصد و در عمق 30-15 سانتی متری از 4/0 تا 61/2 درصد تغییر می کرد. میانگین کربن آلی خاک در دو عمق به ترتیب 2/1 و 04/1 درصد بود. بین مقدار کربن آلی خاک و پارامترهای اقلیمی ارتباط معنی داری دیده نشد. به نظر می رسد دامنه تغییرات دما و بارندگی در این منطقه در حدی نیست که تاثیر قابل توجهی بر تولید زیست توده داشته باشند. همبستگی مثبت بین کربن آلی خاک با مقدار رس و سیلت و همبستگی منفی با مقدار شن، نشان داد که در این منطقه، تفاوت در توزیع اندازه ذرات خاک، عامل اصلی تغییرات کربن آلی خاک است. افزایش ذرات ریز در خاک از یک سو با افزایش حاصلخیزی خاک و در نتیجه ایجاد شرایط برای ایجاد پوشش گیاهی مناسب، باعث تولید کربن آلی بیشتر می شوند؛ از سوی دیگر، با تشکیل کمپلکس های رس (سیلت)-هوموس، مواد آلی را از تجزیه محافظت می کنند.

هدف از این مطالعه، ارزیابی نقش عوامل انسان زاد (آنتروپوژنیک) و زمین زاد (لیتوژنیک) در میزان آلودگی خاک های سطحی شهرک صنعتی سمنان و اراضی اطراف آن توسط عناصر سنگین سرب، روی، مس، کادمیوم، نیکل و کروم بود. برای این منظور، 93 نمونه مرکب خاک سطحی از عمق صفر تا 10 سانتی متری در منطقه ای به وسعت 117 کیلومتر مربع جمع آوری گردید و غلظت عناصر گفته شده در عصاره تیزاب سلطانی توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. برای ارزیابی آلودگی از شاخص های غنی سازی، شاخص زمین‏انباشت، ضریب آلودگی و ضریب بار آلودگی استفاده شد. مقایسه غلظت عناصر سنگین و روند تغیرات آن ها واحدهای ژئومورفیک نشان داد که عناصر سرب، روی، کادمیوم و مس تحت تاثیر منشا انسان زاد و عناصر نیکل و کروم دارای منشا زمین زاد می باشند. غلظت سرب، روی و کادمیم با به ترتیب میانگین 9/93، 9/126 و 9/1 میلی گرم بر کیلوگرم در واحد D (محدوده شهرک صنعتی) تفاوت معنی داری با سایر واحدها داشتند. میانگین عناصر مس، نیکل و کرم در کل منطقه به ترتیب 22، 20 و 7/9 میلی گرم بر کیلوگرم بود و واحدها تفاوت قابل توجهی با یکدیگر نداشتند. اگرچه مقدار مس در محدوده شهرک صنعتی و واحد مجاور آن اندکی بیشتر از سایر واحدها بود. شاخص غنی سازی نشان داد که واحدهای D و E (مجاور شهرک صنعتی) دارای بیشترین آلودگی به واسطه فعالیت های صنعتی می باشند. با توجه به شاخص زمین انباشت، می توان گفت، خاک منطقه مورد مطالعه از نظر کیفیت زیست محیطی برای همه عناصر به جز سرب و کادمیوم در سطح غیرآلوده قرار دارند. نقشه پراکنش مکانی ضریب بار آلودگی نیز نشان داد که آلودگی به فلزات سنگین در واحدهای واقع در شرق و جنوب شرقی واحد D که در جهت وزش باد قرار دارند، بیشتر بود.

آگاهی از اندازه جمعیت گونه های وحشی یکی از اطلاعات کلیدی در مدیریت و حفاظت حیات وحش است. در این مطالعه قابلیت استفاده از روش غیر مستقیم شمارش گروه های سرگین با سه رویکرد متفاوت ترانسکت های تمیز شده، محصول سرپا، و روش متکی بر فرض حالت پایای محصول سرپای سرگین (روش سریع برآورد اندازه جمعیت) و نیز روش مستقیم ترانسکت خطی در تعیین اندازه جمعیت گوزن زرد ایرانی
(Damamesopotamica) در پناهگاه حیات وحش دشت ناز مورد آزمون قرار گرفت. تعداد دفعات دفع روزانه با استفاده از دو روش نمونه گیری گروه های سرگین در ترانسکت های نواری و شمارش گروه های سرگین در باغ وحش ارم به ترتیب 03/10 و 33/18 گروه سرگین در روز برآورد گردید. اندازه جمعیت به روش ترانسکت های تمیز شده، محصول سرپا، روش سریع برآورد اندازه جمعیت و ترانسکت خطی با فاصله اطمینان 95 درصد به ترتیب (48-26) 37، (51-31) 41، (46-28) 37 و (92-36) 58 راس برآورد گردید. با توجه به اندازه واقعی جمعیت (37 راس در سال 1387 و 40 راس در سال 1388)، صحت تمامی روش های غیرمستقیم با شدت نمونه گیری یکسان مورد تائید قرار گرفت، اگرچه فاصله اطمینان فراوانی بدست آمده از روش ترانسکت خطی بواسطه تلاش محدود صورت گرفته بسیار عریض بود. روش محصول سرپا در مقایسه با روش های دیگر از دقت و صحت بالاتری برخوردار بود. مدت زمان اجرای روش ترانسکت های تمیزشده به ترتیب 7/6 و 7/4 بار بیشتر از روش محصول سرپا و روش ترانسکت خطی زمان بر بود.