فهرست مطالب

پژوهشنامه نهج البلاغه
پیاپی 5 (بهار 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/02/13
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سیده ریحانه میرلوحی، سیدعلی میرلوحی صفحات 1-19
    متون قدیم عربی و فارسی در طول تاریخ در اثر استنساخ مکرر و یا سهو القلم کاتبان دستخوش تصحیف و اختلاف فراوان شده و در برخی موارد بیان اختلاف نسخه ها حتی چند برابر اصل متن گردیده و این امر به دشواری و درک متن و ترجمه آن انجامیده است.
    در این گفتار عبارت«استیثاقنا» در خطبه 127 و176 نهج البلاغه که به اشتباه«استثناونا» ضبط شده به عنوان شاهد تاثیر تصحیف در شرح و ترجمه متون مورد بررسی قرار می گیرد و در نتیجه روشن می شود:1. بسیاری شارحان و مترجمان نهج البلاغه با کمک سیاق کلام توانسته اند همان وجه صحیح عبارت را ترجمه و شرح نمایند.
    2. جناس تصحیف در برخی موارد می تواند موجب اشکال و اشتباه در متون قدیم شود.
    3. تصحیح بینا بین متون§در برخی موارد موجب می شود متن در دست تصحیح دقیق تر و صحیح تر ارائه گردد.
    کلیدواژگان: نهج البلاغه، ترجمه، استیثاقنا، استثناونا
  • سهیلا فرهنگی، زهرا نوروزی فشتالی صفحات 21-42
    از نهج البلاغه ترجمه های فراوانی به زبان فارسی صورت گرفته است که در میان آن ها ترجمه های منظوم هم به چشم می خورد.هدف از این مقاله بررسی سبک شناختی ترجمه ی منظوم امیدمجد و محمدحسین سلطانی از نهج البلاغه در سطح زبانی است که این مقایسه در بخش حکمت های نهج البلاغه و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. ترجمه ی هر دو شاعر در بخش زبانی در سه قسمت آوایی، لغوی و نحوی بررسی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که سبک ترجمه ی منظوم مجد از هر دو ویژگی حسی و انتزاعی برخوردار است، اما در ترجمه ی سلطانی واژگان حسی تقریبا دو برابر واژگان ذهنی به کار برده شده اند و سبک او حسی (نمایشی) است. همچنین میزان آشنایی این دو مترجم با علوم ادبی و تسلط آن ها به زبان را می توان از بررسی آوایی، لغوی و نحوی ترجمه ی آنان به خوبی دریافت.
    کلیدواژگان: نهج البلاغه، ترجمه ی منظوم، سبک زبانی، امید مجد، محمدحسین سلطانی
  • اسماعیل شفق، معصومه ارچندانی صفحات 44-64
    منظومه ی حماسه دینی علی نامه (482هجری) ازجمله متون ناشناخته ای است که ظرفیت های داستانی بسیار زیادی دارد و از این منظر می تواند مورد تحلیل های روایت شناسانه قرار گیرد. این مقاله به تحلیل ساختار روایی علی نامه براساس نظریه ی ژنت و تودوروف پرداخته است. در این پژوهش با توجه به نظریات ژرار ژنت و تزوتان تودوروف، دو تن از مهم ترین نظریه پردازان علم روایت شناسی، منظومه ی علی نامه از دیدگاه های مختلف مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است و چون عنصر پی رنگ در تکوین روایت اهمیت فراوان دارد، لذا، در این مقاله با تامل بیشتری بررسی و تحلیل شده است. از آن جا که در علی نامه تمام وجوه روایتی رعایت شده است، از منظر روایت شناسی حایز اهمیت فراوان است.
    کلیدواژگان: علی نامه، روایت، ژرار ژنت، تزوتان تودوروف، ظرفیت های داستانی، پی رنگ
  • وحید سبزیان پور، تورج زینی وند*، روشنک ویسی صفحات 65-81

    دیوان اشعار محمدتقی بهار شاعر و اندیشمند سیاسی دوره معاصر مملو از اندیشه ها و دغدغه های سیاسی او همچون عدالت خواهی، استبداد ستیزی، آزادی، رعیت پروری، احترام به دانشمندان و به طورکلی آئین و روش های ملکرانی است. با توجه به وجود قراینی، همچون آشنایی شاعر با اندیشه های اسلامی به خصوص معارف نهج البلاغه، به نظر می رسد آبشخور اصلی اندیشه های سیاسی او، منابع اسلامی، همچون نهج البلاغه است به گونه ای که درجای جای دیوان او رد پای اندیشه های والای امام علی(ع) دیده می شود. هدف این پژوهش، اثبات تاثیرپذیری بهار از آموزه های نهج البلاغه و بهره گیری از این آموزه ها در بیان مسائل سیاسی است.

    کلیدواژگان: محمدتقی بهار، نهج البلاغه، اندیشه های سیاسی، عدالت
  • فاطمه علایی رحمانی، زینب سالاری صفحات 84-104
    یکی از مهم ترین مباحث مطرح شده در حوزه های معرفتی، شناخت شخصیت انسان می باشد. شخصیت، تبلور هماهنگ مجموع عناصر و فعالیت های درونی می باشد که مدیریت اصول بنیادین جهان درونی را در دست دارد. به همین علت انسان در میان پدیده های هستی در بالاترین جایگاه قرار دارد، او از خاک آفریده شده و دارای نیروی عقل و معجونی از نیروهای متضاد، اخلاط مختلف و احساسات متفاوت می باشد که شخصیت او را شکل می دهد. تحقق کمال و رسیدن به هر مرتبه از رشد شخصیت و نیز جلوگیری از هرگونه انحطاط و سقوط، در گرو شناخت عوامل رشددهنده آن می باشد. یکی از مهم ترین منابع شخصیت شناسی، سخنان گهربار امیرالمومنین علی(ع) می باشد. حضرت شخصیت انسان را متشکل از دو بخش عقل و شهوت می داند که سعادت و شقاوت انسان بستگی به نوع استفاده از این دو بخش دارد. ایشان عوامل موثر در ایجاد شخصیت را سه عامل خانواده (که شامل وراثت و تربیت می باشد)، محیط (محیط همسالان، محیط اجتماعی و محیط جغرافیایی) و اراده معرفی می نمایند. این سه عامل هر کدام به صورت اقتضا بر چگونگی شخصیت فرد تاثیر دارند و هیچ کدام علت تامه ای برای رشد شخصیت محسوب نمی شوند. نخستین و بیشترین تاثیر را خانواده که متشکل از پدر و مادر می باشد بر شخصیت می گذارد؛ ابتدا خانواده به ساماندهی شاکله تربیتی انسان می پردازد. عامل انتقال فرهنگ، تمدن، ادب و سنن است و اهمیت آن همیشگی است و برای دوام و بقای جامعه و تمدن و فرهنگ، راهی جز آن وجود ندارد. این تاثیرات به صورت وراثتی (از طریق ژن ها) و تربیتی (از طریق شکوفا کردن استعداد های بالقوه فرد) اعمال می شوند. مهمترین تاثیر را هم اراده و اختیار خود فرد در تشکیل شخصیت او دارد. زیرا یکی از مهم ترین مولفه های کرامت انسانی آزادی مشروع انسان ها است. منظور از آزادی شخصی نیز همین می باشد که آدمی اراده و اختیار سرنوشت خود را داشته باشد.شناخت این عوامل و میزان تاثیرگذاری هر کدام را می توان نوعی خودشناسی محسوب کرد. این نوع خودشناسی کمک شایانی در جلوگیری از بروز نابسامانی های شخصیتی و اختلالات روانی می کند.
    کلیدواژگان: شخصیت، خانواده، محیط، اراده، امام علی(ع)
  • محمدهادی امین ناجی، فاطمه سعیدی صفحات 105-123
    شناخت و معرفی شروح متعدد نهج البلاغه، با روش ها و رویکردهای گوناگون شارحان؛ حائز اهمیت روش شناختی است. زیرا چنین اقدامی موجب دستیابی به بهترین الگوها و رویکردهای شرح نهج البلاغه می شود.
    یکی از این شروح، شرح منهاج الولایه تالیف ملاعبدالباقی صوفی تبریزی (قرن 11) است که در دوازده باب گردآمده است. این شرح موضوعی یکی از بهترین شروح عرفانی نهج البلاغه است که با توجه به اصول فکری تصوف شیعی به زبان فارسی و عربی نگاشته شده است و بهره مندی شعر فارسی را از سخنان امام علی(ع) به خوبی نشان می دهد. مولف با رویکردی صوفیانه، با استمداد از آیات قرآن، احادیث ائمه اطهار، به همراه نکات عرفانی، کلامی، اخلاقی، بلاغی و آوردن اشعار فارسی و عربی به شرح عبارات امام علی(ع) پرداخته است. در این مقاله که با روش کتابخانه ای تهیه شده است به بررسی روش شرح منهاج الولایه فی شرح نهج البلاغه در ابعاد ساختاری و محتوایی، پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: نهج البلاغه، منهاج الولایه فی شرح نهج البلاغه، ملاعبدالباقی صوفی، روش شرح شناسی
  • علیرضا تقی پور صفحات 125-140
    امروزه پیشگیری غیرکیفری از جرم، جایگاه ارزشمندی در سیاست جنایی کشورها به خود اختصاص داده است. علت این امر را نیز می توان افزایش بی رویه ارتکاب جرم در جوامع و عدم توفیق در اقدامات قهرآمیز و سرکوب گرانه و بدون نتیجه حقوق کیفری در مبارزه با بزهکاری دانست. به همین علت، تلاش های گسترده ای در سطح بین المللی به صورت تصویب و پذیرش اسناد بین المللی حقوق بشر در جهت کاهش بزهکاری صورت پذیرفته است. اسنادی که عمدتا افزایش کارایی امور غیرکیفری از جمله بهبود وضعیت اقتصادی را مدنظر قرار داده اند. به عبارت دیگر، اقداماتی نیز که تاکنون در این راستا در جهان اتخاذ شده، بدون توجه کافی به سایر معیارها از جمله اخلاقی و تربیتی که سهم عمده ای در پیشگیری غیرکیفری از جرم ایفا می کنند می باشد. این در حالی است که بررسی فرامین و توصیه های مندرج در نهج البلاغه نشان می دهد قرن ها قبل از آن که مفهوم پیشگیری غیرکیفری از جرم در علوم جنایی مطرح شود، این موضوع به صورت همه جانبه مورد توجه امیرالمومنین علی(ع) قرار داشته است.
    کلیدواژگان: پیشگیری از جرم، پیشگیری اجتماعی، پیشگیری وضعی، نهج البلاغه، بزهکار
|
  • Seyedeh Reyhaneh Mirlohi, Seyed Ali Mirlohi Pages 1-19
    The Arabic and Persian ancient texts have been effected by means of /Tashif/ (diacritical mistakes)، throu out the repeated transcription and slip of the pen، and some times the record of the differences between the various manuscripts of a text becomes many times more than that text. This process shows the difficulty of translation from Arabic texts to Persian. In this article- the phrase /Estisagoana/ «استيثاقنا» that mistakenly changed to/Estesnaona/ «استثناونا» in Nahj ulbalagha (sermon No. 176،127) has been discussed as an example for the effect of «/TASHIF /» (diacritical mistake) upon translations and descriptions. and as the Results will appears that: 1. some of the descriptors and translators of Nahjulbalagha have been able to identify the correct sense through contexts. 2. Tashif assonance has resulted in many orthographic errors in the ancient texts. 3. The correction of ancient texts based on a combinatory approach (Mayele Herawi، P. 280) bear more reliable results which are acceptably accurate.
    Keywords: Estisaghona, Estesnaona, Nahjulbalagha, Tarjemah(Translation)
  • Soheila Farhangi, Zahra Nourozi Pages 21-42
    There are many translation of Nahjo-Albalaghe in Persian in which some are versified. The aim of this research is the comparison between versified translation of Omid Majd and Mohammad Hossein Soltani in linguistic level among Hekmats with a descriptive-analytical method. Both translations are studies in three parts: phonetic، verbal and grammar. Results show versified translation of Majd is more emotional and creative but in Soltani’s translation emotional words are twice of mental ones and his style is emotive (show style). Also interpreter''s familiarity with literary and their proficiency in the language could be well understood from review of the phonetic، verbal and grammar of their translation.
    Keywords: Nahj, Al, balagha, versified translation, verbal style, Omid Majd, Mohammad Hossein Soltani
  • Esmail Shafagh, Masoumeh Archandani Pages 44-64
    Ali _nameh is one of unknown texts which has a lot of storied capacity and can be narratologycal investigated from this perspective. In this study according to views of Tzvetan Todorov and Gerard Genette، who are two of the most important narratology theorists، this poem would be analysed from various perspective till by studing it''s storied capacity، would be shown that story in the modern sense has an ancient history in Persian literature and the believe that «once upon the time» from Jamal_ zadeh is the start of separation of tale and narrative from story is only a fast judgement that the mistakewhould be appear by research and invesitigation.
    Keywords: Narratology, Ali, nameh, Narration, Gerard Genette, Tzvetan Todorov
  • Vahid Sabziyanpour, Toraj Zeynivand, Roshanak Veysi Pages 65-81

    Bahar is a political philosopher and poet thanhe alwaysthought about Iranian freedom andcomfort. Collection ofhispoemsare full ofhisideasandpoliticalconcernssuchasjusticeandanti-oppression and freedom، respect for sciences، generally is anti-despotism than according to the evidence، Islamic ideas such as specially nahjalbalagheheducation، it seems that the main feeder of bahar political thought، is the Islamic resource like nahjalbalaghe. The purpose of this research is to prove of bahars affectability from nahjalbalaghe teaches and take gain of these teaches in sexing of political problems.

    Keywords: Mohammadtaghi bahar, Nahjolbalagheh, political thoughts, justic
  • Fatmeh Allaee Rahmani, Zeynab Salari Pages 84-104
    Man''s character is one of the most important subjects in epistemology. Character is the product of man''s internal factors and actions، and governs the fundamental principles of the inner world. As a result، man has the highest status among the worldly creatures. He is created from soil and has the ability of reasoning. In addition، he is the confection of opposite forces، various mixtures and different feelings which schematize his character. Perfection and reaching levels of evaluation and preventing any slough or falling down from those levels are the results of knowing about character''s dimension، and his growing and preventing factors of perfection. One of the most important sources for studying about man''s character is Imam Ali''s speeches. He considers man''s character as a selection of the two parts of reason and lust، which man''s felicity and affliction is depend on how he use these parts. From his point of view the factors that can be effective in shaping a character are: family، milieu and freewill. None of these factors is considered as the complete cause of character''s growth individually، but all of them together affect the quality of forming the character. The first and the most influence on character is belonged to family including parents; at the beginning، this is the family that organizes man''s training scheme. So it has a permanent importance، in addition there is no way for survival and perpetuate of society، civilization and culture
    Keywords: Character, family, milieu, Freewill, Imam Ali
  • Mohammad Hadi Amin Najee, Fatmeh Saeedi Pages 105-123
    Introducing numerous commentaries Nahjolbalaghe with different techniques approach، methodologies is of great importance، because such actions achieves the best models and approaches as described in Nahjolbalaghe. One of the commentaries، description «Menhaj Alvlayh» written by «Mullah Abdulbaghi» (nickname is Sufi Tabrizi) (11th century)، which are gathered in twelve chapters. This description is one of the best commentaries mystrical Nahjolbalaghe that accirding to the principles of sufism; shiite though is written in persian and Arabic and benfit from persian poetry; the words of Imam Ali as illustrates. The author has had a mystical approach by the appeal of the Quran، Imams narrations with hints of mysticism (Gnosticism)، theology، ethics، Rhetoric (eloquence) and poetry of Persian and Arabic phrases to describe Imam Ali. In this articl، a method is provided with library structure and and content of the Menhaj Alvlayh fi analysis of Nahjolbalaghe''description
  • Ali Reza Taghipour Pages 125-140
    Nowadays، prevention of crime has a significant status in criminal policy of countries. The reason for this could be pointless، punitive، sky-rocket of crimes in societies and the failure of repressive measures that have been without any result in stopping crimes. for this reason large efforts in international sphere in the form of enacting international documents of human rights in the way of crime decrease has been done. but these documents mainly in the way of non criminal matters for example economic situation have set out. in other words، the measures that so far in this respect in the world have been performed are without paying attention to other factors for example moral and educational measures that have main role about non criminal prevention. while By studying orders and commendation in nahj al balaghe، we find out that centuries before the non criminal prevention of crime set up in criminal sciences، It has been considered by Imam Ali in all spheres.
    Keywords: prevention of crime, social prevention, situational prevention, nahji al balaghe, offender