فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات قرآنی
پیاپی 23 (پاییز 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/08/20
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 9-22آیه آغازین سوره قاف حلقه ارتباط اندیشه های عرفانی و اسطوره ای و پیوند آن با روایات بوده است. بر اساس یافته های این پژوهش، انتساب ارتباط کوه قاف با سوره قاف به ائمه شیعه علیهم السلام احتمالا نتیجه تحریف تاریخی است و قابل اعتماد نیست. از دیگر سو ریشه ورود اساطیر به تفاسیر به ابن عباس از صحابه پیامبر برمی گردد. در درجه بعد، تابعینی همچون مقاتل بن سلیمان، ضحاک، عکرمه و وهب بن منبه آن را نقل کردند و به تدریج بر دامنه آن افزوده شد؛ بدین گونه مشخص می شود که این تفسیر افسانه ای فاقد هرگونه حجیتی است؛ در این نوشتار برای انتظام مطلب، تفاسیر را در سه شاخه تفاسیر عرفانی، روایی و اسطوره گرا تقسیم کردیم و ضمن رد تفاسیر اسطوره گرا به ریشه شناسی دلایل ارتباط یافتن اسطوره قاف به حرف مقطعه قاف نیز پرداختیم.کلیدواژگان: نماد، حروف مقطعه، کوه، تحریف
-
صفحات 23-40حسن الدین احمد قرآن پژوه مشهور هندی، آثار گوناگونی در ساحت قرآن کریم به رشته تحریر درآورده که مهم ترین اثرش، کتاب «رویکردی نو به مطالعه قرآن» است. این کتاب که به چند زبان ترجمه شده، مورد استقبال استادان، دانشجویان و علاقه مندان به معارف قرآنی قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن معرفی و گزارش فصل های پنج گانه کتاب: اسلوب قرآن، صنایع بدیعی در قرآن، اصطلاحات قرآن، تعابیر قرآنی و آیات، واژه ها و نام های زیبا در قرآن؛ برخی از دیدگاه های قرآنی نویسنده به نقد کشیده شده است. کتاب حاضر از یک سو از حیث تنوع مطالب و از سوی دیگر به لحاظ فشردگی مباحث، اگر نگوییم بی نظیر است، دست کم، کم نظیر است. بررسی معارف قرآنی در این شکل و شمایل و این حجم و از زاویه مباحث ادبی و زبان شناسی کم تر مورد توجه قرآن پژوهان گذشته و حال بوده است. با این حال، وی در موارد متعددی از هدف کتاب که پاسخ به پرسش ها و شبهات جدید در حوزه معارف قرآن کریم بوده، فاصله گرفته و ضمن ارائه مطالب عمومی، از طرح مباحث تخصصی خودداری کرده و دچار اشتباهات جدی در برداشت از قرآن کریم شده است.کلیدواژگان: حسن الدین احمد، قرآن پژوهان هندی، نمادپردازی، سوگند، اصلاح و فساد
-
صفحات 41-60مقاله حاضر در نظر دارد با استفاده از یافته های روان شناختی در بستر تفسیری قرآن، به بررسی برخی آیات مرتبط با حوزه زنان بپردازد. فرضیه این مقاله بر این امر استوار است که کفه دیگرخواهی در وجود زن سنگین تر از کفه خودخواهی اوست. غلبه دیگرخواهی سبب ایجاد برخی توانمندی ها و برخی کاستی ها در وجود زن می گردد که تحلیل صحیح این ویژگی و برقراری ارتباطی شایسته با آیاتی مانند آیات ناظر بر مکر زنان، نهی از تبرج زنان، تعبیر حرث برای زن، مطرح کردن حیض و... سبب تفسیری هم سو با نظام ارزشگذاری قرآن خواهد شد. پژوهش پیش رو برای اثبات فرضیه خود با مراجعه به اکثر تفاسیر مطرح در حوزه قرآنی و تلفیق مباحث تفسیری با دستاوردهای حوزه روان شناختی تفسیر بدیعی از آیات مذکور ارائه می دهد. چنین نگرشی به نفی باور رایج اکثر تفاسیر، یعنی برتری و فروتری دو جنس منتهی شده و دو جنس را مکمل یکدیگر دانسته و علت تفاوت رفتار و نگرش زن و مرد را تفاوت ساختار فیزیولوژیکی و روانی آن دو می داند. نگرش صحیح به این تفاوت ها سبب می شود تا هر جنس با جهت دهی به نقاط قوت و از بین بردن نقاط ضعف شخصیت خود به درستی از عهده ایفای نقشی که خداوند برای او در نظر گرفته برآید.کلیدواژگان: زن، دیگرخواهی، قرآن، روان شناسی، حرث، حیض، مکر، تبرج
-
صفحات 61-79تقیه یکی از ارکان دین اسلام و مذهب شیعه و از مهم ترین عوامل بقای مذهب شیعه و البته اسلام به شمار می آید. از طرفی بر اساس روایات شیعه مساله تقیه هم چنان و تا ظهور حضرت حجت(عج) جاری است و در زمانه ما هم به دلیل ایجاد نحله های گوناگون مذهبی و گستردگی ارتباطات، یافتن مصداق تقیه از اهمیت والایی جهت ایمنی از خطراتی که مذهب شیعه را تهدید می نماید برخوردار است. این نوشتار که به سبک بنیادین و بر اساس مطالعات کتابخانه ای مهیا شده، به معناشناسی تقیه در قرآن را بیان می دارد. هم چنین فراهم سازی بستر عمل به تقیه و شرایط و مصادیق روشن آن را روشن می سازد، تا در ازای آن راهکارهای تقیه در جامعه کنونی پیاده گردند و به این واسطه، از بسیاری از مفاسد پرهیز از تقیه در جامعه کنونی جلوگیری شود.کلیدواژگان: قرآن، روایات، معناشناسی، تقیه
-
صفحات 81-99هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اقتصاد اسلامی با تاکید بر قرآن کریم است. ابتدا به بررسی رابطه اسلام و علم اقتصاد پرداخته تا بتوان به تعریف اقتصاد اسلامی دست یافت. نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که اقتصاد اسلامی به عنوان علمی بین رشته ای به شمار می آید و قلمرو مطالعاتی فلسفه اقتصاد اسلامی هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، انسان شناسی و روش شناسی را در بر می گیرد. در ادامه اهداف و اصول اقتصاد اسلامی را یادآور شده و وظایف بازار اسلامی و ویژگی های آن را از نظر گذرانده ایم. در بخشی از پژوهش پیامدها و خروجی های علم اقتصاد اسلامی را مورد اشاره قرار داده و اقتصاد اسلامی و «هماهنگی منافع فرد و اجتماع» مورد تاکید واقع شده است. سپس از دیدگاه اسلام گزاره های حاکی از سنت های حاکم بر اقتصاد را ذکر کرده و آموزه های اقتصاد اسلامی را بیان کرده ایم. در انتها سعی کرده ایم تا نگاهی دقیق تر به قرآن کریم داشته باشیم و مولفه های مربوط به اقتصاد اسلامی را از قرآن کریم استخراج نماییم تا به تصویر جامع و کامل تری از اقتصاد اسلامی دست یابیم.کلیدواژگان: اقتصاد، اسلام، قرآن کریم، اقتصاد اسلامی
-
صفحات 101-118تحقیق و حاصل کار پژوهشی حاضر دو مبحث مهم می باشد: یکی اصول سیاست خارجی حکومت اسلامی از دیدگاه قرآن و دیگری اهداف سیاست خارجی حکومت اسلامی از دیدگاه قرآن. در بحث اول اصول سیاست خارجی شامل اصل توحید، اصل نفی سبیل، اصل حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و اصل احترام متقابل بین المللی و نهایتا اصل وفای به عهد می باشند که به وسیله مصداق های قرآنی مورد تایید و تاکید قرار می گیرد. بحث دوم اهداف سیاست خارجی از دیدگاه قرآن در شش هدف ذیل خلاصه می گردد: 1.ایجاد حکومت واحد اسلامی در جهان.2.ایجاد عدالت اجتماعی.3.سعادت بشریت. 4.توسعه ارزش ها و آیین اسلام. 5.حفظ صلح و امنیت بین المللی. 6.ظلم ستیزی و منع جنگ و تجاوز. این نوشتار سعی دارد سیاست خارجی حکومت اسلامی را از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار دهد تا در پرتو آن دولت های اسلامی روابط خارجی خود را تنظیم نمایند.کلیدواژگان: حکومت اسلامی، سیاست خارجی، آیات قرآن کریم
-
صفحات 119-131نفقه در لغت به معنای خروج و مستهلک شدن است، و در اصطلاح به تمام نیازمندی های متعارف زن که متناسب با وضعیت وی طبق مبانی شرعی تعیین شده است اطلاق می گردد؛ نفقه زوجه در ازدواج دائم در حقوق ایران و اسلام بر عهده شوهر است. تامین هزینه خانواده از جمله کلیه مخارج شخصی زوجه دائم بر عهده شوهر است و زوجه در این زمینه هیچ گونه تعهد یا مسئولیتی نخواهد داشت هرچند زوجه از ثروت فراوانی برخوردار باشد. این حکم در حقوق ایران بدون تردید اعمال می گردد و در حقوق اسلام مستندات این حکم آیات قرآن و اخبار و روایات موثق واصله در این زمینه است.کلیدواژگان: نفقه، تمکین، عصیان، حق، حکم
-
Pages 9-22The beginning verse of Qaf Surah is the relationship between mythical and mystical thoughts and their conjunction with the stories. According to the findings of the present article the relationship between Qaf Surah and Mount Qaf is a historical resulting which is not appropriate and trustable. On the other hand the root of the myths goes back to Prophet Muhammads companions. Then some of the companions express these stories and they have been extended. Thus these interpretations and stories are not of validity. The present article divides the interpretations into three branches and ignores the mythical interpretations.Keywords: symbol, mount, distortion, disjoined letters (Muqattaʿāt)
-
Pages 23-40Hasnuddin Ahmed the famous Indian Quran researcher has written various books about Holy Quran; amongst the most important one is New Approach to the Study of the Quran. The book has been translated to different languages and is paid attention by many students, instructors and scholars who are interested in Holy Quran. The present article introduces first five chapters as well as some of the authors point of views and ideas. The book is unique in comprehensiveness and completeness.Keywords: Hasnuddin Ahmed, Indian Quran researcher, symbolism, oath
-
Pages 41-60The present article intends to study some of the Quran verses which are about women. The assumption of the paper is that the altruism is stronger in women rather than selfishness. This feeling makes them to have more capabilities, abilities as well some deficiencies. The present article presents some psychological interpretations by applying Quran verses to prove its claims in the field of Quran and women. The appropriate attitude to the differences causes appropriate egoism and self-knowledge in order to strengthen the strong points and decrease the weak points.Keywords: woman, Altruism, Quran, psychology, greed, trick
-
Pages 61-79Reservation id one of the Islam and Shias principles and is one of the most important factors of Islam and Shias survive. On the other hand reservation is current till Mahdis Outburst. The present paper has been done based on library studies and surveys the Reservation semantics in Holy Quran. It also clarifies the methods of reservation commitment in order to apply them in the society and to prevent many corruptions in the society.Keywords: Quran, stories, Semantics, reservation
-
Pages 81-99The goal of the present article is to study and analyze the Islamic economy by emphasizing the Holy Quran verses. Initially it surveys the relationship between Islam and economies in order describe Islamic economy. The notable issue is that Islamic economy is an interdisciplinary science and its domains are ontology, anthropology, epistemology, and axiology. Then the dominant traditions on economy from Islams point of view are studies. Finally it attempts to have a precise look at Holy Quran in order to discover a more comprehensive and complete of Islamic economy.Keywords: Islam, economy, Holy Quran, Islamic economy
-
Pages 101-118The outcome of the present research is two important issues: one is the principles of foreign policy in Islamic government from Quran point of view and the other is the goals of Islamic government foreign policy from Quran point of view. In the first discussion foreign policies principles such as theism, settlement of international disputes, international mutual respect and finally fulfillment of promise are emphasized and confirmed by Quranic proofs. In the second the goals of foreign policy from Quran view point are summarized in six as follows: social justice, human cheerfulness, development of values and Islam, international peace and safety, avoiding war and violation. The present article tries to study Islamic government foreign policy from Quran point of view.Keywords: Islamic government, foreign policy, Quran verses
-
Pages 119-131The literary meaning of alimony is depreciation and devaluation; it is the (price of) common needs of a woman based on her situations determined by law. The payment of the alimony (to the wife) is by husband in a permanent marriage. All family expenses as well as personal expenses of the wife should be paid by husband and wife has no responsibility in this regard although she owns great wealth. This is a verdict determined by Quran, Islam and law.Keywords: alimony, docility (obedience), right, verdict, rebellion
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.