فهرست مطالب

علوم و فنون مدیریت اطلاعات - سال دوم شماره 3 (پیاپی 4، پاییز 1395)

نشریه علوم و فنون مدیریت اطلاعات
سال دوم شماره 3 (پیاپی 4، پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/10/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقاله پژوهشی
  • عبدالحسین فرج پهلو*، فریده کعب عمیر صفحات 9-31
    هدف
    هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی طولی وضعیت کیفیت ارائه خدمات در کتابخانهمرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز از نظر کاربران و مقایسه نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش آقای محسن شمس اژیه در سال 1387 با استفاده از ابزار لیب کوال بود که در سال 1392 انجام شد.
    روش شناسی: این تحقیق از نوع توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه اعضای کتابخانه ی مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز تشکیل می داد که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان نمونه ای به تعداد 350 نفر مشخص شد. ابزار گردآوری داده ها مقیاسی بود شامل 22 آیتم که بر اساس مقیاس لیب کوآل از سایت آن اقتباس و ترجمه شد.
    نتایج
    نتایج پژوهش نشان داد که در مولفه های «کنترل اطلاعات» و «کتابخانه به عنوان مکان»، کتابخانه ی مرکزی شهید چمران اهواز ضعیف تر عمل کرده و در مولفه ی «احساس کاربر از خدمت» سطح حداقل انتظارات کاربران برآورد شده است. هم چنین یافته های این پژوهش نشان داده که نقاط ضعف کتابخانه در ارائه ی خدمات، که در یافته های پژوهش آقای محسن شمس اژیه مشخص شده اند نه تنها بهبود نیافته بلکه افزایش یافته است که این امر نارضایتی کاربران از کیفیت ارائه ی خدمات کتابخانه ی مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز را افزایش داده است.
    کلیدواژگان: کیفیت خدمات، کتابخانه مرکزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ارزیابی، لیب کوال
  • غلامرضا حیدری، فرزانه قنادی نژاد*، مرضیه سقایی طلب صفحات 33-64
    هدف
    هدف پژوهش حاضر شناسایی و دسته‏بندی نیازهای پژوهشی کتابخانه های عمومی استان خوزستان و تعیین اولویت‏های پژوهشی از میان نیازهای شناسایی شده از دیدگاه مدیران و کتابداران این کتابخانه هاست.
    روش
    این پژوهش که به روش پیمایشی انجام شده است، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل کلیه ی مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان است که با استفاده از نمونه‏گیری طبقه-ای- تصادفی، حجم نمونه 169 نفر بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل تی مستقل انجام گرفته است.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که نیازهای پژوهشی کتابخانه های عمومی شامل 9 محور اصلی و 100 موضوع پژوهشی بوده اند. مهم ترین محورهای پژوهشی مربوط به «مطالعات کتابخانه های عمومی» با میانگین 97/4، «مطالعات مربوط به کاربران» و «فناوری اطلاعات» با میانگین 79/4 و «مدیریت و بخش اداری» با میانگین 07/4 بوده اند.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که موضوعات تازه و کاربردی، موضوعات مبتنی بر آینده و موضوعات مرتبط با فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی برای انجام پژوهش های آینده ی کتابخانه های عمومی دارای اولویت بیش تری هستند.
    کلیدواژگان: نیازهای پژوهشی، اولویت های پژوهشی، کتابخانه های عمومی، مدیران، کتابداران
  • میترا صمیعی*، سمیرا آقایی صفحات 65-80
    هدف
    این پژوهش، با هدف بررسی نقش هوش فرهنگی بر عملکرد کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی انجام گرفته است.
    روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی، و به روش پیمایشی – توصیفی انجام گرفته است. در این پژوهش رابطه هوش فرهنگی وابعاد آن با عملکرد کتابداران با استفاده از ابزار پرسش نامه، مورد بررسی قرار گرفته است و جامعه مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی(مجموعا 56 مدیر و کتابدار) می باشد.
    یافته ها
    یافته ها حاکی از آن است که بین هوش فرهنگی و عملکرد کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. مقدار همبستگی محاسبه شده 0.63 بین هوش فرهنگی و عملکرد، 0.39 بین مولفه استراتژی هوش فرهنگی و عملکرد، 0.51 بین مولفه دانش هوش فرهنگی بر عملکرد، 0.49 بین مولفه انگیزش هوش فرهنگی و عملکرد، 0.47 بین مولفه رفتار هوش فرهنگی و عملکرد را نشان می دهد.
    نتیجه گیری
    مولفه های هوش فرهنگی کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به ترتیب مولفه استراتژی هوش فرهنگی، مولفه دانش هوش فرهنگی، مولفه انگیزش هوش فرهنگی، مولفه رفتار هوش فرهنگی است. بین هوش فرهنگی و تمام مولفه های ذکر شده با عملکرد کتابداران در سطح آلفای 0.05 رابطه معناداری وجود دارد.
    کلیدواژگان: هوش فرهنگی، دانش هوش فرهنگی، استراتژی هوش فرهنگی
  • اورانوس تاج الدینی *، راضیه سعادت نسب، عادل سلیمانی نژاد صفحات 81-102
    هدف
    هدف از این پژوهش بررسی چگونگی به کارگیری شبکه های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کاربران و مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی شهر کرمان است.
    روش شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر همه کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمان است و نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری متوالی نظری انتخاب شده اند. داده های موردنیاز این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با مشارکت کنندگان در پژوهش گردآوری شده است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش حاضر از روش ارزیابی لینکولن و گوبا که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمی است، استفاده گردید. تجزیه وتحلیل داده ها براساس روش رمزگذاری نظری طی سه مرحله رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی انجام شده و سپس با استفاده از شیوه های منظم گردآوری داده ها به تشخیص مقوله های واقعی و مضمون های علمی پرداخته شده که طی آن 64 گزاره مفهومی استخراج و در نهایت بر اساس آن ها به تجزیه و تحلیل مضامین واقعی پرداخته شد.
    یافته ها و
    نتیجه گیری
    یافته های این پژوهش نشان داد که درحال حاضر کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمان شبکه های اجتماعی را جهت اشتراک دانش، تجارب، ایده ها، انجام فعالیت های گروهی، سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت مورداستفاده قرار می دهند اما به طورکلی دیدگاهی منفی از سوی این افراد نسبت به کاربرد شبکه های اجتماعی وجود دارد؛ البته در عین حال ارتباطات براساس توطیع و اشتراک دانش در این حیطه به چشم می خورد.
    کلیدواژگان: اشتراک دانش، شبکه های اجتماعی، کاربران کتابخانه های عمومی
  • یعقوب نوروزی*، راحیل زابلی دهنوی صفحات 103-124
    هدف
    هدف تحقیق، ارزیابی کیفی وب گاه های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مادر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با استفاده از «وب کیو ای ام» است.
    روش
    تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. این تحقیق بر روی 10 وب گاه کتابخانه های مرکزی دانشگاه های برتر مادر وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شد. داده های این پژوهش براساس سیاهه وارسی که بر اساس روش وب کیو ای ام طراحی شده بود، گردآوری شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد، وب گاه های مورد پژوهش با توجه به معیارهای چهارگانه وب کیو ای ام، از نظر شاخص «قابلیت اطمینان» (با میانگین 955/0)، شاخص «کارایی» (با میانگین 915/0) و شاخص«قابلیت عملکرد» (با میانگین 825/0) در وضعیت «بسیار مطلوب» و از نظر شاخص «قابلیت استفاده» (با میانگین 703/0) در وضعیت «مطلوب» بودند. در ارزیابی نهایی این وب سایت ها80% وب گاه های مورد بررسی در وضعیت «بسیار مطلوب» و 20% دیگر در وضعیت «مطلوب» بودند.
    اصالت و ارزش: پژوهش حاضر جزء اولین پژوهش هایی است که با روش کمی به ارزیابی کیفی وب گاه های کتابخانه های دانشگاهی پرداخته است. این نوع ارزیابی می تواند نقش دقیق تر، صحیح تر و سریع تر در ارزیابی و بهبود وب گاه های کتابخانه های دانشگاهی و سایر وب گاه های مشابه داشته باشد.
    کلیدواژگان: وب سنجی، وب کیو ای ام، وب سایت کتابخانه ای، ارزیابی کیفی، دانشگاه های دولتی
  • مهدی رحمانی*، محسن زین العابدینی صفحات 125-140
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان آشنایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی با مفهوم استناد بود.
    روش
    پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها تحلیلی- پیمایشی بود. برای نیل به اهداف پژوهش، علاوه بر مطالعات نظری و بررسی ادبیات پژوهش، داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته در مورد سنجش میزان آشنایی دانشجویان با مفهوم استناد گردآوری شد. جامعه پژوهش همه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 159 نفر بود.
    یافته ها
    تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی انجام شد و نتایج نشان داد که سطح آشنایی دانشجویان با مفاهیم استناد در وضعیت خوب قرار دارد و بین میزان آشنایی دانشجویان بر اساس شاخصه رشته تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد، دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی وضعیت بهتری دارند.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد بین میزان آشنایی دانشجویان با مصداق های استناد بر اساس شاخصه مقطع تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد و دانشجویان مقطع دکتری آشنایی بهتری دارند.
    کلیدواژگان: اخلاق پژوهش، استناد، دانشجویان تحصیلات تکیملی
  • ثریا ضیایی، مریم سلامی، امیر متقی دادگر* صفحات 141-165
    هدف
    این مقاله وضعیت کتابخانه های آموزشگاهی شهر قم (مقطع راهنمایی) از لحاظ نیروی انسانی، تجهیزات، فضا، بودجه و امکانات ماشینی و... مورد بررسی قرار داده است.
    روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است . جامعه آماری شامل تمام مدارس راهنمایی (متوسطه اول) شهر قم (220) می باشد.
    یافته ها
    در کتابخانه های مورد بررسی فقط 8 کتابدار با پست کتابداری بوده و بقیه کتابخانه ها توسط دانش آموزان و زیر نظر معاونین پرورشی اداره می شوند. 87 مدرسه دارای کتابخانه مستقل می باشد. 137 کتابخانه دارای مجموعه ای کمتر از 1500 جلد کتاب بوده و 140 کتابخانه فاقد بودجه مستقل است. در 148 کتابخانه مورد بررسی 8 رایانه، 5 نرم افزار کتابخانه ای موجود بوده و فقط 6 کتابخانه دارای تلفن بودند. مشکلات این کتابخانه ها از دید مسوولین آنها به این صورت می باشد: 60 درصد از پاسخ دهندگان نبود فضای مناسب، 146 نفر (98 درصد) نبود بودجه کافی، 68 درصد نبود نیروی انسانی متخصص، و 87 درصد نبود امکانات ماشینی را از مشکلات کتابخانه های مورد بررسی دانسته اند.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش، کتابخانه های آموزشگاهی شهر قم از وضعیت مطلوبی برخودار نبوده و از نظری نیروی انسانی، نحوه اداره، بودجه، مجموعه، و امکانات ماشین دارای ضعف عمده می باشد. دقت در نتایج تحقیق، می تواند راه گشای حل مشکلات موجود در این کتابخانه ها باشد.
    کلیدواژگان: کتابخانه های آموزشگاهی، قم، وضعیت موجود
|
  • A. Hossein Farajpahlou *, Farideh Kabomir Pages 9-31
    Aim: Aim of the present research is to evaluate longitudinally the status of the quality of services of the Central Library of Shahid Chamran University of Ahvaz in comparison with findings of Shams Ejiyeh (1387), using the LibQual survey tool.
    Method
    The reasearch was of a descriptive type that followed a survey method. The research population was the whole community of the SCU Central Library users of which a sample of 350 was selected randomly according to Kerjsi-Morgan table. The data collection tool was a survey tool with 22 items that was taken, and adopted from the LibQual Website.
    Results
    The results of the study revealed that the Central Library under study has acted fairly weak in regards with "Information Control" and "Library as a Place" components. the least expectations of library users were fulfilled in regards with "User perception of the Services". Also, it was found that the weaknesses of the library in the services that were identified by Shams Ejiyeh, were not only have not improved yet, but also have worsen. This has caused some dissatisfaction of the library users. Another survey is to be conducted to reveal the current state of the library.
    Keywords: Service Quality, Central Library, Shahid Chamran University, Evaluation, LibQual
  • F. Ghanadinejad*, M. Saghaeitalab Pages 33-64
    Purpose
    the main purpose of the present study is to identify and classify research needs of public libraries of Khuzestan Province and to determine research priorities among identified needs in view of managers and Librarians of the libraries.
    Method
    the present study that is adopted using survey method is an applied study in terms of purpose and in terms of nature; it is a descriptive-analytical study. Statistical population consists of all managers and Librarians of Public Libraries of Khuzestan province. Sample size was obtained to 169 people using stratified sampling method. Data analysis was done using descriptive statistics including frequency, mean value, SD and inferential statistics including Kolmogorov-Smirnov and t-test.
    Results
    Obtained results show that research needs of public libraries include 9 main domains and 100 research topics. The most important research fields have been related to Public Library studies with mean value of 4.97; user-related studies and Information Technology with mean value of 4.79 and administrative management with mean value of 4.07.
    Conclusion
    The results showed that new and applied topics, based on future topics and topics related to information and communication technologies for public libraries future research are more have priority.
    Keywords: Key words: Research needs, research priorities, public libraries, managers, Librarians
  • Mitra Samiei *, Samira Aqaei Pages 65-80
    Objective
    This study aimed to investigate the role of cultural intelligence is a function of Allameh Tabatabai University librarians.
    Methodology / Approach: This study of the application, and the survey - conducted descriptive. The relationship between cultural intelligence and dimensions to the functioning of librarians using questionnaires, examined and studied community, is academic librarians Tabatabai (a total of 56 managers and librarians) .
    Results
    The findings show that there is a significant relationship between cultural intelligence and performance libraries. The calculated correlation between cultural intelligence and performance 0.63, 0.39 between cultural intelligence strategy and performance components, the components of cultural intelligence on performance 0.51, 0.49 between the components of cultural intelligence motivation and performance, 0.47 between the components of cultural intelligence and performance shows.
    Conclusion
    cultural intelligence librarians Allameh Tabatabai University, the components of cultural intelligence strategy, intelligence and elements of cultural knowledge, cultural intelligence motivation component, component behavior is cultural intelligence. Between cultural intelligence and all the components mentioned there is a significant relationship with the librarians at the alpha level of 0.05.
    Keywords: Cultural intelligence, Cultural intelligence Knowledge, Cultural intelligence strategy
  • O. Tajodini *, R. Saadatnasab Pages 81-102
    Aim: The aim of this study was to examine how social networks for knowledge sharing by users public libraries of the city of Kerman.
    Methodology
    In this study of qualitative approach and methodology underlying theory is used. The study population Kerman All user’s public libraries and sample using theoretical sampling were selected consecutively. Data for this study were collected through semi-structured interviews with the participants in this study. To determine the validity and reliability study of Lincoln and Guba assess the validity and reliability of quantitative research was used. Data is encrypted on the basis of theoretical analysis in three stages open encryption, encryption key and encryption selection and then using regular methods of collecting data to identify real issues and scientific themes addressed during the 64 propositions concept finally, based on the extraction and analysis of the real issues were discussed.
    Findings and
    Results
    The findings showed that current users of public libraries in Kerman social networks to share knowledge, experiences, ideas, group activities, entertainment and leisure time are used but generally negative views of the people of the functioning of social networks, but at the same time based communication and sharing of knowledge in this area exists.
    Keywords: Knowledge sharing, social networks, users of public libraries
  • Y. Nooruzi *, R. Zaboli Pages 103-124
    Purpose
    The gole of the current study was to evaluate the quality of central libraries of the major universities of science ministry using by WebQEM method.
    Methodology
    This descriptive exploratory study was performed on 10 websites belonging to the superior mother universities of science ministry of Iran. Data were obtained using WebQEM checklist.
    Findings: Considering the four criteria evaluated by WebQEM websites had "highly favorable" status in the following Parameters: "reliability" (0.955), "efficiency" (0.915) and "functionality" (0.825) and a favorable status in the parameter of "usability" (0.703). 20% of the university websites had a highly favorable status and only 20% had a favorable status. Considering the average score obtained in each criteria, it seems that there are some weak points in the "usability" though this parameter is favorable overall. "reliability", "efficiency" and "functionality" have the best status respectively, though there are still some weaknesses in these criteria as well.
    Originality: This study is among the first research with quantitative methods to evaluate the quality of the university library's website. This type of assessment can be more precise, more accurate, and faster, in the evaluation and improvement of academic libraries and other websites have similar websites.
    Keywords: Webometrics, WebQEM, library websites, Qualitative evaluation, Ministry of Science Research, Technology
  • Mehdi Rahmani *, Mohsen Haji Zynolabedini Pages 125-140
  • Soraya Ziaei, Amir Motaghy Dadgar* Pages 141-165
    Purpose
    Methodology / Approach: This article is evaluated school libraries in Qom (secondary school) in terms of manpower, equipment, space, budget and Mechanical facilities.
    Descriptive survey method. A questionnaire was used to collect data.
    Results
    In the study, only 8 library has librarians and other libraries Managed by students. 87 schools are independent library. 137 library has a collection of more than 1,500 volumes and 140 library is no independent budget. . in 148 libraries 8 computers, 5 software library is available. Only 6 library had telephones. From their perspective, they are the problems of the library: 60% of respondents lack of suitable space, 146 (98 percent), lack of adequate funding, 68 percent Lack of skilled manpower, and 87 percent of surveyed libraries have known lack of machine problems.
    Conclusion
    A quick look at the findings and comparison with the standard library, school, libraries would-be realized the check was not in good condition and are in need of more attention
    Keywords: School Libraries, Qom, situation