فهرست مطالب

پژوهش های حفاظتی - امنیتی - پیاپی 19 (پاییز 1395)

فصلنامه پژوهش های حفاظتی - امنیتی
پیاپی 19 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/10/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • علمی پژوهشی
  • اصغر افتخاری، علیرضا قدرت آبادی صفحه 1
    بررسی نظریه ها و الگوهای امنیت سازی طی دهه های اخیر حکایت از آن دارد که عوامل موثر در تکوین، صیانت و تقویت ضریب امنیتی کشورها، تعدد و تنوع چشمگیری یافته است. در این میان نقش افکار عمومی بسیار برجسته و مهم می نماید؛ به گونه ای که تمام عناصر امنیت ساز به نوعی در تعامل با آن قرار دارند. پژوهش حاضر تلاش دارد با عطف توجه به الگوی ارتباط سازمان های اطلاعاتی با افکار عمومی، از تاثیر آن بر روی امنیت سخن بگوید. برای این منظور محققان دو الگوی اصلی را شناسایی و تبیین نموده اند که عبارت اند از: الگوی مدیریت دولتی و الگوی مدیریت اجتماعی. درنهایت الگوی ترکیبی را پیشنهاد داده اند که جامع ایده های مثبت هر دو رهیافت می باشد. این مطالعه به روش تحلیلی انجام شده و دستاورد اصلی آن این است که سازمان های اطلاعاتی در رهیافت دولت محور، عمدتا دارای نقش اجرایی در راستای ساخت افکار عمومی مطابق با خواست دولت ها هستند؛ اما در رهیافت مردم محور، نقش شناختی جهت شناسایی خواسته های افکار عمومی و برآورده کردن آن ها برجسته می شود. الگویی ترکیبی یا جامع، مبتنی بر تربیت امنیتی و مسئولیت دولتی است و سعی در تامین خواسته های عمومی با پذیرش استقلال نسبی هویت دولتی دارد
    کلیدواژگان: امنیت، افکار عمومی، اطلاعات، سازمان های اطلاعاتی
  • فرزاد اسماعیلی، مجید رجب پور، عباس رضایی صفحه 17
    در پژوهش حاضر، خلاقیت و نوآوری کارکنان پایور در سازمان های اطلاعاتی امنیتی هوشمند توسط پژوهش گران مورد بررسی، مداقه و کنکاش قرار گرفته است. متغیرهای مستقل جزء (اثرگذار) در این پژوهش مشتمل بر خصوصیات فردی، فرهنگ سازمانی و همچنین آموزش می باشد. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش انجام آن با روش توصیفی انطباق دارد که برای تجزیه وتحلیل داده ها از تجزیه وتحلیل آمیخته بهره گیری لازم و کافی به عمل آمده است. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسشنامه خودساخته صورت گرفته است. نظر به این که حجم جامعه آماری با اعمال ضریبی به جهت طبقه بندی برابر با 140 نفر می باشد؛ بنابراین با استفاده از فرمول کوکران، حجم جامعه نمونه تعداد 55 نفر محاسبه گردید. پایایی سوالات پرسشنامه نیز با استفاده از روش تنصیف (دونیمه کردن)، عدد 87% به دست آمد. آزمون فرض پژوهش در سطح خطای پنج درصد (0.05=α) نشان داد که بین تک تک متغیرهای مستقل جزء (خصوصیات فردی، فرهنگ سازمانی، آموزش) با خلاقیت و نوآوری کارکنان پایور سازمان های اطلاعاتی امنیتی هوشمند رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. در پایان تحقیق انجام شده، پیشنهادهای کاربردی پژوهش گران پیرامون «خلاقیت و نوآوری کارکنان پایور در سازمان های اطلاعاتی امنیتی هوشمند» تبیین و تشریح گردیده است.
    کلیدواژگان: خلاقیت، نوآوری، خصوصیات فردی، فرهنگ سازمانی، آموزش
  • علی رضاییان، روح الله باقری صفحه 45
    تعیین سطح دانش سازمان های امنیتی، باعث تقویت این سازمان ها می شود و به همین دلیل اندازه گیری دانش در این سازمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. سازمان های امنیتی باید مزیت رقابتی خود را در عرصه تامین امنیت بر پایه سرمایه های دانشی بنا نهند. به همین خاطر کمی سازی دانش برای اندازه گیری دانش در شبکه های دانش سازمان های امنیتی به شدت احساس می گردد. در این تحقیق از روش تحلیل پوششی داده های فازی برای کمی سازی دانش شبکه های دانش سازمان های امنیتی استفاده شده است. هدف پژوهش این است تا سازمان های امنیتی میزان دانش در سطح شبکه های دانش خود را در بازه های زمانی مختلف شناسایی کرده و نقاط ضعف و قوت دانشی خود را در حوزه امنیتی کشف نمایند تا مدیران این سازمان ها بتوانند با ارائه راهبردهای مناسب شکاف های دانشی را برطرف نمایند. جامعه آماری پژوهش، شبکه دانش سازمان های امنیتی می باشد. در این پژوهش، ورودی های مدل شامل زمان متوسط انجام فرآیندهای امنیتی و میزان بودجه پروژه های امنیتی می باشد؛ همچنین خروجی های مدل شامل تعداد دانش های امنیتی تولید شده در سطح شبکه دانش، تعداد درس آموخته های امنیتی بازتولید شده در سطح شبکه دانش و تعداد فرآیندهای امنیتی فعال در شبکه دانش می باشد که از بین شاخص های مهم سازمان های امنیتی در نظر گرفته شده اند و با استفاده از مدل BCC و نرم افزارهای بهینه سازی نسبت به حل مدل و صحت آن اقدام گردیده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان داده است که سطح دانش سازمان امنیتی مورد مطالعه در مقطع زمانی 2 و 3 به ترتیب از سایر مقاطع زمانی مورد مطالعه بیشترین و کمترین مقدار را داراست.
    کلیدواژگان: شبکه های دانش امنیتی، مدیریت دانش، تکنیک تحلیل پوششی داده ها، سازمان های امنیتی، مدل BCC
  • مهدی درگاهی صفحه 71
    قاعده حفظ نظام که برخواسته از متن دین و بنا شده بر مبانی خدشه ناپذیر فقه جعفری است در پرتو حفظ مصالح و امنیت نظام تبلور یافته و در حوزه صدور احکام شرعی، منشا بسیاری از احکام جزئی است. اما گستره این قاعده، در میان کنش با ممنوعیت ورود به حریم خصوصی افراد و قلمرویی که در آن از آزادی در برابر بازخواست و کیفر حقوقی برخوردار بوده و تصمیم گیری و نظارت بر آن منحصرا در اختیار اوست، چندان هویدا نیست. به جهت آن که تحقیقی موسع و یکپارچه دراین باره صورت نگرفته است! از این رو پرسش از میان کنش قاعده حفظ نظام و حریم خصوصی افراد، مسئله ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. قاعده حفظ نظام با ایجاد عنوان ثانوی حفظ مصالح و امنیت نظام، در فرضی که حرمت تجسس و تفحص و عمل مطابق آن، خود موجبات اخلال نظام را فراهم سازد، به دخالت و نظارت بر قلمرو حریم خصوصی افراد، مشروعیت می بخشد. این مقاله با هدف شناخت حدود و ثغور ادله قاعده حفظ نظام و میان کنش آن با حریم خصوصی افراد انجام شده و نیل به این مقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره های فقهی با گردآوری داده های کتابخانه میسر است که نتیجه آن، تبیین میان کنش قاعده حفظ نظام و حریم خصوصی افراد و نحوه دلالت آن بر لزوم حمایت از حریم خصوصی افراد خواهد بود.
    کلیدواژگان: قاعده حفظ نظام، حریم خصوصی افراد، حکم ثانوی
  • جمیل زرگان، جلیل دهنوی صفحه 91
    امروزه مخاطرات بیوتروریسم و عواقب وخیم ناشی از آن در جوامع، به یکی از مفاهیم جدید و مهم تبدیل شده که به دلیل پیچیدگی روش های مقابله با آن، اندیشمندان بسیاری از مراکز علمی و تحقیقاتی، نظامی و امنیتی را به خود مشغول ساخته است. پژوهش حاضر با هدف «بررسی تهدیدات امنیتی بیوتروریسم و راه های مقابله با آن با رویکرد پدافند غیرعامل» و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای اسنادی انجام گرفت و نتایج آن نشان داد که بیوتروریسم یک تهدید امنیتی بوده و یکی از مهم ترین مولفه های امنیت ملی یعنی حفظ جان مردم را نشانه گرفته است. پدافند غیرعامل، به عنوان مقرون به صرفه ترین روش دفاع در مقابل عوامل تهدیدکننده سلامت با بهره گیری از فنون و شیوه های نوین آشکارسازی، حفاظت و ایمنی، رفع و دفع آلودگی بهترین روش کاهش آسیب پذیری در مقابل تهدیدات زیستی بوده و سازمان های حفاظتی و امنیتی نیز به عنوان چشم تیزبین سیستم حکومتی، قبل، حین و بعد از حمله بیوتروریستی نقش سازنده و غیر قابل انکاری در کنترل، مهار و مقابله با تهدیدات بیولوژیکی دارد.
    کلیدواژگان: بیوتروریسم، پدافند غیرعامل، تهدیدات امنیتی
  • جواد منزوی بزرگی، صادق احمدی، حسین عصاریان نژاد صفحه 111
    اگر یکی از عوامل تحقق منافع امنیت ملی را حفاظت از توان رقابت و حضور امن در محیط رقابت خارجی بدانیم، این مهم با حضور فعال و اثرگذار جریان تکفیری در منطقه و در نزدیکی مرزهای جمهوری اسلامی، تصمیم گیران عرصه امنیت را با چالش و پیچیدگی های جدی مواجه نموده است. این جریان عوامل کاهنده یا پیشران در تحقق منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی را در منطقه به شدت تحت تاثیر خود قرار داده و بدون شک پرداختن به این موضوع در اولویت راهبردی رفتار امنیتی جمهوری اسلامی قرار دارد. مقاله پیش رو تلاش دارد تا از این منظر، تحقق منافع امنیت ملی را با نگاه به وجود خطر جریان تکفیری و با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به بوته نقد بکشاند. نوشتار حاضر در تلاش است تا به روش اسنادی توصیفی با تحلیل متون، محمل نقد را روش مند به تصویر بکشد. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که بهره برداری از فرصت نخبگان و علما، خلق نهضت علمی وسیع با بهره برداری از مراکز علمی و دانشگاه های معتبر دنیای اسلام، بهره برداری از ابزار نرم قدرت ملی، زمینه سازی برای هم راستاسازی راهبردهای کلان نظام با امنیت ملی در موضوع منافع امنیت ملی، استفاده از تمام توان بالقوه و بالفعل جهانی با ترکیب بند جایگاه حقوقی و سیاسی و مسئله سازی برای دشمن با انتقال زمین بازی به حیات خلوت دشمن و نهایتا تغییر قواعد بازی محیط امنیتی با بهره گیری از ترکیب بند اقدامات سخت و نرم و ایجاد شوک های امنیتی در نقاط مختلف دنیا علیه دشمنان اسلام در تحقق منافع امنیت ملی نقش عمده ای دارند.
    کلیدواژگان: منافع امنیت ملی، جریان تکفیری، توان رقابت، محیط رقابت امنیتی