فصلنامه نفس
سال چهارم شماره 4 (زمستان 1396)

بیماری انسدادی مزمن ریه یکی از مهم‌ترین بیماری‌های پیشرونده ریوی است. مهم‌ترین روش به حداقل رساندن پیشرفت بیماری، بازتوانی ریه عنوان‌شده است. بازتوانی ریه موجب بهبود الگوی تنفسی می‌شود. در این مطالعه بدین منظور تاثیر دو نوع تمرین پیلاتس و دیافراگمی بر برخی از فاکتورهای ریوی و کیفیت زندگی در این بیماران بررسی گردید.

در این پژوهش نیمه تجربی 24 بیمار مرد با میانگین سنی (5/4±56) مبتلا به  COPDبا درجه متوسط به صورت در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در سه گروه 8 نفره(تمرین دیافراگمی، تمرین پیلاتس و گروه کنترل) تقسیم بندی شدند. از پرسشنامه اطلاعات فردی برای کنترل معیارهای ورود استفاده شد. به وسیله پالس اکسیمتر میزان اشباع اکسیژن شریانی اندازه گیری و پرسشنامه SF-12، جهت ارزیابی کیفیت زندگی تکمیل گردید و همچنین آزمون 6 دقیقه قدم زدن جهت ارزیابی ظرفیت تمرینی از همه آزمودنی ها گرفته شد. تمرینات تنفسی به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته روی دو گروه تمرینی اعمال گردید. گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام نداد. پس از پایان تمرینات برای تجزیه و تحلیل آماری داده های بدست آمده از آزمون تحلیل کوواریانس به وسیله نرم افزار  SPSS21 استفاده شد.

یافته ها بیانگر آن بود که هر دو نوع تمرین بر فاکتورهای ریوی تاثیر داشتند و موجب بهبود الگوی تنفسی بیماران شدند (05/0p˂). در گروه کنترل در هیچ یک از متغیرها بهبودی مشاهده نشد (05/0p˃).

نتایج مطالعه ما نشان داد تمرینات پیلاتس و دیافراگمی نقش مهمی در بهبود الگوی تنفسی، ظرفیت تمرینی و کیفیت زندگی بیماران دارد و باید در برنامه بازتوانی ریوی این بیماران گنجانده شود.

آسم سالیانه به طور تقریبی موجب حدود 250 هزار مرگ زودرس می شود. با وجود این که بیماری‌زایی دقیق آسم به طور کامل شناخته نشده، عوامل متعدد محیطی برای ایجاد این بیماری بیان شده است. این عوامل با زمینه ژنتیک و اپی‌نتیک هر شخص تعامل می‌کنند و موجب پیشرفت آسم و یا ایجاد حمله می‌شوند. در میان ژن‌های متعدد شناخته‌شده برای آسم، به نظر می‌رسد اعضای مسیر فرستنده پیام و فعال‌کننده رونویسی (STAT) نقش مهمی در این رابطه دارند. STAT3 یک پروتئین اصلی دخیل در رشد سلولی و مرگ برنامه‌ریز‌ی‌شده سلولی است. به علاوه، می‌تواند به عنوان یک عامل رونویسی عمل کند و ممکن است یک فعال‌کننده انتقال پیام به وسیله گیرنده‌های گلوکوکورتیکوئیدی باشد. همانند STAT3، STAT5 با گیرنده‌های گلوکوکورتیکوئیدی مرتبط است و به عنوان یک فعال‌کننده رونویسی در سیستم ایمنی عمل می‌کند. شواهدی وجود دارد که درگیری STAT3 و STAT5 در پیشرفت بیماری آسم را تایید می‌کند. مطالعه ما با هدف بررسی بیان ژن‌های STAT3 و STAT5 در بیماران آسم و آسم مقاوم شدید انجام شد. این مطالعه بر روی 13 بیمار مبتلا به آسم مقاوم شدید، 14 بیمار آسم غیرشدید و 30 داوطلب سالم انجام شد. بعد از جمع‌آوری اطلاعات بالینی و جمعیت‌شناسی، نمونه‌های 5 میلی‌لیتری از خون وریدی محیطی از هر بیمار گرفته شد. هیچ گونه اختلاف معناداری بین گروه های بیماری از نظر بیان ژن STAT3 وجود نداشت. در ضمن، آنالیز تغییرات fold (2−ΔΔCt) نشان داد که نسبت بیان گروه های آسم و آسم مقاوم شدید در مقابل گروه شاهد، زمانی که گروه شاهد به 1 تنظیم شود، به ترتیب 1.096 و 1.013 است. هنگام بررسی سطوح رونوشت STAT5a، تفاوت معنادار بین گروه های بیماری یافت شد (P-value= 0.03). هیچ شواهدی مبنی بر دخالت STAT3 در آسم و آسم مقاوم شدید پیدا نکردیم. در ضمن، تنظیم پایین STAT5a در آسم، و به خصوص آسم مقاوم شدید، یک یافته قابل توجه است که ارزش توجهات بیشتر در مطالعات آینده را دارد.

تمامی موسسات خدماتی به اقدامات و استراتژی های مرتبط با رضایت و وفاداری مراجعه کنندگان، جهت رشد و توسعه نیاز دارند. بررسی قابلیت های بیمارستان کسری در جهت ایجاد انگیزه مراجعه مجدد بیماران و توصیه آنها به دوستان و آشنایان، در تحقیق حاضر مدنظر بوده است.

پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی  می باشد. جامعه آماری تحقیق، بیماران مراجعه کننده به بیمارستان کسری می باشند که تعداد341 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد و روایی و اعتبار آن مورد تایید قرار گرفته است. آزمون فرضیه های تحقیق با روش تحلیل مسیر انجام شده است.

قابلیت هنجار سازی با ضریب مسیر 98/0 و مقدار ضریب معناداری t محاسبه شده برابر با 31/7، بر کیفیت خدمات، اطلاع رسانی با ضریب مسیر 94/0 و مقدار t محاسبه شده 24/11 بر تصویر ذهنی، تصویر ذهنی با ضریب مسیر 86/0 و مقدار t محاسبه شده 06/7 بر تمایل به مراجعه مجدد، تاثیرگذار می باشند. اما کیفیت خدمات با ضریب مسیر 07/0- و مقدار t محاسبه شده 65/0 بر تمایل به مراجعه مجدد بیماران تاثیرگذار نبوده است.

نتایج تحقیق نشاندهنده این است که اطلاع رسانی و قابلیت های هنجارسازی بیمارستان کسری بر افزایش تمایل بیماران به مراجعه مجدد، تاثیر گذار می باشد.

بخش بهداشت و درمان از بخش‌های اقتصادی بزرگ دنیا محسوب می‌شود و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشورها صرف آن می‌شود. بیمارستان‌ها میزان قابل توجهی از منابع طبیعی انرژی و مواد شیمیایی را مورد استفاده قرار داده و با تولید پسماندهای خطرناک و آلودگی آب و هوا تاثیرات بدی بر محیط زیست و انسان می‌گذارند. واژه بیمارستان‌های سبز، سالم و پاک به معنی مراکزی است که با اتخاذ رویکردهای زیست محیطی باعث حفظ و پایداری محیط می‌شود. لذا هدف از این مطالعه معرفی این رویکرد جدید در طراحی مراکز درمانی، شناخت سازمان‌های ملی و بین‌المللی مرتبط با بیمارستان‌های سبز و آگاهی از الگوهای موجود در دنیا از طریق مرور نظام‌مند می‌باشد.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و مرور جامع و جستجو در پایگاه‌های اطلاعات الکترونیکی معتبر داخلی و خارجی همچون بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی، بانک اطلاعات نشریات بین‌المللی و داخلی به ‌منظور شناسایی طراحی مراکز درمانی سبز، سازمان‌های بین‌المللی مرتبط و الگوهای موجود طراحی شده است.
یافته‌ها نشان داد هفت مدل جهت مدیریت سبز در مراکز درمانی وجود دارد که هر کدام ابعاد اختصاصی خود را دارند. الگوهای موجود شاملBEPHS (11 بعد)، GGHC (7 بعد)، USGBC LEED(8 بعد)، ISO 14000 (10 بعد)، SHT (10 بعد)، PAHO (11 بعد)، GGHH (10 بعد) بودند. همپوشانی در ابعاد کارایی انرژی، کارایی آب و مدیریت زباله در همه الگوها مشاهده شد و همچنین یافته‌ها نشان داد استقرار مدیریت سبز در مراکز درمانی منجر به منافع ایمنی، منافع اقتصادی، منافع زیست محیطی و منافع بهداشتی و اجتماعی برای بیماران و کارکنان می‌شود.
تفاوت در ابعاد الگوهای مدیریت سبز در بیمارستان‌ها می‌تواند ناشی از موقعیت مکانی سازمان‌های ارایه دهنده الگوها و تفاوت در نیازهای سازمان‌های مذکور باشد. توجه به راهبردهای توسعه پایدار در مراکز درمانی تاثیرات مثبت فراوانی بر عملکرد درمانی، کیفیت فضای بیمارستان‌ها و رضایت‌مندی بیماران و پرسنل دارد. با در نظر گرفتن این مزایا و لزوم توجه به تاثیرات مخربی که بیمارستان‌های غیرپایدار بر محیط اطراف خود می‌گذارند، مساله پایداری در بیمارستان‌ها باید بعنوان شاخص حیاتی در مرحله طراحی، اجرا و بهره‌وری لحاظ گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مصرف کوتاه مدت مکمل ویتامین D بر شاخص های عملکرد ریوی FVC و FEV1 در زنان دارای آسم خفیف متعاقب اجرای تمرین هوازی وامانده ساز می باشد. این پژوهش نیمه تجربی بوده و جامعه آماری در این تحقیق شامل تمام زنان آسمی شهرستان اهواز می باشند.

در فرایند فراخوان بیماران، تعداد 35 نفر از مطب پزشک متخصص فراخوان شدند که در نهایت 12 نفر آنها در پژوهش شرکت کردند. هر 12 نفر نیز  پیش آزمون خود محسوب می شدند. برای اطمینان از سطح آمادگی و سطح VO2max از آزمون راکپورت و برای اجرای تمرین هوازی تا حد واماندگی از آزمون هوازی بالک مخصوص بیماران قلبی تنفسی استفاده گردید. برای ارزیابی شاخص های ریوی، دستگاه اسپیرومتر مدل (IF8) Ganshorn به کار گرفته شد.

نتایج مطالعه اخیر نشان داد که مقدار FVC  وFEV1  همراه مصرف مکمل ویتامینD  متعاقب اجرای تمرین هوازی تا حد واماندگی تفاوت معنی داری را نشان می دهد (05/0P≤). همچنین نتایج پژوهش نشان داد که شش هفته مکمل یاری ویتامین D به دنبال یک جلسه فعالیت هوازی وامانده ساز قادر بوده بر سطوح شاخص های تنفسی FEV1 و  FVC درمقایسه با گروه بی تمرین تفاوت معناداری داشته باشد (05/0P≤).

امروزه گرد و غبار به یکی از مشکلات جدی مردم تبدیل شده است و به‌خصوص در شهرهای غرب و جنوب غربی ایران آثار خود را بیشتر نشان می‌دهد. در کنار این مورد، امروزه عارضه مقاومت راه‌های هوایی و برونکواسپاسم ناشی از ورزش در میان جوانان و نوجوانان بسیار رواج دارد. از آنجایی که این عارضه تحت تاثیر عواملی از جمله ورزش، دما، رطوبت هوا، آلودگی و غیره است، به‌نظر می‌رسد که ترکیب این عوامل میزان وقوع این عوارض را تغییر می‌دهد. حال در این شرایط، باید ورزش و فعالیت را بیشتر کرد یا از ترس گرد و غبار موجود در هوا آن را کنار گذاشت؟
تحقیق حاضر، نیمه تجربی و کاربردی می‌باشد. از بین داوطلبین واجد شرایط 30 مرد دارای اضافه وزن به‌صورت هدفمند و در دسترس انتخاب شدند و در دو روز جداگانه در هوای پاک و هوای پر گرد و غبار، یک جلسه فعالیت بدنی هوازی پیشرونده روی تردمیل را تا حد خستگی انجام دادند. جهت تعیین شاخص‌های مقاومت راه‌های هوایی قبل و بعد از یک جلسه فعالیت پیشرونده در هر دو روز هوای پاک و هوای پر گرد و غبار (با دما و رطوبت یکسان) از آنها تست اسپیرومتری گرفته شد. جهت تعیین نرمال بودن توزیع داده‌ها، از آزمون کلموگروف-اسمیرونوف و برای مقایسه‌ی میانگین هر متغیر در دو شرایط از آزمون t زوجی استفاده و سطح معنی‌داری نیز 05/0 p≤ در نظر گرفته شد.
مقادیر (Forced Expiratory Volume in First Second) FEV1 پس از انجام فعالیت بدنی در هوای پر گرد و غبار نسبت به هوای پاک کاهش معناداری را نشان داد (004/0=p). مقادیرPEF (peak expiratory flow) نیز به طور معناداری کاهش یافت (012/0=P). اگرچه سطوح FVC (forced volume vital capacity) (277/0=P) و نسبت FEV1/FVC (589/0=P) پس از فعالیت در هوای پر گرد و غبار کاهش یافتند، اما این کاهش از لحاظ آماری معنادار نبود.
به‌نظر می‌رسد یک جلسه فعالیت بدنی هوازی فزاینده پس از قرار گرفتن در معرض هوای پر گرد وغبار با افزایش مقاومت راه‌های هوایی و کاهش ظرفیت عملکرد ریوی همراه است.