فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی
سال یکم شماره 1 (زمستان 1389)

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی کارآفرینی با بررسی پنج ویژگی انگیزه پیشرفت، استقلال طلبی، خطرپذیری و خلاقیت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بود. برای این منظور، با روش نمونه گیری تصادفی، 510 نفر از میان دانشجویان انتخاب شده و مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان دارد که میزان خلاقیت دانشجویان گروه فنی، مهندسی و پایه از دانشجویان گروه علوم انسانی، بیشتر است و دانشجویان پسر، نسبت به دانشجویان دختر استقلال طلب تر، ریسک پذیرتر و خلاق ترند. همچنین، میزان انگیزه پیشرفت دانشجویان مجرد از دانشجویان متاهل بیشتر است و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری از نیاز به پیشرفت، خلاقیت و کنترل درونی بالاتری برخوردارند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر عوامل فردی و سازمانی بر خلاقیت مدیران مدارس متوسطه شهرستان اردبیل بود. برای این منظور از بین مدیران دبیرستان های دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 89-1388، 130 نفر به روش تصادفی سهمیه ای انتخاب و از نظر خلاقیت و عوامل فردی و سازمانی موثر بر خلاقیت مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد عوامل فردی و سازمانی بر خلاقیت افراد موثرند. همچنین، از بین عوامل فردی، ویژگی های شخصیتی، سبک شناختی و سبک تفکر و دانش؛ از بین عوامل سازمانی، سبک رهبری، ساختار سازمانی، نظام پاداش در سازمان، جو سازمان و منابع سازمان بر خلاقیت رابطه معنی داری دارند. تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد، عوامل فردی و سازمانی به احتمال 99 درصد، پیش بینی کننده خلاقیت مدیران مدارس متوسطه شهر اردبیل است.

نوآوری، به معنای تجلی اندیشه خلاق است که همان ارایه محصول، فرآیند و خدمات جدید به بازار است. نوآوری، به کارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است. در دنیای رقابتی امروز، شرکت ها برای بقا در دراز مدت ناگزیر به کسب نوآوری هستند در غیر این صورت به آسانی از صحنه رقابت حذف خواهند شد. با این حال، اگرچه نوآوری می تواند مزایای زیادی را در نتیجه کاهش هزینه ها یا بهبود کارایی برای سازمان داشته باشد، خطرات مهمی نیز در این روند وجود دارد که به کارگیری شبیه سازی رایانه ای برای مدل سازی و تحلیل آن ها می تواند این خطرات راکاهش داده و شانس موفقیت پیاده سازی آن ها را بالا ببرد. در این مقاله، در ابتدا به مرور ادبیات و تعاریف مختلف نوآوری و انواع آن، مخصوصا نوآوری فرآیندی می پردازیم؛ سپس به شبیه سازی و تعاریف مختلف آن شبیه سازی پرداخته، مزایا و معایب و همچنین ضرورت و اهمیت استفاده از شبیه سازی در ایجاد نوآوری های فرآیندی را بیان می کنیم. در ادامه، متدولوژی جامع ترکیبی که بر مبنای 24 متدولوژی و رویکرد شبیه سازی و با یک روش استقرایی توسعه یافته را جهت استفاده در ایجاد نوآوری فرآیندی ارائه می دهیم. در نهایت، نتایج حاصل از اجرای پروژه صورت گرفته بر اساس این متدولوژی و با استفاده از نرم افزارشبیه سازی Simprocess، در دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک کشور را بیان می کنیم.

معمولا خلاقیت در نظام تعلیم و تربیت موضوعی فراموش شده است. با این حال از سال 1980 نقش و جایگاه مدرسه در پرورش خلاقیت، اهمیت بیشتری پیدا کرد. خلاقیت را باید تخیلی کاربردی دانست که هدفش ایجاد تمرکز برای نوآوری است. مدرسه در نظام تعلیم و تربیت نقشی مهم در ایجاد نوآوری سازنده در دانش آموزان و ایجاد نگرش های نوین در آنها دارد. امروزه در مدارس مدرن از فناوری های یادگیری نوینی برای پرورش خلاقیت دانش آموزان استفاده می شود. خلاقیت فن آورانه و خلاقیت دیجیتالی از انواع فن آوری های نوین یادگیری هستند که کاربرد زیادی یافته است. در یک مقایسه با حوزه خلاقیت دیجیتالی بدلیل داشتن تنوع بیشتر تاثیرات قدرتمندتری در بارورسازی خلاقیت دانش آموزان نسبت به خلاقیت فن آورانه دارد. با این حال، حوزه آموزش و پرورش بهتر از هر دو نوع فن آوری های نوین یادگیری برای پرورش خلاقیت دانش آموزان ایرانی استفاده می کند.

با توجه به اهمیت روزافزون کارآفرینی در جامعه و سازمان ها، توجه به الگو های کارآفرینی، توسعه و ترویج آن ها به خصوص در سازمان ها بیش از پیش احساس می شود. همچنین با در نظر گرفتن اهمیت و گسترش غیر قابل انکار سازمان ها در زندگی امروزه مردم، توجه به کارآفرینی سازمانی، امری ضروری به نظر می رسد. هدف از نگارش این مقاله، ارایه تعریفی از کارآفرینی سازمانی، بررسی ابعاد و جنبه های آن، عوامل موثر در گسترش کارآفرینی و چالش های عمده پیش روی آن است. با توجه به تحقیقات انجام شده، کارآفرینی سازمانی یکی از انواع کارآفرینی است و با توجه به محیط متغیر کنونی تنها راه پایداری سازمان ها، استفاده از شیوه های نوین یا کارآفرینی در سازمان است. بنابراین، این پژوهش با استفاده از روش مطالعه اسنادی و تطبیقی به جمع آوری اطلاعات و سپس با استفاده از چهارچوب های موجود، به نقد و بررسی این مقوله و در انتها به بررسی موانع اساسی در کارآفرینی و کاربرد آن در دنیای واقعی پرداخته است.

هدف پژوهش حاضر، رابطه بین خلاقیت و بهبود تصمیم گیری مدیران سه سطح (ارشد– میانی– عملیاتی) در استانداری های استان فارس، کهگیلویه و بویر احمد و هرمزگان بود. برای این منظور، ابزار اندازه گیری در این پژوهش، پرسشنامه ای شامل 30 سوال است که فرضیه های تحقیق را مورد سنجش و اندازه گیری قرار می دهد. تمامی جامعه آماری به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده و با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای پرسشنامه ها بین آن ها توزیع شده است. سنجش روایی پرسشنامه و ضریب قابلیت اعتبار ابزار اندازه گیری نیز از طریق روش آلفای کرونباخ انجام شده است. پردازش آماری داده ها در محیط نرم افزاری SPSS و MINITAB انجام شده و یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری بین تصمیم گیری مدیران و بهبود کارایی کارکنان وجود دارد و اکثریت مدیران استانداری های فارس، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان معتقدند که باید ابتدا مسایل تجزیه و تحلیل شده وسپس تصمیم گیری شوند. از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت با آشنایی مدیران با خطرات مختلف، می توان ریسک پذیری آن ها را افزایش داد تا از این طریق بتوان مدیران را در اتخاذ تصمیمات حیاتی تر یاری نمود. مدیران باید با تحقیق و بررسی خلاقیت و ابداع را افزایش دهند و از این طریق تصمیمات بهتری اتخاذ کنند، آن ها می دانندکه هر چه مدیران خلاق تر و ریسک پذیرتر باشند تصمیمات بهتر و پویاتری اتخاذ می کنند و هر چه خلاق تر باشند تصمیم گیری آن ها سریعتر خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر، تاثیر نمایش خلاق بر رفتار کودکان پیش دبستانی بود. بدین منظور 7 نفر از کودکان دختر و پسر زیر هفت سال به روش در دسترس انتخاب شدند و در کاربندی پژوهش وارد شدند و با روش مشاهده از نوع آشکار و تصاویر ضبط شده توسط دستگاه فیلمبرداری (مشاهده دست دوم) مورد آزمون قرار گرفتند. سپس این اطلاعات از ثبت لحظه به لحظه وقایع کارگاه، به بررسی تغییرات به وجود آمده در رفتارکودکان نسبت به قبل از برگزاری کارگاه پرداخته شد. این سنجش از طریق اندازه گیری میزان مشارکت، بروز خلاقیت و اعتماد به نفس آنان انجام پذیرفت. چگونگی تاثیر نمایش خلاق بر رفتار کودکان از طریق تحریک خلاقیت، افزایش مهارت کودکان در مواجهه با موقعیت های اجتماعی شبیه سازی شده و امکان تعمیم آن به دنیای واقعی از جمله نتایج تحقیق حاضر بود.