فهرست مطالب

مجله آموزش و سلامت جامعه
سال چهارم شماره 1 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/23
  • تعداد عناوین: 7
|
  • اطهره نجفی، الهه ندریان، گونا بکری، حیدر ندریان *، اسعد فتحی پور صفحات 1-10
    سابقه و هدف
    در سال های اخیر میزان شیوع سرطان پوست در ایران افزایش یافته است، به طوری که در استان کردستان شایع ترین سرطان بوده است. هدف این مطالعه تعیین وضعیت رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان دبیرستانی شهر سنندج با استفاده از فاز آموزشی الگوی پرسید (PRECEDE) بود.
    مواد و روش ها
    این مطالعه مقطعی در سال تحصیلی 94-93 بر روی 225 نفر از دانش آموزان مقاطع دوم و سوم دبیرستان (17-15 سال) در شهر سنندج که طی نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای بدست آمدند، انجام شد. دانش آموزان پرسشنامه ای مشتمل بر سازه های آگاهی، نگرش، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی، عوامل قادرکننده و رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست را به صورت خود ایفاء تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS و با آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، تی مستقل، همبستگی پیرسون و رگرسیون لجستیک تحلیل شد.
    یافته ها
    همبستگی مثبت و معنی داری بین رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست با متغیرهای نگرش (0.175=r)، خودکارآمدی (0.509=r)، حمایت اجتماعی (0.332=r) و عوامل قادرکننده (0.347=r) وجود داشت. میانگین انجام رفتار در دانش آموزان کمتر از متوسط بود. در تحلیل رگرسیون خطی، 29.9 درصد از واریانس رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست توسط متغیرهای مستقل پیش بینی گردید که در این میان تنها متغیر پیش بینی کننده معنی دار خودکارآمدی بود (β=0.416، P<0.001).
    نتیجه گیری
    در دانش آموزان تحت مطالعه خودکارآمدی درک شده برای انجام این رفتارهای پیشگیرانه از سرطان پوست یک عامل محوری بود. در مداخلات ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست دانش آموزان، تمرکز بر افزایش درک از خودکارآمدی انجام رفتار بعنوان یک استراتژی دارای اولویت پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: سرطان پوست، پیشگیری، رفتار، دانش آموزان، الگوی پرسید
  • مهدی میرزایی علویجه، بهزاد کرمی متین، سید نصرالله حسینی، فرزاد جلیلیان* صفحات 11-18
    سابقه و هدف
    آموزش به بیمار وظیفه ای مهم و یکی از استانداردهای کیفیت مراقبت پرستاری به شمار می آید که نقش بسزایی در بهبود بیماران و ارتقای سلامتی آنان دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل پیش بینی کننده قصدرفتار آموزش به بیمار در میان پرستاران با بهره گیری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه توصیفی مقطعی در میان 300 نفر از پرستاران بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه انجام گرفت. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری خوشه ایو بصورت تصادفی ساده با احتمال متناسب با حجم در بیمارستان های آموزشی درمانی انتخاب شدند و اطلاعات به وسیله پرسشنامه، به صورت خودگزارش دهی جمع آوری گردید. پرسشنامه شامل دو بخش؛ جمعیت شناختی و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص قصد آموزش به بیمار بود. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS ویرایش 16 با بهره گیری از رگرسیون خطی، مربع کای، آزمون تی، آنوا و همبستگی پیرسون در سطح معناداری 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    تعیین کننده های نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتار درک شده در مجموع 35 درصد از واریانس قصد رفتار آموزش به بیمار را در میان پرستاران پیش بینی کردند (35/0=R2)؛ که در این میان نگرش پیش بینی کننده قوی تری بود (287/0=ß). همچنین قصد رفتار همبستگی معناداری با هنجارهای ذهنی (001/0، P<470/0=r)، کنترل رفتار درک شده (001/0،P<384/0=r) و نگرش (001/0P<0، 508/0=r) داشت.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد تعیین کننده نگرش در خصوص آموزش به بیمار تاثیر بیشتری بر قصد رفتار آموزشی پرستاران به بیماران داشته باشد، لذا پیشنهاد می شود در صورت نیاز به انجام مداخلات مرتبط، به این تعیین کننده توجه بیشتری مبذول گردد.
    کلیدواژگان: نگرش، آموزش به بیمار، پرستار
  • شایسته بایرامی، یدالله فتحی، سمانه محمدی نسب، مجید براتی *، یونس محمدی صفحات 19-26
    سابقه و هدف
    عدم تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی می تواند بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پرفشاری خون تاثیر گذار باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای خودمراقبتی در افراد مبتلا به پرفشاری خون و رابطه آن با کیفیت زندگی انجام گردید.
    مواد و روش ها
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع مقطعی بود که بر روی 200 نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهر همدان در سال 1396 که بصورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه رفتارهای خودمراقبتی و پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی (SF-36) بود. داده ها در نسخه 16 نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و همبستگی پیرسون تحلیل گردید.
    یافته ها
    رفتارهای خودمراقبتی و ابعاد مختلف کیفیت زندگی با کسب 5/63 و 6/56 درصد حداکثر نمره قابل اکتساب به ترتیب در حد نسبتا مطلوب و نامطلوب ارزیابی گردید. بین کیفیت زندگی با جنس، وضعیت تاهل و نمایه توده بدنی رابطه معنی داری مشاهده شد (05/0P<). همچنین بین رفتارهای خود مراقبتی و سه بعد از کیفیت زندگی شامل عملکرد جسمانی، عملکرد روانی و احساس درد و ناراحتی همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (05/0P<). بین نمرات کلی کیفیت زندگی و رفتارهای خود مراقبتی نیز همبستگی مثبت و معنی دار مشاهده شد (005/0=Pvalue، 196/0=r).
    نتیجه گیری
    با توجه به وجود ارتباط معنی دار بین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و انجام رفتارهای خودمراقبتی، طراحی و اجرای برنامه های آموزشی به بیماران مبتلا به پرفشاری خون جهت افزایش تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی پیشنهاد می گردد.
    کلیدواژگان: رفتارهای خودمراقبتی، فشار خون بالا، کیفیت زندگی، همدان
  • زینب دهقانی، آناهیتا خدابخشی کولایی* صفحات 27-34
    سابقه و هدف
    پژوهش ها نشان می دهند که امیددرمانی به عنوان مداخله روان شناسی مثبت گرا می تواند به کاهش معضلات و مشکلات روان شناختی افراد کمک می کند. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش امید درمانی گروهی بر کیفیت زندگی و تاب آوری زنان معتاد انجام شده است.
    مواد و روش ها
    مطالعه حاضر به صورت نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه مداخله و شاهد، با مشارکت 30 زن معتاد از کمپ شهرک وردآورد تهران که به طور تصادفی و بر اساس اکتساب نمره پایین در کیفیت زندگی و تاب آوری انتخاب و به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شده بودند، انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های کیفیت زندگی فرم کوتاه و پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 20-SPSS و روش آماری تجزیه و تحلیل کوواریانس انجام شد.
    یافته ها
    نتایج مطالعه نشان داد که میانگین نمرات کیفیت زندگی (F=54/42، P<0.001) و تاب آوری(F=7/02 ، P<0.001) در مرحله پس آزمون در گروه مداخله افزایش معنی داری را نشان داد. در حالی که، این تغییرات در گروه شاهد دیده نشد.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد که آموزش امید درمانی گروهی به افزایش حرمت خود، خودپنداره مثبت و تقویت و تشویق فرد به بالفعل درآوردن توانایی های بالقوه مثبت خود می انجامد، لذا، به درمانگران و متخصصان بهداشت روانی توصیه می شود که، از این مداخله در کنار سایر درمانهای دارویی و غیردارویی جهت ارتقا سطح کیفیت زندگی و تاب آوری در برابر استرس زنان معتاد استفاده نمایند.
    کلیدواژگان: امیددرمانی، کیفیت زندگی، تاب آوری، اعتیاد، زنان
  • رحمن پناهی، علی رمضانخانی، محمود طاوسی، فرشته عثمانی، شمس الدین نیکنامی* صفحات 35-43
    سابقه و هدف
    مصرف سیگار یکی از عوامل اصلی بروز بیماری های مختلف است. با توجه به روند افزایش مصرف سیگار در میان دانشجویان، این مطالعه با هدف تعیین پیشگویی کننده های اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف سیگار در دانشجویان با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی طراحی و اجرا شد.
    مواد و روش ها
    در یک مطالعه مقطعی-تحلیلی تعداد 355 نفر از دانشجویان ساکن در خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، به روش نمونه گیری خوشه اییک مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 و با به کارگیری آمارهای توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه، مورد تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    دانشجویان شرکت کننده، 45.91 درصد از نمره مربوط به اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف سیگار را کسب کرده بودند. سازه های حساسیت درک شده و موانع درک شده کمترین نمره و سازه های منافع درک شده و خودکارآمدی بیشترین نمره را در بین متغیرهای مستقل این مطالعه به خود اختصاص داده بودند. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد سازه های حساسیت درک شده و خودکارآمدی، پیش بینی کننده اتخاذ رفتار پیشگیری کننده از مصرف سیگار بودند. این متغیرها در مجموع، قادر به پیش بینی 24.6 درصد تغییرات رفتار بودند.
    نتیجه گیری
    براساس نتایج مطالعه در طراحی مداخلات آموزشی باید بر سازه های حساسیت درک شده و خودکارآمدی به عنوان مهمترین پیشگویی کننده های اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف سیگار در دانشجویان تاکید شود.
    کلیدواژگان: رفتارهای پیشگیری کننده، مصرف سیگار، الگوی اعتقاد بهداشتی، دانشجویان
  • علی اکبر فضائلی* صفحات 44-56
    سابقه و هدف
    یکی از مهم ترین اهداف طرح تحول نظام سلامت کاهش پرداخت از جیب خانوارها برای تامین هزینه های سلامت است. در این مطالعه مشارکت مالی خانوارهای شهری ایرانی در بخش سلامت قبل و بعد از طرح تحول مورد بررسی قرار گرفته است.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی گذشته نگر است. در این مطالعه با استفاده از داده های گزارش بودجه خانوار در مناطق شهری ایران در سال های (1395-1383) پرداخت های بهداشت و درمان خانوارها با توجه به ویژگی های اقتصادی آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. داده ها در نرم افزار Excel و با استفاده از آماره های توصیفی تجزیه و تحلیل شدند.
    یافته ها
    هزینه های سلامت خانوارها از 11857892 ریال در سال 91 با یک رشد قابل توجه 16021227 ریال در سال 92 و با یک رشد ملایم تر به 19031440 در سال 93 رسیده است. در دهک های درآمدی بالاتر هزینه های سلامت نقش بزرگتری در هزینه های کل خانوار دارند به گونه ای که بیش از 6.3 درصد هزینه های خانوار دهک دهم به سلامت اختصاص پیدا کرده است، در حالی که این رقم در دهک اول کمتر از 4.8 درصد بوده است.
    نتیجه گیری
    رشد هزینه های سلامت در سال 93 با شیب کمتری نسبت به سال 92 صورت پذیرفته است، این رشد در سال های 94 و 95 هم کمتر از سال 93 بوده است. اگر چه عوامل دیگر از جمله کاهش نرخ تورم نیز در کاهش نرخ رشد هزینه های سلامت خانوار موثر بوده و لکن می توان اثر طرح تحول سلامت را نیز در این مورد موثر دانست و به نظر می رسد توانسته است تا حدود زیادی رشد شدید هزینه های سلامت مردم در سال 92 را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: پرداخت از جیب، هزینه های سلامت، خانوار شهری، طرح تحول نظام سلامت
  • زهرا مرادی، پروین مرادی، علی خانی جیحونی *، عزیزالله دهقان صفحات 57-64
    سابقه و هدف
    سرطان سرویکس، به دلیل دوره طولانی قبل از تهاجم، برنامه غربالگری مناسب و درمان موثر ضایعات اولیه، یک سرطان قابل پیشگیری است. مطالعه حاضر با هدف بررسی فاکتورهای مرتبط با انجام پاپ اسمیر بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده در زنان شهر فسا انجام گردید.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی–تحلیلی و از نوع مقطعی بود که در سال 1395 بر روی 700 نفر از زنان متاهل که بصورت تصادفی ساده از بین مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا انتخاب شده بودند، انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات شامل اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه آگاهی و نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. داده ها با استفاده از نسخه 22 نرم افزار SPSS و با بکارگیری آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون لجستیک تحلیل شدند.
    یافته ها
    45.7 درصد از زنان سابقه انجام تست پاپ اسمیر را گزارش نمودند و 20.7 درصد نیز به طور مرتب تست پاپ اسمیر را انجام می دادند. طبق یافته ها سازه های آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده و هنجار انتزاعی پیش بینی کننده قصد و رفتار غربالگری پاپ اسمیر در زنان بودند (0.05>P). ابن سازه ها 57.4 درصد از واریانس قصد و 31.6 درصد از واریانس رفتار را پیشگویی می کردند.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج مطالعه حاضر، می توان با برنامه ریزی مناسب در خصوص افزایش آگاهی، بهبود نگرش و هنجارهای انتزاعی و افزایش کنترل رفتاری درک شده، میزان انجام رفتارهای غربالگری در بین زنان را ارتقاء داد و این خود در پیشگیری و کنترل سرطان دهانه رحم نقش بسزایی دارد.
    کلیدواژگان: نگرش، سرطان دهانه رحم، پاپ اسمیر، نظریه رفتار برنامه ریزی شده
|
  • Athareh Najafi Elahe Nadrian, Gona Bakri, Haidar Nadrian*, Asaad Fathipour Pages 1-10
    Background And Objectives
    In recent years, the prevalence of skin cancer is rising in Iran. This cancer is the most common cancer in Kurdistan province, Iran. This study aims to investigate the determinants of skin cancer preventive behaviors (SCPBs) among high school students applying the PRECEDE Model in Sanandaj, Iran.
    Materials And Methods
    Multistage cluster sampling was employed to recruit 225 high school students in Sanandaj, Iran to participate in the study. A descriptive, cross-sectional design was employed. The data were collected using a questionnaire designated based on the educational phase (knowledge, attitude, self-efficacy, social support (as reinforcing factors) and enabling factors and SCPBs) of PRECEDE model. Face and content validity and reliability of the scales were approved. Data were entered into SPSS software v.21 and were analyzed applying One-way ANOVA, T-test, Pearson Correlation Coefficient and Linear Regression tests.
    Results
    Statistically significant associations were found between SCPBs and attitude (r=0.175), self-efficacy (r=0.509), social support (r=0.332) and enabling factors (r = 0.347). The mean of SCPBs among the students was less than moderate. In linear regression analysis, the independent variables predicted 29.9% of SCPBs within which self-efficacy was the only significant variable (P
    Keywords: Skin cancer, Prevention, Behavior, Students, PRECEDE Model
  • Mehdi Mirzaei-Alavijeh, Behzad Karami-Matin, Seyyed Nasrollah Hosseini, Farzad Jalilian* Pages 11-18
    Background And Objectives
    Patient education is an important nurse’s tasks and considered one of the standards of quality which play an important role in patients’ health promotion. This study amid to determine the predictors of behavioral intention to patient education among nurses based on theory of planned behavior.
    Materials And Methods
    this cross-sectional study was done among 300 nurses in Kermanshah educational hospitals affiliated to Kermanshah University of Medical Sciences. Participants simple were selected by cluster randomize sampling with probability proportional to size and data were collected by questionnaire in self-report. The questionnaire consisted of two parts; demographic and theory of planned behavior items regarding intention of patient education. The data were analyzed by SPSS-16 in using linear regression, chi square, t-test, ANOVA and Pearson correlation 0.05 at a significance level.
    Results
    Attitudes, subjective norms, and perceived behavioral control Determinants accounted 35% of the variance in patient education behavioral intention among nurses (R2=0.35); attitude was stronger predictor (ß=0.287). Behavioral intention correlated with subjective norms (r=0.470, p
    Conclusion
    It seems attitude determinant have a greater impact on behavioral intention of patient education therefore suggestion to carry out related interventions, pay more attention to attitude determinant of patient education.
    Keywords: Attitude, Patient Education, Nurse
  • Shayesteh Bairami, Yadollah Fathi, Samaneh Mohammadinasab, Majid Barati*, Younes Mohammadi Pages 19-26
    Background And Objectives
    Hypertension is one of the most important risk factors for heart diseases today and it may lead to changes in patient's quality of life. Therefore, control and self-care behaviors are so important. This study was conducted to study correlation between self-regulatory behaviors and quality of life among patients with hypertension referred to Health Comprehensive Centers in Hamadan.
    Materials And Methods
    This descriptive-analytical study was carried out on 200 hypertensive patients referred to Health Comprehensive Centers in Hamadan in 2017 years which were recruited with a multistage sampling method. A demographic questionnaire, the self-regulatory behaviors, and the quality of life (SF-36) questionnaires were used to collect data. Pearson’s correlation coefficient, t-test, and analysis of variance were conducted to analyze the data. All analyses were performed in SPSS-16.
    Results
    The subjects reported 63.5% and 56.6% of receivable scores of self-care behaviors and quality of life, respectively; which was evaluated at rather desirable and undesirable levels. There was a significant relationship between quality of life and gender, marital status and body mass index (BMI). Also there were positive correlation between self-care behaviors and three dimmentio of quality of life including physical functioning, emotional well-being and bodily pain (P
    Conclusion
    This study highlighted the role of self-care behaviors as a determinant of quality of life in patients with hypertension. Therefore, attention to self-care behaviors can increase hypertensive patients’ quality of life. So paying attention to the education of the hypertensive patients in health centers is essential.
    Keywords: self-care Behaviors, Hypertension, Quality of Life, Hamadan
  • Zeynab Dehghani, Anahita Khodabakhshi-Koolaee* Pages 27-34
    Background And Objectives
    Hope therapy as a positive psychological intervention can be reduce the psychological problems in addicted people. Therefore, the goal of present research was investigated the effectiveness of Hope Group Therapy on Quality of life and Resiliency in Addicted Women.
    Materials And Methods
    This research was utilized by semi-experimental with pre - posttest, experimental and control group. Thirty participants were selected among addicted women who refer to rehabilitation camp of Varavard town, small town in Tehran province. They were selected from who gained the lower scores in quality of life and resiliency, and were divided into experimental and control groups randomly. Data were gathered by use of World Health Organization Quality of Life (WHOQOL) and Connor & Davidson-Resiliency questionnaires. The analysis of data was done by use of SPSS-20 software and analysis of covariance.
    Results
    The findings of research indicated that the scores mean of quality of life (F=54/42, P
    Conclusion
    The results indicated that hope group therapy training could be improve the quality of life and resiliency in addicted women. In addition, this therapy could be enforcing addicted people to achieve the positive self-concept and growing their positive mental potential ability. It seems that this intervention is good options for therapy that mental health professionals could be use this in their therapy with addicted women.
    Keywords: Hope therapy, Quality of life, Resiliency, Addiction, women
  • Rahman Panahi, Ali Ramezankhani, Mahmoud Tavousi, Fereshte Osmani, Shamsaddin Niknami* Pages 35-43
    Background And Objective
    Smoking is one of the main causes of various diseases. Due to an increasing in smoking among university students, this study aimed to determine the predictors of adoption of smoking preventive behaviors in students using the health belief model was designed and implemented.
    Materials And Methods
    This was a cross-sectional study. 355 students living in dormitories Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, were selected to participate in the study using Single-stage cluster sampling. To collect the data, a designed questionnaire based on the health belief model (HBM) was used. The data analyzed using SPSS software version 16 and descriptive statistics, Pearson correlation coefficient and multiple logistic regression tests.
    Results
    Participants had been obtained 45.91% of the score for the adoption of smoking preventive behaviors. Perceived susceptibility and perceived barriers higher score and perceived benefits and self-efficacy lowest score the points among independent variables in this study were assigned. Multiple regression analysis showed that perceived susceptibility and self-efficacy were predictors of adoption of smoking preventive behaviors. These variables, able to predict the 24.6% behavioral changes.
    Conclusion
    These results indicated in the design of educational interventions should be emphasized on perceived susceptibility and self-efficacy as the most important predictor of adopting preventive behaviors of smoking in university students.
    Keywords: Preventive Behaviors, Health Belief Model, Smoking, Students
  • Zahra Moradi, Parvin Moradi, Ali Khani Jeihooni*, Azizollah Dehghan Pages 57-64