فهرست مطالب

پژوهش حقوق خصوصی - پیاپی 14 (بهار 1395)

فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی
پیاپی 14 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • اردوان ارژنگ صفحات 9-28
    در قانون مدنی(ماده 1313) و آیین دادرسی مدنی(ماده 155) به طور غیر صریح به دلیل اطلاق مواد قانونی شهادت فرزند علیه پدر پذیرفته شده است.در حالی که این حکم با رای و نظر مشهور، سازگار نیست که قرابت را مانع قبول شهادت می دانند.چرا که عدالت مفروض الوجود در شاهد، مانع توجه تهمت می شود.اقامه ی شهادت، از حقوق اجتماعی افراد است و نمی توان فردی را بی جهت از آن محروم نمود.این نوشتار با نگاهی نقادانه به نظریه ی مشهور، انگاره ی پذیرش شهادت فرزند علیه پدر را مناسب تر می بیند. اطلاق ادله ی قرآنی و روایی ناظر به لزوم ادای شهادت و دال بر حرمت کتمان آن( که برخی نص و صریح اند و پاره ای، ظاهر) و همچنین اطلاق و شمول ادله ی وجوب امر به معروف و نهی از منکر و نیز اصل اولیه ی جواز شهادت و عدم ممنوعیت شهادت(که در قالب های دیگری نیز قابلیت صورت بندی و تقریر دارد) و همچنین لزوم تحقق و دست یابی به مقصد و مقصود شارع،کمک می کند تا این ادعا، قو ی تر و مستندتر، جلوه نماید.
    کلیدواژگان: شه، ادت، فرزند، پدر، عقوق، عدالت، تهمت، قرابت
  • اعظم انصاری، محمد مهدی حاجیان صفحات 29-51
    مقررات موافقت نامه های سازمان جهانی تجارت همانند مقررات سایر معاهدات بین المللی ابهامات و پیچیدگی هایی دارد. ازاین رو تفسیر مقررات سازمان برای رکن حل وفصل اختلافات آن و صاحب نظران حقوق تجارت بین الملل اهمیت زیادی دارد. در همین راستا استفاده از اصول کلی حقوقی به ویژه آنچه در مواد 31 و 32 کنوانسیون وین در حقوق معاهدات آمده از جایگاه ویژه ای در تفسیر مقررات برخوردار است. مقاله حاضر بر آن است به این سوال پاسخ دهد که تا چه اندازه اصول مزبور می توانند در تفسیر مقررات سازمان جهانی تجارت موثر باشند؟ مقاله با در نظر گرفتن شیوه های مختلف تفسیر نشان می دهد اصول کلی حقوقی نقش غیرقابل انکاری در تفسیر و فهم مقررات سازمان مزبور دارند. به کارگیری این اصول هیئت های رسیدگی و رکن قضایی سازمان را در انجام وظایف خودیاری رسانده و منجر به انسجام میان نظام حقوقی سازمان جهانی تجارت و سایر نظام های حقوقی بین المللی می شود. این رویکرد مورد تایید رکن حل وفصل اختلافات سازمان نیز است.
    کلیدواژگان: اصول حقوقی، تفسیر، معاهده، مقررات سازمان جهانی تجارت، حل وفصل اختلافات
  • محمد هادی دارایی صفحات 53-80
    در قانون مجازات اسلامی 1392 تلاش شده تا از سویی دایره ی ضمان پزشک محدود شود و از دیگر سو به حمایت از بیماران پرداخته است.
    مقنن در اولین گام با عدول از نظریه ی خطر، نظریه ی فرض قصور و تقصیر را پذیرفته است. در گام بعدی حمایت از پزشکان، اخذ رضایت از بیمار را مسقط ضمان پزشک دانسته است. و در سومین گام، آگاهی پرستار یا بیمار از دستور درمانی اشتباه را سبب دفع ضمان پزشک می داند. تحول جدید دیگر را می توان در وارد نمودن نسبتا صریح قاعده ی احسان به عنوان یکی از عوامل سقوط ضمان پزشک تلقی کرد.
    البته از سوی دیگر به حمایت از بیماران پرداخته و در جهت ارتقای علمی پزشکان، صریحا مقرر نموده است که قصور علمی و عملی نیز در کنار تقصیر علمی و عملی، سبب ضمان پزشک می شود. این بدان معنا خواهد بود که ناآگاهی پزشک از علم پزشکی و پیشرفت های علمی و روش های درمانی نوین موجب ضمان مدنی وی می شود. شاید بتوان این مقرره را نقطه ی عطف قانون جدید در جهت حمایت از بیماران تلقی نمود هرچند این تحول می بایست به نحو صریح تری بیان می شد
    کلیدواژگان: سقوط ضمان، تقصیر، قصور، اخذ برائت، رضایت
  • مرتضی حاجی پور صفحات 81-108
    معمولا انعقاد هر قراردادی منوط به انجام مذاکره بین طرفین رابطه و انعقاد قرارداد در صورت حصول توافق است. قبل از انعقاد قرارداد اصل حاکم بر رابطه پیش قراردادی، آزادی طرفین در ورود به مذاکره، ادامه آن و خروج از آن و تعقیب منافع شخصی است. آزادی مذاکره و تعقیب منافع شخصی همواره یکی از اصول حاکم در حقوق قراردادها بوده است، ولی حاکمیت مطلق این اصول در مواردی منتهی به نتایج غیرقابل قبول می شود. ازاین رو امروزه اطلاق این اصول از طریق ابزارهای مختلف حقوقی من جمله حسن نیت، انصاف، منع سوءاستفاده از حق و... محدودشده است. این مقاله در نظر دارد با روش توصیفی و تحلیلی نقش حسن نیت را در کنترل و تحدید اصل آزادی مذاکره موردبررسی قرار دهد و به اجمال می توان گفت تحمیل مسئولیت بر مبنای حسن نیت می تواند در ایجاد تعادل بین اصل آزادی مذاکره و احترام به اعتماد اشخاص در روابط اجتماعی کمک کند.
    کلیدواژگان: حسن نیت، اصل آزادی مذاکره، مذاکره، قطع مذاکره و مسئولیت
  • محسن صادقی، محمود جعفری چالشتری صفحات 109-133
    با جهانی شدن و پیشرفت فناوری، استفاده از اختراع، قراردادهای انتقال فناوری و روابط بین مخترعان گسترده تر شده است. این عوامل، سبب مطرح شدن نوع جدیدی از قراردادها شده است که «توافق ائتلافی اختراع» یا «قرارداد مدیریت جمعی اختراع» نام دارند. ائتلاف وسیله ای است که دارندگان به اداره اختراع های خود و تجاری سازی آن می پردازند. ائتلاف نوعی مدیریت جمعی حق اختراع های انبوه است که مقتضیات حقوقی و اقتصادی ای سبب مطرح شدن آن می شود: اعطای گسترده حق اختراع، لزوم همکاری مشترک میان مخترعان درجهت تولید براساس اختراع های مشابه، دوری از دعاوی احتمالی نقض اختراع، کاهش هزینه های معاملاتی از آن دست هستند. با توجه به اینکه کشور ایران در مسیر پیشرفت خود با این قبیل قراردادها مواجه است، این مقاله درصدد خواهد بود که خلا ادبیات حقوق مالکیت فکری را تا حدی رفع کند. سوال اصلی در تحقیقحاضر که متکیبر مطالعه یکتابخانه ایو روشتحلیلیاست، این است که استفاده از این قراردادها تا چه حد می تواند به نفع مخترعان، مصرف کنندگان و جامعه باشد و به همین جهت از روش هزینه فایده استفاده می کنیم. در این مقاله، ابتدا به تعریف ائتلاف و بیان ویژگی ها آن و سپس به تحلیل اقتصادی آن پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: ائتلاف اختراع، تحلیل اقتصادی، انباشت اختراع، حقوق مالکیت فکری، مدیریت جمعی اختراع
  • محمدحسن صادقی مقدم، مجتبی اشراقی آرانی صفحات 135-155
    تامین مالی هواپیما به یکی از چالش برانگیزترین موضوعات صنعت هوانوردی و حقوق هوایی تبدیل شده است. کافی نبودن اعتبار شرکت های هواپیمایی برای اجرای تعهدات قراردادی خود، ناتوانی از ارائه تضمین های مناسب به تامین کنندگان مالی و خطرات سیاسی و اقتصادی برخی کشورها، سبب شده تامین مالی هواپیما با شرایط دشوار و هزینه گزاف انجام شود. طبیعی است چنین وضعیتی با توجه به گرانی هواپیما درنهایت به زیان تولیدکنندگان هواپیما که عمدتا در کشورهای اروپایی (ایرباس) و ایالات متحده (بوئینگ) متمرکز هستند تمام می شود؛ جهت حل این مشکل، «اعتبار صادرات» به عنوان یک شیوه تامین مالی هواپیما مورد پشتیبانی دولت های متبوع تولیدکنندگان هواپیما قرارگرفته، لیکن با توجه به اینکه چنین حمایتی می توانسته با قواعد رقابت آزاد و منصفانه ی این بازار در تضاد افتد یا جلوه سوبسید به خود گیرد، با توافقات فی مابین و وضع مقررات مختلف از سوی دولت های یادشده با حدود و قیود قراردادی گوناگون مواجه شده است. ازاین رو، تامین مالی هواپیما از طریق اعتبار صادرات ضوابط حقوقی ویژه ای یافته که پس از معرفی اجمالی اعتبار صادرات در این نوشتار، ارکان و شرایط قراردادی اعتبار صادرات هواپیما مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است.
    کلیدواژگان: تامین مالی، هواپیما، اعتبار صادرات، ترتیبات، موافقت نامه بخشی
|
  • Azam Ansari, Mohammad Mahdi Hajian Pages 29-51
    Like a number of international treaties, provisions of WTO Agreements are subject to ambiguities and problems. Hence, interpretation of WTO provisions is of great importance to Dispute Settlement Body of World Trade Organization and international trade lawyers. In this regard, using general principles of law provided, particularly, by Articles 31 and 32 of the Vienna Convention on the Law of Treaties (VCLT) require special attention. This Article intends to provide an answer to this question: To what extent are these principles able to affect the interpretation of WTO provisions. By considering different interpretation methods, this Article shows that the general principles of law play an undeniable role in interpreting and understanding the provisions of WTO. Applying these principles assists the panels and appellate body to discharge their function and lead to convergence between WTO and other international legal systems. This approach has been affirmed by WTO Dispute Settlement Body.
    Keywords: Principles of Law, Interpretation, Treaty, WTO Provisions, Disputes Settlement
  • Mohammad Hadi Daraei Pages 53-80
    The new Islamic Penal Code of 1392, on the one hand delimitate the liability of physicians, but on the other hand, it contains new provisions for protecting patients.The new Code sets aside liability based on the theory of lack of fault of physicians, which is the common word of Imamiyeh jurists and was adopted in the 1370 Code. Instead, the new Code adopts the theory of presumed liability. In addition, to give more protection to physicians, obtaining patient`s consent exempts physicians from liability. Moreover, the new Code indicates that if patient or nurse is aware of the error of medical order, physicians have no liability. A further change is the affirmation of bona fide as a means of discharge of civil liability. As it was stated, the new Code has provisions in order to protect patients. Also, it gradate physicians and make them updated in accordance with the latest developments of medical sciences. Hence, it is provided that any scientific or practical fault or default(neglect) of physician, make him liable. This means that the ignorance of medical science and new methods of treatments is regarded as a cause of civil liability. It seems that this regulation is the turning point in the Panel Code to protect the patients, although this evolution should have been clearer.
    Keywords: Discharge of civil liability, Fault, Default (neglect), Acquisition of clearance from guarantee, Consent
  • Morteza Hajipour Pages 81-108
  • Mohsen Sadeghi, Mahmood Jafari Chaleshtori Pages 109-133
    As a result of the advancement of technology, using the patent and the relationship among inventors have been developed. These factors have put forward a new type of contract called “patent pools”. Pool is a means to manage and commercialize the patent. Pool is a collective management of inventions resulting from legal-economic circumstances, such as patent thicket, collaboration among inventors, increase in research activities, avoiding the possible patent infringement, reducing transaction costs. By considering that Iran is dealing with these agreements in its development stages, this article aims to fill the gap in terms of literature. This article analytically examines related literature by addressing this question: How can inventors, consumers and society benefit from these contracts. In dealing with this question, cost-benefit analysis is considered. This paper first defines the pool and its features, and then analyzes its economic fundamentals.
    Keywords: Patent Pools, Law, Economic, Intellectual Property Rights, Patent Thicket, Collective Management of Patent
  • Mohammad Hassan Sadeghi Moghadam, Mojtaba Eshraghi Arani Pages 135-155