فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری
پیاپی 8 (پاییز 1392)
- بهای روی جلد: 50,000ريال
- تاریخ انتشار: 1392/11/10
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 1-30در این تحقیق با استفاده از نظریه های مارکس، پارسونز، دارندورف، ترنر، هابرماس، گیدنز، کملیکا، فالکس، یانگ به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر اخلاق شهروندی جوانان شهرستان کاشان پرداخته شده است و اخلاق شهروندی با 10 مولفه مورد سنجش قرار گرفته است.جامعه ی آماری این تحقیق جوانان 35-18 ساله ی کاشان است که به صورت خوشه ایچند مرحله ای 398 نفر انتخاب شده اند.روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین عرصه ی عمومی 481/0،خانواده305/0،آشنایی با مفاهیم جدید270/0،پایگاه اجتماعی190/0،سن 38/3،جنس34/3 و اخلاق شهروندی رابطه ی معناداری وجود دارد.نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده ی کلی متغیرهای باقی مانده در معادله رگرسیون با همدیگر 9/31% از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند و نمودار تحلیل مسیر بر همین اساس ترسیم شده است.در پایان آماره ی تحلیل عاملی بر روی 14 گویه انجام شد و بعد از چرخش و حذف گویه هایی که بارهای عاملی کم داشتند در نهایت این عوامل به 4 عامل (رعایت قانون، انجام وظایف از روی اراده، آشنایی با مفاهیم جدید، احساس تعهد و روابط خانوادگی)تقلیل یافتند.
کلیدواژگان: اخلاق شهروندی، جوانان، عرصه ی عمومی، خانواده، مفاهیم جدید -
صفحات 31-58امروزه امنیت در شهرها، مخصوصا شهرهای بزرگ به یک مساله مهم و پیچیده تبدیل شده است. با توجه به نقش اساسی پلیس به عنوان یکی از ارکان بسیار مهم برقراری نظم و امنیت در جامعه و نقش مشارکت های مردمی با پلیس برای رسیدن به این هدف، شناسایی زمینه ها و عوامل شکل گیری و گسترش مشارکت شهروندان با پلیس در جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه، رویکرد امنیت مبتنی بر جامعه محوری بر اساس کار پلیس با مشارکت جامعه مورد تاکید قرار گرفته است. بر این مبنا، هدف اساسی این مطالعه بررسی وضعیت اعتماد به پلیس، منزلت اجتماعی پلیس در جامعه و نگرش شهروندان به نقش پلیس در حفظ و تامین امنیت در جامعه و رابطه ی هر یک از متغیرهای بالا با میزان مشارکت با پلیس در جامعه ی آماری مورد مطالعه می باشد.
این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توام با مصاحبه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق به ترتیب با ضریب آلفای 908/0، 872/0، 775/0و 75/0 مورد تایید قرار گرفته است. جامعه ی آماری تحقیق همه ی شهروندان شهر کاشان در سال 90-1389 می باشد که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 700 نفر به عنوان نمونه تعیین و به صورت تصادفی ساده انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. در مجموع یافته های تحقیق و نتایج فعالیت های آماری مربوطه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون رابطه ی معناداری بین هریک از متغیرهای مستقل با میزان مشارکت با پلیس در سطح اطمینان 99 درصد را نشان می دهد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، اثرات هر یک از متغیرهای فوق بر میزان مشارکت با پلیس را به ترتیب به میزان 38،25 و 24 درصد مورد تایید قرار داده است.
کلیدواژگان: پلیس، اعتماد به پلیس، منزلت اجتماعی، امنیت، مشارکت -
صفحات 59-78عوامل متعدد ومتنوعی دربرقراری نظم وامنیت اجتماعی تاثیرگذار هستند. ازآن جمله می توان به عوامل محیطی و اجتماعی اشاره کرد. اهمیت این عوامل از آنجایی است که بپذیریم که عوامل ناامنی در بستر مکان رخ می دهند و توجه به این نکته که رفتارانسان درفضاومکان های مختلف،متفاوت بوده ودربسیاری مواردفضامحرک انسان دربروزرفتارمجرمانه می باشد،امری ضروری است.
این تحقیق از نوع پیمایشی است که طی آن از طریق پرسشنامه با روش خوشه ای، 214 نفر در دو محله ی امیرآباد و صفائیه مصاحبه شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب رگرسیون و پیرسون استفاده شده است.
بر اساس یافته های تحقیق، متغیر های فضای فیزیکی، قلمروگرایی، نظارت اجتماعی و تعاملات اجتماعی بر روی احساس امنیت تاثیر دارند ولی میان میزان جرم با احساس امنیت رابطه ای به دست نیامد. همچنین متغیر های تصور مردم، دستیابی به امکانات و سخت کردن آماج جرم بر روی میزان جرم تاثیر دارند.
می توان گفت متغیر های فضای فیزیکی و کالبدی، قلمروگرایی و تعاملات اجتماعی عوامل مهمی برای بالا بردن احساس امنیت محسوب می شوند. توجه به فضاهای غیرقابل دفاع و ایجاد فضاهای سبز ومناسب برای گذران اوقات فراغت و در پی آن بالا بردن قلمروگرایی و تعاملات اجتماعی ساکنان که باعث نظارت غیررسمی و به دنبال آن نگهداری و مراقبت ساکنان از محله ی خود می شود،می تواند سیاست هایی موثر برای ارتقای احساس امنیت تلقی گردد. بر این اساس توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری باید به مقولاتی همچون توسعه ی پایدار و عدالت در توزیع امکانات شهری جلب گردد.
کلیدواژگان: امنیت، احساس امنیت، عوامل محیطی، محله، تعاملات اجتماعی -
صفحات 79-108هدف این تحقیق بررسی نقش عوامل موثر بر سلامت اجتماعی شهروندان شهر اصفهان بود.بر این اساس تاثیر متغیرهای اجتماعی چهارگانه: اعتماد اجتماعی، تعهد اجتماعی، مسوولیت اجتماعی و بیگانگی اجتماعی بر سلامت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تعیین ارتباط متغیرهای زمینه ای نه گانه(جنسیت، سن، وضعیت تاهل، وضعیت شغلی، تحصیلات، مهاجرت، درآمد، حوزه ی اجتماعی شهری و طبقه ی اجتماعی) با سلامت اجتماعی از دیگر اهداف این پژوهش بود.جامعه ی آماری این پژوهش شهروندان 59-19 سال شهر اصفهان وحجم نمونه 384 نفر بوده که به روش تصادفی ساده ی چند مرحله ای انتخاب شدند. روش های آماری شامل ضریب همبستگی، آزمون t، تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر بوده اند. یافته ها نشان داد بین سلامت اجتماعی و متغیرهای مسوولیت پذیری اجتماعی، تعهد اجتماعی،اعتماد اجتماعی رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. بین سلامت اجتماعی و بیگانگی اجتماعی نیز رابطه ی معنادار و معکوسی وجود دارد.هرکدام از متغیرهای هفت گانه ی تحقیق به طور جداگانه (سن، تحصیلات، وضعیت شغلی،مهاجرت، طبقه ی اجتماعی، درآمد و حوزه ی اجتماعی شهری) با سلامت اجتماعی رابطه ی معناداری داشتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین عوامل موثر برای پیش بینی سلامت اجتماعی شهروندان اصفهان به ترتیب عبارتند از شش متغیر بیگانگی اجتماعی (42/0-)، اعتماد اجتماعی (36/0)، ساختار طبقاتی اجتماعی (15/0)، مسوولیت پذیری اجتماعی (13/0)، تعهداجتماعی (10/0) و مهاجرت (07/0)، که شش متغیر مذکور توانسته اند 63 درصد تغییرات سلامت اجتماعی شهروندان اصفهان را تبیین کنند.
کلیدواژگان: سلامت اجتماعی، تعهد اجتماعی، مسوولیت پذیری اجتماعی، اعتماداجتماعی، بیگانگی اجتماعی -
صفحات 109-130شهرگرایی برخلاف شهرنشینی یک فرآیند رشد شهری نیست بلکه مرحله ی نهایی و نتیجه ی شهرنشینی محسوب می شود. هدف مقاله ی حاضر این است که با توجه به روند افزایش شهرنشینی،شهرنشینان تا چه حد شهرگرا هستندو میزان شهرگرایی آنها ازچه عواملی تاثیرمی پذیرد. براساس عوامل موثربر شیوه ی زندگی شهریاز دیدگاه ترکیب گرایی و خرده فرهنگی، ده فرضیه مبتنی برمتغیرهای مستقل سن، جنسیت، تحصیلات،وضعیت تاهل،وضعیت اشتغال،درآمد،سابقه ی زندگی در شهر، منشا شهری یاروستایی، نوع محله و تعدادفرزندان در رابطه با میزان شهرگرایی شهرنشینان تدوی نشد.
برای بررسیتجربی فرضیات تحقیقازروش پیمایش و تکنیک پرسشنامه ی مبتنی بر مصاحبه استفاده شدهاست. جامعه ی آماری این تحقیق افراد 30 تا 65 سالهشهرنشینشهر ساریو حجمنمونه 340 نفربوده که نمونه هابه روش طبقه ای تصادفی ساده انتخاب شده اند. در سطح تحلیل تبیینی،از ضریب هم بستگی پیرسونو اسپیرمن، آزمون من وایتنی و آزمونکروسکالوالیس استفاده شدهاست.
یافته های تحقیق نشان می دهدمیزان شهرگرایی شهرنشین انساری درسطح بالایی قرارداردو تعدادکمی از افراداز نظر میزان شهرگرایی در حالت متوسطی قرار دارند. نتایج مربوط به آزمون فرضیات حاکی ازآن است که، نه متغیر مذکور با شهرگرایی رابطه بمعناداری دارد و نه متغیر درآمدبا متغیرشهرگرایی.می توان گفت میزان بالای شهرگرایی افرادقابل تبییندر رویکردجبرگرایی استو شیوه ی زندگی مردم شهر ساری حاصل جبر محیط شهری می باشد.
کلیدواژگان: شهرگرایی، ازخودبیگانگی، فردگرایی، عقلانیت، رویکردجبرگرایی -
صفحات 131-162در این پژوهش وضعیت ابعاد تعلق مکانی ساکنان سکونتگاه غیر رسمی شرق کال عیدگاه سبزوار و عوامل موثر بر آن مورد سنجش قرار گرفته است. تعلق مکانی که بیانگر پیوند یا ارتباط عمیق افراد با مکانهای خاص است، نقشی تعیین کننده در بهره مندی و تداوم حضور انسان در مکان دارد.هویت مکانی، وابستگی مکانی، تعلق عاطفی و پیوند اجتماعی ابعاد این مفهوم را شکل می دهند که تحت تاثیر مجموعه شرایط محیطی، اجتماعی، فردی قرار دارند؛ بنابراین هر مکانی با توجه به شرایط خاص خود سطح متفاوتی از تعلق مکانی را به ساکنان خود عرضه می کند. در کل طرح موضوع تعلق مکانی در سکونتگاه های غیر رسمی که از نظر پایداری شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی دچار مساله هستند؛ هم از جهت نقش آن از منظر انسان شناسی و جامعه شناختی(ایجاد هویت فردی و جمعی، همبستگی بین افراد و...) و هم از منظر برنامه ریزی اجتماع محور (نقشی که تعلق مکانی می تواند در افزایش تمایل افراد برای مشارکت در امر به سازی محله داشته باشند) دارای اهمیت است. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است و از پرسشنامه برای جمع آوری داده های میدانی استفاده شده است؛ حجم نمونه 130 نفر،روش نمونه گیری، تصادفی ساده و واحد تحلیل سرپرست خانوار می باشد. روش تحلیل این داده ها نیز آزمون های آماری شامل آزمون برابری نسبت ها، آزمون دوجمله ای، آزمون همبستگی لامبدا و ضریب همبستگی اسپیرمن است که هرکدام با توجه به نوع فرضیه و مقیاس متغیرها مورد استفاده قرار گرفته است.
در کل نتایج این تحقیق نشان می دهد که سطح تعلق مکانی ساکنان محدوده ی شرق کال عیدگاه در 4 بعد تعلق عاطفی،وابستگی مکانی، پیوند اجتماعی و هویت مکانی در حد بالایی است که این امر متناقض با تصور رایج و نقض کننده ی فرضیه ی اول تحقیق مبنی بر پایین بودن سطح تعلق مکانی ساکنان اینگونه مکانهاست. علاوه بر این، تحقیق حاضر این نتیجه را به دست می دهد که ارتباط معناداری بین میزان رضایت ساکنان از وضعیت اجتماعی و کالبدی محیطی سکونتگاه با میزان تعلق مکانی آنان وجود دارد؛ اما ارتباط بین ویژگی های فردی و سطح تعلق مکانی معنادار نیست.
کلیدواژگان: تعلق مکانی، سکونتگاه های غیر رسمی، تعلق عاطفی، وابستگی مکانی، پیوند اجتماعی، هویت مکانی -
بررسی تاثیر سرمایه ی اجتماعی بر احساس امنیت در بین ساکنان مجتمع های مسکونی در شهر اصفهان در سال 1392صفحات 163-182شهرنشینی در ایران از سال 1335 تا زمان حاضر، رشد چشمگیری داشته است. افزایش جمعیت و توسعه ی صنعت ساختمان سازی سبب رشد احداث ساختمانهای چند طبقه در شهرها شده است. این نزدیکی فضایی و از بین رفتن فضاهای طبیعی می تواند تاثیر زیادی بر افراد داشته و رفتارهای اجتماعی آنان را تحت تاثیر قرار دهد.یکی از نیازهای اولیه ی انسان برای زیستن احساس امنیت است که این پدیده ای ذهنی بوده و تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد؛ یکی از این عوامل که در تحقیق حاضر به آن پرداخته شده، سرمایه ی اجتماعی است که با مولفه هایی چون اعتماد،روابط و مشارکت سنجیده می شود. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده و جامعه ی آماری آن ساکنان مجتمع های مسکونی شهر اصفهان می باشد که بر اساس نمونه گیری خوشه ایتصادفی 225 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در تحلیل آماری از نرم افزار Amosدر بررسی رابطه ی سرمایه ی اجتماعی و احساس امنیت از رویکرد دو مرحله ای استفاده شد.با توجه به شاخص های اندازه گیری مدل ترسیمی و فرضیه تحقیق تایید گردید و نتایج تحقیق نشان داد که رابطه ی معناداری بین میزان سرمایه ی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و احساس امنیت وجود دارد.در پایان پژوهش پیشنهاد شده که به منظور افزایش احساس امنیت در بین ساکنان مجتمع های مسکونی باید برنامه ریزان از طریق افزایش سرمایه ی اجتماعی موجبات اقزایش احساس امنیت را فراهم آورند.
کلیدواژگان: شهرنشینی، سرمایه ی اجتماعی، احساس امنیت، محل سکونت
-
Pages 1-30As societies move ahead in the direction of socio-cultural development, citizenship rights and obligations assume ever greater importance. Using the theories of Karl Marx, Talcott Parsons, Ralph Dahrendorf, Bryan Terner, Jurgen Habermas, and Anthony Giddens, this article studies the citizenship ethics of Kashani youth with the aid of ten items. The research population consisted of all Kashani youth between the ages of 18 and 35 of which 398 individuals were selected through multi-stage cluster sampling. This is survey research that utilized a questionnaire to collect the needed data. The results showed that citizenship ethics was significantly related to the public sphere (r=0.481), the family (r=0.305), familiarity with new concepts (r=0.270), socio-economic status (r=0.190), age (F= 3.38), and gender (T= 3.34). The results of regression analysis showed that the adjusted coefficient of determination for all the independent variables was equal to 0.319, meaning that all these variables could explain close to 32 percent of the variation of the dependent variable (citizenship ethics). After doing factorial analysis on 14 items, they were reduced to the following four: 1) familiarity with new concepts, 2) having a sense of civic obligation, 3) type of family relationships, and 4) abiding by the law voluntarily.Keywords: citizenship ethics, familiarity with new concepts, civic obligation, family relationships, 4) voluntary law abiding
-
Pages 31-58Security has become an important issue in cities, particularly in big cities, in recent years. Given the primary role that police plays in this regard and also considering the role that residents’ cooperation with police can have in attaining security, identifying the factors and contextual variables that can influence people’s cooperation with police become very important. In this regard, the present article studies people’s trust of police, the social status of police, and people’s perception of the role of police in the maintenance of security will be assessed. This is survey study that utilized a questionnaire and personal interview to collect needed data. Likert type questions were used to measure the research variables. The research instrument had face validity and its reliability was assessed using Cronbach alpha. The research population consisted of all the resident of the city of Kashan in 1390 (2011) of which 700 individuals were selected as research sample using a simple random sampling technique. The results of Pearson correlation test showed that people’s trust of police, the social status of police, and people’s perception of the role of police in the maintenance of security were significantly related to people’s cooperation with police. Regression analysis showed that the effects of these variables on people’s cooperation with police were respectively 25, 38, and 24 percent.Keywords: people's trust of police, the social status of police, people's perception of the role of police in the maintenance of security
-
Pages 59-78Numerous factors influence the establishment of social order and security, one of which could be environmental or physical factors. The is importance of this factor is realized when we recognize that factors causing insecurity occur in a physical context and take note that human behavior is different in different places, and in many instances, human stimulus is essential in the occurrence of criminal behavior.This is a survey research which used a questionnaire to collect needed data. The sample consisted of 214 persons in the Safaieh and Amirabad neighborhoods that were selected through cluster sampling. Regression and Pearson tests were used for data analysis. Research findings showed that physical space, territoriality, social surveillance and social interaction influenced the feeling of security but there was no relation between crime rate and feeling of security. Also, people's perceptions of security, having access to facilities, and obstacles in the way of committing crime were related to the incidence of crime. It could be concluded that variables such as physical space, territoriality and social interactions are important factors in enhancing the feeling of security. Paying attention to indefensible spaces and creating appropriate green spaces for leisure activities that can raise territoriality and social interactions of residents which could make informal surveillance possible and can influence residents to better maintain the neighborhood, can be regarded as effective policies to promote a feeling of security.Keywords: Security, Feeling of Security, Environmental factors, Neighborhood, Social interactions
-
Pages 79-108This study aims to investigate the factors that influence the social well-being of residents in the city of Isfahan. To do so, the effect of four social variables i. e. social trust, social commitment, social responsibility and social alienation on social well being was explored. Furthermore, an attempt was made to identify the relationship between nine background variables (sex, marital status, age, employment, education, immigration, income, social class and urbon areas) and social well being. The research population of this study consisted of all residents aged 19-59 year-old, of which 384 individuals were selected through multi-stage random sampling. The data were analyzed using correlation coefficient, t- test, analysis of variance, regression and path analysis. The results indicated that there was a direct and statistically significant relationship between social well-being, social responsibility, social commitment and social trust. There was also an indirect significant relationship between social well being and social alienation.There was a significant relationship between each of the seven variables (i.e. age, level of education, job status, immigration, social class, income and urban social area) and social well-being. The results of path analysis revealed that the following six variables had the most influence of social well-being: social alienation (-0. 42), social trust (0. 36), social classification structure (0. 15), social responsibility (0. 13), social commitment (0. 10) and immigration (0. 07). All these variables could account for 63 percent of the variance of Isfahan residents’ social well-being.Keywords: Social well being, Social alienation, Social commitment, Social responsibility, Social trust
-
Pages 109-130Urbanism, unlike urbanization, is not a process of urban growth, but is the final stage and the result of urbanization. This research aims to determine the level of urbanism among urban dwellers, and the factors that influence this phenomenon. The urban mosaic and subcultural and deterministic theories of urbanization provided the theoretical framework of the study. On that basis, 10 hypotheses were developed in which the variables of age, gender, marital status, education, employment status, income, years of living in the city, urban or rural origin, type of neighborhood and number of children were considered as independent variables. This was a survey research in which questionnaire and interview techniques were used. The research population consisted of all the residents of the city of Sari who were 30 to 65 years old, of which 340 individuals were selected through stratified random sampling. Pearson and Spearman correlation coefficients and Kruskal-Wallis test were used to test the relationships among variables. Research findings showed that the level of urbanism is high in Sari and few people rank medium in terms of urbanism. The results also indicated that nine of the ten variables have a significant relationship with urbanism and that the only variable which was not significantly related to urbanism was income. As a result, it could be concluded that such factors as increasing population density, heterogeneity and dynamics of urban life, such as noise, traffic have affected the lifestyle and quality life of people. In closing, it could be said that the deterministic approach of urbanism is suitable to explaining the level of urbanism in the city of SariKeywords: Urbanism, alienation, individualism, rationalism, determinism approach
-
Pages 131-162Place attachment which refers to the deep relations that people have with particular places, has a determining effect on peoples’ presence in and making use of those places. Place attachment consists of elements like place identity, place dependence, emotional attachment and social bonds which are influenced by social, environmental, and individual variables. Therefore, depending on their particular circumstances, different places can cause different levels of place attachment in their residents. In this regard, the issue of place attachment in slums, which have social, economic, and environmental problems, becomes important; both from an anthropological and sociological point of view (the creation of individual and collective identity, causing solidarity among individuals) and also from a society-based social planning point of view (encouraging residents to participate in neighborhood development programs). This is a survey research which uses a questionnaire to collect the needed data. Research sample consisted of 130 individuals that were selected randomly and the head of the household was the unit of analysis. Binomial test, Lambda and Spearman correlation coefficients were used to test the hypotheses. Research results showed that contrary to common perceptions about slum-dwellers, place attachment in all four dimensions of emotional attachment, place dependence, social bonds, and place identity was at a high level. It was also shown that there was a significant relationship between residents’ level of satisfaction with social and physical circumstances of the residence and their place attachment. Individual characteristics however were not significantly related to place attachment.Keywords: place attachment, emotional attachment, place dependence, social bonds, place identity
-
Pages 163-182Urbanization has increased rapidly in Iran since 1335 (1956) when the first census was taken. Population increase and the development of construction industry led to the construction of multi-storied buildings in urban areas. This special proximity and the elimination of natural spaces can have deleterious effects of human behavior. Security and the sense of safety is among humans’ most elementary needs. One of the factors that can affect people’s sense of security is social capital which can be measured using indices like trust, social relations, and social participation. This is survey research which uses a questionnaire and its research population consists of the residents of apartment complexes in the city of Esfahan, of which, using a cluster and random sampling technique, 225 individuals were selected as research sample. AMOS statistical software was used to analyze the data. The results showed that social capital as the independent variable and sense of security as the dependent variable were significantly related.Keywords: social capital, trust, social relations, social participation, apartment complexes
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.