فهرست مطالب

اندیشه سیاسی در اسلام - پیاپی 2-3 (زمستان 1393 و بهار 1394)

نشریه اندیشه سیاسی در اسلام
پیاپی 2-3 (زمستان 1393 و بهار 1394)

  • 174 صفحه، بهای روی جلد: 50,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/12/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • منصور انصاری*، سعید نظری صفحه 7
    در این پژوهش تلاش بر این است تا دو مفهوم مهم اندیشه سیاسی یعنی عدالت و آزادی را در اندیشه های سیاسی امام خمینی(س) به گونه ای مورد بررسی قرار دهیم که در پایان نه تنها آگاهی روشنی از چیستی این دو مفهوم کلیدی (عدالت و آزادی) در اندیشه سیاسی ایشان به دست آورده باشیم، بلکه اهمیت، جایگاه و نسبت این دو مفهوم نسبت به همدیگر، در اندیشه سیاسی حضرت امام برای ما روشن شود. آزادی به عنوان یکی از موضوعات و مفاهیم اصلی هر اندیشه سیاسی می باشد که می تواند به آن اندیشه جهت بدهد. عدالت نیز به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر در اندیشه سیاسی امام خمینی، زیربنای بسیاری دیگر از مفاهیم را شکل می دهد. موضوع پژوهش از بعد نظری دارای اهمیتی تاریخی است، زیرا از دیرباز و در تاریخ اندیشه سیاسی همواره بر سر چندین مفهوم کلیدی، گفتگو و اختلاف نظرهای بنیادین وجود داشته است. اهمیت نسبت آزادی و عدالت بدان جهت است که در بعد نظری؛ ترکیب و سازش عدالت با آزادی با توجه به ریشه ها و بنیان های شکل گیری، امری است بسیار دشوار. از نظر علمی نیز اهمیت موضوع قابل انکار نیست زیرا مشخص ساختن نسبت آزادی با عدالت در اندیشه سیاسی امام خمینی(س) نشان دهنده خط مشی انقلاب اسلامی از زمان شکلگیری می باشد، به طور دقیقتر این موضوع نه تنها از بعد انتزاعی دارای اهمیت است، بلکه به عنوان یک مانیفست برای نظام جمهوری اسلامی عمل کرده و میزان انحراف یا پایبندی نخبگان در قدرت را نسبت به اندیشه سیاسی بنیانگذار انقلاب اسلامی، در رابطه با این دو اصل نشان می دهد. بنابراین مشخص ساختن این نسبت می تواند سیاستگذاری در سطح خرد و کلان را باتوجه به اهداف انقلاب اسلامی هموار سازد. این موضوع یک پژوهش جدید در اندیشه امام می باشد زیرا تا به حال از منظر نسبت و اهمیت این دو مفهوم و همچنین جایگاه هرکدام نسبت به دیگری در اندیشه سیاسی امام خمینی(س) کاری جدی صورت نپذیرفته است.
    کلیدواژگان: اندیشه سیاسی، عدالت، آزادی، اندیشه سیاسی امام خمینی (س)، اندیشه سیاسی اسلام، اندیشه سیاسی غرب
  • فریبرز ارغوانی پیرسلامی*، سیدجواد صالحی صفحه 31
    از آغاز دهه 1990 م. پیرو تحولات روابط بین الملل و نیز حوزه تئوریپردازی، شرایطی بهوجود آمده است که طی آن با گسترش نقد به مبانی هستیشناختی و معرفتشناختی جریان اصلی، مکاتب نظریهپردازی با اجتناب از جزمیت اثباتگرایانه و نیز ضد شناختی طیف تاملگرا توانستند هر چند اندک، مقولات ارزشی و هنجاری را در بطن نظریهپردازی جای دهند. نوشتار حاضر با محوریت موضوع عدالت بین المللی تلاش دارد تا ضمن واکاوی تفاسیر این مقوله در مکتب جامعه بین المللی چهارچوبی را فراهم آورد که بتوان از طریق آن به مقایسه اندیشه های امام خمینی (س) با اصول عدالتجویانه این مکتب مبادرت کرد. در این راستا، مهمترین محور توجه به این نکته است که در سپهر نظریهپردازی مکتب انگلیسی عدالت توامان با نظم تعریف می شود این در حالی است که در اندیشه امام عدالت مقولهای با اصالت است که تحقق آن نظم را ممکن میسازد.
    کلیدواژگان: امام خمینی (س)، عدالت بین المللی، مکتب جامعه بین المللی، مکتب انگلیسی، نظم
  • اصغر منتظر قائم*، کامبیز تقی زاده، مرضیه بیگی زاده صفحه 51
    عناصر گفتمان امام خمینی (ره) در واکنش به تبعات سیطره گفتمان مدرن بر ذهنیت فردی و جمعی، حول محور اسلام سیاسی فصل بندی می شوند و به نظر می رسد این گفتمان به دلیل انطباق با نظام صدقی جامعه ایران می تواند به هژمونی دست یابد و نظام معنایی خود را در ذهنیت جمعی اجتماعی تثبیت کند. بر این اساس سوژه ها وکارگزاران، جهان و پدیدارهایش را در بستر گفتمان امام معنادار می یابند، امری که از یکسو بی تردید در نحو معناداری پدیده ها برای آنها موثر می افتد و از سوی دیگر این گفتمان قرائت خاص خود را از پدیدار ها ارائه می دهد و مدلول های مختلف از جمله مدلول های روابط بین الملل از قبیل قدرت، صلح جنگ و استعمار... را با توجه به نظام معنایی خاص خود معنا دار میکند و قرائت خاص خود را از آنها ارائه می دهد. در این مقاله سعی بر آن است که با توجه به قرائت خاص امام خمینی از اسلام، عناصر تشکیل دهنده گفتمان سیاسی ایشان بررسی شود و در نتیجه گیری دلایل هژمونیک شدن گفتمان امام نسبت به سایر گفتمانها مشخص گردد.
    کلیدواژگان: امام خمینی، گفتمان سیاسی، اسلام سیاسی، نفی سلطه، ظلم ستیزی، وحدت امت اسلامی
  • یحیی فوزی*، فاطمه قربانی صفحه 75
    مصاحبه ها، گفتگوها و پیام های امام خمینی (س) که در 21 جلد در مجموعه ای با عنوان صحیفه امام منتشر شده است، بخش مهمی از محتوای این مجموعه را تشکیل می دهند. در واقع، عمده مطالب و مبانی فکری و سیاسی امام(ره) که در جریان پیروزی انقلاب اسلامی تاثیرگذار بود از طریق مصاحبه ها به طور کلی با رسانه های خارجی و خبرگزاری هایی بود که به گوش مردم حقیقت طلب ایران و سایر جهانیان می رسید. بخش عمده ای از تحولات خارجی و مسائل سیاسی داخلی نیز در قالب پیام از طرف امام (ره) راهنمای عمل در تعیین سیاست های کلی نظام بود. پژوهش پیش رو با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و کیفی به بررسی محورهای عمده و مورد تاکید حضرت امام در مصاحبه ها و پیام های ایشان می پردازد.
    کلیدواژگان: امام خمینی (ره)، صحیفه، مصاحبه و گفتگو، پیام ها، تحلیل محتوا
  • بازنمایی هویت دینی در رمان های پس از انقلاب اسلامی / مطالعه موردی: رمان داستان یک شهر اثر احمد محمود
    عباس کشاورز شکری*، شهلا خلیل اللهی، مرضیه بختیاری صفحه 103
    هدف مقاله حاضر بازنمایی هویت دینی در رمان سیاسی اجتماعی «داستان یک شهر» اثر احمد محموداست و مسئله اصلی این مقاله رابطه هنر (رمان) با واقعیت اجتماعی بیرونی به نام هویت دینی است البته با تاکید بر دو رویکرد: 1. نظریه تولید حقیقت؛ 2. نظریه بازنمایی نظریهپردازان کلاسیک. بر اساس عناصر داستانی مانند روایت، شخصیتسازی، صحنهپردازی و دیالوگ که به روش تحلیل گفتمان انجامگرفته است، هویت دینی در رمان «داستان یک شهر» در دو بعد اعتقادی و شعائری موردبررسی قرار میگیرد بعد اعتقادی آن بررسی شخصیت رمان در زندان و بعد شعائری در دوره تبعید به بندرلنگه است.
    نتیجه بهدستآمده حاکی از این است که نویسنده با خلق شخصیتها نوعی تجربه و درک دینی را بازگو میکند. این بازگویی، نقش قلمرو دین در عرصه عمومی زندگی مردم را نشان میدهد. روایت داستان روایتی خطی و پویاست. به این دلیل که نویسنده تنها در پی اعمال یک نقطهنظر، یک دیدگاه ثابت و یکصدا در متن نیست.
    کلیدواژگان: داستان یک شهر، احمد محمود، هویت دینی، تحلیل گفتمان
  • اسدالله لطفلی* صفحه 121
    در حال حاضر مبارزات آزادیخواهانه و آزادیبخش مردم مظلوم و مسلمان کشورهایی مانند فلسطین، بحرین، لیبی که مهرومومهای زیادی است در زیر سلطه غاصبان و مستکبرین قرار دارند، در سطح گستردهای شروعشده و همچنان نیز به نحوی ادامه دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران، نیز که از حامیان و پشتیبانان چنین نهضتهای آزادیبخش و ضد استعماری در سطح جهان میباشد، این حرکتها را تحت چتر حمایتی رهبری و دولت جمهوری اسلامی ایران قرار داده، تا با نیروی معنوی و مادی مضاعف، علیه عوامل کفر و ستم و استکبار پیکار کنند.
    آنچه امروزه درباره این حمایتها مطرح است، این است که چنین جنبشهایی که در حال حاضر در سطح جهان صورت گرفته و جمهوری اسلامی ایران نیز از آنها حمایت میکند، فقط جنبه سیاسی داشته و درواقع آنها مدافعان ایران بوده و ایران خاکریز نبرد با آمریکا و اسرائیل را به خارج از مرزهای جغرافیایی خود انتقال داده است. اما نوشتار حاضر درصدد است تا با بررسی و تبیین ریشه های دینی این حمایتها، اثبات کند که این مواضع و رویکرد حکومت اسلامی، غیر از منافع سیاسی که برای دولت اسلامی در بردارد، کاملا برگرفته از ارزشهای دینی و مبانی قرآنی ما بوده و علاوه بر جنبه سیاسی بهعنوان یک وظیفه شرعی و دینی هر مسلمانی مطرح میباشد.
    کلیدواژگان: جنبش های آزادیخواه، قرآن کریم، تالیف قلوب، ظلم ستیزی، تولی و تبری
  • دکترمنصور میراحمدی*، ولی محمد احمدوند صفحه 145
    موضوع مقاله حاضر هویت جنبش انصارالله یمن است. با بهکارگیری رویکرد دیالکتیک متن و زمینه در مورد جنبش انصارالله، چگونگی شکلگیری این جنبش تبیین گردیده و پویشها و تغییرات تاریخی و فعلی که منجر به گسستها و مفصلبندی های جدید هویتی آن شده است، بررسی میشود. این مقاله بر آن است که جنبش انصارالله جنبش دینی- رادیکالی محسوب نمیشود؛ بلکه ضمن عدم جانبداری از تحولات رادیکال، واجد راهبردها و برنامه های کلان نگر ملی است. در این مقاله با توجه به ژئوپلیتیک منطقهای یمن، چالش هویتی موجود در این کشور بررسیشده و درباره، تلاش جنبش مذکور برای بازاندیشی در ساختار هویت یمن و درنتیجه خیزش و اقدام عملی آنان در این راستا، توضیح داده میشود.
    کلیدواژگان: یمن، جنبش انصارالله، هویت دینی، هویت ملی، زیدیه
|
  • Page 7
    In this study "justice and freedom in the political thought of Imam Khomeini" tries to examine two important concepts of political thought _ justice and freedom_ in the political thought of Imam Khomeini as in the end not only with a clear awareness of what these two key concepts (justice and freedom) in his political thought we won, but also importance, position and relation of these two concepts to each other in the political thought of Imam Khomeini become clear for us. Freedom is as one of the main themes and concepts of every political thought that can direct that thought. Justice as an inalienable principle in the political thought of Imam Khomeini will form the foundation of many other concepts. Topic of research theoretically has historical importance because of the long history of political thought has always been existed dialogue and fundamental differences over several key concepts. That is the importance of freedom and justice relation, theoretically combined and reconciliation justice and freedom according to the roots and foundations of the formation, it is very difficult. From a scientific standpoint cannot deny the importance of topic because clarifying relation of freedom and justice for the political thought of Imam Khomeini reflects the policy of the Islamic Revolution since the formation; It is exactly not important theoretically but also act as a manifesto for the Islamic Republic and show the deviation or adherence of elite in power towards the political thought of the founder of the Islamic Revolution in relation to the two principles. It can, therefore, facilitate policy making according to goals of the Islamic Revolution in micro and macro levels. This issue is a new research about political thought of Imam Khomeini because until now it has not been conducted serious work in terms of relation and importance of these two concepts, as well as position of each to other in the political thought of Imam Khomeini.
    Keywords: Political Thought, justice, freedom, political thought of Imam Khomeini, Islamic political thought, political thought of the West
  • Page 31
    Following international relations transformations and progress in theoretical studies from 1990 s, critics has promoted against ontological and epistemological dimensions of mainstream. Hence, reflexive theories could theorizing norms and ethical categories in their explanation. This article with emphasis on international justice seek to evaluate the conception in international society school and then to compare with Imam Khomeini though. The article argues although international society school concentrate on justice and order beside each other, in Imam though justice have had priority to order and if Justice is to prove to be true the order will be obtained.
    Keywords: Imam Khomeini, International Justice, International society school, order, IR theory
  • Page 51
    The discourse of Imam Khomeini In response to the consequences of the domination of modern discourse on individual and collective mentality, political Islam around the packing season and it seems this debate to adapt to the society truth can achieve hegemony and their sense of social collective mentality stabilize. The subjects and agents of the world are meaningless in the context of the discourse of Imam Khomeini.The dialogue has its own reading of offers and signified the emergence of such a reference in international relations such as power, peace, war and colonialism.... according to their own sense of meaning stems and read their own offers. In This article attempts, to According to the Imam Khomeini's interpretation of Islam, Checked elements of political discourse of Imam Khomeini and the end Clear The reasons of the hegemonic discourse of Imam Khomeini to other discourses.
    Keywords: Imam Khomeini, political discourse, Rejection of domination, Fighting against oppression, The unity of the Muslim Ummah
  • Page 75
    Interviews and massages are the most important parts of Imam Khomeini’s sahifeh which is collected in 21 volumes. As the matter of fact, interviews and massages of Imam Khomeini disseminated by media or news agency has a major role in informing Iranian and others during the process of Islamic revolution. Internal political transitions and international issues of revolution are also guided by imam’s massages. This text is going to use the qualitative and quantitative research method to survey Imam Khomeini’s massages and interviews.
    Keywords: Imam Khomeini, Sahifeh, Interviews, Massages, Content analysis
  • Page 103
    The aim of this article is the representation of the religious identity in a novel titled " A history of a city" that is written by Ahmad Mahmood. The main problem of this article is the relation between art (novel) and the objective reality that is religious identity, with the emphasis on two approaches: 1) Truth Production Theory 2) Representation Theory. This novel is examined on the basis of elements such as: narration, personality, scene study, and dialogue and Discourse Analysis is used as a method. Religious identity is used in two dimension: 1) Faithfulness dimension 2) Rituals dimension. Faithfulness dimension is examined in studying personality in prison and rituals dimension is examined in Lengheh Port. The result is that the author restate personalities by a kind of experience and religious comprehension. This restatement shows the role of religion sphere in public sphere of people life. The narration of the story is a linear and active one. The reason is that the author does not want to to impose only a point of view, a vision, and a unique sound into the text.
  • Page 121
    The freedom wishing protesting and fighting of Palestine people and the other suppressed nations like Bahrain have been starting for several years and continuing till now. Iran government that supports such anti colonizing movements has been acted in front of these movements with the leadership s view and protection. The raised point is that such movements in the world that Iran is one of their supporters, have the political aspects. In fact these nations are supporters of Iran and Iran has delivered the the field of fighting with America and Israel to out of its border. This essay is going to consider the religious roots of this supporting till prove its religious and quranic basis and is considered as a religious duty for every Muslim.
    Keywords: The freedom wishing movements, protesting against oppression, obedience
  • Page 145
    This article is going to discuses about Ansarullah movement Identity. Using dialectic approach the formation process of this movement is explained. Therefore historical changes، dynamics، social and geopolitical motives and relagional dimension of this movement have been studied. Regarding to this article point of view Ansarullah is not considered a radical religion movement. In stead it is an nationalistic movement which have main national strategic policies for the future of Yemen. considering this history and event this article is going to restudy its new identity articulation
    Keywords: Ansarullah, National identity, Zaidy, Yemen