فهرست مطالب

فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی
پیاپی 22 (تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/05/02
  • تعداد عناوین: 10
|
  • رحمت الله قلی پور ، سید رضا سید جوادین ، محمدولی روزبهان صفحات 1-35
    زمینه و هدف
    یکی از سیاست¬های راهبردی فصل هشتم سند اسلامی شدن دانشگاه¬ها در حوزه نظام مدیریتی، تربیت و انتخاب مدیرانی با تاکید بر شایسته¬سالاری است. در راستای این سیاست، پژوهشی با هدف «طراحی الگوی جامع شایستگی مدیران دانشگاهی جهت تحقق اهداف کلان دانشگاه اسلامی» انجام شده که نتیجه آن مقاله حاضر می باشد. روش شناسی: با توجه به هدف پژوهش، از روش تحقیق ترکیبی یا آمیخته و از دو تکنیک روش دلفی¬فازی و نظریه مفهوم¬سازی بنیادی چندگانه بهره گرفته شده است. جهت گردآوری اطلاعات، پس از شناسایی 108 شایستگی¬ از طریق مطالعات کتابخانه¬ای؛ در مرحله نخست، از 30 خبره دانشگاهی مصاحبه¬ای با 4 سوال به-عمل آمد و پس از غربال¬گری و یکپارچه¬سازی شایستگی¬های شناسایی¬شده توسط خبرگان؛ در مرحله دوم، پرسشنامه¬ای تخصصی با 82 سوال برای تعیین شایستگی¬های مطلوب میان 60 نفر از خبرگان دانشگاهی، توزیع گردید. یافته ها و
    نتیجه گیری
    پس از گردآوری پرسشنامه¬ها، به¬کمک تکنیک دلفی¬فازی، 61 شایستگی با اعداد قطعی بالاتر از 8/0، به¬عنوان شایستگی¬های مطلوب تعیین شد؛ در گام بعد، شایستگی¬های مطلوب به¬روش نظریه مفهوم¬سازی داده¬بنیاد چندگانه در 6 دسته اصلی از جمله شایستگی¬های: 1) ارزشی و اعتقادی، 2) فردی و شخصیتی، 3) علمی و فناورانه، 4) مدیریتی و اجرایی، 5) ارتباطی و میان¬فردی و 6) تحلیلی، ذهنی و فکری؛ کدگذاری، دسته¬بندی و در نهایت الگوی شایستگی براساس آن طراحی گردید.
    کلیدواژگان: الگوی شایستگی، مدیران دانشگاهی، دانشگاه اسلامی، سند دانشگاه اسلامی
  • رحمان غفاری صفحات 35-60
    زمینه وهدف
    پژوهش حاضر به دنبال افزایش فعالیت های داوطلبانه نظیر رفتارشهروندسازمانی نیروهای ستادی فرماندهی نیروی انتظامی استان مازندران از طریق ارتقاء تفکر راهبردی مدیران و ایجاد محیط معنوی برای کار است. روش شناسی: جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان ستاد فرماندهی نیروی انتظامی استان مازندران به تعداد حدودا 700 نفر می باشد. نمونه آماری 250 نفر است که به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار پژوهش سه پرسشنامه استاندارد معنویت، میلیمن و همکاران (2003) ، تفکرراهبردی گریتس (2002) و رفتارشهروندسازمانی اورگان و کانوسکی (2003) می باشد. برای سنجش روایی از تحلیل عاملی تاییدی و جهت سنجش پایایی از روش پایایی ترکیبی (آلفای کرونباخ و AVE) استفاده شده است. جهت آزمون فرضیات از نرم افزارهای S. P. S. S. 22 (برای سنجش وضعیت این متغیرها) و Smart. Pls (برای تایید مدل نهایی پژوهش) استفاده شده است.
    یافته ها
    مقدار میانگین نشان از وضعیت تقریبا مناسب این متغیرها در ستاد فرماندهی دارد و ضریب مسیر بین تفکرراهبردی و رفتارشهروندی سازمانی 35/0، ضریب مسیر بین تفکر راهبردی مدیران و معنویت 56/0 و میزان ضریب مسیر بین معنویت محیط کار و رفتارشهروندی سازمانی 35/0 است که نشان از تاثیر متغیرهای مستقل بر وابسته دارند.
    نتایج
    نتایج حاکی از آن است که برای نهاینه سازی رفتارشهروندسازمانی در ستاد فرماندهی مازندران، بهتر است به معنویت در محیط کار و افزایش سطح تفکرراهبردی اهتمام داشت.
    کلیدواژگان: تفکر راهبردی، معنویت در محیط کار، رفتارشهروندی‎سازمانی
  • زهره افراخته ، غلامرضا شاه محمدی صفحات 61-90
    زمینه و هدف: امروزه دولت ها در تلاش اند با تکیه بر فناوری های جدید اطلاعاتی روش خدمت رسانی را به گونه ای تغییر دهند که رسالت پاسخگویی به مردم را در کمترین زمان و هزینه و بهترین کیفیت به انجام رسانند. طراحی و استقرار شهر الکترونیکی باهدف تغییر الگوی خدمت رسانی سنتی ازجمله رویکردهای نوین توسعه و کاربری فناوری اطلاعات است که انتظار می رود نقش قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی ایجاد نماید. در این پژوهش هدف، شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر آمادگی الکترونیکی شهرداری بیرجند در راستای استقرار شهر الکترونیک می باشد. روش شناسی. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی است. در این راستا عوامل موثر بر آمادگی الکترونیکی با مرور ادبیات شناسایی و از طریق غربالگری انتخاب و با استفاده از روش دیمتل فازی میزان تاثیر عوامل بر یکدیگر مشخص و در نهایت از ترکیبANP بر اساس DEMATEL (DANP) وزن هر یک از عوامل محاسبه و رتبه بندی گردیدند. یافته ها. تجزیه وتحلیل داده ها به روش دیمتل فازی نشان داد که بعد «سیاسی، حقوقی» تاثیرگذارترین معیار و بعد «زیرساختاری، فنی» تاثیرپذیرترین معیار می باشد و زیر معیار «سازمان دهی مناسب بین ادارات و سازمان های مختلف در شهر» اولویت اول و پس ازآن «نرخ تعاملات شبکه ای بین شهرداری بیرجند و سایر سازمان ها» رتبه دوم را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری. این نتایج می¬تواند به تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران در برنامه ریزی برای ایجاد آمادگی الکترونیکی شهرداری برای استقرار شهر الکترونیک کمک کند.
    کلیدواژگان: شهر الکترونیک، آمادگی الکترونیک، شهرداری بیرجند، دیمتل فازی، تحلیل شبکه ای
  • محمدحسن باقری ، محمد فرهادی ، حمید پناهی صفحات 91-116
    زمینه و هدف
    هدف از پژوهش حاضر شناسایی مفاهیم و مقوله های تامین نیروی انسانی در بسیج در گفتمان حضرت امام خمینی (ره) است تا بر مبنای مقوله های استخراج شده، مدل رویکردی مربوطه استخراج و قضایای نظری تبیین شود. روش شناسی: این پژوهش به روش تحلیل محتوا و بر اساس نظریه داده بنیاد گفتمان حضرت امام خمینی (ره) در خصوص شاخص های جذب نیرو در بسیج مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. در ادامه مفاهیم و مقوله ها استخراج شده و نسبت به تبیین و ارائه الگوی رویکردی بر مبنای اهداف، دکترین و سیاست ها اقدام شد.
    یافته ها
    در ابتدا با انجام کدگذاری باز متون مکتوب فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) در مورد بسیج 46 کد در حوزه مولفه های موثر در فرایند جذب و به کارگیری بسیجیان در ساختار نیروهای مسلح شناسایی و زیرمجموعه 18 مقوله طبقه بندی شدند. در ادامه مدل رویکردی بر اساس کدها و مقوله های مربوطه استخراج و قضایای نظری شش گانه بر مبنای ملاحظات تامین در بسیج ارائه شد.
    نتیجه گیری
    یکی از غنی ترین منابع برای استخراج مفاهیم، مقوله ها و مضامین ارائه الگوی راهبردی برای تامین نیروی انسانی در نهاد بسیج، گفتمان حضرت امام خمینی (ره) که منابع مربوطه به صورت مکتوب موجود است از اهم نتایج پژوهش، فراهم سازی جذب نیرو در سازمان بسیج برای تحقق ارتش 20 میلیونی و لزوم جذب نیروهای بسیجی از تمام اقشار جامعه بوده است.
    کلیدواژگان: حضرت امام خمینی(ره)، الگوی راهبردی، اهداف، دکترین، سیاست ها، بسیج، تامین نیروی انسانی
  • رضا جوادیان ، احمد مصطفایی ، محمدرضا ضابط صفحات 117-142
    زمینه و هدف
    کنترل داخلی، بخش جداییناپذیر در اداره امور سازمان است که باعث فراهم شدن اطمینان منطقی در دست یابی سازمان به هدفهایش می شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر کنترلهای داخلی بر گزارشگری مالی در ذی حسابی ناجا است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و از طریق پیما ش انجام شده است. برای جمع آوری داده ها، از توزیع پرسش نامه در بین 90 نفر نمونه آماری که با استفاده از فرمول عمومی کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده از تعداد 116 نفر جامعه آماری که شامل کلیه عاملان ذی حساب در یگان های ناجا هستند انتخاب شده اند، استفاده شده است. از آزمون t تک نمونهای برای بررسی صحت و سقم فرضیه ها و از آزمون رتبهای فریدمن نیز برای رتبه بندی عوامل موثر بهره برداری شده است.
    یافته ها
    پس از توزیع پرسش نامه در بین نمونه آماری، میزان تاثیر کنترل داخلی بر گزارشگری مالی در ذی حسابی ناجا و میزان اهمیت هر یک از اجزای کنترل داخلی و هم چنین میزان اهمیت بیشترین شاخص در هر یک از اجزاء کنترل داخلی احصاء شد.
    نتیجه گیری
    نتایج به دست آمده نشان میدهد که هر یک از اجزای کنترل داخلی (محیط کنترلی، فعالیت های کنترلی، فعالیت های نظارتی، اطلاعات و ارتباطات و ارزیابی ریسک) تاثیر به سزایی را در گزارشگری مالی در ناجا دارد. «محیط کنترلی» بیشترین و «ارزیابی ریسک» کمترین تاثیر را بر گزارشگری مالی در ذی حسابی ناجا دارد، هم چنین عامل «رعایت صلاحیت مورد نیاز برای انجام مشاغل» در محیط کنترلی، عامل «برگزاری جلسات هیئت رئیسه ناجا به صورت مستمر جهت تعیین سیاست ها و اهداف» در فعالیت های کنترلی و. . در ارزیابی ریسک بیشترین تاثیر و تمامی شاخصهای فعالیتهای نظارتی تاثیر یکسانی را بر گزارشگری مالی در ذی حسابی ناجا دارد.
    کلیدواژگان: کنترل داخلی، محیط کنترلی، فعالیت های کنترلی، فعالیت های نظارتی، اطلاعات و ارتباطات، ارزیابی ریسک
  • محمد جواد حسین زاده سلجوقی صفحات 143-164
    زمینه و هدف
    با توجه به اهمیت بسیار زیاد ساخت شاخص های بومی، هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی شاخص و ابعاد بومی برای مفهوم رفتار شهروندی سازمانی است. روش شناسی: برای کشف ابعاد و شاخص ها، از روش تحلیل محتوا و برای اعتباریابی آن از شیوه تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره گرفته و در نهایت مورد سنجش واقع شده است. پس از روایی محتوا به کمک تحلیل عاملی اکتشافی، مدل طراحی شد. ابتدا امکان انجام تحلیل عاملی روی نمونه پژوهش با استفاده از آزمون کرویت بارتلت و شاخص کفایت نمونه برداری در نرم افزار آماری علوم اجتماعی بررسی شد. برای تبیین رفتار شهروندی بر اساس مولفه های بومی و جدول مورگان نمونه گیری برای جامعه های در دسترس با تعداد افراد 175 نفر شاغلان دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) انجام شد. در مرحله بعد برای اندازه گیری رفتار شهروندی بر اساس تحلیل دو مرحله قبل 1200 پرسش نامه برای سنجش در ده موسسه علمی کاربردی توزیع شد، برای بررسی همگرایی پرسش نامه، هم بستگی پرسش نامه پژوهش با پرسش نامه استاندارد ارگان (1998) و پاداساکف و همکاران (1990) مورد آزمون قرار گرفت که نتیجه آزمون هم بستگی 114/0 بود که نشان دهنده تفاوت در ابعاد رفتار شهروندی سازمانی است. یافته ها و
    نتایج
    ابعاد اکتشافی رفتار شهروندی سازمانی بر اساس خطبه همام نهج البلاغه در پژوهش، شامل نوع دوستی و ایثار، وجدان، رعایت آداب اجتماعی، توسعه شخصی و مسئولیت پذیری است که متفاوت با ابعاد این رفتار در پژوهش های ارگان و پاداساکف و همکاران بود که علت آن بومی سازی ابعاد رفتار شهروندی سازمانی است. هم چنین میانگین رفتار شهروندی در سازمان های مورد مطالعه بیش از متوسط است.
    کلیدواژگان: رفتار شهروندی سازمانی، تحلیل محتوا، تحلیل عاملی، ابعاد بومی
  • منوچهر بارانی ، عباس خورشیدی ، اصغر مشبکی اصفهانی ، علی حاجیها صفحات 165-194
    زمینه و هدف
    هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی مدیریت استعداد به منظور کسب مزیت رقابتی بود. در راستای دست یابی به این هدف، 5 سوال به منظور شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخصهای الگو و تعیین اولویت و ارزیابی آن الگوی مذکور، پیش بینی شد. روش شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها آمیخته اکتشافی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه پیمایشی مقطعی و بر مبنای نظریه داده بنیاد انجام شده است. نمونه بخش کیفی، 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و نفتی و در بخش کمی جامعه آماری پژوهش شامل3000 نفر از مدیران حوزه نفت بود که 342 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات بخش کیفی مصاحبه و بخش کمی پرسش نامه بود. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و بخش کمی از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد.
    یافته ها
    در مرحله کیفی 83 شاخص، 13 مولفه و 5 بعد شناسایی شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی، الگوی طراحی شده با 83 شاخص در قالب پنج بعد شامل جذب استعداد (با 3 مولفه) ، آموزش و بهسازی استعداد (با 2 مولفه) ، نگهداشت استعداد (با 2 مولفه) ، ارزشیابی استعداد (با 3 مولفه) و تعالی استعداد (با 3 مولفه) مورد تایید قرار گرفت.
    نتیجه گیری
    الگوی به دست آمده دارای دو بخش عام و خاص است که در بخش عام با سایر مدل ها هم خوانی دارد. اما بخش خاص الگو به دلیل بافت و فرهنگ، مختصات و ویژگی های خاص انسانی و سازمانی جامعه هدف متفاوت از سایر الگوهاست. به این معنی که رهبری صحیح استعدادها، جانشین پروری و در نهایت ایجاد تعهد سازمانی در آنها، قطعا به حفظ و نگهداری سرمایه انسانی شرکت جامع عمل پوشانده می شود.
    کلیدواژگان: الگوی مدیریت استعداد، جذب استعداد، آموزش و بهسازی استعداد، نگهداشت استعداد، ارزشیابی استعداد، تعالی استعداد
  • مهران قاسمیان ، تقی ترابی ، رویا دارابی صفحات 195-216
    زمینه و هدف
    نرخ موثر منابع مالیاتی از سنجه های اثربخشی نظام مالیاتی است و هدف این پژوهش، بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی، چرخه عمر و نقدشوندگی بر نرخ موثر مالیاتی شرکت ها است. روش شناسی: این پژوهش، کاربردی، توصیفی از نوع هم بستگی است. در این پژوهش، نرخ موثر منابع مالیاتی متغیر وابسته است که توسط سنجه های مختلف حاکمیت شرکتی به عنوان متغیرهای مستقل پیش بینی می شود. این سنجه ها عبارتند از درصد اعضای غیر موظف هیئت مدیره، درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی، وجود یا عدم وجود حسابرسان داخلی در شرکت و درصد مالکیت مدیریتی. هم چنین نقش متغیرهای چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شرکت های بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 94- 1390 است؛ از این شرکت ها 100 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند که با استفاده از مدل رگرسیونی مقطعی –زمانی (داده های تابلویی) با اثرات ثابت و با استفاده از نرم افزار E-views آزمون شده اند.
    یافته ها
    یافته ها، رابطه مثبت و معنی داری بین متغیرهای درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی وجود حسابرس داخلی، چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی و رابطه منفی و معنادار بین مالکیت مدیریتی و نرخ موثر مالیاتی نشان می دهند؛ ولی تاثیر درصد اعضای غیر موظف هیئت مدیره بر نرخ موثر مالیاتی معنی دار نیست.
    نتیجه گیری
    مقامات مالیاتی برای پیش بینی نرخ موثر منابع مالیاتی هر شرکت به درصد مالکیت سرمایه گذاران نهادی، وجود حسابرسان داخلی، چرخه عمر و نقدشوندگی دارایی ها توجه ویژه کنند؛ چرا که این متغیرها تاثیر معناداری را نشان داده اند.
    کلیدواژگان: حاکمیت شرکتی، نرخ موثر منابع مالیاتی، چرخه عمر، نقدشوندگی
  • عسکر دوستی ، محمد صادق امیدی ، ایرج دوستی صفحات 217-240
    زمینه و هدف
    توانمندسازی کارکنان یکی از تکنیک های موثر برای افزایش بهره وری کارکنان و استفاده از ظرفیت ها و توانایی های فردی و گروهی آنها در راستای دست یابی به اهداف سازمانی است؛ از این رو این مقاله با هدف بررسی تاثیر سبک رهبری تحول آفرین مدیران بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان ستاد فرماندهی ناجا انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تمامی کارشناسان ستاد فرماندهی ناجا و تعداد نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 215 نفر برای جمع آوری اطلاعات مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسش نامه با استفاده از نظرات اساتید و خبرگان و پایایی از روش آلفای کرونباخ با مقدار 94/0 تایید شد. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون خطی ساده استفاده شده است.
    یافته ها
    آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد که همه ابعاد رهبری تحول آفرین (نفوذ آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی) بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان ستاد فرماندهی ناجا تاثیر معناداری دارد.
    نتیجه گیری
    با توجه به ماهیت انسانی- اجتماعی فرایندهای توانمندسازی کارکنان و نقش رهبری تحول آفرین در ایجاد زمینه ای مناسب برای افزایش توانمندسازی کارکنان با رویکرد انگیزشی و روان شناختی و با توجه به یافته های این پژوهش، بهبود و افزایش توانمندسازی کارکنان سازمان با رهبری تحول آفرین مدیران امکان پذیر است.
    کلیدواژگان: رهبری تحول آفرین، توانمندسازی، توانمندسازی روان شناختی، کارکنان
  • بیژن رضایی ، حسین بجانی ، حمداله تارین صفحات 241-264
    زمینه و هدف
    تغییرات بنیادینی در محیط کار در حال شکل گیری است و معنویت یکی از موضوعات اساسی خواهد بود. افراد بدنبال معنا در کارشان هستند و در جستجوی راهی هستند که زندگی کاریشان را با معنویت پیوند بزنند و با بصیرت و هدفی هماهنگ شوند که فراتر از بدست آوردن پول است. بنابر این هدف این پژوهش تبیین نقش معنویت سازمانی در بهبود عملکرد سازمانی ارتش است. روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی است، جامعه آماری یگان¬های ارتش در شهر کرمانشاه هستند، که تعداد226 نمونه از بین 5 یگان به روش نمونه¬گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده¬ها با استفاده از دو پرسشنامه معنویت سازمانی (میلیمن و همکاران، 2003) و عملکرد سازمانی اچیو (هرسی و گلداسمیت، 1980) ، جمع¬آوری شد. برای تایید روایی پرسشنامه از روش روایی محتوایی استفاده شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که بر این اساس ضریب آلفای معنویت سازمانی94/0 و عملکرد سازمانی 86/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی پرسشنامه پژوهش است و با استفاده از روش معادلات ساختاری فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها: نتایج فرضیه اصلی پژوهش نشان داد که معنویت سازمانی با مقدار ضریب مسیر 75/0 و مقدار (CR) 122/3 بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد؛ هم¬چنین نتایج فرضیات فرعی نشان داد که ابعاد معنویت سازمانی شامل کار با معنا، احساس همبستگی، همسویی ارزش¬های فردی و سازمانی، فضائل معنوی و ایمان به ترتیب با مقدار ضریب مسیر 81/0، 80/0، 77/0، 76/0 و 62/0 بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد.
    نتیجه گیری
    هر چه میزان مولفه¬های تبیین شده معنویت در سازمان بیشتر باشند عملکرد سازمان در سطح بالایی خواهد بود. با برخورداری از معنویت، مدیران نه تنها می توانند بهره وری را در سازمان خود را بهبود ببخشند بلکه مهمتر از آن می توانند محیطی را فراهم کنند که کارکنان از یک رضایت درونی برخوردار باشند.
    کلیدواژگان: معنویت، معنویت سازمانی، عملکرد سازمانی، بهره وری سازمانی، ارتش جمهوری اسلامی ایران