فهرست مطالب

پژوهش های حفاظتی - امنیتی - پیاپی 22 (تابستان 1396)

فصلنامه پژوهش های حفاظتی - امنیتی
پیاپی 22 (تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/06/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • علمی پژوهشی
  • سیامک باقری چوکامی صفحه 1
    پارادایم ها یا الگوواره های هر عصری به دلیل تحولات محیطی، پیشرفت دانش بشری و فناوری ها، کارآمدی خود را در توضیح پدیده ها و رفتارها از دست داده و ناگزیر به جابه جایی با پارادایم های جدید هستند. پارادایم نفوذ نیز مشمول همین قاعده بوده و در سیر تاریخی خود دچار تطور شده است. از این رو، هدف اصلی این پژوهش شناخت ماهیت نفوذ در قرن بیست و یکم و ملاحظات امنیتی متناسب با هویت فرانوین است. روش دستیابی به این هدف توصیفی-تحلیلی است و جمع آوری داده ها نیز براساس اسناد و مدارک علمی صورت می گیرد. نتیجه اجمالی این پژوهش این است که پارادایم نفوذ سنتی و نوین که محصول قرون گذشته است، توانایی توضیح شرایط جدید قرن بیست و یکم و به ویژه معارضه دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارد. در عصر کنونی نفوذ از حیث گفتمانی، بازیگران، هدفگذاری ها، آماج، عرصه ها و حوزه ها، روش ها، تکنیک ها و ابزارها متحول شده و نسبت به پارادایم نفوذ سنتی و نفوذ مدرن، بسیار متنوع، پیچیده و مرکب شده است به نحوی که باید از آن به الگوواره نفوذ فرانوین یاد کرد. از آن جایی که هویت نفوذ فرانوین منبعث از قدرت نرم، مولد، مجازی، هوشمند و بهره مند از یافته های دانش علوم رفتاری (به ویژه نظریه های روان شناسی و علوم ارتباطات) و علوم دقیقه به مثابه قواعد رزم است، به طور طبیعی ملاحظات امنیتی جدیدی را برای مواجهه با آن ضرورت بخشیده است.
    کلیدواژگان: پارادایم، نفوذ، نفوذ سنتی، نفوذ نوین، نفوذ فرانوین، ملاحظات امنیتی
  • حسین حسینی، حمید علوی وفا صفحه 25
    این تحقیق، برای یافتن راهبردهای حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در مقابله با چالش های فتنه 88، با استناد به بیانات معظم له و با استفاده از روش«مفهوم سازی بنیادی» انجام گرفته است. منظور از راهبردهای رهبری، نوع رهبری معظم له برای مقابله با چالش هایی است که از جانب برخی بازیگران فتنه 88 ایجاد شده بود. چگونگی تعامل با این بازیگران در مسیر انجام وظایف، نیز متاثر از نوع رهبری معظم له است. بنابراین در این تحقیق راهبردهای مقام معظم رهبری در مقابله با چالش های فتنه 88 مورد بررسی قرار گرفت. برای یافتن مدل، در مرحله کدگذاری باز، تعداد 50 سخنرانی حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در رابطه با فتنه 88 در سال های شهریور 1387 تا بهمن 1389 مطالعه و بررسی دقیق گردید و در مجموع 232 مضمون از آنها استخراج گردید. این مضامین در قالب 232 مفهوم دسته بندی شده که طی آن 82 چالش فرعی در قالب 12 چالش اصلی همراه با 11 راهبرد اصلی مقابله ای از بیانات آن حضرت احصاء گردید. در مرحله کدگذاری محوری، مقوله تعامل با بازیگران یا مخاطبین به عنوان مقوله محوری انتخاب شد و در مرحله کدگذاری انتخابی هریک از مدل های رفتاری با گروه های مورد خطاب مقام معظم رهبری، به صورت مشروح تشریح و تبیین شد. در بیانات حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) چالش های راهبردی عبارتند از: تخریب دیگران، ایجاد ناامیدی در مردم، القای بحران در کشور، مشروعیت زدایی، تفرقه افکنی، مخالفت با حاکمیت اسلام، عدم بصیرت، ایجاد چالش در مردم سالاری، ایجاد چالش عظیم فتنه، القای تقابل مردم با نظام، قانون گریزی و ارتکاب گناه در فتنه. راهبردهای مقابله ای به دست آمده عبارتند از: انصاف مداری، مرز بندی با دشمن، اعتماد سازی، مقابله با فتنه گران، بصیرت افزایی، قانون گرایی، حمایت سازی، اتحاد محوری، تاکید بر جنگ نرم دشمن و افشای ناامید سازی دشمن. انجام این مدل رفتاری منجر به پیروزی ، موفقیت در انجام وظیفه، رضایت حق تعالی، شکست فتنه و در نهایت منجر به پیروزی نظام اسلامی در برابر فتنه گران داخلی و خارجی گردید.
    کلیدواژگان: امام خامنه ای (مدظله العالی)، راهبرد، امنیت ساز، چالش، فتنه 88
  • محمود کلاه چیان، روح الله رحمتی نیا صفحه 55
    سکون زدگی در محتوای شغلی بازتاب عدم تنوع و چالش در شغل است. یعنی انجام کار معمول و خسته کننده و نه چالشی و پر هیجان. این پدیده برای هر سازمانی هزینه های بیشتری در تحقق اهداف خود به دنبال خواهد داشت. از این رو ضرورت توجه به مقوله فلات شغلی توسط کلیه سازمان ها اجتناب ناپذیر شده است. در سازمان های امنیتی به دلیل نوع کار و نیاز به داشتن کارکنانی باانگیزه بالا و روحیه مضاعف کاری، توجه به پدیده فلات شغلی اهمیتی دوچندان دارد. تحقیق حاضر با هدف تبیین این مفهوم در کارکنان سازمان های امنیتی صورت گرفته و از نوع تبینی-توصیفی می باشد. 20 نفر از خبرگان سازمانی آشنا به مسائل اطلاعاتی و امنیتی و موضوعات مدیریت منابع انسانی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و نظرات آنان در قالب الگوی عوامل موثر بر فلات شغلی ارائه گردید. بر این اساس الگوی عوامل موثر بر فلات زدگی شعلی کارکنان سازمان های امنیتی دارای ابعاد عوامل سازمانی (با 8 مولفه) و عوامل فردی (با 7 مولفه) ترسیم و ارائه شده است. در ادامه مهم ترین پیامدهای مخرب فلات زدگی شغلی و راه های برون رفت از آن براساس نظرات خبرگان سازمان های امنیتی ارائه گردید.
    کلیدواژگان: رفتار سازمانی، روان شناسی سازمانی، سازمان های امنیتی، فلات زدگی شغلی، کارکنان سازمان
  • مصطفی عباسی، سامان کشوری، عبدالرحمن کشوری، محمدرضا حسنی آهنگر صفحه 91
    با توجه به گسترش روزافزون فضای سایبر، بهره برداری از قابلیت های آن در حوزه های مختلف، به خصوص صنایع نظامی و دفاعی افزایش یافته است. به دلیل کمبود زیرساخت های فناوری، دانشی و صنایع مورد نیاز در حوزه های طراحی و ساخت تجهیزات الکترونیکی، تمایل و نیاز به تسهیلات خارجی، گسترش یافته است؛ درنتیجه، امنیت فضای سایبری در زیرساخت های مختلف به خصوص موشکی بیش از گذشته در معرض تهدید و نفوذ قرارگرفته است. با توجه به تعاملات اخیر با کشورهای هم راستا با دشمنان نظام و انعقاد برجام، دشمنان نظام سعی دارند تا با بهره برداری از قابلیت ها و آسیب پذیری های فضای سایبری، شرایط لازم را جهت نفوذ، جاسوسی و تخریب در لایه های مختلف حوزه موشکی کشور مهیا نمایند. در این پژوهش بر اساس مدل سه شاخه ای ذهن عوامل ساختاری، زمینه ای، رفتاری مرتبط با امنیت فضای سایبری موشکی تعیین شده، همچنین ضمن تشریح روش های نفوذ در این فضا در پسابرجام، راه کارهای مقابله ای آن بر اساس منابع آشکار ارائه شده است. بنابراین می توان با بهره گیری از نتایج این پژوهش، با مصون سازی زیرساخت ها، کارکنان و شبکه های اطلاعاتی حوزه موشکی مانع نفوذ دشمنان و مزدوران وابسته شد
    کلیدواژگان: امنیت، فضای سایبری، تروجان سخت افزاری، حوزه موشکی، پسا برجام، مدل سه شاخه ای ذهن
  • علیرضا صابر فرد، فرهاد نظری زاده، قاسم فولادی صفحه 123
    جهان در چند سال اخیر شاهد انواع جدیدی از رقابت، مقابله و در برخی موارد تخاصم بین گروه های مختلف با ماهیت های متنوع بوده است که صرفادولتی نبوده (دولت –ملت و بعضا ملت –ملت) و رفتار آنان در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و بعضا بین المللی به شدت تاثیر گذار بوده و در بسیاری موارد معادلات موجود را بطور جدی بر هم زده است که نمونه بارز آن پدیده تکفیری و داعش می باشد. به زبان ساده، تغییرات محیط دور و نزدیک سازمان ها از چنان سرعت، پیچیدگی و تنوعی برخوردار بوده که مدل های سنتی تجزیه وتحلیل، کارکردهای خود را ازدست داده و سازمان ها بعضا با شگفتی ها و وقایع غیرمنتظره مواجه می گردند که قادر نیستند قابلیت ها و توانمندی های خود را حفظ و ارتقا دهند. به همین دلیل شیوه ها، ابزارها و رویکردهای سنتی رصد و تجزیه وتحلیل، قادر به ایجاد اشراف اطلاعاتی جهت تصمیم گیری مناسب با کمترین ریسک برای سیاست گذاران و رهبران نیستند. این پژوهش علاوه بر پرداختن به مفهوم عام تحلیل اطلاعات پیشرفته، ماهیت جنگ ها و منازعات نوین مدل تحلیل اطلاعاتی پیشرفته در این حوزه ها نیز ارائه داده است. برای این هدف از روش آمیخته، شامل مطالعه کتابخانه ای، تحلیل محتوی و ارائه شاخص های استخراج شده در پانل خبرگان (با حضور تعداد 14 نفر از خبرگان و تصمیم گیران حوزه های تحلیل اطلاعات، آیند پژوهی، سیاست‏گذاری و مدیریت دفاعی) بهره گیری و با توجه به ابعاد مورد بررسی در 11 جلسه پانل، خبرگان به بحث و تبادل نظر پرداخته و نهایتا مدلی برای تحلیل اطلاعاتی پیشرفته ارائه شده است.
    کلیدواژگان: آینده پژوهی، تحلیل اطلاعاتی پیشرفته، جنگ ترکیبی، محیط پیچیده
  • صادق احمدی، جواد منزوی بزرگی، محسن مرادیان صفحه 165
    پیروزی انقلاب اسلامی و الهام بخشی آن به حرکت های ضد استعماری و استکباری دنیا، دشمنان این نظام و در راس آنها را به فکر مقابله انداخته و همواره طرح تهدید نظامی، یکی از انواع گزینه های مداخله جویانه آن ها علیه نظام جمهوری اسلامی ایران بوده و می باشد. مقاله حاضر معطوف به تبیین گزینه نظامی آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران در دهه آینده می باشد. در مقاله حاضر از الگوی علت و معلولی (ایشیکاوا)، تحلیلی، تفسیری و توصیفی – پیمایشی استفاده شده است که در راستای بهره گیری از روش توصیفی- پیمایشی، 30 نفر از خبرگان نیروهای مسلح به عنوان نمونه انتخاب شده است. برون یافت پژوهش منتج به این نتیجه کلی شده است که آمریکا به دلایل متعدد، درگیر مشکلات داخلی و ترمیم چهره دموکراسی خود در جهان و تلاش برای برون رفت از باتلاق برخی کشورهای غرب آسیا از جمله سوریه و عراق بوده و از این رو احتمال درگیری و جنگ تمام عیار علیه جمهوری اسلامی طی دهه آینده غیرمحتمل به نظر می رسد. لذا برای دستیابی به اهداف موردنظر خود از سایر روش های نظامی از جمله جنگ نیابتی بهره خواهد برد. در نتایج تحقیق از بین 20 راه کار ترسیم شده 12 راهکار انتخاب شد که بهترین راه کار، اتحاد، انسجام و یکپارچگی آحاد ملت می باشد.
    کلیدواژگان: تهدید نظامی، جمهوری اسلامی ایران، امریکا، جنگ های نیابتی