فهرست مطالب

نقد کتاب اخلاق علوم تربیتی و روان شناسی - پیاپی 3-4 (پاییز و زمستان 1394)

فصلنامه نقد کتاب اخلاق علوم تربیتی و روان شناسی
پیاپی 3-4 (پاییز و زمستان 1394)

  • 276 صفحه، بهای روی جلد: 60,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1395/04/20
  • تعداد عناوین: 14
|
  • سخن سردبیر
  • اقتراح
  • لعیا درفشه صفحه 9
    نوشتار حاضر که در قالب اقتراح سامان یافته، طی گفتوگو با چند تن از صاحبنظران حوزه روانشناسی به آسیبشناسی کتابهایی میپردازد که طی یکی دو دهه گذشته در ایران به نام کتابهای خودیار و به کام روانشناسی بازار منتشر شده اند. ویژگی ها و استانداردهای علمی کتابهای خودیار؛ دلیل اقبال مخاطبان ایرانی از آثار روانشناسی بازاری؛ نقش نویسندگان (مترجمان،) ناشران، مخاطبان و متولیان فرهنگی در شکلدهی به بازار این نوع کتابها و نقش نقد در بهبود وضعیت کتابهای روانشناسی از جمله موضوعاتی بود که در این اقتراح از زبان دکتر علیحسین سازمند، دکتر علیرضا شیری، دکتر فرید براتی سده و حسن هاشمیمیناباد پاسخ داده شد.
  • نشست
  • گفت و گو
  • سید علیرضا صالحی صفحه 61
    حجت الاسلام رضا مختاری در سال 1342در خانواده ای متوسط و کشاورز در رضوانشهر اصفهان متولد شد. در سال 1356 برای تحصیل در حوزه علمیه به قم آمد. مقدمات تفسیر، فقه، اصول فقه، فلسفه و عرفان را از محضر اساتید بنام حوزه، به ویژه حضرات آیات بهجت، تبریزی، جوادی آملی، حسن زاده آملی، سبحانی، شبیری زنجانی، مظاهری، وحید خراسانی، استادی، انصاری شیرازی، پایانی، خرازی، صلواتی و مدرس آموخت. وی در کنار تحصیل به تدریس و تالیف و تحقیق پرداخت. در سال 1378 مرکز تدوین و نشر متون درسی حوزه (متون) را تاسیس کرد که تا کنون 15 کتاب درسی برای حوزه های علوم دینی سامان داده و منتشر کرده است. همچنین در سال 1385موسسه کتابشناسی شیعه را به منظور معرفی دقیق آثار مکتوب شیعه با همکاری عده ای از دوستانش بنیان نهاد. وی بیش از 20جلد کتاب چاپ شده در موضوعات فقه، تاریخ، شرح حال، اخلاق و نقد کتاب دارد...
  • نقد
  • امیرحسین خداپرست صفحه 113
    کتاب معرفتشناسی فضیلت، نوشته دکتر زهرا خزاعی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه اخلاق دانشگاه قم، در تابستان امسال از سوی انتشارات سمت منتشر شده است. در این نوشته میکوشم نخست گزارشی از کتاب به دست دهم و سپس به نقد و ارزیابی آن بپردازم. این نقد دو قسمت اساسی دارد: نخست به محتوای کتاب نظر میکنم و سپس برخی ترجمه های دکتر خزاعی را از مفاهیم مهم مذکور در کتاب برخواهم رسید و به پاره ای نکات ویرایشی و صوری کتاب اشاره خواهم کرد. در پایان، نتیجه میگیرم که کتاب، بهرغم برخی مزایا، آشفتهتر و ناقصتر از آن است که بتواند منبع درس «معرفتشناسی» در دوره های تحصیلات تکمیلی قرار گیرد.
  • فرید براتی سده صفحه 131
    طبق گزارشهای بین المللی اختلالات خلقی که افسردگی نیز یکی از آنهاست، این بیماری در زمره شایعترین انواع بیماری ها و مشکلات روانی در سراسر جهان است. این اختلال بار اقتصادی و فشار بسیاری از نظر اقتصادی و اجتماعی بر نظامهای ارائه خدمات درمانی و مراقبتی بر خانواده ها تحمیل میکند. مطابق گزارش سازمان جهانی بهداشت، بار بیماری افسردگی تا چندی دیگر به بیشترین بار بیماری ها در دنیا و به رتبه اول خواهد رسید و سالهای از دست رفته عمر (یکی از شاخصهای اصلی در تعیین بار بیماری ها) ناشی از بیماری مذکور بسیار افزایش خواهد یافت. از این منظر تلاش برای شناخت و تشخیص بهموقع و درمان سریعتر افسردگی ها و بهویژه در صورت امکان، پیشگیری از بروز آن یکی از اولویتهای اصلی و اساسی در هر کشور محسوب میشود.
  • محمد عالم زاده نوری صفحه 139
    رفتار اخلاقی انسان با خود عنوان رساله دکتری محمدتقی سبحانینیاست که در سال 1390دفاع و با نمره 19،25قبول و با اندک تغییراتی در سال 1392از سوی انتشارات دارالحدیث برای نخستین بار منتشر شد. راهنمای این طرح دکتر احد فرامرز قراملکی، مشاوران آن دکتر محسن جوادی و حجتالاسلام هادی صادقی و داوران آن حجج اسلام عبدالهادی مسعودی، امیر دیوانی و رضا برنجکار بودهاند. مهمترین پرسش این کتاب عبارت از این است که: رفتار اخلاقی انسان با خود بر اساس تعالیم اسلامی چگونه سامان می یابد؟
  • مهدی فردوسی مشهدی صفحه 155
    اندکی پیش از مشروطیت و دوره پس از آن در تاریخ ایران، عصر تقابل فرهنگ سنتی و جدید با یکدیگر بود و از اینرو زمینهای فراهم آمد تا محققان و فعالان فرهنگی به انگیزه شناساندن پیشینه فرهنگ و ادبیات بومی به کودکان یا آشنا کردن آنان با سنتهای نوپدید، به بازنویسی متون کهن یا بازآفرینی آنها یا بازپردازی و ترجمهشان، دست بگشایند. بنابراین، بازنویسی در این دوره به ابزاری برای معرفتافزایی درباره فرهنگ کهن و شناخت فرهنگ و ادبیات نو بدل گشت. آثار بازنوشته این دوره، در رده های موضوعی گوناگونی جای میگیرند که اخلاق و تربیت از سترگترین آنهایند. این مقاله به بررسی یکی از این آثار به نام اخلاق مصور، بازنوشته ابراهیمخان صنیعالسلطنه میپردازد که اثری آمیخته (مرکب) از امثال و اشعار و حکایات و روایات اخلاقی تربیتی برگرفته از پیشاثرهای متنوع است.
  • وحید سهرابی فر صفحه 177
    کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار مجموعه گفتارهایی از چارلز تیلور و فرهنگ رجایی است. آنچه این گفتارها را در کنار یکدیگر جمع کرده، همانطور که از عنوان کتاب هویداست، دغدغه زندگی فضیلتمند در دوران مدرن و یا به تعبیر نویسندگان، در عصر سکولار است. هدف از این گفتارها کاوشی حول محور این پرسش است که چگونه میتوان انسان دوران مدرن بود و در چنین شرایطی فضیلتمندانه زیست. 1این کتاب در سال 1393از سوی انتشارات آگاه در شمارگان 1100منتشر شده است. در این گزارش پس از نگاهی کلی به ساختار و اسلوب کتاب، بخشهای مختلف کتاب را گزارش خواهم کرد و در آخر به نقد اجمالی کتاب و بیان نکات مثبت و ایرادات آن خواهم پرداخت.
  • امیرمحمد خذری، زینب صالحی صفحه 199
    بسیاری از ما آدمیان، فارغ از اینکه در کدام جامعه زندگی میکنیم، بخش مهمی از زندگی خود را با کار سپری میکنیم. کار معمولا یکی از مولفه های اساسی در معنابخشی به زندگی و ترسیم هویت اجتماعی است. نگرش ما به کار و معنایی که از آن مراد میکنیم در طول قرنها تغییرات فراوانی داشته و با شتابگرفتن تحولات فرهنگی، اقتصادی و صنعتی این تغییر مفهومی نیز بار معنایی متغیری داشته است. کارکردن علاوه بر وجوه اقتصادی و اجتماعی، وجوه فلسفی، روانشناختی و اخلاقی خاصی دارد که آن را در خور اندیشیدن میکند. پیچیدگی زندگی در دنیای امروز و گرهخوردن اقتصاد، فرهنگ و سیاست به یکدیگر و تاثیر روزافزون تمام این حوزه ها در ابعاد مختلف کار سبب شده است پرسشهای تازه و ژرفی در این زمینه مطرح شود و فیلسوفان و عالمان اخلاق را به خود مشغول بدارد.
  • سعید ناجی، سمانه عسکری، لیلا مجید حبیبی عراقی صفحه 217
    برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان مدتی است که از سوی مدارس و سایر مراکزی که در حوزه تعلیم و تربیت کودک کار میکنند و نیز از سوی دانشگاه ها بهویژه در حوزه های تعلیم و تربیت مورد استقبال قرار گرفتهاست و در این زمینه فعالیتهای مختلفی در این مراکز صورت گرفته که در بخشی از آنها این برنامه تحت عنوان «آموزش تفکر» مورد توجه واقع شده است. یکی از این فعالیتها ترجمه و تدوین کتابهای درسی برای کلاسهای این برنامه است. آموزش و پرورش کشور کتابهایی در این زمینه با هدف تهیه ابزارهای آموزشی برای آموزش تفکر به دانشآموزان و تولید محتوای مرتبط با فکرپروری متناسب با برنامه درسی ملی تهیه کرده است از جمله کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هفتم و هشتم و کتاب تفکر و پژوهش برای پایه ششم و نیز کتاب فعالیتهای فکری برای دانشآموزان (مقدمهای بر آموزش فلسفه) ویژه پنجم ابتدایی است که از سوی معاونت پژوهش، برنامهریزی و منابع انسانی آموزش و پرورش به چاپ رسیده است. اما اینکه این کتابها چقدر به اهدافشان (یعنی فراهم آوردن مقدمات برای آموزش تفکر) رسیدهاند خود محل بحث است و یکی از مولفه های موثر در این بحث کیفیت داستانها و محتواهایی است که در این کتابها طرح شده اند. این داستانها اصولا باید قابلیت استفاده برای شروع جریان تفکر در کلاسها را داشته باشند و اینکه آیا این قابلیت در این داستانها وجود دارد یا نه، موضوعی است که در این مقاله به بررسی گذاشته میشود. با توجه به اینکه داستانهای فکرپروری باید دارای ویژگی ها و کارایی های لازم باشند تا در برنامه هایی که به همین منظور طراحی شده اند مورد استفاده قرار گیرند، در این مقاله با در نظر گرفتن الگوها و ویژگی های متعارف برای داستانهای فکری در برنامه فبک (کفایت ادبی، فلسفی و روانشناختی) بعضی از داستانهای دو کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هفتم و کتاب فعالیتهای فکری برای دانشآموزان، بر اساس کارایی ها و ویژگی های داستانهای فبک مورد بررسی و نقد قرار گرفت و ضعفهای ادبی، فلسفی و روانشناختی آنها نشان داده شد. رویکرد نقد در این مقاله فقط متوجه خود داستانهاست نه ساختار کتاب، با این هدف که با مشخص کردن ضعفهای داستانها، بتوان به مولفان و اقتباسکنندگان این داستانها و برنامهنویسان فبک، در برطرف کردن ضعفها و بهبود کیفیت تولیداتشان کمک کرد و در نتیجه از داستانهای خارجی مستغنی شد.
  • علیرضا صیاد منصور صفحه 233
    در این مجال اندک تلاش خواهم کرد ضمن ارائه مختصر محتوا و ساختار کتاب، به نقاط قوت و ضعف ترجمه کتاب بپردازم. ترجمه پارسی کتاب به لحاظ کیفی از سطح بالایی برخوردار است لیکن کاستی هایی در ترجمه مشاهده می شود که ضرورت نقد آن را آشکار میکند. در نهایت، راهکارهایی برای بهبود ترجمه و دریافت نقد و نظرهای دیگر پیشنهاد میشود.
  • شایسته ترجمه
  • سید حسن اسلامی اردکانی صفحه 241
    در آوریل 2008کریستوفر پترسون فقید ( ،)2012-1950ایمیلی از وبسایت «روانشناسی امروز» دریافت کرد که در آن از وی خواسته شده بود یافته های علمی خود را به صورت عمومی در این وبسایت منتشر کند. او که از بنیادگذاران روانشناسی مثبتگرا و نویسنده همکار کتاب کلاسیک قوتها و فضایل منشی: دستنامه و طبقهبندی 1بود این دعوت را پذیرفت و تاملات حاضر را نوشت که عمدتا تحت عنوان کلی زندگی خوب منتشر شده، در آن ابعاد گوناگون زندگی خوب کاویده و به شکل گستردهای از آنها استقبال شده است.
    از این تاملات فراوان استقبال شد و خوانندگان نظرات خود را منعکس کردند. پترسون از آنها بسیار آموخت، از جمله آنکه: مردم دنبال نتایج عملی هستند، ایجاز و سادگی خوب است و آنها در پی مثالهای ملموس و واقعی هستند. پژواک همه این درسها بهنحوی در این تاملات دیده میشود. پس از آنکه تاملات به مقدار قابل توجهی رسید، پترسون از میان آنها 100تامل را که بیشترین ارتباط را با روانشناسی مثبتگرا دارد برگزید و پس از طبقهبندی در یازده بخش، آنها را در قالب کتاب حاضر به نام در پی زندگی خوب: 100تامل در باب روانشناسی مثبتگرا درآورد.
  • گزارش
  • حیدر شادی صفحه 261
    این نوشته، گزارشی است از سمینار «اخلاق صلح در اسلام» که در اکتبر 2015در شهر هامبورگ برگزار شد. نویسنده گزارش که دبیر و مسئول برگزاری سمینار هم بوده است، بعد از مقدمهای کوتاه درباره زمینه برگزاری این سمینار و گفتمان «اخلا ق صلح» در آلمان، مباحث عمده مطرحشده در سمینار و همینطور هجده مقاله ارائه شده در سمینار را به اختصار معرفی میکند. فهرست عناوین مقالات ارائه شده در سمینار در پایان گزارش آمده است.