فهرست مطالب

نقد کتاب فقه و حقوق - پیاپی 6 (تابستان 1395)

فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق
پیاپی 6 (تابستان 1395)

  • 288 صفحه، بهای روی جلد: 100,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1395/10/05
  • تعداد عناوین: 23
|
  • حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی احمدی ابهری صفحه 3
  • نقد مکتوب
  • سید حسین صفایی صفحه 7
    کتاب حقوق خانواده، تالیف دکتر شیروی به عنوان یک کتاب درسی برای دانشجویان کارشناسی حقوق نوشته شده و سازمان «سمت» آن را چاپ و منتشر کرده است. کتاب نقاط قوت و کاستی هایی دارد. از نقاط قوت کتاب روانی عبارت ها، انسجام مطالب، مستدل بودن آن ها و بحث از تحولات حقوق خانواده و مسائل جدید مانند تغییر جنسیت و انتقال جنین را می توان برشمرد. از کاستی های کتاب، عدم استناد کافی به اقوال فقها یا اشاره به اقوال بدون ذکر ماخذ، عدم اشاره به نظر دیگر استادان حقوق که در مسائل مختلف حقوق خانواده اظهارنظر کرده اند و اختصار بیش ازحد در مبحث نسب و آثار آن است. نکته دیگر این که در کتاب، مسائل متعددی مطرح شده که قابل بحث و اختلاف است و ما با نظر مولف موافق نیستیم؛ هرچند نظرات ایشان را محترم می شماریم و اختلاف نظر را طبیعی می دانیم. در این مقاله به برخی از اختلاف نظرها اشاره شده است که شاید برای دانشجویان حقوق و علاقه مندان به حقوق خانواده سودمند باشد. به هرحال، نکته های موردبحث ما ارزش کتاب را نفی نمی کند و کتاب حاضر به اعتقاد ما ارزش علمی فراوانی دارد و برای دانشجویان حقوق و حقوق دانان قابل استفاده است.
    کلیدواژگان: خانواده، ازدواج، طلاق، فسخ نکاح، نسب، ولایت قهری، تغییر جنسیت
  • سیف الله صرامی صفحه 17
    در سالیان اخیر تلاش های درخور تحسینی برای تحلیل و تدوین تاریخ فقه، به ویژه تاریخ فقه امامیه به عمل آمده است. کتاب تاریخ فقه اسلامی، نوشته حامد خانی (فرهنگ مهروش)، گامی جدید و متمایز در این زمینه برداشته است. در پیش گرفتن روش تاریخی مدرن، نگارش روان و جذاب مطالب، ارجاع به منابع متعدد و متنوع و ریشه یابی تاریخی پیدایش مکاتب فقهی، از جمله محاسن فراوان کتاب مذکور است. از سوی دیگر، عدم توجه کافی به ریشه های تاریخی خاص فقه امامیه، مشکل های تبدیل کردن جزوه درسی به کتاب و اشکال های تخصصی در مباحث فقهی و اصولی، مهم ترین ملاحظه های بر این کتاب است.
    کلیدواژگان: روش تاریخی، تاریخ فقه، فقه شیعه، فقه شافعی، فقه مالکی، فقه حنبلی
  • حجت الاسلام والمسلمین اکبر خادم الذاکرین صفحه 33
    شورای فتوا یا اجتهاد گروهی، اثر حسن مبینی، عنوان کتابی است که در سال 1394 شمسی به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده محترم تلاش شایسته ای در تدوین کتاب انجام داده اند و ادله ای در جهت ضرورت اجتهاد گروهی یا شورای فتوا در فصل پنجم ارائه کرده اند؛ از قبیل:1. پیچیده شدن اجتماع، نیازمند مطالعه وسیع در مصداق ها و موضوع های احکام است؛ همانند رهان در سبق و رمایه، احتکار، ربا، تذکیه حیوان، شطرنج و...؛
    2. به دلیل اقوال زیاد در فقه و سابقه هزار و چندصد ساله آن، خودبه خود فقه نیز مانند هر علم دیگری پیچیده شده است. فقه در گذشته بسیار ساده بود و امروز نقل قول ها و استدلال های دیگری بر آن افزون شده و آن را بسیار حجیم کرده است.
    این دلائل نویسنده را واداشته است تا دست به قلم شود و اثری گران مایه از خود به جای بگذارد؛ ولی در این کتاب به ایرادهایی شکلی و محتوایی برمی خوریم که کوشش در رفع آن ها در چاپ های بعدی، بر غنای این اثر ارزشمند می افزاید.
    کلیدواژگان: شورا، فتوا، اجتهاد، شهرت فتوایی، تخطئه و تصویب
  • کوروش کاویانی صفحه 45
    در مقاله حاضر، کتاب مبانی فقهی خیارات در تجارت الکترونیک، اثر دکتر حسین جلائی نوبری نقد شده است. صرف نظر از ابهام در موضوع کتاب، محتوا نیز در برخی موارد از عنوان کتاب و موضوع مطرح در مقدمه آن فاصله گرفته است. به نظر می رسد این شکاف از نادیده گرفتن مرز میان فقه و حقوق ناشی شده است. در ساختار کتاب نیز می توان نشانه های تاثیر اختلاط میان فقه و حقوق را مشاهده کرد. همچنین وجود مطالب و عناوینی که حذف آن ها لطمه ای به هدف نویسنده وارد نمی سازد، قابل ذکر است. در محتوای مطالب تلاش نویسنده در رعایت صحیح اصول استدلال و نتیجه گیری مشهود و قابل تقدیر است. علی رغم این که در بررسی همه ابعاد احتمالی برخورد تجارت الکترونیک با فقه و حقوق کوشش کافی شده است، اما این اثر نیز همانند بسیاری از تحقیق های مشابه در زمینه تجارت الکترونیک، این ادعا را ثابت می کند که پدیده نوظهور تجارت الکترونیک، برخلاف تصور اولیه، مسائل مستحدثه چندانی را متولد ننموده است.
    کلیدواژگان: حقوق تجارت، حقوق تجارت الکترونیک، خیار، خیارات، فقه
  • عباس تدین صفحه 55
    کتاب آیین دادرسی ویژه کودکان بزه دیده (مطالعه تطبیقی اسناد بین المللی و حقوق کیفری ایران) در شمار معدود کتاب هایی است که با نگاهی خاص در قلمرو حقوق کودکان به رشته تحریر درآمده است. درحقیقت، نگاه به کودکان، اعم از کودکان معارض قانون و کودکان بزه دیده، موضوع نسبتا جدیدی است که در دهه های اخیر به دنبال تحولات جرم شناسی به آن توجه شده است. کودکان همواره قربانیانی هستند که حتی درصورت ارتکاب جرم هم، باز قربانی عوامل مختلف خانوادگی و محیطی فرض می گردند. نحوه برخورد و تعامل با کودکان در فرایند دادرسی های قضایی و نگاه کودک محور و همراه با تدابیر و اقدام های افتراقی و سازنده نسبت به آن ها موضوع کتاب پیش رو را به خود اختصاص داده است. در این مجال، بر آنیم که محتوای این اثر را معرفی و نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کنیم.
    کلیدواژگان: آیین دادرسی، کودک، بزه دیده، حقوق کیفری، اسناد بین المللی
  • کامران قره گزلی صفحه 63
    کتاب حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی، شامل مقاله هایی است که بیانگر برخی از مصادیق این حوزه، به ویژه در زمینه حق تعیین سرنوشت مردم به دست خویش در نظام سیاسی اسلامی است. نویسنده با استناد به قرآن کریم و سیره پیامبر (ص) و امامان (ع) کوشیده است تا به برخی از سرچشمه های حقوق شهروندی در اسلام اشاره کند. افزون بر این، برخی از اندیشه ها، به ویژه نظرات امام خمینی (ره) و نمونه های تاریخی به اختصار مطرح شده است. همچنین در کتاب پیش رو، برخی از حقوق شهروندی در رابطه با تکلیف حکومت در پاس داشت، رعایت و احترام آن ها بررسی شده است.
    کلیدواژگان: حقوق شهروندی، حق تعیین سرنوشت، حق الناس، حق الله، تکالیف حکومت اسلامی
  • احمدرضا توحیدی صفحه 73
    کتاب رسیدگی به جنایت تجاوز در دیوان کیفری بین المللی، با هدف تبیین چیستی جرم تجاوز و موضوع های مرتبط با آن نگاشته شده است. جرمی که به عنوان یکی از چهار جرم بین المللی مندرج در اساس نامه رم 1998 تعیین گردید و براساس مفاد سند بازنگری کامپالا 2010 تعریف جنایت تجاوز وفق مفاد قطع نامه اتحاد برای صلح 1974 مجمع عمومی پذیرفته شد. ارزیابی نگرش کشورها در اجلاسیه 2017 برای اعمال صلاحیت دیوان و برخورد با جانیان و مرتکبان این جرم بین المللی مسیری مفید خواهد بود؛ لذا ترجمه چهار مقاله از چهار نویسنده مطرح خارجی، همچون ماری الن1، راجر اس کلارک2، کلوس کری و لونی وان هولتزدورف3 و آندراس زیمرمن4؛ توسط مترجم کتاب حاضر، عبدالمجید سودمندی، گذری بر بررسی تحولات این جرم و عناصر قابل توجه آن به شمار می رود. بنابراین، در مقام نقد این کتاب، گرچه تبویب، ترتیب مقاله ها و موضوع، از موارد مثبت کتاب ارزیابی می گردد، ولی ازلحاظ محتوایی، عدم التفات مترجم به حاشیه نگاری در متن مقاله های ترجمه شده و فقدان نگرش های جدید و یا اشاره نکردن به رویه دیوان در محاکمات خود با موضوع تجاوز و یا داعیه هایی که توسط برخی از کشورهای قدرتمند و یا شورای امنیت نسبت به دامنه صلاحیت و اختیارات دیوان بین المللی کیفری مطرح است، از نکاتی بود که انتظار می رفت نویسنده کتاب به آن ها بیشتر توجه می کردند، اما متاسفانه به آن ها عنایتی نشده است و کتاب بیشتر در حالت ترجمه باقی مانده است.
    کلیدواژگان: تجاوز، مخاصمه مسلحانه، حقوق بشر دوستانه، دیوان بین المللی کیفری
  • اسماعیل آقابابایی بنی صفحه 81
    کتاب خیانت در امانت (تحلیل فقهی حقوقی) نوشته اردشیر حسینی از مدرسان دانشگاه و قاضی دادگستری، به دلیل تجربه علمی و عملی نویسنده، تلاش علمی درخوری است. این کتاب، پس از مفهوم شناسی، شرایط و ارکان خیانت در امانت را به حسب مقررات قبل و بعد از انقلاب اسلامی بررسی می کند، آن گاه به مقایسه جرم مذکور با جرایم مشابه پرداخته و وجوه افتراق و تشابه را بیان می نماید. پرداختن به صورت خاص جرم خیانت در امانت در قانون مجازات اسلامی و بررسی اختصاری آن ازنظر فقهی مباحث دیگری است که توجه محقق را به خود جلب کرده است.
    با وجود مزایای فراوانی که برای این تحقیق می توان برشمرد، اما باید یادآور شد که از اشکال های ساختاری و محتوایی مصون نیست که نوشته حاضر، ضمن بیان سابقه تحقیق و نکته های بدیع و نوآوری های آن، اشکال های یاد شده را با هدف رفع آن ها در تحقیق های مشابه بررسی می کند.
    کلیدواژگان: خیانت در امانت، تحقیق های حقوقی، نقد پایان نامه، روش تحقیق حقوقی
  • عزیزاله فهیمی صفحه 91
    موضوع هدر نرفتن خون مسلمانی که بر اثر ازدحام درگذشته است، به خاطر مشخص نشدن قاتل، از موضوعاتی است که در فقه اسلامی و مذاهب آن مورد تایید فقها می باشد. وقوع فاجعه دردناک منا در مهر ماه 1394 توجه به این مساله را دوچندان نمود. در مقاله پیش رو ناقد به بررسی کتاب ضمان خون مسلمان پرداخته است و روایات و اقوال فقها را که در این زمینه ارائه شده و نیز تحلیل نویسنده را مورد ارزیابی قرار داده است.
    کلیدواژگان: ضمان خون، خون مسلمان، روایت
  • محمدعلی حاجی ده آبادی، زهرا ساریخانی صفحه 97
    زمانی سودمندی مجازات و نقش آن در پیش گیری از تکرار جرم، در اجرای حتمی و قطعی مجازات خلاصه می شد. عدالت در این زمان، به معنای صوری آن، اقتضاء می نمود که به مجرمان به عنوان اعضاء قرارداد اجتماعی به دیده برابر نگریسته شود و مجازات بر همگان به تساوی اعمال گردد. دیری نپایید که تحت ملاحظات انسان شناسی و جامعه شناسی، اجرای عدالت و به تبع آن مجازات، پا از تنگنای نصوص قانون فراتر گذاشت و به مثابه امری اجتماعی تلقی شد. این دیدگاه ره آورد مکتب کلاسیک نوین و آمیزه ای از ملاحظات فلسفی و اجتماعی است. اصیل ترین گزاره مکتب کلاسیک نوین، عبارت از این است که انسان بزه کار متحمل مجازات می شود، زیرا آن را انتخاب کرده است. همچنین مجازات زمانی سودمند خواهد بود که درک کنیم که او، نه موجودی ماورایی، بلکه حساس و مادی نیز هست. تحت ملاحظات این مکتب، ایده فردی سازی مجازات شکل گرفت که در مکاتب بعدی، از جمله مکتب تحققی و دفاع اجتماعی، ادامه و تکامل یافت.
    تا کنون آثار بسیاری در این زمینه به رشته تحریر درآمده است. کتاب فردی شدن مجازات عامل موثر در پیشگیری از تکرار جرایم نوشته طاهره نوری چناشک و میثم نوری چناشک از این جمله است. این کتاب گزارشی از فردی شدن مجازات است. اگرچه فردی شدن مجازات سابقه ای طولانی دارد، اما نقش آن در پیش گیری از تکرار جرم، جنبه ای جدید از آن است. ابعاد گوناگون فردی سازی در این کتاب بررسی شده است.
    کلیدواژگان: شخصیت فردی سازی، مجازات، پیشگیری
  • عبدالحسین محمودی صفحه 109
    حکمیت و داوری در دعاوی خانواده در نظام فقهی و حقوقی ایران، جایگاه ویژه ای دارد. خوانندگان به خوبی می دانند، تاکنون کتاب های زیادی با این عنوان نگاشته و منتشر شده است که کتاب موردنظر یکی از آن هاست. به گمان ناظر آن چه که از نقایص یک کتاب می کاهد تکراری نبودن موضوع و یا رویکرد جدید مولف است. کتاب حکمیت در دعاوی خانواده که به بررسی جایگاه داوری در اختلاف های خانوادگی می پردازد، فاقد این اصل است. از سوی دیگر، مولف محترم مدعی شده است که موضوع اصلی این کتاب ارائه راه کارهای مناسب برای استفاده بهینه از این نهاد قدیمی در دعاوی خانوادگی است (مقدمه کتاب) درحالی که تنها به توضیح و شرح ساده کلیات و مفاهیم داوری و تا حدودی نقل نظرهای فقها و حقوق دانان اکتفا نموده و از نقد و بررسی ادله، دیدگاه های فقهی و حقوقی فقها و حقوق دانان و ارائه راه کار مناسب به دور است؛ هرچند در میزان و کیفیت وصول به هدف و شرح و توضیح موضوع کتاب توفیقاتی داشته است.
    کلیدواژگان: حکمیت، داوری ناتمام، دعاوی خانواده، نقد محتوایی کتاب
  • نقد ویرایش
  • ویراستار، در کنار نویسنده است نه در مقابل او / جستاری در ابعاد ویراستاری کتاب نسل جدید قرارداده ای بیع متقابل (بای بک) و...
    سید محمد آرتا صفحه 119
    در جهان امروز، روند چاپ یک سند مکتوب، اعم از کتاب، مقاله، رساله و... مراحل مختلفی دارد که ویرایش متن، یکی از مراحل مهم و حیاتی در چاپ اسناد نوشتاری به شمار می رود. ویرایش متون از کارهایی است که در تمامی کشورهای جهان شناخته شده و رواج دارد و شخص ویراستار، از ارج و مرتبه ای همپای نویسنده بهره مند است و تمام ناشران در فعالیت های خود از وجود ویراستاران متبحر و حرفه ای سود می برند. شوربختانه این مقوله هنوز در ایران جایگاه واقعی خود را به دست نیاورده است و ناشران و نویسندگان، به ویراستاری به عنوان یک سرگرمی و تفنن نگاه می کنند؛ از این رو لازم و ضروری است که در صنعت چاپ کشور ما نیز قدر و اهمیت تنقیح متن، شناخته و تثبیت شود. در این راستا، این مختصر بر آن است تا با نقد ابعاد ویراستاری کتاب نسل جدید قراردادهای بیع متقابل...، در زمینه شناساندن جایگاه ویراستاری متون، گامی مفید و راه گشا بردارد و از این طریق، اهمیت این مقوله را به مخاطبان، به ویژه نویسندگان یادآوری نماید.
    کلیدواژگان: نقد ویراستاری، ویرایش متن، نویسنده، ویراستار
  • نقد شفاهی
  • صفحه 137
    یادداشت سردبیر: همان گونه که در شماره های قبل گفته شد، جلساتی در زمینه مباحث حقوقی در سرای اهل قلم برگزار می شود. آنچه پیش رو دارید، مذاکرات دومین نشست درمورد حقوق مالکیت فردی است. توجه همراهان ارجمند را به مطالب این نشست جلب می کنیم.
  • معرفی
  • حجت السلام والمسلمین سید محمدرضا شفتی صفحه 163
    در این مقاله قصد داریم به معرفی رساله هایی بپردازیم که بیانگر شیوه ای عالمانه در نقد نظریات فقهی هستند. بحث و مناظره ای بسیار علمی، منطقی، مستند و با متانت کامل در قالب تالیف رساله های فقهی. دو عالم بزرگ شیعی قرن سیزدهم، این صحنه زیبا را به نمایش می گذارند.
    مسئله‏ای که مورد بحث، سلام نماز نافله است که بین مرحوم ملا علی اکبر اژه‏ای اصفهانی- صاحب کتاب زبده المعارف (متوفای 1232 ق) و مرحوم حاج سید محمد باقر شفتی- معروف به حجهالإسلام (متوفای 1260 ق) (شرح حال مختصری از این دو عالم بزرگوار، در آغاز اربع رسائل فقهیه آمده است) اتفاق افتاد.
    مرحوم اژه‏ای در نماز نافله، تنها یک سلام را لازم می‏دانست؛ یعنی سلام آخر: «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته» و بیشتر از آن را بدعت می‏شمرد؛ ولی مرحوم حجهالإسلام بیشتر از یک سلام را جایز و نظر مرحوم اژه‏ای را بدعت در دین می‏دانست.
    نخست اژه‏ای رساله‏ای در اثبات نظر خویش می‏نویسد، سپس سید، رساله‏ای در رد عقیده وی تالیف می‏کند. چون این رساله به نظر ملا علی اکبر اژه‏ای می‏رسد، رساله دیگری در جواب اعتراضات سید می‏نگارد. باز سید حجهالإسلام رساله‏ای مبسوط در رد رساله دوم مرحوم اژه‏ای می‏نگارد؛ به گونه‏ای که دیگر جای هیچ سخنی برای وی باقی نمی‏گذارد.
    سید حجهالإسلام «قدس سره» در یکی از این دو رساله، از اژه‏ای با عنوان: «بعض الافاضل» و در رساله دیگر با عنوان: «بعض العلماء المعاصرین» نام می‏برد.
    این چهار رساله در سال 1393 شمسی با تحقیق والد معظم حجهالإسلام و المسلمین حاج سید مهدی شفتی در یک جلد به نام اربع رسائل فقهیه، حول مسئله سلام النافله به چاپ رسید که در این مقاله به معرفی آن می‏پردازم.
  • پیمان جلیل پور صفحه 183
    کتاب حقوق کودک را بشناسیم و با آن زندگی کنیم (دست نامه آموزش حقوق کودک در دبستان و دبیرستان) در سال 2001 از سوی دفتر صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در زاگرب منتشرشده و حق چاپ آن در ایران به موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان اهدا شده است. این کتاب از مجموعه کتاب های رویکردها و نگرش ها در آموزش و پرورش پیشرو منتشر شده است. مجموعه کتاب های رویکردها و نگرش ها در آموزش و پرورش پیشرو با مشارکت بنیان گذار مجتمع آموزشی شهید مهدوی برای ترویج اندیشه های برتر در زمینه تعلیم و تربیت و با هدف همیاری در دانش افزایی و نگرش سازی به ویژه برای کارشناسان، آموزگاران و مربیان منتشر می شود.
    حقوق بشر، استانداردی بنیادی است که دولت ها باید به آن پای بند بوده و برای تک تک افراد جامعه فراهم کنند. این حقوق افزون بر پاسخ گویی به نیازهای زیستی مردم باید شرایطی را فراهم کند که توانمندی های همگان به شکل کامل رشد یابد و نیازهای اجتماعی شان برآورده شود.
  • نقد ترجمه
  • سعید عدالت نژاد صفحه 193
    یوزف شاخت (متوفای 1969) اسلام شناس آلمانی تبار از جمله محققان غیرمسلمانی است که بیشترین مطالعه ها و تحقیق های خود را به زمینه های فقه، حدیث، کلام و تاریخ علم اختصاص داد. او آثاری بر جای گذاشت که از میان آن ها دو کتاب و حدود شصت مقاله به فقه، تاریخ فقه و اصول فقه اختصاص دارد. کتاب اول او (چاپ 1950) کتابی است کاملا تخصصی در زمینه روند شکل گیری منابع فقه اسلامی و به طور خاص «سنت» که در این مقاله کیفیت ترجمه آن به فارسی بررسی خواهد شد. کتاب دوم او درآمدی بر فقه اسلامی است (چاپ 1964) که به گفته خودش (1964، ص v) برای دانشجویان رشته های مطالعه های اسلامی نگارش یافته و تخصصی نیست. این کتاب هم سه ترجمه به فارسی دارد که در جای خود باید آن ها را بررسی کرد، اما به نظر نگارنده هیچ کدام چنان که باید نیستند و خواننده آن نمی تواند ادعاهای اصلی یوزف شاخت و استدلال هایش را در این ترجمه ها دریابد. در این مقاله می کوشم تا آن جا که صفحه های مجله اجازه می دهد با بررسی بخش اندکی از ترجمه کتاب اول شواهدی ارائه کنم که نشان دهد، مترجم درعین حال که زحمت بسیار کشیده است، اما ترجمه هایش گنگ و نامفهوم اند و سزاوار بود در چنین کار سختی، هم او و هم ناشر احتیاط و دقت بسیار بیشتری می کردند. آن چه نصیب خواننده فارسی زبان این کتاب می شود، چندان نیست که بتواند براساس آن در موافقت یا مخالفت با شاخت نظری داشته باشد. روش مقاله حاضر در ارائه شواهد و تایید ادعا این است که بعد از طرح چهار نکته کلیدی مقدماتی، چند ادعای اصلی شاخت را توضیح می دهد و سپس به بازتاب این ادعاها در ترجمه فارسی چاپ شده، می پردازد. در ترجمه پیشنهادی جمله ها، معادل کلمه های محل نزاع در پانویس (و نه در متن) ذکر شده ، ولی به دلیل محدودیت صفحه های مجله، در همه موارد، از نقل کامل جمله انگلیسی خودداری شده است. خواننده نیز با مطالعه توضیح ها و مقایسه ترجمه پیشنهادی و ترجمه چاپ شده، خود به داوری خواهد نشست.
  • ترجمه نقد
  • الن سرکل ترجمه: محمدناصر زمانی صفحه 207
    از ده سال پیش، همواره این سوال ها مطرح بوده اند که آیا نظام مالی اسلامی با حقوق فرانسه سازگاری دارد؟1 و آیا ادغام حقوق مالی اسلامی با نظام بانکی کشورمان امکان پذیر است؟2 امروزه فرانسه بیش ترین شمار مسلمانان را در اروپا در خود جا داده است که این دلیل، توسعه مالی اسلامی را تشویق می کند.
  • گوناگون
  • عبدالحسین طالعی صفحه 209
    مولی محمد باقر بن محمد اکمل، مشهور به وحید بهبهانی، فقیهی بزرگ و نامور است که دوره حیات علمی او نقطه عطفی مهم در تاریخ فقاهت شیعه به شمار می رود. وی چند سال پس از درگذشت علامه مجلسی در سال 1117ه.ق. در اصفهان متولد شد. پدرش محمد اکمل شیرازی، فاضل عصر خویش، از شاگردان مبرز شیخ جعفر قاضی و ملامیرزا محمد شیروانی و علامه مجلسی بود و مادرش دختر نورالدین بن ملامحمد صالح مازندرانی و جده پدری مادرش عالمه فاضله، آمنه بیگم دختر مجلسی اول و خواهر مجلسی دوم بوده است، از این رو، از اول به جد و از دومی به خال تعبیر می کرد.
  • بخش عربی