فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
پیاپی 14 (بهار 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/04/05
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 9-34کیفیات مخففه یکی از ابزارهای کاهش میزان کیفر و فردی کردن آن است . در حقوق کیفری داخلی این کیفیات یا قانونیاند یا قضایی و در فرایند شکلگیری آنها فراز و نشیبها و فلسفه های مختلفی ممکن است دخیل باشد، اما در حوزه حقوق کیفری بین المللی و قواعد کیفری ماهوی و شکلی آن الزاما چنین سیر تکاملی قابل ملاحظه و بررسی نیست. به نظر میرسد به دلیل شدت جنایات بین المللی و لزوم تسریع در پاسخ کیفری مناسب بحث از کیفیات مخففه در جریان مجازات این جرایم چندان مقرونبهصرفه نباشد. معالوصف، در رویه قضایی دادگاه های کیفری بین المللی یوگسلاوی و رواندا بهطورجدی و همراه با پافشاری از این کیفیات سخن به میان آمده و عملا دودسته از این کیفیات، قبل و بعد از ارتکاب جنایت بین المللی موردتوجه و ارزیابی قرارگرفتهاند . بهگونهای که در صورت احراز میتوانند کاهش میزان کیفر قابل تحمیل را موجب شوند . از طرفی در مقررات دیوان کیفری بین المللی نیز برای اولین بار به این کیفیات به صورت حداقلی توجه شده است.کلیدواژگان: کیفیات مخففه، دادگاه های کیفری بین المللی، دیوان کیفری بین المللی، آشتی، شخصیت مجرم، اعتراف به مجرمیت
-
صفحات 35-58دستگیری متهمان و مقابله با برهم زنندگان نظم عمومی، وظیفهای است که پلیس به نمایندگی از عامه مردم انجام میدهد؛ اما قانونگذاران در شرایطی این حق را به صاحبان اصلی آن، یعنی شهروندان نیز دادهاند تا در صورت مواجهه با جرم، با استفاده از قوه قهریه، متهم را دستگیر و تحویل مقامات قانونی دهند. مقاله پیش رو به بررسی پیشینه، شرایط و حدود مداخله شهروندان در دستگیری متهمان در نظام حقوقی ایران و انگلستان که خاستگاه نظریه دستگیری شهروندی است، میپردازد. در نظام کامن لا، دستگیری شهروندی مبنایی تاریخی دارد و اکنون نیز شهروندان انگلیسی در جرایم با کیفرخواست و باوجود شرایطی دیگر، حق دستگیری متهمان را دارند؛ اما در نظام حقوقی ایران و برای نخستین بار، قانونگذار در تبصره یک ماده 45 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 باوجود سه شرط ارتکاب جرایم خاص، مشهود بودن جرم و عدم حضور ضابطان دادگستری، حق انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از فرار مرتکب و حفظ صحنه جرم را به مردم داده است. این مطالعه تطبیقی نشان میدهد دو معیار کلی ارتکاب جرایم خاص و اصل ضرورت، مهمترین شرایط دستگیری شهروندی در حقوق ایران و انگلستان محسوب میشود. هرچند تصریح بهحق دستگیری توسط اشخاص عادی در قانون ایران بهخودیخود رویکرد مثبتی است؛ اما ازآنجاکه ابهامات موجود میتواند از یکسو، مشارکت شهروندان را کاهش دهد و از دیگر سو، احتمال سوءاستفاده از این حق را افزایش دهد، بازنگری و اصلاح قانون ضرورت دارد. این بازنگری در راستای ابهامزدایی از مواردی مانند مصادیق جرایم قابل دستگیری، حدود اقدامات و اختیارات دستگیر کننده، مسئولیتهای قانونی او در صورت اشتباه و حقوق دفاعی اشخاص دستگیرشده خواهد بود.کلیدواژگان: دستگیری، شهروند، متهم، پلیس، کامن لا
-
صفحات 59-81عنوان جرائم علیه امنیت به جرائمی اطلاق می شود که در درجه اول مضر به حال امنیت حکومت هستند. در این جرائم ازآنجاکه زیان دیده مستقیم و اولیه آن حکومت وقت است بحث در مورد رعایت حقوق متهمان چنین جرائمی مطرح بوده و هست؛ حکومت در چنین جرائمی نمیتواند کاملا بیطرف باشد و احتمال جانب داری به نفع خودش همواره وجود دارد. در این مقاله پس از بیان مفهوم و مصادیق جرائم علیه امنیت جایگاه اصول حقوق کیفری در آن با تکیهبر مقررات کیفری فعلی جمهوری اسلامی ایران موردبررسی قرارگرفته است. این بررسی نشان میدهد اصول مختلف حقوق کیفری اعم از ماهوی و شکلی در این جرائم نقض شده و حتی در مقررات پس از انقلاب روند رو به رشد داشته است، اما تا چه حدی این موارد نقض قابل دفاع است مطلبدیگری است که در ادامه بحث بدان اشاره شده است؛ خلاصه استدلال کسانی که قائل به مشروعیت نقض این اصول در تقابل امنیت ملی با امنیت فردی هستند بر پایه مصلحت عمومی در مصداق امنیت عمومی است، حالآنکه مخالفین این موضوع، استناد به مصلحت را با هر خوانش آن رد میکنند.کلیدواژگان: امنیت، حقوق کیفری، حکومت، نقض اصول، منافع عمومی
-
صفحات 83-113تحول در ماهیت و شکل جرائم در قرن حاضر ناشی از فرایند جهانی شدن بوده و جرائم نیز به فراخور تغییرات حادث شده، دارای ابعاد فراملی و بین المللی شده اند . از مهمترین این جرائم تروریسم است که معمولا وقوع آن همراه با سازمانیافتگی و استفاده از فناوری های نوین میباشد و این وی ژگی ها به صعوبت امر مبارزه و پیشگیری از آن افزوده است. تروریسم هستهای از خطرناکترین انواع تروریسم است که به خصوص در اواخر قرن بیستم با فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و احتمال سرقت یا مفقودیت مواد هستهای و به دلیل وسیع بودن تهدیدات مادی و معنوی ناشی از آن، موردتوجه حقوقدانان و مجامع بین المللی واقعشده است، لذا اتخاذ تدابیر موثر بهخصوص در مرحله پیشگیری، امری اجتنابناپذیر بوده و لازم است نهادهای ملی و بین المللی اقدامات پیشگیرانه خود را با تمام امکانات، مدیریت کنند. هدف اصلی این تحقیق تبیین اقدامات وضعی پیشگیرانه با نگاهی به اسناد بین المللی بهعنوان ابزاری موثر در پیشگیری است. بر این اساس پیشگیری وضعی و فنمابانه، یکی از اقدامات موثر در امر کاهش و کنترل تروریسم هسته ای بوده که بر کاهشفرصتو موقعیت ارتکاب جرم و حمایت از آماج آن تاکید می ورزد و اجرای تدابیر آن نیازمند تعامل و نظارت همه نهادها در ابعاد ملی و فراملی است.کلیدواژگان: تروریسم هستهای، پیشگیری وضعی، پیشگیری فنی، نظارت
-
آثار جهانی شدن جرم در قلمرو حقوق کیفری شکلی ایرانصفحات 115-144جهانیشدن جرم، قواعد و اصول، صلاحیت و نهادهای دادرسی کیفری را با تغییر و تعدیلهایی مواجه کرده است. نظام حقوق کیفری ایران تحت تاثیر جهانیشدن جرم، اقدامهایی در گسترهی حقوق کیفری ماهوی شامل جرمانگاری های گسترده و پیشبینی تدابیر و پاسخهای کیفری و غیرکیفری و حقوق کیفری شکلی شامل تغییر و تعدیل برخی اصول و قواعد حاکم بر آیین دادرسی کیفری، پیشبینی برخی نهادهای تخصصی رسیدگیکننده و حقوق متهمان و بزهدیدگان، انجام داده است. معکوس شدن اصل برائت، عدم شمول قاعدهی مرور زمان، نسبی شدن دادرسی علنی، دگرگونی در نظام ادله، افتراقی (استثنایی) شدن دادرسی کیفری، تخصصی شدن نهادهای رسیدگیکننده، اعطای اختیارات بیشازحد به پلیس ازجملهی این تغییر و تحولات در گستره حقوق کیفری شکلی محسوب میشوند. در کنار تغییر و تحول اصول و قواعد مذکور، برخی قواعد خاص دیگر نیز مانند الزامی بودن اعلامجرم، رسیدگی خارج از نوبت، قطعیت احکام یا عدم تجدیدنظرخواهی، الزام به انتشار اسامی محکومان، حمل و تحویل تحت نظارت و غیره در ارتباط با جرمهای جهانی وجود دارد که در این نوشتار، به جلوه های مهم این تغییر و تعدیل اصول و قواعد و آیین دادرسی اشاره میشود.کلیدواژگان: جهانی شدن جرم، آیین دادرسی کیفری، نهادهای قضایی، صلاحیت
-
صفحات 145-172بر اساس نظریه برساختگرایی اجتماعی، جرم یک پدیده اجتماعی است که خارج از ذهن بشر وجود عینی مستقلی ندارد و آنچه جرم به شمار میرود، بسته به اینکه چه کسی آن یک واقعیت » را تعریف میکند، گوناگون است؛ بنابراین، در روابط میان افراد، با برساخت مواجهیم. مقاله حاضر با اتخاذ موقعیت میانه از رویکرد برساختگرایی « اجتماعی از جرم که معتقد است فرمولبندی و « واقعیت اجتماعی جرم » اجتماعی به جرم و استفاده از نظریه اعمال قوانین کیفری، توسعه الگوهای رفتاری متناسب با تعریف رفتارهای مجرمانه و برساخت تصورات و ادراکات کیفری در جامعه، محصول کنش سهامدارانی است که برآنند با اثرگذاری بر فرایند جرمانگاری، چیرگی و منافع خود را تضمین کنند، واقعیت فرایند جرمانگاری را در ایران به بحث و بررسی میگذارد. مطالعه مشروح مذاکرات کمیسیونها و جلسات عمومی مجلس شورای اسلامی، گفتمان رسمی کنشگران سیاست جنایی و تحلیل نظرات و آراء فقها با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی نشان میدهد دستکم در برخی حوزه های جرمانگاری در نظام عدالت کیفری ایران، نظریه برساختگرایی بر فرایند جرمانگاری و ذهنیت کنشگران آن حاکم بوده است.کلیدواژگان: برساخت گرایی، واقعیت اجتماعی جرم، تعریف رفتارهای مجرمانه، کنشگران فرایند جرم انگاری
-
Pages 35-58Arresting suspects and fighting against the disturbers of public order are the duties of police which are done by them as representative of people. However, lawmakers under some circumstance have granted this right to its original owners, i.e. the citizens. That being so, they are entitled to use force in order to arrest and hand over accused to the legal authorities. Present article reviews the history, circumstances and scope of citizens intervention regarding the arrest of the accused in the legal system of Iran and England where the origin of the citizens arrest theory is. In the common law, citizen's arrest has the historical basis and now citizens of English, in Indictable offences with other circumstances, have the right to arrest the accused. However, in the Iranian legal system and for the first time, the legislator has granted people the right of taking necessary actions in order to prevent the offender from escaping and protecting the crime scene based the Article 45 of the Code of Criminal Procedure (2014). This right is conditional due to the three conditions: just especial crimes, crime shall be evident and the absence of law enforcers.Keywords: Arrest, Citizen, Accused, Police, Common law system
-
Pages 59-81In this article I embark on the contrast between individual and national security in crimes against security. Crimes against the state can be divided into crimes against existence of state and authority of state. In these crimes the first victim is the state itself. Crimes against the security are located in the first category. In these crimes accused rights probably are violated by the state because the state cannot remain neutral. In this regard, firstly I discuss on the principals of criminal law about crimes against security and then its legality. Some scholars believe that public interest is a good pretext to violate the given rights but other scholars firmly assert that no pretext is welcomed. This research shows that the present criminal regulation of Iran followed the first approach which has progressed after the revolution (1979).Keywords: crime, Security, Criminal law, State, Breach of principles, Public interest
-
Pages 83-113Changes in the nature and form of crime in this century have been caused by the globalization and crimes, as consequence, gained the transnational and international dimensions. The most important of these crimes is terrorism which is often committed in an organized way and criminals take also advantages of modern technology; this made fighting against such crime much more complex. The nuclear terrorism is the most dangerous forms of terrorism, given the extent of the adverse effects on physical and spiritual, especially in the late twentieth century in the wake of the collapse of the Soviet Union. Given crime has called more attention due to the possibility of stealing nuclear materials. That being so, measures to prevent such crime shall be taken by national and international authority. The main purpose of this research is to explain the preventive measures with regard to international instruments to guide preventive strategies. Accordingly, the findings suggest that situational prevention and CRM technology, could be considered a one of the effective measures on the reduction and control of nuclear terrorism which reduces the opportunity of the perpetration of aforementioned crime. The implementation of such measures requires the interaction and supervision of all entities nationally and internationally.Keywords: Nuclear terrorism, Situational prevention, Technical prevention, Supervision
-
The Effects of the Globalization of Crime in the Sphere of the Procedural Criminal Law of IranPages 115-144Globalization of crime has faced principles and rules of jurisdiction and institutions of the criminal proceedings with challenges. The Iranian criminal law system affected by the globalization of crime has taken actions on a range of substantive criminal law including the expanded criminalization and criminal and non-criminal anticipation, response measures. Moreover, in the sphere of procedural criminal law, it was in the form of some modified principles and the rules of criminal procedure, predicting some of the specialized agencies and the rights of defendants and victims. Such changes led to thr reversal of the presumption of innocence, the exclusion rule over time, the relativity of a public hearing, a change in the evidence system, differential (exceptional) of criminal procedure, specialized institutions dealing, giving excessive authority over the police. Besides the alteration of the aforementioned principles rules, there are a series of more specific rules in connection with the global crimes such as mandating the indictment, the proceedings turn out, certain provisions or the lack of appeal, obligation to publish the names of those convicted, delivery monitoring etc. In the present study, the effects of the modified rules and procedures are discussedKeywords: Globalization of crime, Code of Criminal Procedure, Judicial institutions, Competency
-
Pages 145-172According to social constructionism, crime is a social phenomenon that has not necessarily independent objective existence outside the human mind and what counts as crime varies depending on who is defining it. Therefore, in relations among people, we face with construction of social reality of crime.By adopting a moderate view of social constructionism and using social reality of crime theory, this article discusses on the fact of criminalization process in Iran. This theory (social reality of crime) believes that formulation and application of criminal law, development of behavior patterns in relation to criminal definitions and construction of criminal conception are products of shareholders action that seek to ensure their domination and interests by affecting the criminal process. The study of proceedings of committees, public sessions of parliament, official discourse of criminal policy actors and comments of religious entrepreneurs shows that at least in some areas of criminalization in Iran, social constructionism theory has dominated criminalization process and mentality of its actors.Keywords: Constructionism, Social constructionism, crime, Social reality of crime, Public interests
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.