فهرست مطالب
پژوهش نامه معارف حسینی
سال یکم شماره 4 (زمستان 1395)
- تاریخ انتشار: 1395/09/20
- تعداد عناوین: 9
-
صفحه 7یکی از ساحت ها و قلمروهایی که ما را در شناخت دقیق و عمیق عاشورا راهبری و یاری می رساند، شناخت ابعاد و اضلاع شخصیت یاران و صحابه اوست؛ شناخت یاران، اسوه ها و الگوهایی متعالی را فراروی نسل امروز نیز قرار خواهد داد. در شماره پیشین برخی ویژگی ها و فضیلت ها مانند پیروزی در آزمون ها، معرفت و بصیرت، عزت مندی و ذلت ناپذیری، آزادی و رهایی، کانون رحمت و شدت، اخلاص در بینش و منش مطرح شد، در این شماره ویژگی های دیگر چون شجاعت و دلاوری، ولایت مداری، صبر و استقامت، غیرت و حمیت دینی، مواسات و همدلی و روشنگری و بصیرت افزایی مطرح می شود.کلیدواژگان: عاشورا، اصحاب حسین(ع)، ویژگی ها و فضائل
-
صفحه 31حضرت زینب (س) یکی از مهمترین شخصیتهای تاثیرگذار در ماندگاری قیام امام حسین (ع) میباشند. ایشان علاوه بر پرستاری و همراهی کاروان اسیران، در کوفه و شام خطبه ها و سخنرانی هایی ایراد فرمودند. این سخنرانی ها حامل احتجاجاتی با عوامل حکومتی و مردم کوفه و شام بوده که از نیرومندترین عوامل جاودانه ساختن قیام عاشورا ، رسوا کننده دستگاه بنی امیه ، اثبات حقانیت و مظلومیت امام حسین (ع) می باشد. بر این احتجاجات حضرت زینب (س) از حیث شکل و محتوا منطق خاصی حاکم بوده که توانسته چنین آثار سترگی بر جامعه آنروز بگذارد.
لذا این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی و شیوه کتابخانه ای با تکیه بر احتجاجات زینب کبری(س) در جریان قیام امام حسین (ع) با هدف دستیابی به منطق حاکم بر احتجاجات ایشان سامان یافته است .کلیدواژگان: احتجاجات، حضرت زینب(س)، قیام امام حسین (ع)، منطق حاکم -
صفحه 51عزت از اصول اخلاقی است که در روایات اسلامی به حفظ آن در تمام ابعاد زندگی تاکید شده است. امام حسین(ع) الگوی کامل عزتمندی است، اما تاکنون تنها به عزت در سیرهی سیاسی ایشان در قیام عاشورا توجه شده است. با وجود سپری شدن بیشتر مدت امامت ایشان در زمان معاویه، شخصیت سیاسی فاسد و منحصر بفرد معاویه و اختناق حاکم بر آن دوران، جا دارد درباره عزت در سیره سیاسی امام حسین(ع) در برابر معاویه، پژوهشی به عمل آید. با نظر به مفهوم عزت و مولفه های آن در سیاست، شخصیت و منش سیاسی امام حسین(ع) ، آن حضرت، سیاست عزت مدارانه ای را در سه محور اصلی ظلم و طاغوتستیزی، استقلال و عدم وابستگی به غیر، حفظ و پایبندی به هنجارهای اخلاقی در برابر معاویه به اجرا درآورده است.کلیدواژگان: عزت در سیاست، سیره سیاسی عزت مدارنه، شخصیت سیاسی امام حسین(ع)، شخصیت سیاسی معاویه
-
صفحه 75امت اسلامی بعد از وفات پیامبر (ص)، هر روز بیش از پیش از ارزشهای اسلامی فاصله میگرفت و به دوران جاهلی برمیگشت، تا جایی که به کشتار شجرهی طیبه و ثقل اصغر، هتک حرمت و به اسارت گرفتن اهلبیت پیامبر (ص) دست زد. این مقال در صدد است با بررسی خطبه ها و احتجاجات امام حسین (ع) و اهلبیتشان، در قیام عاشورا و توجه به قرآن و احادیث نبوی، به مهمترین علل انحراف جامعه اسلامی دست یابد. گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای صورت گرفته و پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی نوشته شده است و به این نتیجه دست یافته که مهمترین علل انحراف جامعه اسلامی در آن زمان و در واقع در تمام زمانها، ترک اطاعت اهلبیت و اطاعت و پیروی از حکام ظالم است که این دو، نتیجه انحرافی است که در سقیفه به وجود آمد و منجر به مهجوریت اهلبیت و قدرت یافتن بنیامیه شد.کلیدواژگان: امام حسین (ع)، اهلبیت، فضایل اهلبیت، خطبه ها
-
صفحه 107حادثه کربلا از وقایع مهم و به یادماندنی تاریخ اسلام است که مقاصد و مفاهیم والا و پرارزشی را در بردارد. با توجه به اهمیت واقعه عاشورا ، اکثر مورخان اسلامی -که اهل سنت می باشند- به توجه و تامل این واقعه بزرگ پرداختهاند. از جمله مورخان بزرگ اهل سنت میتوان بخاری، طبری، ذهبی و غیره را نام برد که مقاله حاضر به بررسی نگرش این سه تاریخ نگار اسلامی درباره نهضت عاشورا می پردازد. از دیدگاه این منابع قیام امام حسین(ع)، نهضت فرزند رسولخدا (ص) است که برای خدا قیام کرد. اساس آن آزادی، عدالت و شرافت است، او میخواست تا مردم از ظلم و جور حاکمان زمان رهایی یابند و برای تحقق این آرمان والا و الهی با عشق و ایمان و با کمال شجاعت و شهامت قدم برداشت و در نهایت با شهادت وجود با ارزش خویش به همگان درس آزادگی و عزت آموخت.
آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد، ارائه پاسخی مستدل به این پرسش اساسی است که دیدگاه منابع تاریخی اهل سنت با تاکید برسه کتاب (بخاری، طبری، ذهبی) در مورد قیام عاشورا چگونه است؟رهیافت این پژوهش که با رویکرد توصیفی- تحلیلی حاصل شد نشان می دهدکه دیدگاه مشترک این منابع نسبت به نهضت امام حسین(ع)، توام با ارادت خاصی نسبت به خاندان رسولخدا (علیهم سلام) از جمله حضرت حسین(ع) می باشد. به طوری که بزرگان اهل سنت در منابع به ایشان لقب سیدالشهدا دادهاند و شهادت مظلومانه آن حضرت و یارانش را در کربلا با برگزاری مراسم طبق اعتقادات خودشان از جمله، نماز خواندن و روزه گرفتن در روز عاشورا گرامی میدارند.کلیدواژگان: قیام عاشورا، امام حسین(ع)، بخاری، طبری، ذهبی -
صفحه 127در تاریخ شیعه مراسم ماه محرم، بزرگترین و گستردهترین مراسم سنتی مذهبی و یکی از برجستهترین نمونه های میراث فرهنگی معنوی در ایران و کشورهای منطقه است و با توجه به اهمیت این شاخه از میراث فرهنگی، پرداختن به آن بسیار ضروری میباشد. هدف از این پژوهش مقایسه برپایی مراسم عاشورا در ایران و هند با تکیه بر شهر بنگلور هندوستان میباشد. مقاله حاضر میکوشد به این سوال پاسخ دهد که مقایسه مراسم عاشورا در ایران و هند با تاکید بر شهر بنگلور چگونه است؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد ویژگی های خاص جغرافیایی و مکانی این دو منطقه منجر به پایداری در رفتارها و آیینهای عاشورایی همراه با حفظ تمامیت سرزمین و حراست از ارزشهای مذهبی گردیده و این آمیختگی نیز سبب رشد ارزشهای اسلامی و انسانی و همچنین گسترش آن در پهنه های عقیدتی مناطق مجاور شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی توصیفی به بررسی آیینهای سوگواری در ایران و هند، با تاکید بر شهر بنگلور میپردازد.کلیدواژگان: عاشورا، محرم، عزاداری، بنگلور، آیین های سوگواری
-
صفحه 157حماسهی جاویدان امام حسین (ع)، در ادبیات بازتابی گسترده داشته و از دیر باز قالبهای ادبی گوناگون عرصهی نمایش اندیشه و عواطف ادبا و نویسندگان بسیاری بوده است. محمد مهدی جواهری، سراینده نام آشنای عراق، با الگوگیری از این حادثه، زبان و اندیشه خویش را در راستای اعتلای ارزش های میهنی و انقلابی قرار داده است. او در دو قصیده به نامهای «آمنت بالحسین» و «عاشورا»، به ستایش امام حسین (ع) و توصیف معارف حسینی پرداخته است. در نگاه او عاشورا را باید در متن تاریخ شناخت و آن را از تحریفات به دور داشت، از این رو با رویکردی تند، افرادی را که عاشورا را در خدمت منافع خود گرفتهاند، مورد نکوهش قرار می دهد.
در این مقاله ضمن بررسی محتوا و موضوعات قصیده «آمنت بالحسین» جواهری، به ویژگی های ادبی و زبانی آن اشاره می گردد.کلیدواژگان: جواهری، شعر عاشورایی، قصیده آمنت بالحسین -
نکته هایی از معارف حسینیصفحه 177
-
معرفی کتابصفحه 187
-
Page 7In this issue, i.e., the second part of the essay, other characteristics are discussed, e.g., bravery, loyalty with regard to Imam al-Husayn, forbearance, steadfastness, zealousness, sense of mutual understanding, cooperation, and insightfulness. All cases are supported by concrete examples.Keywords: Ashura, Imam al Husayn's companions, characteristics, merits
-
Page 31Zaynab bt. Ali played a key and historic role in making Imam al-Husayn's movement eternal. Besides taking care of the severely injured survivors of the Ashura episode, she delivered harangues at both Kufah and Damascus, such that she both disclosed the real face of the Umayyad dynasty and proved the rightfulness of Imam al-Husayn and his unique movement. The present essay highlights certain rhetorical and logical aspects of her historic talks.Keywords: Arguments, Zaynab bt. Ali, Imam al Husayn's movement
-
Page 51Imam al-Husayn proved the best model of high-status policies and selfesteem throughout history. Since most writings focus on this characteristic in his behavior in the Ashura episode, the present paper deals with the same morale in his treatment with and against the Umayyad ruler, Muawiyah, the iconic figure of suppresion and duplicity in his time. Imam al-Husayn proved to fight tyranny, retaining his independence, and reinforcing high moral values.Keywords: Self, esteem in policies, political conduct, the political personality of Imam al Husayn, Muawiyah's political character
-
Page 75The Muslim ummah used to get away from the teachings of the Prophet Muhammad after his demise such that they and their selected rulers resorted back to the hackneyed Jahiliyyah values. This bounce-back found expression in their endeavor to fight and kill Imam al-Husayn and his companions in the Ashura episode. The main reasons for this deviation seem to be abandoning following the Ahl al-Bayt and following the footsteps of the tyrant rulers, two factors that had earlier resulted in the formation of the Saqifah event and forsaking the Ahl al-Bayt.Keywords: Imam al Husayn, Ahl al Bayt, the merits of the Ahl al Bayt, sermons.
-
Page 107The Ashura episode proved replete with highly valuable lessons for the world. As such, certain outstanding Muslim historians, who were Sunni, dealt with this historic chapter. Al-Bukhari, al-Tabari, and al-Dhahabi reported that Imam al-Husayn's movement was for the sake of Allah, all based on restoring freedom, justice, and dignity. He sacrificed his life ib this cause and gave an unforgetable lesson of self-esteem and freedom to mankind. The present study indicates that the above-mentioned historians had a high regard for Imam al-Husayn, giving him the title of the Prince of Martyrs (Sayyid al-Shuhada), and commemorate Ashura in certain ways based on their own conduct. Keywords:Keywords: The Ashura movement, Imam al Husayn, al, Bukhari, al, Tabari, al, Dhahabi
-
Page 127The Muharram ceremonies and festivals have since turned into the common cultural legacy of both Iran and the neighboring lands and nations. Focusing on cettain aspects of the Ashura festivals in Banglore, it shows that they have certain common points, yet historically and geographically they have retained certain features that contributed to their integrity and continuation .Keywords: Ashura, Muharram, mourning festivals, Banglore
-
Page 157The event of Ashura has since left its prfound mark on literature and resulted in application of various literary forms and genres to this end. Muhammad Mahdi al-Jawaheri, a contemporary Shiite Iraqi poet composed two qasidas, i.e., "Amantu bi al-Husayn" and "Ashura" in which he praised Imam al-Husayn and his ideas and ideals. From his viewpoint, Ashura must be understood and appreciated in its own historical context: it must be preserved from any falsification. In this way, he rebukes all those who wish to resort to Ashura for their own mean, short-term, and transitory purposes. The paper touches upon the literary flavor of the qasidas in question.Keywords: Iraqi poet al Jawaheri, Ashura poetry, Ashura qasida.