فهرست مطالب

مطالعات ادبیات تطبیقی - پیاپی 42 (تابستان 1396)

نشریه مطالعات ادبیات تطبیقی
پیاپی 42 (تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/05/31
  • تعداد عناوین: 9
|
  • کاظم عظیمی، فاطمه سپهوند صفحات 9-31
    طنز سیاسی- اجتماعی یکی از قالب های معاصر است که در دو قرن اخیر مورد توجه صاحبان قلم قرار گرفته است. در زبان فارسی نسیم شمال به عنوان محبوب ترین و پرآوازه ترین شاعر ایرانی، با استفاده از زبان شعری ساده و قابل فهم، توانست در روح مردم اثر بگذارد.
    شخصیت برجسته حوزه طنز در زبان عربی، احمد مطر شاعر معاصر عراقی است؛ وی نیز همچون نسیم شمال رسالت ادبی کار خود را در بیداری مردم خواب زده ملت عرب و حتی تمام جهانیان می بیند. در این مقاله سعی شده است با تطبیقی که بین آثار آن ها انجام می شود گوشه ای از دغدغه های مشترک این دو شاعر، در حوزه های سیاسی و اجتماعی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. این نوع طنز سنت ها و باورهای عقب مانده که در بطن جامعه است را با زبان هنرمندانه مورد حمله قرار می دهد.
    کلیدواژگان: بیداری اندیشه، فقر، شعر معاصر فارسی، عربی، آزادی قلم، نسیم شمال، احمد مطر، طنزپردازان
  • بهمن گرجیان، فرنگیس عباس زاده صفحات 33-59
    هدف از جستار حاضر بررسی ویژگی های نحوی و سبکی، نوآوری و تصویرآفرینی ادبی آثار فروغ فرخزاد و احمد شاملو می باشد. فروغ از تواناترین شعرای معاصر ایران است. شعر وی برخاسته از احساس و اندیشه انسانی است؛ چه در لفظ و چه در محتوا پر از نوآوری و مملو از صنایع ادبی است. مضمون اشعارش مبتنی بر احساسات و تجربیات شخصی وی می باشد. شهامت شاملو در شکستن عرف و هنجار زبان فارسی قابل تحسین است. هرچه فاصله واژه ها از حالت عادی بیش تر می شود آفرینش ادبی در آثارش بیش تر منعکس می گردد. واکنش جدی شاملو به اوضاع سیاسی روزگارش از عنفوان جوانی اش آغاز شده و ساختار ذهنی او در متن تعاملات اجتماعی و اندیشه های انقلابی شکل می گیرد. سبک نوشتاری وی مملو از برجستگی های ادبی است.
    کلیدواژگان: شعر سپید، ادبیات تطبیقی، شگردهای نحوی، سبکی، خلاقیت ادبی
  • محمود حیدری، داریوش رستخیز صفحات 61-84
    یکی از شاخه های ادبیات تطبیقی بررسی تصویر ادبی(Imageologi) ملت و سرزمینی در ادبیات ملتی دیگر است. احمد شوقی، ادیب معاصر، نمایشنامه ای منظوم به نام «قمبیز»(کمبوجیه) پادشاه ایرانی سروده و در آن تصویری از ایرانیان را خلق کرده است که پرداختن بدان از منظر ادبیات تطبیقی اهمیت بسزائی دارد و خواننده می تواند تصور دیگران را از تاریخ و فرهنگ باستانی کشورمان درک کند. گرچه هدف اصلی این پژوهش نشان دادن تصویر ایرانیان در این نمایشنامه است؛ اما در این راستا به جنبه فنی شخصیت و شخصیت پردازی در جهت نشان دادن تصویری از شخصیت های ایرانی نیز اشاره شده است.
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، احمد شوقی، صورولوجیا، مسرحیه قمبیز، ادبیات معاصر
  • انسیه خزعلی، محبوبه پارسایی صفحات 85-100
    حماسی و اجتماعی بودن مضامین شوقی در برابر فردی و غزل گونه بودن مدایح رهی، سادگی و روانی شعر احمد شوقی در برابر بهره گیری از صنایع ادبی و پیچیدگی الفاظ در شعر رهی معیری، سیر منطقی و جامعیت شعر شوقی و پردازش جنبه های مختلف زندگی پیامبر در برابر انتخاب یک موضوع محدود در شعر رهی همچنین پرداختن به خصوصیات اخلاقی پیامبر در شعر شوقی در برابر توصیفات ظاهری رهی از حضرت از ویژگی های بارز تفاوت در دو مدح است. اگرچه واقع گرایی، ارادت قلبی و پرهیز از تکسب و تصویر گری زیبا در هر دو مشترک و از نوع نگاه و ایدئولوژی آن ها نشات گرفته است. از مضامین قابل توجه در شعر شوقی توسل به اهل بیت است که در شعر رهی با وجود آنکه در محیط شیعی پرورش یافته است ملاحظه نمی شود.
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، احمد شوقی، رهی معیری، جلوه های تصویری
  • غلام ابراهیم زاده صفحات 101-113
    واژه «روح‏» از واژه های پر رمز و راز و اسرار‏آمیز در حوزه های دین و روان‏شناسی است. مولانا روح را امری از طرف خدا می داند که برای دیگران امری ناشناخته است. باید وجهه مادی نفسانی را رها کرد و آنچه می ماند روح است که خداوند به انسان عنایت کرده است. نویسنده معتقد است که از روح تعاریف و برداشت های مختلفی ارائه شده و مفسران در قرآن به شرح ابعاد گوناگون آن اشارات مهم و کاربردی پرداخته‏اند. هر جا از حیات و آثار آن نشانی هست، نشانگر وجود مرتبه‏ای از روح است. واژه روح 37 بار در قرآن کریم آمده است.
    کلیدواژگان: قرآن، روح، نفس، مولوی، مثنوی، تفکر، روح القدس
  • بهرام دهقان، سمیه شریعتی زاده صفحات 115-132
    با نگاهی گذرا به تاریخ گذشته به نحوه زندگی برخی از شخصیت های بزرگ و نام آشنایی برمی خوریم که نوع زیستن آن ها متفاوت بوده است؛ و این تفاوت ریشه در افکار آن ها داشته است. از جمله این موارد دو شخصیت ابوالعلاء معری و صادق هدایت هستند؛ ایشان دارای اسلوبی ابتکاری و منحصر به فرد در فلسفه بدبینانه، سبک زندگی پوچ گرایانه و اخلاق ریاضت طلبانه است و شاید بتوان نابینایی اش را آغازی بر زندگی پر پیچ و خم و افکار پیچیده او دانست و صادق هدایت که نویسنده ای نهیلیستی است، یاس و دلهره فلسفی ایشان را شاید بتوان گفت ناشی از رفاه است، رفاهی که خودش در پدیدآمدن آن هیچ سهمی ندارد. بنابراین پژوهش پیش رو بر آن است که برخی از موارد فوق را شناسایی و زمینه هایی که منجر به یاس و ناامیدی و... شده است را مورد بررسی قرار دهد.
    کلیدواژگان: مرگ اندیشی، روح افسرده، تنهایی، گیاهخواری، نیست انگاری
  • حسین صدقی، نورالدین پیدا صفحات 133-153
    خمریه ابن فارض یکی از آثار برجسته زبان عربی در حوزه عرفان است که مورد توجه بسیاری از شاعران و ادبای عرب زبان و فارسی زبان قرار گرفته است. حافظ شیرازی بی شک یکی از شاخص ترین شاعرانی است که از این تاثیر بی نصیب نمانده است، و به نحوی می توان برخی غزلیات او را با کمی اغراق شرحی بر خمریه ابن فارض دانست؛ چراکه الفاظ، مضامین و نمادهای مشترکی که در اشعار این دو شاعر بزرگ به چشم می خورد، ما را به تاملی شگرف در شدت تاثیر حافظ از ابن فارض وامی دارد. با تدبر در دیوان این دو شاعر، به نظر می رسد که خمریه ابن فارض بیش تر از سایر قصاید او بر فکر و شعر حافظ تاثیر گذاشته است. به همین دلیل در این مقاله سعی شده است تحلیل بینامتنی از خمریه ابن فارض و دیوان حافظ صورت گیرد و میزان اشتراکات لفظی و معنایی در دیوان این دو شاعر بررسی گردد.
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، شراب عرفانی، عشق، وحدت وجود
  • آرش مشفقی، الهام علوی ایلخچی صفحات 155-174
    در این مقاله بر آن بوده ایم که عناصر رئالیسم جادویی را در آثار غلامحسین ساعدی و گابریل گارسیا مارکز بررسی نموده و شیوه بکارگیری این عناصر را در آثار این دو نویسنده به صورت تطبیقی بررسی نماییم. ساعدی یکی از مشاهیر ادبیات معاصر ایران در زمینع داستان نویسی می باشد. گابریل گارسیا مارکز نیز شخصی است که اسم او با رئالیسم جادویی گره خورده است و پیشگام این نوع ادبی محسوب می شود. این دو نویسنده در بکارگیری عناصر این سبک آثار مشابهی از خود به جا گذاشته اند، هر دو را می توان در نوشته هایشان کابوس زده، تلخ و مرگ اندیش یافت، به همان اندازه هم می توان آن دو را طنزاندیش و پوچ گرا دید.
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، رئالیسم جادویی، رمان، داستان کوتاه، غلامحسین ساعدی، گابریل گارسیا مارکز
  • هدی پژهان صفحات 175-199
    نگرش روان شناسانه به رنگ و بررسی تاثیر آن بر روح و روان آدمی یکی از شاخه های نوین روان شناسی است که مورد توجه علم روان شناسی و فیزیولوژی قرار گرفته است. روان شناسی رنگ ماکس لوشر شیوه جدیدی است که بر مبنای آزمون انتخاب رنگ ها به شناخت روانی انسان منجر می شود. یدالله رویایی از جمله شاعران معاصر است که در شعر خود، از رنگ ها در خلق تصویرها و خیال های شاعرانه سود جسته است. در این پژوهش سعی شده است با بهره گیری از نظریه روان شناسی رنگ ماکس لوشر و جایگاه رنگ ها در اشعار رویایی بر مبنای بسآمد آن ها تحلیل شود و به یاری روشی علمی و کاربردی، تصویری از اندیشه ها و نگرش وی ارائه گردد.
    کلیدواژگان: شعر معاصر فارسی، یدالله رویایی، روان شناسی، ماکس لوشر، رنگ
|
  • Kazem Azimi, Fatemeh Sepahvand Pages 9-31
    Social – political satire is one of the contemporary poetic structures which has been paid attention by scholars and authors during two recent decades. In Persian language Nasim – e Shomal could affect people's soul by applying simple poetic language. Ahmad Mattar - contemporary Iraqi poet - is well known by his satire in Arabic language. He also - as Nasim - e Shomal - tried to awaken his nation and even the world. The present paper tries to show two poet's concerns about their countries and nations comparatively.
    Keywords: poverty_Persian - Arabic contemporary poetry_writing freedom_Ahmad Mattar_Nasim - e Shomal
  • Bahman Gorjian, Farangis Abbas Zadeh Pages 33-59
    The goal of the present article is to study the syntactic and stylistic, innovation and literary depiction of Forugh Farrokhzad and Ahmad Shamloo. Foroogh is one of the most capable Iranian contemporary poets. Her poetry is made of humanistic emotions and thoughts – it contains figures of speech in lexicon and content both. The concepts of her poetries are based on her emotions and personal experiences. Shamloo's braveness is admirable in breaking the norms of Persian Language. The more distance between the terms and words the more literary the works. Shamloo's serious reaction to the political situation of his era has started from his youth and forms his thinking structure which reflects in his works and contexts. His writing style is full of literary figures.
    Keywords: blank verse_comparative literature_Syntactic – Stylistic Techniques_literary innovation
  • Mahmoud Heidari, Dariush Rastkhiz Pages 61-84
    One of the comparative literature branches is nation's imageologie and a hometown in other nation's literature. Ahmed Shawqi – contemporary poet – has versed a play called "Qambeez" or Cambyses II which is about an Iranian king and has depicted Iranians in a way its analysis is precious from comparative literature point of view and the reader can have a better understanding of our ancient history and culture. Although the main aim of the present paper is to present the Iranians images in the mentioned play, the technical aspect of the characters and Characterization is also studied and analyzed.
    Keywords: comparative literature, Ahmed Shawqi, surologia, contemporary literature
  • Ensiyeh Khazali, Mahboubeh Parsaei Pages 85-100
    The remarkable differences between Ahmed Shawqi and Rahi Moayyeri are as follows: epic and social concepts in shawqi's against Moayyeri sonnet – like poetries. Showqi's poetries are simple and fluent while Moayyeri's own complex lexicon and figures of speech. In Showqi's poetry a logical procedure can be seen whereas analyzing different aspects of Prophet Mohammad's life as well as studying his characteristics. Although realism, deep honor and ignoring beautiful depicting is common in both poetries. The outstanding concept in Showqi's poetry is appealing to Ahl – e Beit while there is no trace of it in Moayyeri's in spite of his growth in Shia's environment.
    Keywords: comparative literature, Ahmed Shawqi, Rahi Moayyeri, pictorial effects
  • Gholam Ebrahim Zadeh Pages 101-113
    The term "spirit" is one of the mysterious and secretive words in religion and psychology fields. Molana knows it something on behalf of God which is unknown to others. If the worldly aspect is left, the remained is the spirit – gift by Allah. The author believes there are various definitions and interpretations of spirit and interpreters have studied its different aspects. Wherever there is existence and its effects, there would be a footprint of spirit definitely. The term spirit has been repeated 37 times in Holy Quran.
    Keywords: Quran, spirit, self (ego), Molana, Masnavi, thought, Holy Spirit
  • Bahram Dehghan, Somayyeh Shariati Zadeh Pages 115-132
    By a short look at the history of the past we would face the living method of some great and familiar characters whose lives types were completely different; this difference root was in their way of thinking. Two samples were Sadegh Hedayat and Abul ʿAla Al-Maʿarri. Maʿarri has innovative and unique method in pessimism philosophy and nihilism and his blindness is an open to his complicated life and thoughts; Hedayat who was a nihilist author, his philosophical hopelessness and suspense may be known because of his comfort and welfare; the comfort which he had no role in achieving it. Thus the present paper intends to recognize some the issues and the fields which makes them hopeless and desperate.
    Keywords: depressed spirit, loneliness, vegetarianism, nihilism
  • Arash Moshfeqi, Elham Alavi Pages 155-174
    The present paper intends to study the elements of magical realism in Gholam Hossein Saedi and Gabriel García Márquez's works comparatively. Saedi – one of Iran's famous contemporary literary men in the field of story writing. Gabriel García Márquez is also the one whose name is linked with magical realism and is known as avant-garde in the mentioned literature. Both authors have left similar works in this genre in which both can be seen bitter, morbid as well as satirist and nihilist.
    Keywords: comparative literature, magical realism, novel, short story, Gholam Hossein Saedi, Gabriel García Márquez
  • Hoda Pezhhan Pages 175-199
    Psychological attitude to the color and a study on its effect on human's spirit and spirit is one of the modern psychology branches which is paid a lot of attention by psychology and physiology. Color psychology of Max Lüscher is a new method in which the human psycho would be analyzed based on the color selection test. Yadollah Royaee is one of the contemporary poets who enjoys the colors in creating poetic images and dreams. The present paper attempts to represent an image of Max Lüscher's thoughts and attitudes scientifically and applicable by enjoying his color psychology theory.
    Keywords: Persian contemporary poetry, Yadollah Royaee, psychology, Max Lüscher, Color