فصلنامه علوم و فنون بسته بندی
پیاپی 30 (تابستان 1396)

همزمان با توسعه بازارهای جدید بین المللی و رشد برندهای داخلی و ورود آنان به بازارهای جهانی، خطر ناشی از بدفهمی و سوءتعبیر از مفهوم برند نیز تولیدکنندگان را تهدید می نماید. با توجه به قابلیت اندازه گیری تاثیرات برند و شناسایی راهکارهای توسعه آن در سیاست گذاری های یک شرکت، این مقاله به مطالعه مفاهیم عمیق و تازه ای از برند و راهبردهای توسعه آن در بسته بندی محصولات می پردازد. بسته بندی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین فرآیندها در حفظ سلامت کالا از مرحله تولید تا مصرف، نقش بسیار مهمی را در توسعه برندینگ بازی می کند. از این رو در این مطالعه با اتخاذ روش پژوهشی پدیدارشناسی به شناخت مبانی نظری مرتبط با موضوع پرداخته تا در ابتدای امر، راهکارهای توسعه برندینگ از منظر مطالعاتی مورد بررسی قرار گیرد. سپس به جستجوی نمونه های موردی موفقی که در راستای آن مبانی قرار دارند، پرداخته شد و با تحلیل نمونه های بسته بندی و استخراج شاخص های تاثیر گذار در توسعه برندینگ در طراحی بسته بندی های مذکور، یافته ها در قالب چندین راهبرد در طراحی بسته بندی ارائه گردید تا با بکارگیری آن ها نقش تاثیر گذار بسته بندی در توسعه برندینگ برای صاحبان کالا مشخص گردد. مسلما فقدان شاخصه های تاثیر گذار در توسعه برندینگ که در این مطالعه استخراج گردید، منجر به عدم رضایت مصرف کنندگان در استفاده از یک برند خواهد شد و نیز پویایی و انعطاف یک برند را زیر سوال خواهد برد.

عدم توجه انگورکاران به ضرورت بسته بندی و نگهداری کشمش در شرایط مناسب سبب کاهش کیفیت کشمش و در نتیجه عدم پذیرش از سوی مصرف کننده و افت چشم گیر قیمت آن شده است. برای رسیدن به وضعیت مطلوب، لازم است برنامه های آموزشی و ترویجی مختلفی در خصوص توجه به بسته بندی و شرایط مناسب نگهداری به اجرا درآید. بنابراین هدف از انجام این تحقیق توصیفی- همبستگی، ارائه اطلاعاتی در خصوص نقش فعالیت های آموزشی و ترویجی بر دانش انگورکاران درباره تهیه، بسته بندی کشمش و تحلیل آن است. جامعه آماری تحقیق 2462 نفر از انگورکاران بخش مرکزی شهرستان تاکستان بودند که با استفاده از فرمول کوکران 240 نفر از طریق روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. روایی محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات متخصصان تایید شد و با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب الفای کرونباخ بزرگ تر از 7/0 برای شاخص های ترکیبی پایایی آن به دست آمد. نتایج توصیفی تحقیق نشان داد که دانش اکثریت انگورکاران درباره بسته بندی و نگهداری کشمش در سطح پایین است. همچنین انگورکاران برای کسب اطلاعات خود از خدمات آموزشی و ترویجی در خصوص تهیه کشمش به میزان زیادی از ملاقات با مروجان و کارشناسان کشاورزی در مرکز ترویج و خدمات جهاد کشاورزی، استفاده از فیلم ها یا سی دی های آموزشی- ترویجی مرتبط و استفاده از حضور مروجان بهره می برند. ضریب همبستگی بین سطح دانش انگورکاران نسبت به بسته بندی و نگهداری کشمش با میزان استفاده از تمامی خدمات آموزشی و ترویجی 158/0 بود و رابطه مثبت و معنی داری در سطح پنج درصد بین این دو متغیر وجود داشت.

در سراسر زنجیره تامین، بسته بندی نقشی اساسی در تحویل ایمن کالا به مصرف کننده نهایی را بر عهده دارد. همچنین دارای پتانسیل زیادی برای کمک به توسعه پایدار است. این مقاله به بررسی و ارائه بینش هایی درباره دانش و درک مصرف کنندگان از جنبه های محیطی بسته بندی مواد غذایی و شرح تفصیلی نحوه مشارکت و یا تقابل این جنبه ها در توسعه پایدار زیست محیطی است. مرور کلی مطالعاتی که اخیرا در زمینه بسته بندی انجام شده، تاکید بر عملکرد محافظت کننده بسته بندی است چرا که این عملکرد به لحاظ زیست محیطی نقش بسیار پررنگی در توسعه پایدار دارد. در مقابل، آنچه مصرف کنندگان از اثرات زیست محیطی بسته بندی در می یابند، منحصرا مربوط به مواد بسته بندی می شود. از نظر مصرف کنندگان، بسته بندی با پایه کاغذ به نفع محیط زیست است، در حالی که پلاستیک و فلزات این گونه نیستند. این مطالعه نشان می دهد اکثر مصرف کنندگان که درنظرسنجی شرکت کرده اند از نقاط ضعف خود در قضاوت وضعیت زیست محیطی بسته بندی مواد غذایی آگاه هستند که این خود مبنی بر نیاز مصرف کنندگان به راهنمایی است، در غیر این صورت، انتخاب مصرف کننده می تواند ناخواسته به لحاظ زیست محیطی عدم سازگاری با اهداف توسعه پایدار را داشته باشد.

آگاهی روز افزون مصرف کنندگان در مورد سبک زندگی سالم، منجر به تحقیق در مورد روش های جدید طولانی کردن زمان ماندگاری محصولات غذایی بدون نیاز به مواد نگهدارنده شده است. بهبود خواص مکانیکی و بازدارندگی مرتبط با اجزای اصلی در شبکه پلیمرهای زیستی به دلیل علاقه روزافزون به ساختارهای مرکب می باشد. بررسی حاضر بر روی کاربردهای غذایی پوشش ها و فیلم های خوراکی امولسیونی متمرکز شده است. لیپیدها معمولا برای ایجاد ویژگی آبگریزی و در نتیجه کاهش از دست دادن رطوبت به فیلم ها و پوشش های خوراکی اضافه می شوند. طیف بسیار گسترده ای از مواد چرب از جمله موم های طبیعی، رزین ها، استوگلیسیریدها، اسیدهای چرب، مواد با پایه نفتی، مواد معدنی و روغن های گیاهی موجود است. پیش از استفاده از پوشش، لازم است که فرایند امولسیون سازی فاز چربی در فاز آبی صورت گیرد. در بین روش های امولسیون سازی، هموژنیزاسیون روتور-استاتور مشهورترین روش می باشد. به طور کلی، فیلم های امولسیونی تولید شده از لیپیدها و هیدروکلوییدها، ویژگی های مکانیکی، ممانعت کنندگی در برابر رطوبت و شفافیت بیشتری را در مقایسه با فیلم های تک لایه لیپیدی نشان می دهند.

علی رغم توسعه بسته بندی مقاوم- به حشرات، هنوز هم برخی غذاهای بسته بندی شده قبل از آنکه مصرف شوند با چالش های فراوانی روبرو هستند. یکی از این چالش ها که تاکنون نادیده گرفته شده است، هجوم آفات و حشرات به بسته های محتوی مواد غذایی در انبار یا محیط خانه و عدم شناخت کافی از مکانیسم ورود آن ها است. از آنجایی که افزایش محدودیت ها در جهت استفاده از آفت کش ها و تاکید بر رعایت اصول و الزامات بهداشتی، اولویت اول محصولات است، بنابراین توسعه و ترویج بسته بندی مقاوم- به حشرات جزء مسائل مهم برای مصرف کننده و تولید کننده می باشد. در این صورت، مصرف کننده از مصرف غذای عاری از- حشرات مطمئن است و تولید کننده به خاطر هجوم حشرات به بسته های مواد غذایی، درگیر مسائل اخلاقی و حقوقی نمی شود. سه راهکار کاربردی در این زمینه وجود دارند که شامل طراحی مناسب بسته بندی برای جلوگیری از تهاجم حشرات، استفاده از مواد پلیمری بی اثر، و به کارگیری مواد دافع حشرات با منشا طبیعی مانند اسانس های گیاهی می باشد که در این مقاله به بررسی آن ها پرداخته می شود.

دستگاه های الکترونیکی قابل حمل همواره در معرض ضربات ناشی از سقوط قرار دارند. به همین دلیل، بسته بندی محصول و در نتیجه میزان مقاومت در مقابل ضربه یکی از مهم ترین نگرانی ها در طراحی قطعات و دستگاه های الکترونیکی قابل حمل و همچنین بسته بندی آن ها می باشد. بنابراین سازندگان قطعات، آزمون های آزمایشگاهی و مدل های شبیه سازی مختلفی را جهت انتخاب بهترین روش مونتاژ و بسته بندی قطعات و دستگاه های الکترونیکی قابل حمل و همچنین بررسی اثرات سقوط و ضربه بر روی آن ها انجام می دهند. به علت اندازه های کوچک این نوع از محصولات الکترونیکی، انجام آزمون های آزمایشگاهی سقوط، جهت بررسی فرآیندهای شکست و رفتار این نوع محصولات در مقابل ضربات به تنهایی مشکل و زمان بر بوده و هزینه های زیادی را تحمیل می کنند. بنابراین محققان از هر دو روش آزمون های تجربی و مدل های شبیه سازی برای بررسی اثرات ضربه و سقوط بر روی آن ها استفاده می کنند. تحقیق حاضر، مروری بر روش های آزمایش تجربی، مدل های شبیه سازی و تاثیرات آن ها بر بسته بندی و طراحی و جانمایی قطعات الکترونیکی است. همچنین استانداردهای موجود در این زمینه و روش های استاندارد برای آزمون سقوط معرفی شده و مختصرا شرح داده شده اند.

کاغذ یک محصول ضروری در زندگی روزمره ما و همچنین در صنعت است. آب و آتش، دو عامل از بین رفتن کاغذ در مصارف مختلف مانند بسته بندی هستند. مقاومت کاغذ به طور قابل توجهی به علت کاهش اتصال فیبر - فیبر به وسیله مولکول های آب آسیب می بیند، به طوری که ویژگی های عملی و زیبایی شناختی آن، تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. کاغذ، به عنوان یک کالای به شدت اشتعال پذیر، عواقب ناشی از آتش سوزی اش بسیار مخرب است. بنابراین، تیمار بازدارندگی آتش بر روی کاغذ می تواند آتش سوزی را به تاخیر بیندازد و مانع از انتشار آتش شود و نیز برای افزایش عمر مفید آن و کاهش خطر آتش سوزی ضروری است. از سوی دیگر، سوپر-آبدوست بودن و قابلیت اشتعال، به طورچشمگیری کاربردهای کاغذ را به خصوص در بسته بندی، صنایع دستی و زمینه های حمل ونقل محدود کرده است. کاغذ بازیافتی سوپر - آبگریز و بازدارنده -آتش را به دلیل اقدام هم افزایی پودر ژل دوپامین - سیلیس تری متیل سیلیل اصلاح شده و منیزیم هیدروکسید اصلاح شده با اسید استئاریک می توان تولید کرد. این کاغذ بازیافتی حاصل، خاصیت خود تمیز شوندگی و توانایی ضدرسوب خوبی دارد.