فهرست مطالب

جستارهای سیاسی معاصر - سال دهم شماره 1 (پیاپی 31، بهار 1398)

نشریه جستارهای سیاسی معاصر
سال دهم شماره 1 (پیاپی 31، بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/02/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • امیر عظیمی دولت آبادی*، فائزه همت پور صفحات 1-26
    در این مقاله با استفاده از روش تاریخی و مقایسه ای تلاش شده تا مهم ترین مدعاهایی که در خصوص نقش قدرت های خارجی در سرنگونی رژیم پهلوی ارائه شده است، بررسی و به این پرسش پاسخ داده شود که: مدعاهای رقیب درباب تاثیر فشارهای خارجی بر وقوع انقلاب ایران کدامند و کدام یک از مدعاها با واقعیت های تجربی انقلاب ایران مطابقت دارد؟ بدین منظور، ابتدا مهمترین ادعاهای موجود احصاء و بر اساس چارچوب مفهومی تحقیق دسته بندی و بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که این مدعاها شامل شش دسته اند و از «توطئه قدرت حامی» تا مدعای مخالف آن، یعنی «حمایت جدی و عدم تغییر مواضع قدرت حامی» را در بر می گیرند.بررسی این مدعاها نشان می دهد که همه ادعاهایی که قدرت های غربی و به ویژه آمریکا را عامل اصلی سرنگونی رژیم پهلوی می دانند با واقعیت های انقلاب ایران هم خوانی ندارد. اگرچه این به معنای بی تاثیری آن ها نیست؛ بلکه فشارهای خارجی یکی از علل وقوع انقلاب ایران محسوب می شود. دولت آمریکا تا آخرین لحظه پشتیبان و حامی رژیم شاه بود و به هر طریقی برای ممانعت از سقوط رژیم پهلوی تلاش کرد؛ اما به طور کاملا ناخواسته ای مواضع دولت این کشور در قبال تحولات ایران، راه را برای موفقیت انقلاب اسلامی هموارتر نمود.
    کلیدواژگان: فشارهای خارجی، انقلاب اسلامی ایران، قدرت های بزرگ، آمریکا
  • علی حیدری، علیرضا رضایی*، عباس صالحی نجف آبادی صفحات 27-50
    شوراها به عنوان یکی از مباحث بنیادی و از ریشه دارترین روش های مدیریتی است که دموکراسی و مشارکت همه شهروندان را تضمین می نماید. تمرکز قدرت در حاکمیت مرکزی و کم توجهی به مدیریت های محلی و همچنین فقدان تنظیم ساختار مناسب قدرت در دستگاه های دولتی، خصوصا در حوزه مدیریت شهری مهم ترین علت مشکلات شهری و توسعه اجتماعی است که ضعف ها و کمبودهای این امر در پدیده های گوناگون ظهور و بروز پیدا می کند. شوراها حلقه های واسط میان جامعه مدنی و دولت هستند و می توانند نقشی موثر در فرآیند توسعه و مشارکت شهروندی داشته باشند. نتایج نشان می دهد که در صورت بهره برداری از همه توان و ظرفیت های قانونی و محلی و نیز کاهش چالش ها، شوراها می توانند نقش موثرتری در روند توسعه سیاسی ایفا کنند. در راستای حل مشکلات موجود، توسعه سیاسی و مدیریت بهینه شهری یک اصلاح اصولی  با مشارکت شهروندان می تواند راهگشا باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد آن است که تاثیر شوراهای اسلامی را در فرآیند توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران بررسی کند.
    کلیدواژگان: توسعه سیاسی، مشارکت شهروندی، شوراهای اسلامی، حکومت محلی
  • قدیر نصری*، فاطمه مرسلی صفحات 81-100
    مفهوم شکاف های نوپدید اجتماعی (گسست نسلی، فاصله طبقاتی، تمایز هویتی و سبک زندگی) می توانند به عنوان متغیری مستقل، مشروعیت سیاسی (متغیر وابسته) را به تحلیل برند. نوشته حاضر در پی آن است که سازوکار این تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را بررسی کند. پرسش این است که شکاف های اجتماعی نوپدید کدامند؟ چگونه عمل می کنند و با چه سازوکاری می توانند مشروعیت سیاسی را متاثر و متحول نمایند؟ عرصه عینی برای روایت و بررسی این مساله ایران در بازه زمانی 1396 تا 1406 است. گمان می رود داده های توضیح دهنده این روند ده ساله از طریق روندپژوهی قابل استخراج است؛ یعنی اتقان قابل دفاع وجود دارد که رگه های بنیادین و گفتمان ساز این دهه، از هم اکنون در دسترس هستند. فرضیه ای که به مثابه حدسی حساس و قوی آزمون می شود این است که شکاف های نوپدید به دلیل کارویژه های موثر و ساختارهای فراگیر، انعطاف پذیرو جیوه ای (کنترل گریز)، قادرند با تردیدافکنی در مشروعیت سیاسی از یک سو و اختلال آفرینی در کارآمدی از سوی دیگر، به توقف و استحاله مشروعیت سیاسی آن کمک نمایند. روش یافتن پاسخ و آزمون روایی این فرضیه به سیاق توصیفی تحلیلی خواهد بود. در نهایت، یافته و تذکر کلیدی مقاله آن است که فهم شکاف های نوپدید و تمرکز بر مطالبه ها و پیچیدگی های آنها، نخستین اولویتی است که بایستی در دستور کار سیاست گذاری راهبردی قرار گیرد. به سخن دیگر، مواجهه سنتی (کنترل از بالا، عارضی پنداری، تغافل و سهل انگاری) نمی تواند پرتویی بر ماهیت و آهنگ این قبیل شکاف ها بیفکند.
    کلیدواژگان: شکاف اجتماعی نوپدید، حیات رسانه ای شده، سبک زندگی، گسست نسلی، نافرمانی مدنی، تحسین تمایز، تراکم توقعات
  • محمد محمودی کیا* صفحات 101-125
    این مقاله با در نظر گرفتن سه دوره زمانی مختلف در کنش سیاست خارجی امام خمینی(ره)، تلاش دارد تا با بهره گیری از روش تحلیل محتوا در ادبیات گفتاری ایشان در مجموعه 22 جلدی صحیفه امام، سامانه مربوط به الگوی های رفتار سیاست خارجی ایشان طی هر یک از این ادوار سه گانه و نیز نحوه تعامل آن ها با یکدیگر را طرح ریزی نماید. بر این اساس، منطق اقدام ایشان در عرصه سیاست خارجی در سه قالب متعامل «عدم تعهدگرایی ملت محور»، «آرمان گرایی امت محور» و «آرمان گرایی امت ملت محور» تبیین گردیده است.
    بر اساس یافته های این پژوهش، الگوی سیاست خارجی امام خمینی(ره)، با بهره گیری از ویژگی هایی چون ترتب، تدرج و وسع، در پی ایجاد نوعی رابطه تعاملی بین نگاه واقع بینانه و آرمان گرایانه به سیاست خارجی است تا از این طریق به بهترین شیوه میان تحصیل مصالح ملی و نیز پیگیری مصالح امت محور ایجاد توازن نماید. بر این اساس، آنچه از منظر امام خمینی(ره) اهمیت بیشتری می یابد، حفظ و صیانت از اصول اساسی و بنیادین اسلام و نیز ارزش های ملی گرایانه به عنوان پایگاهی برای حفظ و نشر ارزش های اسلامی در عرصه سیاست خارجی است که این مهم از طریق ایجاد نوعی توازن میان اهداف ملت محور و اهداف امت محور در عرصه روابط خارجی میسر می شود.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی، امام خمینی(ره)، آرمان گرایی، عدم تعهدگرایی، منافع ملی و اسلامی
  • رضا خلیلی*، محمود یزدانفام، حامد مهربان اینچه‏برون صفحات 127-157
    روابط ایران و عربستان به عنوان دو کشور تاثیرگذار و قدرتمند منطقه خاورمیانه در سال‏های پس از   انقلاب اسلامی بسیار پر فراز و نشیب بوده و در طیفی گسترده از همکاری نزدیک تا قطع روابط دیپلماتیک در نوسان بوده است. در این پژوهش از چارچوب نظری جدیدی به نام "سرمایه اجتماعی بین المللی" برای تبیین تحولات روابط دو کشور استفاده می‏شود. پرسش اصلی این است که سرمایه اجتماعی بین المللی چه تاثیری بر روابط ایران و عربستان پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ در راستای پاسخ به این پرسش، با بهره‏گیری از اسناد و منابع کتابخانه‏ای موجود و استفاده از تحلیل‏های کمی و کیفی سعی می شود پس از سنجش میزان سرمایه اجتماعی بین المللی ایران و عربستان بر اساس شاخص‏های تعریف شده و بررسی نوسانات آنها، به بررسی تاثیر آن بر روابط دو کشور در سال‏های پس از انقلاب اسلامی ایران بپردازیم. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که میان فراز و نشیب در میزان سرمایه اجتماعی بین المللی ایران و عربستان و فراز و نشیب در روابط دو کشور رابطه‏ای معنادار برقرار است.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی بین المللی، جامعه بین المللی، روابط خارجی، جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی
  • مختار نوری*، فرزاد آذرکمند صفحات 129-149
    جورجو آگامبن، فیلسوف سیاسی و اجتماعی ایتالیایی از جمله متفکران انتقادی معاصر است که با نقد قانون، دولت و حاکمیت به واکاوی اصول حاکم بر سیاست معاصر در غرب می پردازد. پژوهش حاضر می کوشد ضمن بازخوانی اندیشه سیاسی - اجتماعی این متفکر به این پرسش پاسخ دهد که «رویکرد انتقادی آگامبن از چه مولفه هایی تشکیل شده و جامعه مطلوب وی دارای جه عناصر و نشانه های عملی مشخصی در عرصه سیاست و اجتماع است؟». در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که «جامعه مطلوب آگامبن بر مبنای نقد پیوند خشونت و قانون و بازسازی تجربه زبانی در اجتماع آینده بنا شده است». برای بررسی فرضیه مذکور از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که رویکرد آگامبن دارای وجه ایجابی قابل توجهی است که با نقد پیوند خشونت و قانون و ایجاد طرحی برای اجتماع آینده، حیات طبیعی را بر مبنای تجربه زبان بازسازی می کند و آن را وارد حیطه سیاست می کند. جامعه مطلوب آگامبن، راهکاری عملی برای ورود طردشدگان، نظیر مهاجران، رنگین پوستان، گروه های قومی، زبانی، دینی و جنسی محسوب می شود، زیرا با طرد «امر استثناء» به عنوان قاعده و قانون به دنبال بازگشت به عناصر زبانی مادرانه است. جامعه مطلوب آگامبن را می توان «شهر شادمانه» نامید که نوعی «اجتماع گرایی» گسترده برای پذیرش تفاوت ها در عصر تسلط دموکراسی لیبرال است.
    کلیدواژگان: جورجو آگامبن، حیات طبیعی، حیات سیاسی، اجتماع آینده
|
  • Ali Heydari, Ali Reza Rezaie *, Abbas Salehi Najaf Abadi Pages 27-50
    The councils are one of the fundamental issues and the most radical management methods that guarantee democracy and the participation of all citizens. The focus of power in the central sovereignty and the lack of attention to local management as well as the lack of proper regulation of the power structure in state apparatuses, especially in the field of urban management, should be considered as the most important cause of urban problems and social development. Its weaknesses and deficiencies in various phenomena It will emerge. With regard to the fact that councils are the interface between civil society and government and can play an effective role in the development process, the results show that the role of city councils in the political development of the country is not very efficient, There is no decent development in all areas, and the councils do not have much to do with political development. A structural structural reform can be used to solve existing problems and to develop political and optimal urban and regional management. The present study, using a descriptive-analytical method, aims to examine the effect of Islamic councils in the process of political development of the Islamic Republic of Iran.
    Keywords: Development, Citizen, Councils, Government, Politics
  • Ghadir Nasri *, Fatemeh Morsali Pages 81-100
    Society  Watch  working very Slowly than economy and spatially politics watch. For example , recovery of social capital ( Trust ) is very hard and complicated. So , societal trend can reconstructed many streams and development in the future. New social Cleavages is one of the most important of this Trends that can affect political legitimacy of government. According to this , the main question of this research is  about possibility and Mechanism of new social cleavages to formation of  political legitimacy in contemporary world and in our society ( Iran from 2017 – 2027). Method research is description and analysis of mega trends in Iranian society spatially new generation , women , poor people and religious and ethnic groups. This research want to examine and review this hypothesis that new social cleavages have features than can decline political legitimacy because NSC ( new social cleavages ) has effective function and flexible and undetermined structure in the globalized world.
    Keywords: Mediated life, Civil disobedience, generational gap, Life style, Civil Protest, social networks, Expectations density
  • Mohammad Mahmoodikia * Pages 101-125
    This article with recognizing the three different periods in Imam Khomeini’s foreign policy and with using the content analysis method, attempts to show the Imam Khomeini’s model of behavior in his foreign policy actions. Accordingly, his logic of action in this periods is described in three forms of “Nation oriented non-alignment”, “Ummah oriented idealism” and “Nation-Ummah idealism”.
    Based on the findings of this research, Imam Khomeini’s foreign policy model with using such a characteristics as graduation and expansion, is seeking to a kind of interactive relationship with a realistic and idealistic views to foreign policy, which can used to earn the national and ummah interests in the best way. Accordingly, what that is important here, is to preserve fundamental Islamic and internal principles in field of foreign policy based on his views, which needed to balance between nation oriented and ummah oriented goals in field of foreign policy.
    Keywords: Imam Khomeini, foreign policy, idealism, non-alignment, national, ummah interests
  • Reza Khalili *, Mahmood Yazdanfam, Hamed Mehraban Incheboron Pages 127-157
    Relations between Iran and Saudi Arabia as two effective and powerful countries in the Middle East has had ups and downs from close cooperation with each other to cutting of diplomatic ties in years after the Islamic Revolution in Iran. In this research, investigating the existing literature on Iran and Saudi Arabia relations, has been used “International Social Capital” as a new theoretical framework to understand and explain reasons of fluctuation in relations between the countries. The main question is, what impact has had international social capital on Iran and Saudi Arabia relations in the years after the Islamic Revolution in Iran? In order to response the question, reviewing and analyzing primary and secondary sources, it is tried to understand conceptual and theoretical foundations of the framework first, then will be measured the scale of international social capital of the countries based on the quantitative data, and finally will be focused on the impact of international social capital dimensions on relations between the countries. Results show that to what extend correlation between international social capital on one hand and Iran and Saudi Arabia relationships on the other hand is meaningful.
    Keywords: International Social Capital, International Society, Foreign Relations, Islamic Republic of Iran, Saudi Arabia
  • Mokhtar Nouri *, Farzad Azarkamand Pages 129-149
    After the post-communist period and the domination of neoliberalism in politics and society, various thinkers tried to find a new way to revive differences in a new age. One of these thinkers is Giorgio Agamben. In his writings and works, he attempts to introduce oppressive differences such as women, refugees, immigrants and others into politics, providing the foundation for the "future community". He is looking for a way to dispel the natural order from the domination of political order, and therefore looks at the "language" as a secure backing. Agamben seeks to build a community in the future that can restore normal human life to the scene. Therefore, the permanent change of the subject in the form of singularity and movement within a happy society creates a kind of permanent fluidity between the entire human being and its unique.
    Keywords: future community, totalitarianism, Natural life, Political bio, Giorgio Agamben