فهرست مطالب

مطالعات بین المللی پلیس - پیاپی 29 (بهار 1396)

فصلنامه مطالعات بین المللی پلیس
پیاپی 29 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/18
  • تعداد عناوین: 7
|
  • حسن جوادی نیاکانی صفحات 9-34
    زمینه و هدف
    امروزه ما باید تلاش هایمان را به سمت مکانیزمهای جهانی و در واقع فراملی مدیریت معطوف کنیم. پیش از هر زمان دیگر،چرخه مدیریت بحران نیازمند نقش فزاینده سازمان های بین المللی و جهانی است. این تحقیق از نوع نظری است و برای تهیه آن از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از کتابخانه تخصصی ، سایت سازمان اینترپل، اسناد معتبر و تجارب نویسنده در حوزه تخصصی مربوط اقدام شده است ، بنابراین با نگرش به نوع روش انتخاب شده، نیازی به تدوین فرضیه نبوده است . همچنین برای تحلیل داده ها به علت نداشتن جامعه آماری و نمونه، از روش تحلیل کیفی بهره گیری شده است و در نتیجه گیری این تحقیق بر اساس یافته های پژوهش مشخص گردید که نقش این سازمان در حوزه مدیریت بحران بسیار موثر و سودمند است و فلذا می بایست با شناخت دقیق ظرفیت های مختلف این سازمان در حوزه مدیریت بحران و با هماهنگی با اینترپل تهران که در زیر مجموعه پلیس های تخصصی ناجا است ، نسبت به تهیه راهبردهای لازم به منظور بهره گیری از این سازمان در تمامی ابعاد آن نظیر آموزشی و پرورشی ، فنی و تجهیزاتی،عملیاتی و پژوهشی اقدام شود.
    کلیدواژگان: سازمان اینترپل، بحران، مدیریت بحران، بلایا
  • یونس مرادی، سیدسجاد کاظمی صفحات 35-65
    زمینه و هدف
    وقایع تروریستی سال های اخیر سراسر جهان (افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، لبنان، یمن، لیبی، مصر، فرانسه، بلژیک، روسیه، ترکیه، آلمان، انگلیس، سوئد و حتی آمریکا و...) مصداق عینی مواجهه ملموس با جرایم تروریستی، و ناامنی جهانی حاصل از آن هاست.
    روش
    نگارندگان با درک این واقعیت، سعی دارند با استفاده از منابع کتابخانه ای و از طریق فیش برداری در قالب یک تحقیق توصیفی تحلیلی به واکاوی جرم تروریستی به عنوان یک جرم جهانی و لزوم تلاش به منظور پیش گیری از آن پرداخته، و ضمن تجزیه و تحلیل اختیارات موجود پلیس در این راستا، اقدامات و اختیارات مورد نیاز در راستای کنترل و پیش گیری از آن را احصاء نماید.
    یافته ها
    عواقب جبران ناپذیر این جرم لزوم تمهید و تمرکز اختیارات را بر امر پیش گیری از آن مبرهن می دارد. نقش پلیس به عنوان متولی اصلی نظم و امنیت اجتماعی و ملی، در این راستا بسیار حائز اهمیت است، اما پیچیدگی کمی و کیفی روز افزون این جرم، نیاز پلیس به اختیارات و امکانات ویژه در راستای پیش گیری از آن را دو چندان می کند، که در پاره ای موارد نیز ممکن است این اختیارات در تزاحم با حقوق و آزادی های فردی باشد.
    نتیجه
    در مواجهه با جرایم پیچیده و جهانی شده مانند تروریستم دولت ها و نظام عدالت کیفری به ویژه پلیس چاره ای نخواهند داشت، به جهت مقدم بودن امنیت عمومی ناگزیر از محدود شدن برخی حریم های خصوصی و آزادی های فردی و به تبع آن افزایش اختیارات پلیس در برخی حوزه ها هستیم.
    کلیدواژگان: پلیس، پیش گیری از جرم، امنیت، جرم، تروریست
  • جواد کیانی، سید یوسف موسوی، پرویز قاسم زاده، رضا فنا زاد صفحات 66-103
    زمینه و هدف
    تروریسم بزرگترین خطر برای صلح و امنیت ملی و بین المللی شمرده می شود این پدیده به سبب پیوند آن با فناوری های تمدرنازه به یک رفتار راهبردی تبدیل شده و توانسته است گروه های کوچک اما با ساختارهای پیچیده را به بازیگران برجسته در صحنه بین الملل تبدیل کند. امروزه خطر تروریسم در اشکال و سطوح مختلف، تمام کشورها و نظام های سیاسی جهان را در معرض خطر قرار داده و هیچ سرزمینی از تهدید تروریسم در امان نمی باشد. یکی از مناطقی که در کشور مورد تهاجم و عملیات های گروهک های تروریستی و معاند قرار دارد استان سیستان و بلوچستان می باشد بخصوص واحد های مرزی مستقر در جدار مرز ها می باشد. این مطالعه سعی دارد با نگاهی اجمالی به وضعیت استان سیستان و بلوچستان به بررسی ماهیت و عملیات های گروهک های تروریستی و معاند در این استان بر علیه کارکنان مرزبانی ناجا و ارائه راهکار های پیشگیرانه بپردازد.
    روش
    این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و میدانی است که از منابع مختلف گرد آوری و سپس به تحلیل آن ها پرداخته شده است.
    یافته ها
    مهم ترین راه کارهایی پیشگیری توجه ویژه به مولفه هایی از جمله: اشراف اطلاعاتی، استفاده از منابع فنی، تقویت هماهنگی بین دستگاه ها و نهادهای امنیتی، اطلاعاتی، نظامی و انتظامی در حوزه مرز، تجهیز یگان های مرزی دور افتاده و در معرض تهدید به امکانات فنی جهت رصد دائمی تحرکات گروهک تجهیز پاسگاه ها و برجک های مرزی به امکانات اپتیکی، الکترونیکی و مراقبتی پیشرفته و... و نهایت برخورد انسانی و اسلامی عوامل مرزی با مردم مرزنشین، ارتقاء حس وطن دوستی مردم مرزنشین، توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق مرزی محروم و کمتر توسعه یافته و استفاده صحیح از پتانسیل اقتصادی در جهت ایجاد رفاه برای مردم مرزنشین، توسعه بازارچه های مرزی جهت تقویت اقتصاد و معیشت مردم مرزنشین دو سوی مرز ایران و پاکستان و ایجاد وحدت و پرهیز از هرگونه تفرقه گرایی با مشارکت و حضور علما و نخبگان اهل تسنن همگرا با نظام عنوان نمود.
    کلیدواژگان: تروریست، ناامنی، سیستان و بلوچستان، پیشگیری، کارکنان ناجا
  • مهرداد تقی زاد، کیوان زمردی، مهدی حاجیان صفحات 104-143
    زمینه و هدف
    امروزه با توجه به اهمیت موضوعات مرتبط با فضای سایبری از جمله جرایم ارتکابی، خلاء ها و چالش های ناشی از عدم وجود، نقص یا کمبود قواعد و مقررات، امنیت و...، کنش گران عرصه بین المللی یعنی دولت ها و سازمان های بین المللی به فعالیت های گسترده و جدی در راستای پاسخگویی به نیازها مبادرت نموده تا این حوزه نوظهور را درک و قاعده مند سازند.
    روش
    این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی انجام و منابع به روش اسنادی با استفاده از کتاب ها، مقالات، گزارش ها، اسناد بین المللی و... جمع آوری شده است.
    یافته ها
    سازمان های بین المللی و منطقه ای از جمله اتحادیه اروپا از طریق تنظیم قواعد و مقررات مرتبط در قالب تدابیر قانونی و حقوقی بعنوان یکی از مهمترین ارکان مورد توجه در روند قاعده مندسازی در این حوزه نقش برجسته ای ایفا می نمایند. اتحادیه اروپا با توجه به ساختار خود با تصویب اسناد گوناگون و الزام آور از جمله معاهدات، آراء چهارچوب و دستورالعمل های متعدد سعی در ایجاد و توسعه چهارچوب های قانونی لازم و قانون مندسازی این عرصه نو و بدیع با قواعد و ساختار جدید نموده است.
    نتیجه گیری
    در واقع اتحادیه اروپا با لحاظ رویکردی جدی از سال 2009 و با تصویب اسنادی الزام آور و متعدد که بطور مداوم و با توجه به پیشرفت فناوری ارتباطات و اطلاعات درحال اصلاح و بروز رسانی هستند (برعکس رویکرد شورای اروپا با در نظر گرفتن کنوانسیون جرایم رایانه ای) به اقدامات جدی در حوزه جرایم رایانه ایی و قاعده مندسازی این دنیای وسیع در بستر تدابیر حقوقی و قانونی پرداخته است.
    کلیدواژگان: فضای سایبری، جرایم سایبری، قاعده مندسازی، اتحادیه اروپا
  • هیبت الله نژندی منش، مسعود مطلبی، جعفر حیدرقلی زاده* صفحات 144-172
    زمینه و هدف

    تروریسم تا پیش از جنگ جهانی دوم، عموما مشتعمل بر کشتن سران کشوری و لشگری بود، ولی بعد از جنگ جهانی دوم، تقریبا در دهه های 80 بر اثر تحول در عرصه جهانی شدن و آرایش گسترده ابزارهای ارتباطی،گسترش فناوری به ویژه در امر اطلاعات، باعث گسترش و ارتکاب این پدیده در نقاط مختلف جهان به شکل های مختلف شد که نقطه اوج آن از دهه 90 به بعد آغاز، و در 11 سپتامبر 2001 با انفجار برج های دو قلوی ساختمان سازمان تجارت جهانی و پنتاگون در امریکا به دلیل وقوع در چند نقطه از آن کشور تروریسم جهانی نامیده شد. بعد از وقوع این حادثه تروریستی، دولت امریکا به بهانه دفاع مشروع و مبارزه با تروریسم جهانی به کشورهای افغانستان و عراق حمله کرد تا خود را پیش رو مبازره با تروریسم بین الملل قلمداد کند تا به راهبرد و منافع سیاسی خود در منطقه برسد.

    روش

    این نوشتار توصیفی - تحلیلی است که به روش اسنادی با استفاده از منابع مکتوب و الکترونیکی انجام شده است.

    یافته ها

    مقاله پیش رو، تلاشی است در جهت مطالعه و بررسی تروریسم جهانی و تاثیرات آن بر روند امنیت در منطقه خاورمیانه می باشد، که به نظر می رسد، این اقدامات نه تنها در این منطقه موثرواقع نشده، بلکه باعث گسترش روز افزون تنش ها و نامنی ها، تروریسم، جنگ داخلی و استفاده از سلاح های شیمیایی شده است.

    نتیجه

    دولت امریکا بعد از این واقعه 11 سپتامبر به بهانه مبارزه با تروریسم جهانی و دفاع از امنیت ملی خود برخوردی واقع گرایانه در تعریف و مقابله حقوقی با تروریسم نکرد و گزینه نظامی را برای رسیدن به راهبردهای خود در منطقه خاورمیانه برگزید، تا جایی که این اقدامات موجب نقض حاکمیت و استقلال کشورهایی مانند عراق و افغانستان شد. دولت امریکا در ادامه راهبردهای خود در منطقه خاورمیانه از رژیم های سرکوب گر و غاصب، سازمان های تروریستی و گروه های تروریستی حمایت کرده که این اقدام، حمایت از تروریسم دولتی بوده و خلاف موازین حقوق بین الملل است.

    کلیدواژگان: جهانی شدن، تروریسم جهانی، حادثه 11سپتامبر، امریکا، امنیت بین الملل، خاور میانه
  • جعفر موحدی صفحات 173-206
    زمینه و هدف
    در حقوق اروپایی که تفکر«فردمحورانه»مبنای تمام قواعد و اصول می باشد، مقتضی است دادرسی منصفانه ای تحقق یابد که به حقوق و آزادی های افراد هیچ گونه خلل و خدشه ای وارد نگردد. از جمله قواعد و اصولی که تحقق یک دادرسی منصفانه را تضمین می کند، فرض بی گناهی است. التزام به این فرض آثار متعددی را در پی دارد که مهم ترین آن، تکلیف مقام تعقیب به ارائه دلیل و اثبات گناهکاری متهم است.
    روش تحقیق: توصیفی-تحلیلی است و از منابع کتابخانه ای استفاده گردیده است.
    یافته ها
    تکلیف مقام تعقیب به ارائه دلیل و اثبات گناهکاری متهم از چنان اهمیتی برخوردار است که نقض آن به منزله نقض یک دادرسی منصفانه و تعرض به حقوق و آزادی های فردی است، اما در موارد استثنائی(مانند جرائم سازمان یافته)که توجه به حقوق و نظم عمومی جامعه از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است، تحدید فرض بی گناهی و اثر آن توجیه پذیر به نظر می رسد که از آن تحت عنوان«معکوس کردن بار اثبات دلیل»یاد می گردد.
    نتیجه گیری
    با توجه به این که حقوق موضوعه ایران به بسیاری از کنوانسیون های بین المللی که به معکوس کردن بار اثبات دلیل اشاره شده پیوسته است، اما همچنان در خصوص اعمال آن، رویکرد افراطی و تفریطی را پیموده است.
    کلیدواژگان: فروض قانونی، اماره مجرمیت، بار اثبات دلیل، ادله کیفری، جرائم سازمان یافته
  • محرم بخشایشی بایقوت، حسین حیدری منور صفحات 207-232
    زمینه و هدف
    حریم خصوصی از جمله حقوقی است که انسانها به دلیل نیازهای شخصی از یک طرف به آن وابسته اند و از طرف دیگر به دلیل ضرورت زندگی جمعی مکلف اند این حق را نسبت به دیگران به رسمیت بشناسند. به شکل اختصار می توان چنین بیان کرد حریم خصوصی آن قسمت از خصوصیات یا ویژگی های مربوط به فرد است که دیگران حق دخالت در آن را بدون رضایت شخص ندارند که به تعبیری دیگر حق خلوت نیز می نامند. اما امروزه به دلیل تحولات عظیم صورت گرفته این حق به یکی از چالش برانگیزترین مسائل حقوق بشر تبدیل شده است. در این مقاله ابتدا حریم خصوصی تبیین، و سپس حریم خصوصی در ایران و اسناد بین المللی مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت با ارائه مباحثی به نتیجه گیری می انجامد. سوال اصلی پژوهش مقایسه حریم خصوصی ایران با اسناد بین المللی است.
    روش
    این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و میدانی است که از منابع مختلف گرد آوری و سپس به تحلیل آن ها پرداخته شده است.
    یافته ها
    نتیجه حاصله این که در حقوق ایران حریم خصوصی شهروندان از تعرض مصون مانده است و در اسناد بین المللی نیز در اعلامیه جهانی حقوق بشر واعلامیه اسلامی حقوقی بشر و دیگر اسناد بین المللی بصورت خاص و شفاف به حمایت از حریم خصوصی پرداخته است.
    کلیدواژگان: حریم خصوصی، اسناد بین المللی، حقوق ایران