فهرست مطالب

پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران - سال ششم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1396)

مجله پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران
سال ششم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1397/01/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • غلامحسین کیانی *، رزیتا مویدفر، محمدرضا رزاقی صفحات 1-18
    امروزه، اعتیاد به صورت آسیبی اجتماعی پیامدهای ویرانگر و هزینه های هنگفتی را بر پیکره جامعه وارد می کند. ازجمله آثار نامطلوب و بنیان فکن اعتیاد طلاق، کاهش امنیت اجتماعی، افزایش سرقت و انتقال بیماری ها هستند که دولت برای از بین بردن آنها به ناچار هزینه هایی را متحمل می شود؛ به همین دلیل، ارزشی که مردم برای کاهش اعتیاد در جامعه و به دنبال آن، بهبود کیفیت زندگی اجتماعی قائل هستند، به منظور ارزیابی برنامه های دولت در مبارزه با مواد مخدر و کاهش اعتیاد سودمند است. با توجه به این مطالب، در این پژوهش این ارزش ذهنی در شهر اصفهان با به کارگیری روش ارزش گذاری مشروط کمی سازی شده است. برای این کار، پرسش نامه ارزش گذاری مشروطی به صورت دوگانه و دوحدی برای برآورد تمایل به پرداخت افراد به منظور کاهش میزان اعتیاد طراحی شده است و 314 سرپرست خانواده از قشرهای درآمدی مختلف در کلان شهر اصفهان، آن را تکمیل کرده اند. تحلیل اطلاعات با استفاده از الگوی پروبیت انجام شده و مطابق نتایج، تمایل به پرداخت در افراد، از 3 متغیر قیمت پیشنهادی نخست، درآمد ماهانه خانوار و جنسیت افراد تاثیر پذیرفته است. میزان تمایل به پرداخت هر خانواده برای کاهش میزان اعتیاد جامعه در شهر، معادل 159هزار و 600 ریال در ماه و برای تمام خانوارهای ساکن شهر، حدود 93میلیارد ریال در ماه و حدود 1110میلیارد ریال در سال برآورد شده است.
    کلیدواژگان: اعتیاد، تمایل به پرداخت، روش ارزش گذاری مشروط، آسیب اجتماعی، الگوی پروبیت
  • مصطفی ظهیری نیا *، یاسر رستگار، هدایت الله نیکخواه، سمیره بهرامی صفحات 19-34
    قاچاق فرآورده های نفتی، از جمله پدیده هایی است که مسائل متعددی با خود به همراه دارد. بی شک شناسایی این پدیده به شکل میدانی و مواجهه ی واقعی و طبیعی با آن می تواند ابعاد و سویه های ناپیدای دیگری را آشکار سازد.
    مردم شهرستان میناب در استان هرمزگان طی چند سال گذشته پدیده قاچاق سوخت را تجربه می کنند. از این رو هدف مقاله حاضر این است که پیامدها و لایه های ناپیدای این پدیده برای ساکنین میدان مورد مطالعه از نقطه نظر خود افراد شناسایی و واکاوی نماید.
    برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نظریه زمینه ای استفاده شده است. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 18 نفر از قاچاقچیان و مطلعین درگیر در میدان مورد مطالعه مصاحبه به عمل آمده است. پس از تحلیل مصاحبه ها، مقوله های رونق کسب و کار در منطقه، ناامنی ترافیکی، تجمل گرایی و رفاه طلبی، شکاف درآمدی، مخاطرات زیست محیطی، تخریب اعتماد نهادی، تضعیف فرهنگ کار وتلاش، فساد مالی و کلاهبرداری، قانون گریزی و کاهش آسیبهای اجتماعی استخراج گردید. این یافته ها می توانند تصویری روشن از پیامدهای پدیده قاچاق سوخت ارائه دهند.
    کلیدواژگان: قاچاق، قاچاق سوخت، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، شهرستان میناب، استان هرمزگان
  • عباس صادقی *، نادر افقی، محمدحسن بنا پور حمیدی، فاطمه امامی صفحات 35-52
    هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر انجام تقلب در بین دانشجویان موسسات آموزش عالی شهر رشت است. روش تحقیق، توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری موسسات آموزش عالی اصلی شهر رشت شامل دانشگاه گیلان، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور بوده است. تعداد کل دانشجویان مشغول به تحصیل در این دانشگاه ها حدود 30هزار نفر بود که براساس فرمول کوکران تعداد 408 نفر به صورت نمونه انتخاب شده اند. متغیرهای مستقل، اضطراب، نگرش مثبت نسبت به تقلب، شیوه تدریس و محتوای دروس و متغیر وابسته هم اقدام به تقلب است. براساس آزمون های آنالیز واریانس چندمتغیره (MANOVA) آنالیز واریانس یک طرفه و T-Test تحلیل نتایج سئوالات مدنظر نشان می دهد در امتحانات، دانشجویان 24-18 ساله مضطرب تر دانشگاه علوم پزشکی بیشتر از سایر دانشجویان تقلب کرده اند؛ اما درزمینه اقدام به تقلب، ازنظر میزان تاثیر بر افزایش یا کاهش اقدام به آن، عواملی نظیر نگرش نسبت به تقلب، نوع رشته دانشگاهی و نوع جنسیت دانشجویان، تفاوتی با یکدیگر نداشته اند. به طورکلی، موضوع تقلب از چند جنبه بررسی می شود: عوامل فردی (شخصیتی) عوامل درونی (تاثیرات بلندمدت محیط خانوادگی و تربیتی) و عوامل ساختاری. به نظر می رسد با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده در این پژوهش، با کمک اقداماتی که به تغییر نگرش دانشجویان نسبت به تقلب منجر شود، هنجارهای سازنده اجتماعی جایگزین هنجارهای تخریبی در میان دانشجویان می شود.
    کلیدواژگان: امتحان، تقلب، اضطراب، دانشجویان، شهر رشت
  • حبیب احمدی، محمد تقی عباسی شوازی *، رامین یادگاری، فرشاد کرمی صفحات 53-70
    تمایلات و رفتارهای بزهکارانه مانند سایر رفتارهای بهنجار در مجموعه ای از تعاملات و ارتباطات آموخته می شوند و در عصری که بخش زیادی از تعاملات و ارتباطات افراد به وسیله رسانه هاست، نقش رسانه ها در شکل گیری تمایلات و رفتارهای انحرافی اهمیت دارد؛ بنابراین، پژوهش حاضر، با هدف مطالعه رابطه رسانه های مدرن و تعاملی مدرن با تمایلات بزهکارانه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بستک انجام شده است. این مطالعه با استفاده از روش پیمایش انجام شده و اطلاعات با ابزار پرسش نامه خودایفا جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان بستک هستند که 401 نفر (200 پسر و 201 دختر) از آنان به صورت نمونه و به طور تصادفی انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد همبستگی معناداری بین کمیت و محتوای استفاده از رسانه ها و تمایلات بزهکارانه دانش آموزان وجود دارد؛ به طوری که بین استفاده از تلویزیون های ماهواره ای، محتواهای خشن و هیجانی تلویزیون های داخلی، بازی های رایانه ای خشونت آمیز و هیجانی با تمایلات دانش آموزان به بزهکاری همبستگی مستقیم، قوی و معناداری مشاهده شده است.
    کلیدواژگان: رسانه های جمعی، رسانه های تعاملی، تمایل به بزهکاری، دانش آموزان دبیرستانی
  • سعید شریعتی مزینانی، سیمین فروغ زاده * صفحات 71-90
    ایمنی مهم ترین ویژگی فضا و شرط حضور و استفاده فعال شهروندان از فضاهای شهری است. همچنین، وجود فضاهای امن، ازجمله حقوق شهروندان و تامین آن یکی از تکالیف دولت ها در برابر جامعه است. براین اساس، بخش اصلی مقاله حاضر، نتایج پژوهش میدانی انجام شده در300 فضای عمومی شهر مشهد را در بر دارد که در آنها وضعیت کالبدی فضاهای عمومی شهر، درباره لزوم تامین امنیت برای زنان بررسی شده است. در بخش دیگر نیز درزمینه احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی (بوستان ها، زیرگذرها، پل ها و مسیرهای اصلی تردد شهروندان) خلاصه ای از نتایج پیمایش انجام شده، با کمک نمونه 1000نفری از زنان بزرگ تر از 15 سال، در سه حوزه امنیت جانی، مالی و اخلاقی و در سه بعد فیزیکی، نمادین و اجتماعی ارائه شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد ازنظر پاسخگویان، زیرگذرها و مسافربران شخصی ناامن ترین موقعیت ها بوده اند. پارک ها و محدوده اطراف محل زندگی هم با میانگین نزدیک به هم در رده بعدی قرار می گیرند و اتوبوس، پل های عابر پیاده و تاکسی در مقایسه با فضاهای عمومی دیگر، بیشتر امنیت دارند. نکته مهم، کم بودن میزان احساس امنیت اخلاقی در شهر مشهد است؛ به گونه ای که نزدیک به نیمی از این زنان (47درصد) در فضاهای عمومی شهر، احساس می کنند با اتفاقاتی مانند تماس بدنی، ربوده شدن و... مواجه هستند. درپایان نیز پیشنهادات محقق درزمینه بهبود وضعیت امنیت در فضاهای عمومی شهر ارائه شده اند.
    کلیدواژگان: امنیت عمومی، فضاهای عمومی، احساس امنیت، زنان، مشهد
  • علیرضا صادقی *، فاطمه شمس صفحات 91-104
    بعد ذهنی مشارکت، تمایل به مشارکت اجتماعی است و به دلیل اعتماد و سایر عوامل زمینه ساز ایجاد می شود و بعد عینی مشارکت اجتماعی به صورت عضویت، نظارت، اجرا و تصمیم گیری بروز می کند و بیانگر پیوند عینی افراد است. به نظر می رسد وجود و تقویت ابعاد مختلف امنیت، نقش بسزایی در تقویت هر دو بعد ذهنی و عینی مشارکت اجتماعی شهروندان داشته باشد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نقش انگاره امنیت در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان شهر شیراز، ازطریق اولویت بندی مولفه های موثر بر میزان مشارکت اجتماعی و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است. برای اولویت بندی انگاره های موثر بر میزان مشارکت شهروندان، پرسش نامه ای تدوین و به طور تصادفی میان 256 نفر از جامعه آماری توزیع شده و برای تحلیل داده ها و بررسی نقش انگاره امنیت از نرم افزار SPSS و آزمون T استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند امنیت بیش از سایر عوامل، زمینه مشارکت اجتماعی فعال شهروندان را فراهم می آورد و پس از آن، به ترتیب عوامل اثربخشی، نقش آفرینی، انگیزه، تناسب، حمایت، اعتماد، اطلاعات و آموزش، احساس مسئولیت، تعلق و دلبستگی، زمینه و مقدمات و دعوت از عوامل تاثیرگذار بر آن هستند. همچنین، در بخش نتیجه، راهکارهای ارتقاء هر یک از این مولفه ها بیان شده است.
    کلیدواژگان: مشارکت اجتماعی، حس امنیت، شهر شیراز
|
  • Gholam Hossain Kiani *, Rozita Moaiedfar, Mohammad Rerza Razaghi Pages 1-18
  • Mostafa Zahirinia *, Yaser Rastegar, Hedayatollah Nikkhah, Samireh Bahrami Pages 19-34
    Smuggling of petroleum products had many obvious and hidden issues that impact on the community. Fuel smuggling is undoubtedly harmful consequences on the society. Minab people experience the past few years the phenomenon of smuggling of fuel. It is necessary to adopt appropriate decision to control of this phenomenon. This study examines the social and economic consequences of fuel smuggling as a new phenomenon in Minab city by qualitative analysis. Data was collected using semi-structured interview techniques and data analysis use based on Grounded theory. Based on purposive sampling and theoretical saturation criterion, the interviewe was conducted with 18 informants involved in Smuggling of petroleum products. After analyzing the interviews, Categories business boom in the region, traffic insecurity, luxury and comfort seeking, income gaps, environmental hazards, destruction of institutional trust, undermining work culture, financial corruption, illegality and reduction social problems were extracted. These findings can provide a clear picture of the consequences of the phenomenon of smuggling of fuel.
    Keywords: Contraband, smuggling of fuel, socio, economic consequences, Minab city, Hormozgan Province
  • Abbas Sadeghi *, Nader Ofoghi, Mohammad Hassan Banapour-Hammidy, Fatemeh Emami Pages 35-52
    The aim of this study was to investigate the factors influencing cheating among students of higher education institutions in Rasht. The method used for descriptive survey was carried out completely. The population of the city of Rasht higher education institutions include the University of Guilan University of Medical Sciences, Islamic Azad University and the University of Payam Noor. Independent variables anxiety, positive attitude towards fraud, teaching methods and course content and the dependent variable are committing fraud. In analyzing the results of the survey questions indicated that based on multivariate analysis of variance (MANOVA), ANOVA and T-Test, students who had more anxiety exams and students. In the age group 24-18 years have been more than other students to have fraud; attitude to fraud, type of discipline and gender of the students in terms of variables such attempted fraud had no significant difference.In general, the issue of fraud can be studied from several aspects: individual factors (character), internal factors (long-term effects of family environment and education) and Sakhtary.bh factors seem to be taking into account the results obtained in this study, actions that lead to change their attitude towards fraud, can be constructive social norms replace destructive norm among the students.
    Keywords: Try, Fraud, anxiety, Students, Rasht
  • Habib Ahmadi, Mohammadtaghi Abbasishavazi *, Ramin Yadegari, Farshad Karami Pages 53-70
    Delinquent tendencies and behavior similar any other normal behaviors are learned on a set of interactions and communication individuals have; and in an era where most of individual's interactions and communication are mediated by a range of different media, the study of media role on deviant tendencies and behaviors is essential. Thus, the aim of this study was to examine the relationship between mass and interactive media usage and tendency to delinquency among the high school students in Bastak city. A survey was conducted, a sample of 401 students (200 boys & 201 girls) from Bastak's high schools was selected randomly and the data was gathered by questionnaire.
    The results showed that there are significant correlations between the quantity and content of media usage and student's delinquent tendencies. So that, there was a direct and significant correlations between satellite television's programs, violent and exciting content in domestic television, exciting and violent games with student's delinquent tendencies.
    Keywords: Mass media, interactive media, delinquent tendency, high school students
  • Saeid Shariati Mazinani, Simin Foroghzadeh * Pages 71-90
    Safety is the most important Characteristic of public spaces and a prerequisite for citizens to attend in actively utilize these spaces. On the other hand, it is a right for general public to live in secure cities and an obligation for states to provide their citizens with a safe ambience. This article reports the findings of a survey on 300 public spaces in Mashhad in regard with safety. Also the findings of a field research with a sample of 1000 women concerning their safety feeling in urban public spaces are presented. The observed spaces includes parks, city bridges, underpasses and main traffic routes which were evaluated on the basis of physical, symbolic and social dimensions of safety. The findings indicate that underpasses and private passenger transporters are the most insecure situations from respondents point of view. Parks and the area around the interviewees Location fall in the second place. The respondents evaluated buses, Pedestrian bridges and cabs the safest places they have experienced. The deserves special attention is the low level of moral security as around half the respondents feel they are exposed to molestation, being kidnapped so on.The researcher concludes with some suggestion for improving safety in public city spaces.
    Keywords: public safety, public spaces, safety feeling, Women, Mashhad
  • Ali Reza Sadeghi *, Fatemeh Shams Pages 91-104
    Social participation represents different types of individual and group actions in order to influence the decision-making processes for public affairs.The subjective dimension of participation is the tendency to social participation creating trust and other underlying factors in people as a result; and the objective dimension of social participation appears as membership, supervision, performance and decision-making to represent an objective relationship between them. It seems that existence and consolidation of different dimensions of security plays an important role in consolidation of two subjective and objective aspects of social participation of citizens.
    The current study aims to assess the role of sense of security in enhancement of social participation of citizens in Shiraz with prioritizing the effective factors. The study is fulfilled according to its descriptive-analytical and survey methodology during which, the theoretical foundations of study have been analyzed at first in order to reach the main goal. Then, a questionnaire is scrutinized in order to consider the role of security idea in participation of citizens in Shiraz, and is distributed among 256 people of statistical population. SPSS software and T-Test method are used to analyze data and consider the role of security. The findings of study show that sense of security, among other factors such as effectiveness, role-playing, incitation, appropriateness, protection, trust, information and education, responsibility, belonging and attachment, condition and invitation; prepares citizens more for social participation and motivation. In addition, this manuscript presents some guidelines, strategies and policies to improve social participation based on effective factors.
    Keywords: Sense of Security, Social Participation, Shiraz City