فهرست مطالب

سیاستگذاری عمومی - سال دوم شماره 2 (تابستان 1395)

فصلنامه سیاستگذاری عمومی
سال دوم شماره 2 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/06/22
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مجید وحید*، محمد صفار صفحات 9-27
    در این مقاله ضمن ارایه تعاریفی چند از فرهنگ و نقش آن در اجتماع انسانی، به بررسی نقش و اهمیت مطالعات تطبیقی فرهنگی می پردازیم. اگر این گفته مشهور را بپذیریم که «تجربه پدر علم است»، از مطالعات تطبیقی می توان به عنوان یکی از اصلی ترین راه های استفاده از تجربه در علوم انسانی یاد کرد. در مطالعات تطبیقی می توان به موضوعات مختلف با رویکردهای متفاوتی نزدیک شد و یکی از آن ها در مطالعه سیاست فرهنگی، استفاده از مفهوم مرجعیت هاست. مرجعیت به ما کمک می کند تا سمت و سوی سیاست های فرهنگی کشورها را دریافته و میزان اثربخشی سیاست هایشان را تا حد قابل قبولی ارزیابی کنیم. کشورها رویکردهای مختلفی به سیاست فرهنگی اتخاذ می کنند که آنها را بر طیفی از مداخله حداقلی تا حداکثری قرار می دهد. امروزه حفظ تنوع فرهنگی به عنوان یک مرجعیت کلان بین المللی در عرصه سیاستگذاری فرهنگی پذیرفته شده و بر اهمیت آن در دستیابی به توسعه متوازن تاکید می شود.
    کلیدواژگان: فرهنگ، سیاستگذاری فرهنگی، مطالعه تطبیقی، مرجعیت، تنوع فرهنگی
  • فرشاد مومنی، محدثه سلیمانی* صفحات 29-49
    امروزه مسکن یک کالای اقتصادی، سیاسی ، اجتماعی محسوب می شود و تنها یک سرپناه نیست. همچنین از آنجایی که مسکن بزرگترین دارایی خانوار و کالایی بدون جانشین است، لذا بررسی بازار آن بسیار حائز اهمیت است. این بخش در دهه اخیر با رکود، رونق تورمی و افزایش بی رویه قیمت همرا بوده است. این نوسانات قیمتی غیر معمول باعث حذف قشر با درآمد متوسط و ضعیف جامعه از زمره تقاضای موثر شده و داشتن مسکنی مناسب را برایشان به آرزویی دست نیافتنی بدل کرده است. دولت نهم با انگیزه عدالت محوری برای این قشر، برنامه تولید مسکن مهر و قانون هدفمندی یارانه ها را بنیان نهاد. در این مطالعه درصدد پاسخ به سه سوال کلیدی هستیم: یک- آیا طرح مسکن مهر که با هدف تامین مسکن اقشار کم درآمد بودجه ریزی شد به اهداف خود رسید؟ دو- آیا این اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بر افزایش قیمت مسکن تاثیر گذار بوده است؟ سه- سطح دستیابی به اهداف مسکن مهر و قانون هدفمندی یارانه ها به چه میزان بوده است؟برای پاسخ به این سوالات از روش تحلیلی-توصیفی استفاده کرده و به دلیل نارسایی های دیدگاه نئوکلاسیکی در پاسخ به این سوالات، با رویکرد نهادگرایی به تحلیل و توصیف پرداخته ایم. یافته های این پژوهش حکایت از آن دارد که گروه های هدف یعنی دهک های درآمدی یک و دو، توانایی بهره مندی از این طرح را نداشته و پرژه مسکن مهر در تحقق اهداف خود موفق عمل نکرده است. همچنین از آنجا که نهاده های تولید مسکن انرژی بری قابل ملاحظه ای دارند، شوک قیمت حامل های انرژی به افزایش قیمت مصالح ساختمانی و در نتیجه افزایش هزینه ساخت بنا و قیمت تمام شده مسکن انجامید. به عبارت دیگر شوک درمانی در اقتصاد ایران، که با هدف عدالت محوری اجرا شد، نابرابری اجتماعی و اثرات ضد توسعه ای داشته است.
    کلیدواژگان: مسکن، طرح مسکن مهر، قانون هدفمندی یارانه ها، اقتصاد نهادگرا
  • حمیدرضا امیری نیا*، ناصر باقری مقدم، سد حبیب الله طباطباییان، سید مصطفی محمد پور صفحات 51-71
    در سال های اخیر توجه به مفهوم نظام نوآوری به عنوان رویکردی برای تحلیل و سیاست گذاری در عرصه علم، فناوری و نوآوری مورد توجه سیاستگذاران این حوزه قرار گرفته است. از سوی دیگر دستیابی به فناوری های نوظهور مانند نانوفناوری، انرژی های تجدیدپذیر و...، مسیر رو به رشدی را در توسعه علمی و فناورانه کشورها در پیش گرفته اند. لذا شناخت نحوه شکل گیری و توسعه حوزه های نوظهور و نحوه سیاست گذاری برای توسعه آن ها از جمله مسائل اساسی می باشد. مقاله حاضر بدنبال تبیین مدل توسعه فناوری پیل سوختی ایران برمبنای مدل نظام نوآوری فناورانه می باشد. از اینرو 89 رویداد موثر بر توسعه این فناوری شناسایی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA، این رویدادها دسته بندی و با کارکردهای مدل پایه پژوهش تطابق داده شده است. با توجه به شواهد موجود در روند توسعه فناوری پیل سوختی در ایران و با تایید خبرگان این حوزه، کارکردهای توسعه منابع انسانی و تامین منابع مالی به دو کارکرد مجزا از هم در مدل پیشنهادی توسعه این فناوری لحاظ شده است. در نهایت با تایید خبرگان حوزه مدیریت فناوری و پیل سوختی، مدل نظام نوآوری فناورانه پیل سوختی ایران با 8 کارکرد اصلی ارائه گردید. در نهایت نقطه ضعف اصلی توسعه این فناوری و شکل گیری ضعیف نظام نوآوری فناورانه پیل سوختی در کشور، ناکارآمدی کارکردهایی نظیر کارآفرینی و شکل دهی بازار می باشد که این مورد باعث تجاری سازی محدود این فناوری و ارائه آن به بازار شده است.
    کلیدواژگان: نظام های نوآوری، نظام نوآوری فناورانه، فناوری پیل سوختی، تحلیل تاریخی وقایع
  • حمیدرضا ملک محمدی، ولی الله وحدانی نیا* صفحات 73-94
    در چند دهه اخیر، سلامت بعنوان هدفی اجتماعی که نیاز به همکاری همه جانبه دارد، توسعه طیفی از سازوکارهای سیاستی را بدنبال داشته است. یافتن، معرفی و تجزیه و تحلیل سیر تحولات مفهومی سیاستگذاری سلامت، هدف اصلی این مطالعه کیفی است؛ تا چگونگی تکامل آن را نمایان سازد و مبانی اطمینان بخش و مرزهای اقدام شناخته شود. نتایج بررسی نشان می دهد؛ «اقدامات بین بخشی برای سلامت»، «سیاستگذاری های عمومی سالم» و اخیرا «سلامت درهمه سیاست ها» سه موج اصلی سیاستگذاری هستند که همراه با تغییر پارادایم سیاسی، چشم انداز تازه ای از «حکمرانی برای سلامت» را نمایان کرده اند. گذار به الگوی حکمرانی شدیدا شبکه ای، چندسطحی و چندذینفعی، مبتنی بر بسیج «کل دولت» و «کل جامعه» برای سلامت، همان بخش مهم تعهد سیاسی و اجتماعی برای عدالت و پیشرفت پایدار است.
    کلیدواژگان: سیاستگذاری سلامت، پارادایم حکمرانی برای سلامت، سیاست های عمومی سالم، سلامت در همه سیاست ها
  • حسن قرونه*، سید کمال طباییان، علیرضا بوشهری، سعید قربانی صفحات 95-119
    امروزه نماد سیاست بهتر و هوشمندانه تر، پیش ارزیابی سیاست است که در قالب مدل ها، روش ها و ابزار ها منجر به آگاه سازی سیاستگذاران و ذی نفعان شده و در نتیجه سبب بهبود کیفیت سیاست عمومی و ارتقاء هبستگی سیاستی می گردد. در این مقاله بر طبقه بندی روش ها و مدل های/ابزارهای پیشینی ارزیابی سیاست مانند تجزیه وتحلیل هزینه فایده، هزینه اثربخشی، ارزیابی اثر و... تاکید شده است و طبقه بندی ازنوع عملیاتی ابزارهای پیش ارزیابی سیاست با روش کیفی گروه های کانونی انجام شده است که چهارده مدل و روش /ابزار پیش ارزیابی با توجه به سازه های مبنایی «قابلیت» و «ماهیت روش» طبقه بندی شده اند در این طبقه بندی توجه به برجسته نمودن رویکرد بدیل محورنه تنها به عنوان حوزه ای کمک کننده به آگاه سازی سیاستگذاران بلکه به عنوان تحولی قابلیتی و روش شناختی در ابزارهای پیش ارزیابی سیاست مطرح است؛ اما یافته های تحقیق نشان می دهد که اکثر روش های مرسوم و متداول پیش ارزیابی با رویکرد آینده محوری طراحی و به کار گرفته نشده اند و بیشتر این روش ها و ابزار ها دارای قابلیت برنامه ریزی محوری می باشند و همچنین به لحاظ ماهیت روش نیز کمی گرا هستند.
    کلیدواژگان: سیاست، ابزارهای پیش ارزیابی سیاست، گونه شناسی، بدیل محوری
  • بهاره سازمند *، مریم یاری صفحات 121-140
    طی یک دهه اخیر، در جمهوری اسلامی ایران به دلایلی از قبیل کاهش حجم آب در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ورود آلاینده های مختلف بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی به محیط های تالابی و عدم رعایت حریم زیست محیطی و اکولوژیکی تالاب ها، تغییر کاربردی اراضی تالابی، عدم رعایت حقابه طبیعی محیط های طبیعی از سوی مجریان مختلف طرح های آبی، عدم ملاحظات زیست محیطی در اجرای پروژه های عمرانی و شکار و صید غیرمجاز و قاچاق، تالاب های کشور در معرض تهدیدات جدی قرار گرفته اند. هامون که به عنوان هفتمین تالاب بین المللی جهان و بزرگ ترین دریاچه آب شیرین کشور شناخت شده است، به دلایل مختلف به کانون بحرانی حرکت شن های روان تبدیل شده و موجب بروز معضلات عدیده اجتماعی و اقتصادی در منطقه شده است. بنابراین هدف از نگارش مقاله حاضر که با روش تحلیلی توصیفی محتوا انجام شده است بررسی چالش های محیط زیستی موجود در هامون و سیاستهای زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران در این حوزه است. مقاله حاضر از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول به معرفی اهمیت زیست محیطی هامون و چالش های موجود در این منطقه پرداخته شده است و در بخش دوم ضمن بررسی سیاستهای زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران در این حوزه، سیاستهایی هم برای مقابله با چالش ها ارائه شده است.
    کلیدواژگان: تالاب هامون، سیاستهای محیط زیست، جمهوری اسلامی ایران، سیستان
  • طیبه نیک رفتار *، الهه حسینی، عاطفه مقدم صفحات 141-156
    گردشگری پزشکی زمانی اتفاق می افتد که افراد تصمیم می گیرند با هدف اولیه درمان های پزشکی به آن سوی مرزها سفر کنند. در سال های اخیر بیماران از کشورهای دیگر با هدف درمان با هزینه کمتر و کیفیت بالاتر نسبت به کشور خود، عازم سفر می شوند. شناسایی عوامل موثر در تصمیم گیری گردشگر پزشکی برای انتخاب کشور مقصد، از عوامل مهم در جهت سرمایه گذاری در این صنعت رو به رشد است که در این پژوهش به بررسی آن پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل مقررات، ارائه خدمات و منابع انسانی به ترتیب برانتخاب ایران به عنوان کشور مقصد توسط گردشگران پزشکی تاثیر مثبت و معناداری دارد. در حالی که عامل حکومت و تامین منابع مالی بر انتخاب گردشگران تاثیری ندارد. برمبنای نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد سیاستگذاری های لازم جهت ارتقا کیفیت ارائه خدمات به گردشگران پزشکی در سطح بین المللی صورت گیرد و مراکز درمانی استانداردهای بین المللی را در ارائه خدمت رعایت نمایند.
    کلیدواژگان: گردشگری پزشکی، سیاستگذاری، نظام سلامت، دیدگاه گردشگران، کشور مقصد
|
  • Majid Vahid *, Mohammad Saffar Pages 9-27
    In this article, after presenting some definitions of culture and assessing its role in the society, we will discuss the importance of comparative studies. If we accept the saying that "experience is the father of science", then we can refer to comparative studies as one of the main ways to use experience in the humanities. In comparative studies, we can deliberate various topics by using different approaches and one of these approaches to the study of cultural policy is the concept of system of references. They help us to understand the direction of the country's cultural policies and to estimate the effectiveness of their policies to a reasonably degree. Countries adopt different approaches to cultural policies and we consider them on a range of minimum to maximum intervention. Nowadays, preserving the cultural diversity as a major international reference in the field of cultural policy has been accepted and its very importance in achieving sustainable development is emphasized all over the world.
    Keywords: 1Culture, Cultural Policy, System of References, Comparative Study, Policy Approaches, Cultural Diversity
  • Farshad Momeni, Mohaddeseh Soleimani * Pages 29-49
  • Hamidreaza Amirinia *, Naser Bagheri Moghaddam, Seyed Habibollah Tabatabaeian, Seyed Mostafa Mohamadpour Pages 51-71
    This study aims to present a developmental model for fuel cell technology in the country, based on the technological innovation system. To do so, 89 effective events for the development of this technology have been determined. These events have been categorized by using MAXQDA software and complied with functions of the basic research model. Therefore, given the current evidence in developing fuel cell technology in Iran and based on the approval of experts, the proposed model includes two separate functions; developing human resources and providing financial resources.Eventually, based on confirmation from experts, a model for the technological innovation system of fuel cell technology is provided with 8 main functions in the country. The major weaknesses in developing this technology and the reason for weak formation of the technological innovation system for fuel cell technology in Iran have been identified. These include functions such as ineffective entrepreneurship and inefficient market formation, which impede the large commercialization of this technology.
    Keywords: Innovation systems, technological innovation systems, fuel cell technology, historical analysis
  • Hamid Reza Malek Mohammadi, Valiallah Vahdaninia* Pages 73-94
    In recent decades, health as a social goal that requires cooperation, has led to develop a range of policy mechanisms.To find, introduce and analyze the concept transformation of health policy is the main purpose of this qualitative study; To reveal how it evolved and the reliability foundations and boundaries of action to be recognized. Results of the study shows; "intersectoral actions”, “healthy public policy”, “health in all policies” are The three main policy waves, that Along with political paradigm shift, appear a new perspective of "governance for health. The transition to a governance model, highly networked, multi-level and multi-stakeholder, Based on the mobilization of the "whole of government" and "whole of society" for health, is the important part of the political and social commitment to justice and sustainable development
    Keywords: Health policy, governance paradigm for health, healthy public policy, health in all policies
  • Hassan Ghoroneh *, Seyed Kamal Tabaian, Ali Reza Bushehri, Saeed Ghorbani Pages 95-119
  • Bahareh Sazmand *, Maryam Yari Pages 121-140
    Over the past decade, ponds in the Islamic Republic of Iran confront with serious threats. The reasons such as reducing the volume of water in the natural and human factors, entrance of various biological, chemical and physical pollutants in to environment of ponds, change of the use of pond’s lands, non-compliance of right of natural environments and water projects, lack of environmental considerations in the implementation of development projects, hunting and illegal fishing and smuggling causes these serious threats. Hamoon is the seventh pond in the world and the largest freshwater lake of our country and for various reasons has become the epicenter of the crisis moving sand dunes and causing numerous social and economic problems in the region. Thus the aim of this article is to describe the environmental challenges of Hamoon and policies of the Islamic Republic of Iran in this field. This article is composed of two parts. The first part introduces the environmental importance of Hamoon and challenges in this area and in the second part we review the environmental policies of the Islamic Republic of Iran in this area, and presents policies to deal with the challenges
    Keywords: Hamoon Pond, environmental policies, the Islamic Republic of Iran, Sistan
  • Tayebeh Nikraftar *, Elahee Hosseini, Atefe Moghadam Pages 141-156
    Medical tourism is people decision to travel across the border for medical treatment. In recent years patients aimed at treating at lower cost and higher quality traveling to other countries. This research aimed at identifying factors influencing the decision to choose medical tourism destination.The results indicated that regulation, service delivery and human resources respectively has significant and positive impact to choose Iran as a destination for medical tourists, while governance and funding does not affect the choice of tourists. Based on the results of study suggest policies for promoting the quality of services to medical tourists to be done at the international level and medical centers comply with international standards in service delivery.
    Keywords: Medical tourism, policymaking, health system, tourist's view, destination country