فهرست مطالب

نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات - پیاپی 13-14 (بهار و تابستان 1396)

فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات
پیاپی 13-14 (بهار و تابستان 1396)

  • 256 صفحه، بهای روی جلد: 100,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1396/08/10
  • تعداد عناوین: 24
|
  • سخن سردبیر
  • نقد اطلاع رسانی
  • مرتضی کوکبی صفحه 5
    کتاب نظریه انتقادی برای علوم کتابداری و اطلاع رسانی کتابی است که می تواند موجد تحولات نوینی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی باشد. کتاب، مفاهیم نوینی را ارائه می کند که می توانند پاسخی باشند به آن چه رشته مذکور سال ها در پی آن است؛ یعنی یافتن مبنایی نظری برای رشته. این کتاب به ویژه از این نظر ارزشمند است که نظریه های مطرح در آن، راه را برای انجام پژوهش های کیفی باز می کنند. کتاب حاوی 23 فصل است که هرکدام یک نظریه پرداز و نظریه پرداخته او و نیز چگونگی کاربرد آن نظریه را در علم اطلاعات و دانش شناسی شرح می دهد. نظریه هر نظریه پرداز پس از اشاره کوتاهی به زندگی او ارائه می شود؛ اما شاید مهم ترین بخش هر فصل، ارائه نمونه هایی است که در (انتهای) هر بخش درمورد کاربرد هر نظریه در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی آمده است. کتاب نظریه انتقادی برای علوم کتابداری و اطلاع رسانی کتابی است بسیار سودمند که مطالعه آن ازسوی نگارنده پژوهش حاضر توصیه می شود.
    کلیدواژگان: نظریه انتقادی، علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابداری و اطلاع رسانی
  • علیرضا اسفندیاری مقدم صفحه 17
    با توجه به اهمیت تولید علم، نشر علمی و اساسا نویسندگی دانشگاهی، استناددهی استاندارد یکی از ارکان زمینه ساز مقبولیت و مطلوب بودن انتشارات علمی است. در این مجال اندک، کتاب دستورالعمل های چاپ مقالات براساس رهنمودهای انجمن روان شناسی آمریکا (APA) ویرایش ششم، معرفی می شود.
    کلیدواژگان: تولید علم، نشر علمی، نویسندگی، علوم اجتماعی، انجمن روان شناسی آمریکا (APA)، شیوه نامه ها
  • یعقوب نوروزی صفحه 21
    عرصه های مختلف کتابداری و اطلاع رسانی همواره بر اثر فناوری های زمانه خود دچار تغییر بوده اند. هرچند کم وکیف این تغییرات یکسان نبوده است و به لحاظ زمان و مکان تفاوت عمده ای با هم داشته اند، اما آن چه ه م اکنون اتفاق افتاده است، نقشی پررنگ دارد و بدون درک شرایط فناورانه کنونی و آشنایی با اصول آن، فعالیت ها و فرایندها در محیط اطلاع رسانی و خدمات اطلاعاتی چنان که باید نخواهد توانست نیازهای کاربران و مخاطبان را برآورده کند. ضمن این که علاوه بر امر اطلاع رسانی محض، نقش ها و سازوکارهای دیگری نیز برعهده متخصصان علم اطلاعات گذاشته شده است که ارزش افزوده مشاغل اطلاعاتی را بیش ازپیش نمایان می سازد؛ بنابراین، آشنایی با پیاده سازی این گونه فناوری ها که هدف کتاب حاضر نیز هست، می تواند موفقیت های بیشتری را نصیب کسب وکارهای مرتبط با حرفه کتابداری و علم اطلاعات کند. کتاب حاضر با درک این دغدغه به دنبال این بوده تا در رابطه با ابعاد مختلف مشاغل اطلاعاتی و فرایندهای اطلاع رسانی، مطالبی را در اختیار مخاطبان خود قرار دهد، اما در یک برداشت کلی می توان گفت که به خوبی ازعهده این رسالت خود برنیامده است. در این مقاله ضمن تشریح ویژگی کتاب، نقاط ضعف و قوت آن نیز بیان شده است تا خواننده بهتر بتواند در انتخاب منبع اطلاعاتی خود تصمیم گیری کند.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، کتابداری و اطلاع رسانی، کتابخانه های دیجیتالی، مجموعه سازی، پیاده سازی
  • سپیده فهیمی فر صفحه 31
    این مقاله به معرفی و نقد کتاب گویا با هدف جلب توجه مخاطبان به مطالعه این کتاب، شناسایی نقاط قوت و ضعف آن به نویسندگان به منظور بهبود این اثر در چاپ های بعدی پرداخته است. ازجمله مهم ترین نقاط قوت کتاب، روانی و سادگی مطالب و قابل فهم بودن آن برای مخاطب است. به علاوه این کتاب می تواند مورداستفاده مخاطبان عام و خاص، به ویژه ناشران، کتابداران و تولیدکنندگان کتاب گویا قرار گیرد. با توجه به این که تعداد متون علمی در زمینه نشر منابع الکترونیکی در ایران بسیار کم است، کتاب حاضر یکی از باارزش ترین کتاب ها در این حوزه محسوب می شود. ازجمله مهم ترین نقاط ضعف کتاب، نداشتن مقدمه اصلی به منظور نشان دادن حدودوثغور و مخاطبان اصلی کتاب و نبود یکدستی در فصل ها است. به علاوه مباحثی نظیر اقتصاد کتاب گویا، حق مولف در کتاب گویا، مسائل امنیتی در کتاب گویا بهتر است در چاپ های بعدی به آن اضافه شود.
    کلیدواژگان: کتاب گویا، نشر، نقد و معرفی، ناشران، کتابداران، تولید کنندگان
  • میترا صمیعی صفحه 37
    کتاب استانداردها و رهنمودهای کتابخانه های عمومی استرالیا با هدف ارتقا و توسعه کتابخانه های عمومی ایران به معرفی استانداردها و رهنمودهای کتابخانه های عمومی استرالیا به عنوان الگو و راهنما پرداخته است. این کتاب از مجموعه استانداردها و رهنمودهای اداره کل پژوهش و نوآوری نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. مجموعه استانداردها و رهنمودها با هدف رصد آخرین استانداردها و رهنمودهای بین المللی کتابخانه ای، قصد دارد به تولید محتوا در حوزه های خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی بپردازد. کتاب یادشده با ارائه استانداردهای دوازده گانه خود همراه با معیارهای کمی و قابل سنجش این امکان را به مدیران کتابخانه های عمومی کشور می دهد که کتابخانه تحت مدیریت خود را با این استانداردهای جهانی بسنجند. ازطرف دیگر، با ارائه 20 رهنمود کیفی به ارائه توصیه هایی کیفی برای بهبود خدمات کتابخانه های عمومی نیز پرداخته است. به دلیل توجه بسیار کتابخانه های عمومی آن کشور به تنوع فرهنگی و زبانی موجود در آن، می تواند الگو و راهنمای خوبی برای کشور ایران با تنوع فرهنگی و زبانی باشد. درنهایت کتاب حاضر چارچوبی را برای ارزیابی خدمات و بهبود مستمر برای خدمات کتابخانه های عمومی پیشنهاد می کند.
    کلیدواژگان: کتابخانه های عمومی استرالیا، استانداردها، رهنمودها، راهنمای کیفی
  • ملیحه درخوش صفحه 49
    در این مقاله با بررسی آثار منتشرشده در ایران در زمینه پیایندها، به نقاط قوت و نیز موردنقد کتاب دستنامه فهرست نویسی پیایندها براساس مارک ایران پرداخته می شود. این اثر با تمرکز بر قواعد فهرست نویسی پیایندها که در کتابخانه ملی ایران استفاده می شود، چگونگی توصیف اطلاعات پیایندها را در قالب مارک ایران بررسی کرده است. اثر موردبحث رویکردی تخصصی به فهرست نویسی پیایندها دارد و به لحاظ شیوه ارائه مطلب در یک دستنامه، مناسب قلمداد می شود. منابع استفاده شده در این کتاب، مرجع تخصصی هستند و مثال های ارائه شده برای مخاطب مفید خواهد بود. از موارد موردنقد در کتاب مذکور می توان به ساختاربندی نامتوازن، عدم استفاده از پانویس های مناسب و عدم ارائه مثال های کافی اشاره کرد.
    کلیدواژگان: فهرست نویسی، پیایندها، مارک ایران، قواعد فهرست نویسی انگلوآمریکن
  • اعظم نجفقلی نژاد صفحه 59
    کتاب شناسی پروفسور حمید مولانا (ویرایش دوم) شامل آثار علمی این دانشمند شناخته شده است که موضوعات گوناگونی از روابط بین الملل و ارتباطات گرفته تا علوم سیاسی، اقتصاد، فلسفه و بسیاری از حوزه های علوم انسانی و اجتماعی را پوشش می دهد. در ویرایش حاضر، آثار کامل تری از ایشان در مقایسه با چاپ اول این کتاب در دو بخش مستقل فارسی و لاتین آمده است. همچنین برای سهولت دسترسی به مداخل لاتین، نمایه انگلیسی نیز اضافه شده است. نمایه های بازیابی عنوان، موضوع و اشخاص بر غنای آن افزوده است.
    این مقاله به نقد و بررسی این کتاب شناسی مهم پرداخته است. اهمیت کتاب شناسی ها در پژوهش، معرفی کتاب شناسی پروفسور حمید مولانا، چگونگی روش و تنظیم منابع فارسی و لاتین و بخش های مختلف کتاب شناسی فوق، معرفی شخصیت پروفسور حمید مولانا، اهمیت مطالعه آثار پروفسور مولانا به عنوان چهره ای بین المللی از دیدگاه سایر چهره های بین المللی، ویژگی های بارز و برجسته این اثر و پیشنهادهایی برای بهبودی آن ازجمله مواردی است که در این نقد و بررسی به آن ها پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: حمید مولانا، کتاب شناسی، آثار فارسی و لاتین
  • نقد ارتباطات
  • حسن بشیر صفحه 71
    شکست نسبی روش های کمی در علوم انسانی و اجتماعی، زمینه را برای گسترش روش های کیفی آماده کرده است. عدد، شمارش، اندازه گیری و سنجش در رابطه با رفتارها و گرایش ‍های انسانی، نتوانستند واقعیت او را به خوبی بازنمایی کنند. نگاه کیفی، نگاه متکی بر تعیین شاخص ها، ارزیابی رفتارها و طبقه بندی گرایش ها است. به همین دلیل از نگاه استقرایی بهره مند شده است. اگر نگاه قیاسی را یک نگاه کلان، ثابت، تاریخمند و تعمیمی بدانیم، نگاه استقرایی ویژگی موقعیتی، جزئی، غیرتعمیمی، غیرتاریخمند و سیال دارد. این ویژگی اگرچه منطق ثابت پیروی از یک نظریه یا یک رویکرد را به چالش کشیده و ثبات لازم برای تثبیت یک نگاه علمی را دچار نوسان کرده است، اما زمینه را برای بروز و ظهور نظریه های گوناگون مرتبط با موقعیت ها و شرایط خاص هر منطقه و فرهنگ فراهم کرده که خود می تواند در ظهور نوعی از استقلال فکری، هویتی و فرهنگی تاثیرگذار باشد. یکی از روش های مهم کیفی که تحولی اساسی در فهم جهان متن به وجود آورده، تحلیل گفتمان است. تحلیل گفتمان، روشی است که علاوه بر متن به فرامتن و زمینه خلق متن نیز توجه اساسی دارد، موضوعی که در هیچ یک از روش های کیفی به این اندازه موردتوجه نبوده است. بیشتر یا تقریبا همه کتاب هایی که درمورد تحلیل گفتمان ترجمه شده اند، بیانگر رویکردهای نظری و نه چندان روشن این روش کیفی است. به عبارت دیگر، روشی مشخص و قابل پیروی همانند روش های کمی نداشته اند. این معضل روشی، زمینه را برای برداشت های گوناگون در تحلیل گفتمان به وجود آورده و تشتت فراوانی را در این رابطه ایجاد کرده است. کتاب راهنمای عملی تحلیل گفت وگو، گفتمان و سند نوشته تیم رپلی با ترجمه عبدالله بیچرانلو، در تلاش است که یک روش عملی و کاربردی را در این رابطه ارائه کند که بتوان آن را در سه حوزه مرتبط گفت وگو، گفتمان و سند به کار گرفت. به دلیل اهمیت این رویکرد روشی و نگاه کاربردی به آن، در این جا به معرفی و نقد کتاب یادشده می پردازیم. البته نقد یک کتاب به معنای کاستن از ارج و اهمیت آن نیست، بلکه زمینه لازم را برای رشد بهتر علمی و عملی که در گسترش و غنی سازی دانش اهمیت به سزایی دارد مهیا می کند.
    کلیدواژگان: روش های کیفی، گفت و گو، گفتمان، سند
  • علی اصغر کیا صفحه 79
    کتاب، رسانه های اجتماعی را به عنوان یکی از پدیده های اجتماعی در جامعه جدید معرفی کرده است و این که رسانه ها به عنوان واقعیت اجتماعی در جوامع کنونی کارکرد های چندوجهی دارند. همچنین تقابل رسانه و جامعه و چگونگی عملکرد آن ها در سطوح و ابعاد اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و بین الملل ازجمله بیشترین نکاتی است که در این کتاب تشریح شده است. بررسی صورت و محتوای رسانه های جمعی از دیگر موضوعاتی است که نویسنده کتاب به آن پرداخته است. عواملی مانند نگرش های شخصی، گرایش کارکنان و حرفه ای گرایی، خط مشی سازمان و الگوهای سازمانی ازجمله مواردی است که بر عملکرد رسانه ها تاثیر می نهد. درواقع نویسنده کتاب به عوامل اصلی و این نکته پرداخته است که آیا بین صورت محتوای رسانه و بازتاب کامل واقعیت اجتماعی رابطه ای وجود دارد؟ و آیا رسانه می تواند تصویری عینی از رویداد ها را به مخاطب منتقل کند؟
    کلیدواژگان: رسانه، کارکرد، رسانه ها، پیام، مضمون و محتوای پیام
  • یوسف خجیر صفحه 83
    این اثر به بررسی نظری و پژوهشی آسیب های اجتماعی رسانه های نوین در جامعه پرداخته است. نویسنده در این کتاب ضمن تعریف رسانه های جدید و آسیب های اجتماعی حاصل از آن، به بیان بنیان های نظری و مفهومی رسانه های جدید و چالش های آن در جامعه اشاره کرده است. در بخش نظری ضمن تشریح تحولات رسانه ای، تعریف فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و ویژگی رسانه های جدید، ترسیمی از فضای این رسانه در کشور با تاکید بر جرایم سایبری، آسیب های اجتماعی فضای مجازی و اثرات منفی آن بر زندگی فردی و اجتماعی پرداخته شد. در قسمت بعدی نیز خلاصه 19 پژوهش در حوزهرسانه های نوین، شبکه های اجتماعی، مسائل اجتماعی، فضای مجازی اثرات منفی رسانه های جدید و شبکه های ماهواره ای بر زندگی افراد گوناگون (دانشجویان، زنان و کودکان) طرح و بازخوانی شد. در نتیجه گیری، نویسنده کتاب معتقد است که این رسانه های جدید اثرات و تبعات منفی ای بر زندگی دارند که باید نسبت به آن ها شناخت کافی به دست آورد. به تعبیری استفاده از این رسانه ها مستلزم شناخت دقیق آن هاست.
    کلیدواژگان: رسانه های نوین، شبکه های اجتماعی، مسائل اجتماعی، فضای مجازی
  • سعید ارکان زاده یزدی صفحه 95
    روزنامه نگاری در ایران به صورت تجربی فعالیت خود را پیش می برد، اما دست کم از دهه 40 تاکنون، بر اهمیت آموزش روزنامه نگاری ازطریق دانشکده ها یا متون آموزشی نیز تاکید شده است. دراین میان، متونی ارزش بیشتر دارند که اصول روزنامه نگاری را با تجربه پیوند زده باشند. کتاب چگونه روزنامه نگار شویم؟ در چهار بخش سعی می کند به کسانی که به روزنامه نگاری علاقه دارند یا دوره کارآموزی را می گذرانند، تصویر کلی این حرفه را نشان دهد. بخش اول کتاب به روشن کردن فضای روزنامه نگاری، بخش دوم به اصول حرفه ای آن، بخش سوم به شیوه تحصیل آن در دانشگاه و بخش چهارم نیز به پیداکردن شغل و کارآموزی اختصاص داده شده است. در لابه لای مباحث کتاب، بخش های «از استاد بپرس» آورده شده که پاسخ استادان روزنامه نگاری به پرسش هایی درباره موضوعات موردبحث کتاب است. در این مقاله تلاش شده است، میزان کاربردی بودن هریک از فصل های کتاب و انطباق محتوای آن ها با روزنامه نگاری خاص ایران ارزیابی شود و در انتها نیز از زاویه ای انتقادی بررسی گردد.
    کلیدواژگان: روزنامه نگار، روزنامه، روزنامه نگاری ایران، تحریریه، اخلاق حرفه ای
  • نقد حوزه بین رشته ای
  • زهرا شاکری صفحه 105
    کتاب حمایت های حقوقی از پدیدآورندگان نرم افزار با قلم روان و نکته سنجی دقیق خود تلاش دارد تا به تبیین مسائل حقوقی مربوط به نرم افزارهای رایانه ای بپردازد. این کتاب مباحث خود را با طرح موضوعات فنی همراه کرده است و از این حیث مخاطبان می توانند به صورت یکپارچه مطالعه جامعی را حول موضوع انجام دهند. طرح موضوع در کتاب مذکور با ذکر مفهوم و انواع نرم افزارها آغاز می شود و بحث را در دامان اسناد ملی و بین المللی پیگیری می کند. تحلیل امکان سنجی حمایت از نرم افزارها در قالب مصادیق مختلف نظام حقوق مالکیت فکری ازجمله حقوق مالکیت ادبی و هنری، حق اختراع، اسرار تجاری و... از ویژگی های برجسته این اثر محسوب می شود. مقاله حاضر می کوشد تا به معرفی و درنگی کوتاه درخصوص این اثر ارزشمند بپردازد.
    کلیدواژگان: حمایت های حقوقی، پدیدآورنده، نرم افزار، مالکیت ادبی و هنری، حق اختراع
  • عصمت مومنی صفحه 115
    کتاب حاضر، با تعریف، خاستگاه و ریشه مفاهیم مطالعات میان رشته ای، آغاز گردیده و با هدف عملیاتی کردن دیدگاه میان رشته ای به تعریف عناصر، اهمیت تلفیق و آغاز فرایند پرداخته است. و درنهایت، به شناسایی رشته های مرتبط و رسیدن به کفایت در این رشته ها و نیز، بررسی مساله و ارزیابی اشاره نموده و در نتیجه به تلفیق بینش ها و ارئه درک میان رشته ای رسیده است.
    کلیدواژگان: مطالعات میان رشته ای، عناصر میان رشته ای، تلفیق میان رشته ای، فرایند میان رشته ای، کفایت رشته ها، تلفیق رشته ها، درک میان رشته ای
  • حسین علی جاهد صفحه 127
    تجاری سازی یافته های علمی و فناوری گامی اساسی درجهت کارآفرینی و ثروت آفرینی توسط مراکز علمی، تحقیقاتی و فناوری است. تاکیدات مقام معظم رهبری، برنامه های دولتی، همایش ها، نمایشگاه ها و پژوهش های مرتبط، همگی نشانگر آن است که این موضوع موردنیاز کشور بوده و موردتوجه جامعه علمی و فناوری قرار گرفته است. عمده توجه جامعه به تجاری سازی دانش و فناوری مربوط به بعد از سال 1385 است و سرعت و شتاب علمی و کاربردی مناسبی بعد از آن ایجاد شده است. موفقیت در تجاری سازی دانش گامی مهم در راستای کاهش وابستگی به نفت و ایجاد اشتغال دانش بنیان در کشور است. کتابی که در این نوشتار بررسی و نقد شده است با هدف آشناسازی خوانندگان با ابعاد تجاری سازی دانش و به کارگیری آن ها در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی از دیدگاه سیاست گذاری، راهبردی و مدیریتی به رشته تحریر درآمده است. سعی بر این بوده است که برحسب هدف و نیز برمبنای مباحث روزآمد این حوزه، نقد منصفانه و علمی صورت گیرد تا نویسندگان محترم کتاب، در چاپ های بعدی با دریافت نظرات برخی دیگر از افراد آشنا به این موضوع، درصدد بهبود کیفی هرچه بیشتر آن برآیند.
    کلیدواژگان: تجاری سازی دانش، دانشگاه، مراکز تحقیقات، محمدرضا قرائی آشتیانی، نبی اله دهقان، هادی زارع
  • شایسته ترجمه
  • حسین امجدی صفحه 133
    رسانه ها با کارکردهای خود اعم از اطلاع رسانی و خبر، آموزش، تفریح و سرگرمی و غیره، همواره موردتوجه بوده و به کارگیرندگان آن ها در پی استفاده بهتر و موثرتر از آن ها بوده اند. دولت ها هم از همان آغاز با درک تاثیر این ابزارها بر رابطه میان آن ها و ذی نفعانشان، لاجرم خود را از استفاده آن ها بی نیاز نمی دیدند؛ اما امروزه، با پیچیده ترشدن ارتباطات و ظهور رسانه های نوین با کارکردهایی نظیر ارتباط، اتصال، همکاری و تشریک مساعی که در ذات این رسانه ها وجود دارد، برخی دولت ها نیز مانند بنگاه ها به کاربرد بیشتر این ابزارها پی برده اند و در پی استفاده از آن ها برای خدمات رسانی بهتر، مستقیم تر و شخصی سازی شده تری هستند. کتاب رسانه های اجتماعی برای خدمات دولتی که این نوشتار به معرفی و نقد آن می پردازد، درخصوص استفاده دولتی از رسانه های اجتماعی حاوی نکات برجسته و خوبی است و در این رابطه جزء اولین ها محسوب می شود.
  • ناهید رستمی، محمود سنگری صفحه 145
    معماری اطلاعات اصطلاحی است که در سال های اخیر به عنوان واژه ای تازه در طراحی وب راه یافته است. هنوز هم متخصصان در ارائه تعریفی واحد از معماری اطلاعات مشکل دارند، اما به طورکلی، معماری اطلاعات، اصطلاحی است جهت توصیف ساختار یک سیستم، یعنی شیوه ای که در آن اطلاعات سازماندهی، کدگذاری و منتقل می شوند. در این تعریف، معماری اطلاعات به مثابه یک سیستم فرض شده که دارای ورودی و خروجی هایی است و با سیستم های دیگر در تعامل است و هدف خاصی را دنبال می کند. کتابی که نقد آن را پیش رو دارید، ضمن توجه به تغییر و تحولات معماری اطلاعات، به موضوعاتی همچون نگاهی تاریخی به تکامل معماری اطلاعات، ارزیابی معماری اطلاعات و آینده معماری اطلاعات می پردازد.
    کلیدواژگان: معماری اطلاعات، یکپارچه سازی سیستم های اطلاعاتی، سازماندهی اطلاعات، آینده معماری اطلاعات
  • نقد دیروز
  • سعید اسدی صفحه 157
    کتاب مقدمه ای بر علم اطلاعات و فناوری مجموعه ای از نوشته های اعضای انجمن علوم و فناوری اطلاعات است که در سال 2011 منتشر شده است. این کتاب در سال 1393 با ترجمه علیرضا رستمی گومه توسط انتشارات چاپار منتشر شده است. کتاب در 14 فصل نوشته شده و حاوی مطالب متنوعی به زبان ساده برای تدریس درس های مقدماتی به دانشجویان جدید این رشته است. تنوع نویسندگان باعث شده تا مطالب گوناگونی در کتاب عرضه شود که گاه پیوستگی لازم در آن ها دیده نمی شود. ترجمه فارسی کتاب، روان و با حفظ سادگی لحن اثر اصلی صورت گرفته است. در ترجمه عنوان و برخی اصطلاحات، لغزش هایی وجود دارد؛ اما اصل اثر، کتابی مفید برای خوانندگان فارسی زبان است.
    کلیدواژگان: علم اطلاعات، فناوری اطلاعات، علوم و فناوری اطلاعات، انجمن علوم و فناوری اطلاعات، ASIS&T
  • جستار
  • طاهره غلامی صفحه 171
    در عصر جدید، اینترنت با ایجاد معاملات راحت تر سبک زندگی و شغل افراد را به شدت تغییر داده و پدیده ای نوین به نام تجارت الکترونیک را پدید آورده است که خود موجب کاهش هزینه، بهبود کیفیت محصول، تماس با مشتری و ایجاد شیوه های جدید فروش محصولات شده است. در این زمینه، کتاب فروشی ها نیز در تلاش بوده اند تا محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین ارائه کنند. کیفیت وب سایت بر روی دیدگاه مشتریان درباب انتخاب آن محصولات و دریافت خدمات از آن کتاب فروشی تاثیر به سزایی خواهد گذاشت. ازاین رو، در این مقاله علاوه بر پرداختن به فروش آنلاین و مزایا و معایب آن در برابر فروش سنتی به نقش و اهمیت کلیدی وب سایت در فروش آنلاین پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیک، کتاب فروشی، کتاب فروشی آنلاین، وب سایت
  • داریوش مطلبی صفحه 183
    ترویج علم به هر فعالیتی اطلاق می شود که در راستای همگانی کردن علم، گسترش تفکر و طرز فکر علمی یا علاقه مند کردن مردم یا گروه هایی از آن ها به علوم و فعالیت علمی صورت پذیرد. اشاعه علم در سطح جامعه ازجمله اهداف اصلی تولید منابع علمی است و تا زمانی که علم در جامعه رواج پیدا نکند، جنبه کاربردی نمی یابد و مخاطبان نمی تواند از آن بهره مند شوند. بنابراین اولین چیزی که با شنیدن عبارت «ترویج علم» به ذهن متبادر می شود، سهولت در تفهیم و توزیع دانش و آگاهی در میان قشرهای مختلف جامعه است. کتابخانه ها که کارکردهای اصلی آن ها فراهم آوری، سازماندهی و اشاعه دانش است، همواره در تلاش هستند تا بتوانند به ایجاد آگاهی و شناخت در جامعه کمک کنند. کتابخانه ها در کل و کتابخانه های عمومی به طورخاص نقش مهمی در استفاده آحاد جامعه از دانش تولید شده دارند و می‏توان آن را نهادی در خدمت ترویج علم نامید. دسترس پذیر کردن منابع اطلاعاتی به شکل مختلف و به صورت علمی برای متخصصان و به صورت ساده برای عموم مردم حداقل خدمتی است که امروزه کتابخانه ها انجام می دهند و ترویج علم شاید، چیزی جز ارائه منابع اطلاعات قابل فهم براساس توان مخاطبان مختلف نباشد. در این مقاله مباحثی مانند مفهوم ترویج علم و ضرورت ترویج علم در عصر حاضر، جایگاه و نقش کتابخانه های عمومی در ترویج علم، راه کارهای کتابخانه های عمومی در راستای ترویج علم، نقش کتابداران در ترویج علم و نظایر آن بررسی خواهد شد.
    کلیدواژگان: ترویج علم، کتابخانه عمومی
  • آزادمهر دانش فاطمیه، محسن حاجی زین العابدینی صفحه 209
    پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت اعتبار دایره المعارف های کودکان و نوجوانان که از سال 1390 تا 1395 در ایران به چاپ رسیده اند، صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و از روش تحلیل محتوا به عنوان روش پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 55 دایره المعارف (تالیفی، تالیف و ترجمه و ترجمه) است. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی محقق ساخته مبتنی بر متون و منابع است. یافته های پژوهش نشان داد که از تعداد 55 عنوان منبع بررسی شده، 4 عنوان دایره المعارف تالیفی، 12 عنوان دایره المعارف تالیف و ترجمه و 39 عنوان دایره المعارف ترجمه بودند. براساس نتایج پژوهش، معیارهای ارزیابی اعتبار در تعدادی از آن ها به صورت مطلوبی رعایت نشده است. دراین میان، دایره المعارف های ترجمه شده بیشتر از سایر دایره المعارف های دیگر معیار اعتبار موردنظر را رعایت کرده اند.
    براساس نتایج پژوهش می توان دریافت که در بین دایره المعارف های موردمطالعه، به لحاظ معیار ارزیابی اعتبار دایرهالمعارف های ترجمه بیشترین فراوانی و دایره المعارف های تالیفی کمترین فراوانی را دارند.
    کلیدواژگان: دایره المعارف کودکان و نوجوانان، معیارهای ارزیابی، اعتبار، اعتبار پدیدآورنده، اعتبار ناشر
  • امیرحسین بهبودی یزدی، نیره جعفری فر صفحه 229
  • چکیده انگلیسی
    صفحه 253