فهرست مطالب
فصلنامه آفاق امنیت
پیاپی 17 (زمستان 1391)
- بهای روی جلد: 40,000ريال
- تاریخ انتشار: 1392/03/28
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 5منطقه ژئوپولیتکی خلیج فارس به ویژه پس از کشف و استخراج نفت تاکنون بی بدیل ترین منطقه جهان بوده و امنیت اقتصادی جهان در پرتو امنیت انرژی و امنیت انرژی در گرو پایداری امنیت این منطقه بوده است. اتکای اقتصاد ملی به درآمدهای نفتی و واردات کالاهای صنعتی از کی سو و برخورداری جمهوری اسلامی ایران از سواحل طولانی در خلیج فارس و توانایی دفاعی و نظامی از سوی دیگر، نقشی ب یبدیل به کشورمان در برقراری ثبات و امنیت منطقه ای بخشیده است. بنابراین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و منطقه به شدت دره متنیده و تفکیک ناپذیرند. در خلیج فارس امنیت به دنیای بیرون از مرزها و تغییر ماهیت و جهت گیری های قدرت های جهانی وابسته است. عوامل بیرونی با استفاده از ضعف های داخلی، نقاط اختلاف را تشدید میک نند و سیاست در این منطقه را همسو با منافع خود و نه منافع کشورهای منطقه شکل میدهند. ناهمگونی ساختارهای سیاسی هشت کشور خلیج فارس به همان اندازه که بر سیاست خارجی آنها و بر همکاری های منطقه تاثیر میگذارد، به همان میزان بر امنیت خلیج فارس تاثیرگذار است. حضور قدرت های خارجی در منطقه و منافع متضاد و ناسازگار در منطقه بر پیچیدگی های امنیتی خلیج فارس می افزاید. حضور قدرت دریایی آمر کیا در خلیج فارس، اشغال افغانستان و عراق و تامین امنیت اعراب و رژیم صهیونیستی توسط آمر کیا از جمله مسائلی است که بر ابهام معمای امنیت در خلیج فارس و منطقه افزوده است.. در این مقاله تلاش می شود مهم ترین نیروهای موثر در همگرایی کشورهای منطقه و در نتیجه، برقراری ثبات و امنیت در منطقه و ه مچنین مهم ترین عوامل واگراساز منطقه ای و در نهایت تهدیدهاو فرصت های به وجودآمده براثر تحقق این مسئله برای جمهوری اسلامی ایران و کشورهای کرانه ای خلیج فارس مورد بررسی قرار گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ایجاد امنیت برای کشورهای منطقه علاوه بر ایجاد فرصت های فراوان برای آنها، در راستای ارتقای جایگاه ژئوپولیت کیی منطقه خلیج فارس در نظام ژئوپولیتیکی جهانی، ضرورتی انکارناپذیر است و در صورتی که کشورهای منطقه منافع ملی خود را بر منافع ابرقدرت ها ترجیح دهند، دستیابی به این مسئله سهل الوصول تر خواهد شد، زیراتحقق این مسئله موجب امنیت پایدار در منطقه و ارتقای جایگاه منطقه در نظام ژئوپولیتکی می شود.
کلیدواژگان: امنیت پایدار، خلیج فارس، منطقه ژئوپولیت کیی، همگرایی، واگرایی -
صفحه 35سرمایه داری جهانی، به رغم اصطلاحات و آرایش های جدید، مفهوم جدیدی نیست؛ اما سرعت، اندازه و دامنه جهانی آن پس از جنگ سرد عمیق و گسترده شده است. ابعاد جغرافیایی سرمایه داری جهانی بسیار مهم اند؛ زیرا با عبور از مرزهای ملی کشورها و ایجاد کنش و واکنشهای بسیاری در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی، تاثیرات متفاوتی در بخش های مختلف بر جای گذاشته اند. سرمایه داری مراحل بسیاری را طی کرده است: از سرمایه داری مرکانتی تا سرمایه داری صنعتی، سرمایه داری پولی، سرمای هداری رفاه، سرمایه داری دولتی و هم اکنون سرمای هداری جهانی. سرمای هداری جهانی بر این فرض بنا شده که بشریت به مرحله ای رسیده است که با عنوان «پایان تاریخ» توصیف می شود؛ لذا به زعم خود به کی مدل اقتصادی جهانی برای همه جهان تبدیل شده است. کی جهان باز و عادلانه ماهیتا و به معنای واقعی، تکثرگرا با ارتباطات و وابستگ ی های گسترده خواهد بود که همه مردم، جوامع، کشورها و دولت ها را قادر می سازد منافع و مزایا را از طریق همکاری و رقابت سالم به دست آورند. این نگاه اکثر متفکران اسلامی، جهان سوم و برخی متفکران منتقد غرب است: دارایی های غیرمادی فرم مسلط ثروت است و عدالت و برابری در قلمرو فرهنگی در حال تبدیل شدن به موضوعی داخلی و نیز بین المللی است. اسلام به دنبال اصول اخلاقی، ارز شها و دستورهایی است که بر انگیزه نهادها و فرایندهای انسانی در همه سطوح تاثیرگذار باشد؛ لذا اسلام به طور عادلانه علاقه مند تعدیل منافع فردی است تا این پدیده با خیر عمومی و صلاح عمومی تجانس پیدا کند. جه تگیری اخلاقی فردی و اجتماعی از طریق نهادهای قانونی و اجتماعی مورد حمایت قرار م یگیرد. آزادی فردی، حقوق بشر و فرص تهای نامحدود برای عمل اقتصادی درون هنجارهای اخلاقی، ضرور تهای اخلاقی و چارچوب حقوقی رخ می دهد. در این راستا آموز ه های اسلامی سیستمی تشکیل میدهند که اجزای اصلی آن، یعنی تعهد، شخصیت، خلاقیت، رقابت، همکاری، همگرایی و همزیستی با کیدیگر محیطی خلق میک نند که توسعه، صلح و امنیت پایدار جهانی را در پی دارد. روش تحقیق مد نظر یکفی و انتقادی است. پس از بررسی تاثیرات نظام سرمای هداری، ریشه های نظری و بنیا نهای فکری مسئله بررسی و قابلی تهای آموز ه های اسلامی برای تدوین الگوی جهانی توسعه پایدار تحلیل و با ت یکه بر استدلال عقلی و مسئله نظری تب یین شده و نتیج هگیری صورت م یگیرد.
کلیدواژگان: سرمایه داری، رو کیرد اسلامی، بحران اقتصادی، توسعه نابرابر، عدالت، اخلاق، امنیت -
صفحه 63جمهوری اسلامی ایران به عنوان کیی از بازیگران مهم خاورمیانه با مجموعه ای از تهدیدهای راهبردی در این منطقه مواجه است و ه مچون سایر بازیگران بین المللی ناگزیر از بازدارندگی در مقابل این تهدیدهاست. از جمله نظری ه ها درباره مفهوم بازدارندگی که پس از پایان جنگ سرد با رو کیرد منطقه ای تدوین شده، «بازدارندگی شبکه ای» است. این رو کیرد با تاکید بر استفاده از شبکه های راهبردی به منظور ایجاد سیستم بازدارندگی به بررسی فرصت های موجود در یک منطقه برای ایجاد شبکه های گوناگون با یک یا چند بازیگر م یپردازد. از منظر راهبردی و در میان شبکه های موجود در خصوص یک بازیگر منطقه ای، شبکه های ژئوکالچری مبتنی بر نظریه هانتینگتون، از جمله حوزه های مورد بحث در این نظریه محسوب می شوند. در خاورمیانه از منظر ژئوکالچری، خرده شبکه های مختلفی در دو شبکه گسترده تمدن اسلامی و تمدن غربی قابل تشخیص است که خرده شبکه اسلا مگرایی شیعی از جمله آنهاست. این پژوهش نشان می دهد که شبکه ژئوکالچری شیعی با مرکزیت جمهوری اسلامی،در صورت شکل گیری، می تواند در ارتقای بازدارندگی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به نحو بسزایی موثر باشد.
کلیدواژگان: جمهوری اسلامی ایران، بازدارندگی، اسلا مگرایی، تشیع، شبکه راهبردی، خاورمیانه -
صفحه 95تروریسم ازیک سو ابزار قدرت های کوچک علیه قدرت های بزرگ و ابرقدر تهاو از سوی دیگر، ابزاراقویا و قدرت های بزرگ علیه ضعفا و قدرت های کوچک است؛ به عبارت دیگر تروریسم «ابزار تهدید همه علیه همه» است و در طول تاریخ نه تنها ضعیفان برای ترساندن اقویا از آن استفاده کرد هاند بلکه اقویا نیز برای ترساندن و به انفعال کشاندن ضعفا از آن بهره جسته اند. اما مفهوم مقاومت از منظراسلامی و انسانی آن توانسته است تمام معادلات مفهومی و سیاسی مذکور را به کلی دگرگون کند،زیرا اساسا ماهیت و جنس مقاومت از نوع دیگری است و به کلی)از حیث اهداف و ابزار مورد استفاده با مفهوم نفر تانگیز تروریسم تفاوت دارد. مقاومت، کنشی سیاسی اجتماعی برای به بار نشاندن گفتمانی است که به حاشیه رفته و به عبارتی، کشاندن گفتمان مغلوب به متن است. اصطلاحات کنونی مقاومت مرتبط با جنبش های قومی، ملی یا مذهبی است که احساس میک نند صداهایشانشنیده نمی شود. بدتر از آن، آنها سرکوب شده اند، به حاشیه رانده شده اند و البته تحقیر شده اند. به طور کلی مقاومت محصول بیداری و آگاهی از وجود ظلم و جور، تبعیض های محسوس و معیارهای دوگانه در جامعه جهانی نسبت به برخی جوامع و فرهن گهاست که این امر خود زمینه و بستری برای پرورش و تکثیر افقی و عمودی و عقیده های تاریخی افراد و گرو ه ها فراهم میک ند. از این دیدگاه، انکار مقاومت که خود برایند انباشت عقید ه های بناحق سرکو بشده تاریخی است، اقدام ی تروریستی تلقی می شود! بنابراین درست به همان اندازه که تروریسم محکوم، مطرود و غیر قابل تحمل است، مقاومت مورد تا یید و پذیرش وجدان های مستقل، آگاه و بیدار دنیاست. بر این اساس باور به مقاومت باعث شک لگیری هسته های مقاومت و نهضت های آزاد یبخش شده است. به عبارت دقیق تر نهضت های آزادی بخش مدلول دالمقاوم تاند. فرضیه و ادعای اصلی این مقاله این است که فاصله و مرز میان مقاومت و تروریسم بستگی به «اهداف» و «ابزار» مورد استفاده یعنی شیوه مبارزه دارد. به عبارتی بر اساس آموزه های قرآنی، شکاف و مرز میان تروریسم و مقاومت را فقط کشتن افراد ب یگناه)ولو یک نفر، بای نحو کان پر میک ند)؛ زیرا آدمی حق ندارد حق حیات و امکان حیات کسی را با خشونت و بیرحمی و به ناحق از او بستاند. بدیهی است دینی که برای خون و جان انسان ها ارزش و احترام قائل است و کشتن کی نفر را برابر کشتن همه انسان ها م یداند، زمینه و توجیهی برای ترور باقی نمی گذارد و طبیعتا تروریسم در این دین محلی از اعراب نخواهد داشت.
کلیدواژگان: مقاومت، تروریسم، نهضت های آزادی بخش، جهاد، قاعده نفی سبیل، حق تع یین سرنوشت، حق دفاع مشروع -
صفحه 135به رغم بروز مخاصمات مسلحانه غیربین المللی فراوان در دوران معاصر، کمتر به حقوق بشردوستانه حاکم بر این مخاصمات در سطح حقوقی پرداخته شده است.. سو متعهد به عدم مداخله در امور داخلی کیدیگرند و از سوی دیگر متعهد به عدم نقض حقوق بشر و بشردوستانه در قبال جامعه جهانی هستند. نگرانی اصلی دولت ها در اعمال حقوق بشردوستانه در جنگ های داخلی، شناسایی شورشیان به عنوان موجودیتی با شخصیت حقوقی بین المللی بوده است. این نگرانی در پروتکل دوم الحاقی به کنوانسیون های ژنو برطرف شد. حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلی برخلاف حقوق بشردوستانه بین المللی که جنبه عرفی یافته است، گاه واجد ویژگی عرفی و گاه واجد ویژگی قراردادی است. این مقاله با بررسی سیر تاریخی تحول حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه غیربین المللی به طرح مبانی نظری پا یبندی شورشیان به حقوق بشردوستانه اشاره دارد. مشخص شد که پا یبندی شورشیان به حقوق بشردوستانه هم از نظر تئوری و هم از نظر رویه پذیرفتنی است. با پذیرش اهلیت شورشیان برای تقبل حقوق بشردوستانه می توان با طیب خاطر منابع ایجاد حقوق بشردوستانه برای شورشیان را جس توجو کرد. شورشیان هم در قبال نظامیان دولتی و هم در برابر غیرنظامیان خودی و بیگانه تعهداتی دارند. این مقاله به سایر تعهدات شورشیان در قبال اماکن فرهنگی و مذهبی نپرداخته است.
کلیدواژگان: شورشیان، مخاصمات مسلحانه غیربین المللی، حقوق بشردوستانه، کنوانسیون های ژنو -
صفحه 159امنیت از نظر اندیشه ای و زیرساختی میان یهود و شهروندان و دول تمردان و تئوریسین های رژیم صهیونیستی امری قدسی است. قالب های ایدئولوژ کی امنیت در اسرائیل براساس ادبیات و آموزه های صهیونیسم شکل گرفته است. قواعد و آموزه های امنیتی و امنیت و امنیتی کردن به معنی خارج کردن پدیده از حوزه عمومی به حوزه ویژه ذات شناسی مفهوم امنیت در ذهنیت اسرائیلی است. امنیت بر مبنای فرهنگ راهبردی، منبعث از آموزه های اندیشه ای به مثابه عمق راهبردی در نظام معنایی گتویی و آیین رژیم صهیونیستی و فرهنگ راهبردی است که به متغیرها و تهدیدهای وجودی و یکانی معنا م یبخشد.هستی شناسی تفکر امنیتی رژیم صهیونیستی تابعی از همه مولف ه هایی است که منطق آن در قر نهای 18 و 19 میان گتوهای صهیونیستی نضج گرفت. ادبیات امنیتی چنین مجموع های براساس رهیافتهای تلمودی سازماندهی شده است. این مبانی و نگاه هست یشناسانه امنیتی در سازمان رزم و نهادهای امنیتی، به مثابه پارادایم حاکم در حوزه مسائل شناختی و معرفتی پدید ه های عینی در جغرافیای گتویی فعلی رژیم صهیونیستی است...می توان گفت امنیت در منطق اسرائیل ی ها به معنی جاودانه کردن وضع موجود است وخشونت نظام مند، نشانه قدرت است که از سطح نظری امنیت به سیاست عملی امنیتی تبدیل شده است. لایه های هویتی یهود در ابعاد فرهنگی، مذهبی، زبانی و قومی تعریف شده است؛ از این رو، لایه های هویتی در امنیت هلاخایی قابل بازخوانی است. عقل و عقلانیت یهودی به دکترین انتظار امنیتی سوق می دهد. در تعریفی نو از امنیت، دفاع از هستی، شفاف ترین تعریف از مقوله امنیت است.
در این مقاله تلاش شده است مبانی هستی شناسی تفکر امنیتی اسرائیل مورد بررسی قرار گیرد. در این ارتباط نشان ه هایی از ساختار سیاسی در اسرائیل وجوددارد که به عنوان عامل اصلی تداوم هستی شناسی گتویی محسوب می شود. هستی شناسی امنیت فرق های به این دلیل تداوم یافته است که رژیم صهیونیستی چنین رو کیردی را بازتولید میک ند.
کلیدواژگان: رژیم صهیونیستی، امنیت گتویی، هستی شناسی امنیتی، دولت پادگانی -
صفحه 191
-
Page 5Undoubtedly, the geopolitical region of Persian Gulf is the most unique region in the world and security of global economy depends on energy security and energy security relies on stability and security in the region. The most important features of Iran for securing regional stability is national economy's dependence on energy incomes and imports of industrial goods, long coastline on the persian Gulf as well as military and defensive capabilities. The Great powers have different interests and policies in the region. Heterogeneity of political structures in countries of the Persian Gulf affect on foreign policy and regional cooperation and the same time on security of Persian Gulf. Presence of foreign powers and U.S in the Persian Gulf, occupation of Afghanistan and Iraq, supporting dependent regimes and Zionist regime by U.S have increased ambiguity and complexity of security dilemma in the region. Theis article examines and analyzes the most important convergent and divergent forces for making security and stabilty in the region and also threats and opportunities of Islamic Republic of Iran and other countries in the region of persian Gulf.the research results indcate promotion of the region's geopolitical position within the world geopolitical system subjects to preference of national interests instead of foreign power's interests.Keywords: Sustainable security, Persian Gulf, geopolitical region, convergence, divergence
-
Page 35Despite of the new circumstances and arrangement, global capitalism isn’t a new concept, but its speed, size and worldwide scope is deep and broad after the post-Cold War World. Because it has influenced in the various sections through crossing the countries’ national boundaries and formation of many actions and reactions in national, regional and global levels.. They consider the non-financial assets as dominant form of wealth and claim that equality becomes a domestic and international topic in the realm of culture. Islam seeks moralities, values and orders that affect motivation in all levels of institutions and human processes. Therefore, Islam has a tendency towards adjustment of individual interests in terms of public goodness and expediency. Individual freedom, human rights and unlimited economic opportunities occurs under and within ethical norms and moral imperatives as well as rights framework. Therefore, Islamic doctrines form a system oriented to development, global sustainable peace and security through its main components i.e. commitment, character, innovation, competition, cooperation, convergence, coexistence. The research method is qualitative and critical one. We try to investigate implications of capitalist system and its theoretical foundations and then address capabilities of the Islamic doctrines for composition of sustainable security’s global model.Keywords: Capitalism, Islamic approach, economic crisis, inequality development, justice, ethics, security
-
Page 63Islamic Republic of Iran faces a series of strategic threats in the Middle East as a major regional player and is forced to deter against the threats come from other international players. The networkbased deterrence is one of the deterrence-related theories especially after the end of the Cold War. This theory addresses existing opportunities in the region for creating the various networks with one or some players and emphasizes the use of strategic network along with formation of a deterrent system. The geocultural networks consist of discussed arenas in this theory based on Huntington theory from a strategic perspective. Geoculturally, there are various sub-networks at two vast networks of Islamic civilization and Western civilization in the region of the Middle East, one of which sub-network of Shiite Islamism is. This paper shows the Shiite geoculture network – in light of Islamic Republic - can plays an effective role in escalation of Iran’s regional deterrence, if it will be formed.Keywords: Islamic Republic of Iran, regional deterrence, network deterrence, Geoculture of Shiite Islamism, strategic network, the Middle East
-
Page 95On one hand, terrorism is a tool for micropowers against the great powers and the strong and on the other hand, it is a tool for the great powers and the powerful against the weak. In other words, terrorism is a “threating tools of all against all”, and historically, the weak and the strong mutually have used it against each other. However, resistance-oriented conception has changed above-mentioned conceptual and political equations in human and Islamic view. Fundamentally, resistance is different from terrorism in terms of means and ends. Resistance is a socio-political action for bringing a defeated discourse back to the text. Today, resistance deals with ethnic, national, religious minorities who feel their sounds may be not heared. Worse than that, they are suppressed, marginalized, and, of course, have been humiliated. Generally, resistance is a result of awakening and knowing about tyranny, tangible discrimination and double standards in global community towards some societies and cultures, which usually results in a horizontal and vertical spread of individual and group’s complexes and beliefs. Therefore, negation of this resistance is –itself-terrorist action. Belief in resistance has resulted in formation of resistance groups and liberation movements. Put exactly, the liberation movements’ signified result from resistance signifier. The main hypothesis of this paper is that gap between resistance and terrorism depend on means and ends. In other words, According to the Quranic teachings, killing innocent people (even one person) fills gap and difference between terrorism and resistance.Keywords: Resistance, terrorism, liberation movements, Jihad, self, determination, self, defense
-
Page 135Despite of existence of non-international armed conflicts, humanitarian law governing the conflicts has not been discussed in legal terms during contemporary period. On one hand, states commit themselves to the lack of intervention in each other internal affairs, and on the other hand, they are under an obligation to compliance with human rights and humanitarian law towards global community. States’ essential concern for realizing humanitarian law in civil wars has been recognition of rebels as an entity with international legal capacity. This concern was resolved under II Additional Protocol to the Geneva Convention. Humanitarian law has some commonalities and conventional features contrary to international humanitarian law in internal armed conflicts. In this paper, we examine the theoretical foundation of rebels’ commitment towards humanitarian law on the basis of the historical evolution of humanitarian law in non-international armed conflicts. It became clear that the rebels’ commitment to international humanitarian law is acceptable in terms of both theory and practice. Having accepted the capacity of insurgents to consider humanitarian law, we can move to humanitarian sources for the rebels. The rebels have obligations towards both governmental regular troops and own and foreign civilians. This paper hasn’t addressed other commitments of rebels versus cultural and religious sites.Keywords: rebels, non, international armed conflicts, humanitarian law, II Additional Protocol to the Geneva Conventions
-
Page 159Security is a sacred theme among the Jews, as well as citizens and politicians and theoreticians of the Zionist regime in terms of infrastructure and thinking. Israel’s Ideological framework of security has formed based on teachings of Zionism. Security based on foundations of strategic culture resulted from teachings of ghetto. religion and culture of the Zionist regime as strategic depth in the semantic system gives meaning to variables and existential threats. Ontology of the Zionist regime’s security thinking is dependent on all components of the political quasi-unit that shaped its logic at 18th and 19th centuries among the Zionist ghettos. Security literature of this set is organized on the basis of Talmudic approaches. In fact, security in logic of Israel means perpetuating the status quo and systemic violence. The identity-based Layers in Halakhahi’s security is readout and defense of existence is the clearest definition of security subject. This paper attempts to address ontological foundations of Israel’s security thinking. Therefore, there are signs of Israel’s political structure that are considered as the main reason for the continuation of the ghetto ontology. Ontology of sectarian security has continued, because the Israeli government reproduces this approach.Keywords: Zionist regime's security, ghetto's security, security ontology, garrison state, Talmudic literature
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.