فهرست مطالب

نقد کتاب کلام فلسفه عرفان - پیاپی 11-12 (پاییز و زمستان 1395)

فصلنامه نقد کتاب کلام فلسفه عرفان
پیاپی 11-12 (پاییز و زمستان 1395)

  • 256 صفحه، بهای روی جلد: 100,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1396/01/20
  • تعداد عناوین: 23
|
  • سخن سردبیر
  • مالک شجاعی جشوقانی صفحه 3
  • گفت و گو
  • گفت و گو با فیلسوف تعلیم و تربیت / مرحوم دکتر علی شریعتمداری
    مالک شجاعی جشوقانی صفحه 5
    دقیقا سی سال پیش یعنی بهمن ماه 1365، به همت سردبیر و همکاران مجله کی هان فرهنگی گفت وگویی با مرحوم استاد دکتر علی شریعتمداری پیرامون زندگی و آثار و دیدگاه های ایشان در حوزه برنامه ریزی آموزشی فلسفه و علوم انسانی، به ویژه علوم تربیتی در شماره 35 این مجله منتشر شد. آن چه می خوانید بازنشر بخشی از آن گفت وگو و به مناسبت پاسداشت مقام علمی و فرهنگی آن استاد فقید است .ذکر این نکته گفتنی است که به دلیل گذشت زمان بخشی از اشاره ها و ارجاعات تاریخی در گفت وگو قاعدتا ناظر به مسائل معاصر ما نیست و هدف از بازنشر این گفت وگو صرفا بازنمایی آرای فلسفی تربیتی آن استاد فقید می باشد.
  • نقد آثار تالیفی
  • شهین اعوانی صفحه 21
    از میان آثار مرحوم فلاطوری، اسلام شناس و متخصص فلسفه و کلام، کتاب دگرگونی بنیادی فلسفه یونان در برخورد با شیوه اندیشه اسلامی، یکی از جدی ترین و تاثیرگذارترین آن هاست که در سال 1352به زبان آلمانی، به قصد احراز کرسی استادی رشته فلسفه به دانشگاه کلن ارائه شده است.
    روش مولف در این کتاب تطبیقی مقایسه ای است. او در صدد است تا ثابت کند که بر خلاف عقیده رایج، بنیاد فلسفه اسلامی صرفا ارسطویی نیست بلکه حاصل برخورد دو جهان بینی کاملا متفاوت، یعنی جهان بینی حاکم بر فلسفه و علوم یونانی (از پیش سقراطیان تا فیلوپونس) از یک سو و جهان بینی اعتقادی برخاسته از قرآن و علوم قرآنی (در قالب فلسفه اسلامی) از سوی دیگر است. مرحوم فلاطوری می گوید فلسفه یونانی در بدو ورود به جهان اسلام و به ویژه تفکر ایرانی اسلامی تغییر شکل یافته و به تدریج (و نه به طور دفعی) متحول شده است. یعنی بر خلاف آن چه که گفته می شود فلسفه فارابی، ابن سینا، و دیگر فیلسوفان مسلمان ریشه در فلسفه ارسطویی دارد، مولف کتاب تلاش می کند تا خطوط اساسی ساختار اندیشه یونانی بررسی و تفاوت آن را با شاکله اندیشه قرآنی برشمارد و در پایان نتیجه می گیرد: شیوه اندیشه اسلامی، فلسفه یونانی فراگرفته را به گونه ای تغییر شکل داده که بعدها نام «فلسفه اسلامی» به خود گرفته است.
    کلیدواژگان: فلاطوری، قرآن، فلسفه اسلامی، فلسفه یونانی، زمان، وقت، روح، جسم
  • محمد منصور هاشمی صفحه 31
    رضا داوری اردکانی از چهره های مهم اندیشه در ایران، در روزگار ماست. وجهی از این اهمیت را مخالفان هم نمی توانند تایید نکنند. او یکی از طرف های بسیاری از مناقشات و مباحثات فکری و قلمی، به ویژه پس از انقلاب، بوده است و اندیشه هایش حتی برای تندروترین مخالفان، آن اندازه اهمیت داشته که در نقد و نفی آن ها بکوشند. این وجه عینی اهمیت اوست و این وجه ربطی به ذهنیات این و آن ندارد تا با رای و نظر و تصور این و آن، از آن کاسته یا بر آن افزوده شود. اگر کسی همین اندازه اهمیت عینی در تاریخ اندیشه سرزمین و فرهنگی داشته باشد شناخت بهتر و دقیق تر او لازم است. چه رسد به این که این همه ماجرا نباشد و نفس اندیشه های آن فرد نیز واجد ظرافت ها و ظرفیت هایی باشد که به کار دیگر اندیشمندان بیاید و بتواند برای نسل های بعد به یادگار بماند و محل رجوع و بررسی و ارزیابی آن ها باشد.
    کلیدواژگان: فلسفه معاصر ایران، رضا داوری اردکانی، فلسفه و فرهنگ، گفت و گو
  • پویان پروین اردبیلی صفحه 35
    در این نوشته کوتاه سعی شده است: اول جایگاه کتاب پرسش از هستی یا هستی پرسش در مجموع آثار مولف دیده شود. لازمه چنین کاری این بوده است که مجموع آثار مولف را در چند گروه، دسته بندی کنیم. دوم ویژگی های تالیفی این کتاب بررسی شود. نویسنده معتقد است آثار متاخر دکتر دینانی با ساختار تالیفی متفاوتی نسبت به آثار پیشین نوشته شده اند. سوم موضوع اصلی و ویژگی های محتوایی کتاب معرفی شود. موضوع اصلی همان مفهوم و مسئله ای است که از ابتدا تا انتهای کتاب حضور دارد.
    کلیدواژگان: هستی شناسی، هستی، پرسش، بی کرانگی، معنا، ابراهیمی دینانی
  • رضا کوهکن صفحه 41
    نگاه ایران، سرزمین اشراق، به آرامی، به سمت سهروردی دوخته می شود. این امر را می توان از اقبال مخاطبان به اثری از استاد دکتر کریم مجتهدی، که در این جا مورد معرفی و نقد قرار می گیرد، و نیز به ترجمه مجلد دوم از مجموعه «اسلام در سرزمین ایران»، اثر هانری کربن، با عنوان سهروردی و افلاطونیان ایران که بنده ترجمه کرده ام، به گونه ای ملموس درک کرد. نکات برجسته اثر دکتر کریم مجتهدی، به لحاظ روشی، بهره گیری از قوه خیال در بازسازی اندیشه و تاریخ، به لحاظ انسان شناختی، معرفی «انسان سالک» به مثابه انسان اشراقی، به لحاظ کلیت ساختار نظری، توجه به قصص رمزی، و به لحاظ تاریخی، تامل در باب منابع حکمت اشراق است. با این حال، نقدهایی هم از زوایای مختلف بر اثر دکتر مجتهدی وارد است، که کوشیده ایم تصوری اجمالی از برخی از آن ها به دست دهیم.
    کلیدواژگان: حکمت اشراق، سهروردی، شیخ اشراق، دکتر کریم مجتهدی، سهروردی و افکار او، منابع حکمت اشراق
  • محمد غفوری نژاد صفحه 51
    استاد حسین عشاقی اصفهانی در کتاب گام های پسین در فلسفه برین به نقد حکمت متعالیه صدرایی پرداخته است. نقد حکمت متعالیه این بار نه به نفع حکمت مشائی که با چرخشی به سوی مبانی عرفان نظری صورت پذیرفته است. مولف بر آن است تا کار ناتمام ملاصدرا در بنیان نهادن فلسفه مبتنی بر وحدت تشکیکی وجود را با بنیان نهادن فلسفه ای مبتنی بر وحدت شخصیه غیر تشکیکی به آخر برساند. از دیدگاه مولف، فلسفه های رایج بر پایه دو اندیشه باطل و فاقد برهان پی ریزی شده اند که عبارت اند از تکثر هستی و حکم پذیری آن. وی بر وحدت حقیقت هستی و حکم ناپذیری آن استدلال کرده و معتقد است از آن جا که وجود بماهو وجود حکم پذیر نیست، نمی تواند موضوع فلسفه باشد. از این رو وجود بماهو ظاهر را موضوع حکمت پیشنهادی خود قرار داده است. مهمترین نقطه قوت کتاب آن است که محتوای آن عمدتا از تراوش های فکری مولف تشکیل شده و از همین رو حقیقتا شایستگی عنوان پژوهش را دارد. ضعف ویرایشی و فقدان جمع بندی در پایان فصول از نقاط ضعف این اثر است.
    کلیدواژگان: گام های پسین در فلسفه برین، حسین عشاقی اصفهانی، وحدت وجودک کثرت وجود، حکم ناپذیری وجود، نقد حکمت متعالیه
  • محمد زارع شیرین کندی صفحه 67
    پیشتر یادداشتی با عنوان «هابرماس و ابژه های ایرانی» در نقد کتاب هابرماس و روشنفکران ایرانی نوشته ام که در روزنامه شرق (سه شنبه 9 شهریور 1395) منتشر شده است. مطالب آن نوشته را در این جا تکرار نخواهم کرد. در کتاب مذکور نکات تامل برانگیزی درباره نسبت روشنفکران ما با هابرماس مطرح گشته است. از جمله آن نکات، یکی آن است که هابرماس روشنفکران ایرانی را فاقد پشتوانه تئوریک(ص223) دیده و دانسته است. دیگر آن که گفته شده است که میان هابرماس و روشنفکران ایرانی رابطه سوژه ابژه حاکم بوده و هابرماس از موضع «سوژه» و از بالا به روشنفکران ایرانی به عنوان «ابژه «های متعلق شناخت می نگریسته است (ص411). این دو نکته حاکی از آن است که طرفین در جایگاه مساوی و برابر نبوده اند. از این رو می توان گفت که اساسا گفت وگویی جدی و راستین میان هابرماس به عنوان فیلسوف گفت و گو و روشنفکران ایرانی شکل نگرفته است.
    کلیدواژگان: فلسفه معاصر ایران، روشنفکران ایرانی، یورگن هابرماس، شرایط گفت و و گوی فلسفی
  • داریوش درویشی صفحه 69
    کتاب آموزش زبان یونانی باستان که نخستین آموزش نامه زبان یونانی کهن به زبان پارسی به شمار می رود، در سال 1394 از سوی نشر سینا روانه بازار نشر شده است. این کتاب، از آن جا که نخستین کتاب در گونه خود به شمار می رود، بسیار ارزشمند است و امید می رود که راهی برای یونان پژوهی شایسته تر در ایران بگشاید. با این همه، این کتاب نیز تهی از کاستی نیست. نوشته کنونی، می کوشد این کاستی ها را گوشزد نماید و امیدوار است پیشنهادهایش در چاپ های آینده، از سوی دست اندرکاران چاپ این کتاب به دیده گرفته شود. کاستی های پیش گفته، از یک سوی به واژه «ترجمه و تالیف» روی جلد باز می گردد و پیشنهاد می کند که نام «لانگ ورث ویلدینگ» هم چون نویسنده و نام ژانت بلیک و ایمان شفیع بیک، چون برگردانندگان روی جلد کتاب جای گیرد. از سوی دیگر، کتاب به ویرایش دوباره ای نیازمند است. چرا که نادرستی های نگارشی آن پرشمارند. تمرین هایی از پلاتون و آریستوتلس به پایان برگردان پارسی نوشته، افزوده شده که با چارچوب کتاب هم خوانی ندارند و بهتر است کنار گذارده شوند. و به فرجام، پیشنهاد این مقاله این است که کتاب به زودی بازبینی شده و ویرایش هایی فراگیر بر آن انجام گیرد.
    کلیدواژگان: زبان یونانی، ژانت بلیک، ایمان شفیع بیک، ویلدینگ
  • امیرمحمد گمینی صفحه 77
    کتاب آشنایی با فلسفه علم معاصر یک کتاب درسی که با ساختاری مشابه بعضی دیگر از کتاب های درسی فلسفه علم ترجمه شده به فارسی، به اهم مسائل فلسفه علم معاصر می پردازد و چون کتاب های درسی مشابه در بازار وجود دارد، معلوم نیست که به کدام نیاز پاسخ گفته است. اشکال کتاب آن است که در بعضی فصول آن مباحثی نامرتبط با فلسفه علم و دفاع ایدئولوژیک در برابر بعضی مکاتب فلسفی دیده می شود که زیبنده یک کتاب درسی فلسفه علم نیست.
    کلیدواژگان: فلسفه علم، کتاب درسی، نقد نسبی گرایی، دفاع ایدئولوژیک
  • حسن صالحی صفحه 81
    مابعدالطبیعه یا فلسفه اولی عنوان اثری است از علامه ابوالحسن شعرانی که اخیرا ذیل عنوان «فرهنگ تطبیقی اصطلاحات فلسفی» منتشر و روانه بازار کتاب شده است. مقاله پیش رو این کتاب را برمی رسد. ملاک نگارش این مقاله، طبع نخست رساله (به تاریخ 1316 ه.ش.)، دو تصحیح بعدی آن (1372 و 1382 ه.ش.) و به نحو ویژه، طبع جدید آن (1394 ه.ش.) بوده است. این نوشته درصدد است با بررسی جوانب مختلف طبع جدید این رساله، قوت ها و ضعف های آن را بسنجد. ملاحظاتی در باب عنوان اثر، روش تصحیح رساله، شیوه ویرایش صوری، ضبط اعلام و اصطلاحات فرنگی، روش تدوین واژه نامه و نیز اشاراتی به لغزش های عمده کار از جمله مسائلی است که در این مقاله بررسی شده است. در پایان نیز برخی ملاحظات کلی و نکاتی برای تصحیح مجدد و احتمالی این رساله ذکر می شود.
    کلیدواژگان: شعرانی، رسانه مابعدالطبیعه یا فلسفه اولی، تصحیح متون، زبان فرانسه، واژه نامه
  • نقد آثار ترجمه
  • حیدر زاهدی صفحه 95
    نوشتار پیش رو نقدی بر جلد نخست از کتاب تاریخ اندیشه های دین اثر میرچا الیاده است که نسخه اصلی آن در سه جلد و به زبان فرانسوی در طول سال های 1976 تا 1983 نوشته شده است. الیاده در جلد نخست کتابش به بررسی تاریخ اندیشه های دینی از عصر حجرتا اسرار الئوسیس پرداخته، در جلد دوم این تاریخ را از گوتمه بودا تا پیروزی مسیحیت ادامه داده و در جلد سوم از حضرت محمد(ص) تا عصر اصلاحات را مورد مداقه قرار داده است. ترجمه انگلیسی کتاب در حدود دو سال پس از چاپ هر جلد از کتاب به پایان رسیده است. جلدهای اول و دوم آن توسط مترجم نام آشنای آثار الیاده، «ویلارد آر. تراسک» به زبان انگلیسی برگشته و جلد سوم کتاب با همکاری«الف هیلتابایتل» و «دیانا اپوستولوس کاپادونا» ترجمه شده است. گفتنی است که پروفسور «الف هیلتابایتل» استاد مطالعات دینی، تاریخی و علوم انسانی در دانشگاه جورج واشنگنتن است. ترجمه این کتاب به تازگی توسط استاد بهزاد سالکی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به طبع رسیده است. کتابی که به قطع از منابع مهم اهالی دین پژوهی و اسطوره شناسی است و جا دارد که آن را مورد توجه جدی تری قرار دهیم لذا اگر این بازنگری بخواهد حق مطلب را به جای آورد، باید دست کم به سه بخش تقسیم شود. نخست، درباره شخص میرچا الیاده و نظریاتش در دین پژوهی و اسطوره شناسی؛ دوم، درباره این کتاب خاص و تمرکز بر جلد نخست از این سه گانه و سوم، درباره نحوه ترجمه فارسی کتاب.
    کلیدواژگان: تاریخ اندیشه های دینی، اسرارالئوسیس، میرچاالیاده، دین پژوهی، نقد کتاب
  • گفت و گو با ایدئالیست های آلمانی / نگاهی انتقادی به کتاب عصر ایدئالیسم آلمانی
    فاطمه دلاوری پاریزی صفحه 111
    در این مقاله، جلد ششم تاریخ فلسفه راتلج با عنوان عصر ایدئالیسم آلمانی معرفی و بررسی انتقادی شده است. بدین منظور در ابتدا انتشارات راتلج، که یکی از انتشارات مهم آکادمیک در جهان است و آثار بسیاری ازفیلسوفان مطرح را منتشر کرده، معرفی شده و پس از آن نگاهی اجمالی به ده جلد کتاب منتشر شده، با عنوان مجموعه تاریخ فلسفه غرب راتلج می شود. مهم ترین قسمت های این مقاله به جلد ششم مجموعه و فصل های متفاوت آن خواهد پرداخت که نگاهی به آثار، اندیشه و بستر اجتماعی افکار فلسفی و فیلسوفان مهم قرون هجدهم و نوزدهم آلمان است. در نهایت ترجمه فارسی اثر نیز مورد توجه و مداقه قرار گرفته و نکاتی درباب آن ذکر خواهد گردید.
    کلیدواژگان: ایدئالیسم آلمانی، تاریخ فلسفه راتلج، ایدئالیسم استعلایی، ایدئالیسم مطلق، مسعود حسینی
  • علی غزالی فر صفحه 125
    هدف از این مقاله کوتاه این نیست که به محتوای کتاب هستی و نیستی بپردازیم یا آن را نقد و بررسی کنیم. این کار به دلیل گستردگی و تنوع مباحث نه ممکن است و به دلیل جزئیات و تحلیلات فراوان مطلوب هم نیست. قصد ما صرفا این است که خواننده را متوجه ارزش و اهمیت این اثر فلسفی کلاسیک سازیم تا به سراغ آن برود و با جدیت به مطالعه آن بپردازد؛ زیرا غافل ماندن از مباحث بسیار جالب و جذاب این اثر برای اهل فلسفه به هیچ وجه روا نیست. به ویژه آن که در این اثر مسائلی مطرح می شود که امروزه نیز همچنان بخشی از مهمترین مسائل ما و زندگی ما هستند. البته برخی اهل فلسفه گمان می کنند که فلسفه سارتر از کارافتاده است. اما آنان سخت در اشتباه اند؛ زیرا کمتر مسئله ای در این کتاب وجود دارد که امروزه نیز برای ما هم مسئله نباشد. این مطلب علاوه بر آن است که برخی نظریات سارتر و نتایج فلسفه او همچنان پاسخ هایی خوب و کارآمد برای مسائل انسانی تلقی می شوند. همین یک مطلب کافی است تا آن را یک فلسفه کاملا زنده به شمار آوریم. لذا فلسفه سارتر به طور عام و هستی و نیستی به طور خاص را باید جدی گرفت و به سراغ آن رفت.
    کلیدواژگان: سارتر، هستی و نیستی، اگزیستانسیالیسم، انسان
  • عاطفه صاحب قدم صفحه 137
    برای تحلیل جایگاه و اهمیت کتاب زنان فیلسوف در یونان و روم باستان، پس از مقدمه، در بخش اول مقاله به زمینه تاریخی آن یعنی وضعیت زنان در یونان باستان در مکان ها و زمان های مختلف در ابعاد حقوقی، اجتماعی، سیاسی، آموزشی، خانوادگی و... اشاره می کنیم. در بخش دوم به بازنمایی زنان این دوره در عرصه های اسطوره، شعر، نمایشنامه با تاکید بر اوریپیدس و فلسفه با پررنگ کردن اندیشه ارسطو می پردازیم و در بخش سوم و پایانی خود کتاب را تحلیل خواهیم کرد.
    کلیدواژگان: زنان فیلسوف، یونان باستان، فلسفه، ارسطو، اوریپیدس
  • سمیه صفاری احمدآباد صفحه 167
    کتاب هگل و پدیدارشناسی روح نوشته رابرت استرن، شرحی مقدماتی در باب پدیدارشناسی روح از منظر هگل ارائه می دهد. در این کتاب سعی بر آن است که فرایند تکوین روح به زبانی قابل فهم و در عین حال متعهد به متن و تاکید بر ساختار دیالکتیک هگل شرح داده شود. همچنین در راستای درک هر چه بیشتر دشواری های اندیشه و نظام هگل؛ هر بخش این کتاب ارجاعات متعددی به سایر آثار هگل به همراه شارحان و منتقدان او می دهد. از این رو معرفی و نقد این کتاب ضرورت می یابد. لذا هدف این نوشتار نشان دادن کوشش استرن در جهت واکاوی نظام دیالکتیک هگل در مبحث پدیدارشناسی روح است تا از این طریق به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که آیا شرح استرن توانسته راه گشای نقاط مبهم و دشوار پدیدارشناسی باشد؟ سپس درباره یافته های حاصل آمده از این نقد و بررسی باید گفت: با واکاوی صورت گرفته از کتاب، مولف در پایان شرح خود به این نتیجه می رسد که کتاب پدیدارشناسی روح تصور پیوند میان فردیت و کلیت را کاملا مشخص نمی کند و تنها به روش هایی می پردازد که منجر به دید یک جانبه می شود. از این رو پدیدارشناسی هگل تنها توصیفی سلبی از آگاهی را ارائه می دهد، بنابراین هگل در این اثر تنها مقدمه ای را جهت ادراک و دریافت منطق و سایر آثار دیگرش نگاشته است. به عبارتی کتاب پدیدارشناسی مقدمه ای بر نظام دیالکتیکی هگل دانسته می شود. که شرح استرن بر آن و ترجمه روان از این شرح بازگو کننده نکات مبهم در مباحث پدیدارشناسی است و این ظرفیت را دارد که مبدل به منبع ارزنده ای جهت هگل پژوهی و پدیدارشناسی در زبان فارسی شود.
    کلیدواژگان: پدیدار شناسی روح، دیالکتیک هگل، ذهن و عین، فردیت و کلیت، ایدئالیسم مطلق
  • معرفی تحلیلی
  • روح الله کریمی صفحه 183
    مجموعه آموزش مربی فلسفه برای کودکان و نوجوانان، اولین گامی است که در ایران برای آموزش مربی فلسفه برای کودکان (فبک)، مطابق با استانداردهای جهانی و با مطالعه برنامه های دیگر کشورها در این حوزه، برداشته شده است. با توجه به علاقه روزافزون مربیان، دانشجویان، پژوهشگران، دانش آموزان و پدران و مادران به پرورش تفکر و قوه خلاقیت در کودکان و نوجوانان، به ویژه رویکرد برنامه فلسفه برای کودکان در ایران، این مجموعه بر آن است تا خواننده را با ابعاد مختلف این برنامه آشنا کند. هدف اولیه این مجموعه تدارک منابعی است برای آموزش آن چه هر مربی فلسفه برای کودکان به لحاظ نظری لازم است بداند.
    کلیدواژگان: فلسفه برای کودکان و نوجوانان (فبک)، تربیت مربی، فکرپروری، درس نامه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • سید محمد آل مهدی صفحه 191
    شاید یکی از مهمترین نتایج برآمده از برخورد میان غرب و عرب، آگاهی عرب از تفاوت بسیارش با دیگری است. عرب در این برخورد به ناتوانی خویش در برابر غرب پی می برد. این شوک شدید، سخن درباره سنت و مدرنیته، اصالت و معاصر بودن را در میان فرهیختگان و روشن اندیشان عرب مطرح ساخت. پس از آن و از گذر برخورد با چنین مفاهیمی گرایشات و جریان های مختلفی پدید آمد، برخی سنت گرا و برخی تجددخواه نامیده شدند.در این میان گروهی به واکاوان سنت معروف شدند. این گروه از اندیشمندان عرب از دهه هشتم سده بیستم با تسلط بیشتر به متدهای غربی، به شکل منصفانه تر و روشمندتر با موضوع سنت و مفاهیم برآمده از آن برخورد کردند و به پژوهش درباره آن ها پرداختند که شهره شهرشان محمد عابد جابری اندیشمند مغربی است.
    کلیدواژگان: سنت مدرنیته، محمد عابد جابری، نقد سنت
  • روح الله کریمی صفحه 193
    ضرورت توجه به اخلاق، اخلاقی زیستن و تربیت اخلاقی در جهان امروز بسیار بیشتر از جهان پیشامدرن است، اما در عین حال اخلاقی زیستن و تربیت اخلاقی در عصر جدید بسیار دشوارتر از گذشته شده است. اقتضائات جهان جدید توجه به شیوه های جدید تربیت اخلاقی را می طلبد. برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان مدعی شیوه نویی در تربیت اخلاقی است که مبتنی بر کندوکاو مشترک، تا حدی مشابه گفت وگوهای سقراطی است. غایب بزرگ مدرسه: کندوکاو اخلاقی، کتاب راهنمای مربی برای داستانی با عنوان لیزا است. لیزا و راهنمای مربی آن، به آن بخش تخصصی تر فلسفه می پردازد که عموما علم اخلاق نامیده می شود. هدف این دو کتاب تشویق نوجوانان به تفکر درباره ارزش های اخلاقی شان است. هدف این کتاب ها تعلیم و تلقین ارزش های اخلاقی نیست، اما در عین حال به نوجوانان در درک واضح تر چیستی انتخاب های اخلاقی و ارزیابی انتقادی این انتخاب ها کمک می کند.
    کلیدواژگان: غایب بزرگ مدرسه، کندوکاو اخلاقی، تربیت اخلاقی، فلسفه برای کودکان و نوجوانان (فبک)، متیولیپمن
  • شایسته مطالعه
  • نقد شفاهی
  • نقد آثار پیشین
  • اعظم قاسمی صفحه 233
    تخریب محیط زیست تبدیل به یکی از بزرگترین چالش های دنیای معاصر شده است. بخش اعظم پژوهش ها به حوزه اخلاق و فقه محیط زیست اختصاص دارد. سید حسین نصر نخستین متفکر مسلمان ایرانی است که به پژوهش در حوزه الهیات محیط زیست پرداخته است. سیدمصطفی محقق داماد نیز دومین محققی است که به طور تخصصی به این موضوع پرداخته است و اثر مهم وی، کتابی است که در این مقاله به نقد و تحلیل آن می پردازیم با عنوان الهیات محیط زیست. یکی از دلایل ارزشمندی فراوان این اثر آن است که دانشمند و محققی حوزوی که هم زمان حکیم و حقوقدان است، به این موضوع بذل توجه نموده است. مهم ترین نوآوری کتاب بخش مربوط به فقه محیط زیست است. می توان دیدگاه مولف را تاکیدی بر دیدگاه نصر دانست؛ با این تفاوت که دیدگاه قرآنی و حقوقی نیز لحاظ شده؛ دیگر آن که نصر پایبند به سنت گرایی است و مولف رویکرد صدرایی دارد. در این مقاله به تحلیل و ارزیابی کتاب می پردازیم و ضمن توصیف مزایا به بیان اشکالات صوری یا محتوایی آن می پردازیم.
    کلیدواژگان: تحلیل و نقد، الهیات محیط زیست، فقه محیط زیست، اخلاق محیط زیست، محقق داماد