فهرست مطالب

نشریه پژوهش های نوین در تصمیم گیری
سال یکم شماره 4 (زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/10/26
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حجت احمدی کرد، سعید یعقوبی، احمد محمدی* صفحات 1-24
    در این مقاله یک مدل بهینه سازی فازی جهت طراحی شبکه، شامل مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب و حوضچه ذخیره و نیز تخصیص بهینه پسآب تصفیه شده به مناطق کشاورزی ارائه شده است. در ابتدا مدلی پایه جهت مشخص کردن تصمیمات استراتژیک مکانیابی و تصمیمات تاکتیکال تخصیص برای حالت قطعی ارائه شده وسپس این مدل با در نظر گرفتن عدم قطعیت در پارامترهای مساله با استفاده از رویکرد فازی توسعه داده شده است. به علاوه این مقاله با در نظر گرفتن کیفیت های متفاوت پساب، به ارائه رویکرد جدید در استفاده از پساب در کشاورزی برای افزایش سلامت محصول و کاهش آلودگی های میکروبی پرداخته است. درنهایت برای اعتبارسنجی مدل، مطالعه موردی استان تهران که داده های آن برگرفته از سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقهای تهران میباشد مورد بررسی و تحلیل حساسیت قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که با افزایش تعداد تسهیلات تعداد لوله ارتباطی نیز افزایش می یابد ولی چون طول آن ها کاهش می یابد در نتیجه توازنی نسبی میان مجموع هزینه تاسیس آن ها برای حالات مختلف برقرار است.
    کلیدواژگان: پساب، پایداری، طراحی شبکه، آبیاری کشاورزی
  • رویا پرهیزکاری، صفر فضلی* صفحات 25-44
    امروزه محیط زیست به طور فزاینده ای به مساله حیاتی و بسیار مهم برای همه اقشار مردم چه در جایگاه مشتری و چه در جایگاه تولیدکننده تبدیل شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه روشی جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی محصول بهداشتی برای شناسایی و توسعه محصول سبز می باشد. این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی ساختاری تفسیری ISM)) و نوعی رویکرد تصمیم گیری فازی شامل تحلیل توسعه ای فازی (EA) و TOPSIS سلسله مراتبی فازی استفاده می کند. همچنین از خبرگان صنعت لوازم بهداشتی استان قزوین به منظور شناسایی معیارهای موثر و کلیدی در ارزیابی اثرات زیست محیطی، شناسایی و توسعه محصول سبز بهره می برد. یافته ها نشان می دهد که طرح (2) محصول شوینده عملکرد محیطی بهتری نسبت به طرح (1) در چهار مرحله چرخه عمر دارد. با توجه به نتایج به دست آمده مدیران شرکت های تولیدکننده محصولات بهداشتی استان قزوین باید به منظور کاهش اثرات زیست محیطی محصولات شوینده خود، هفت معیارکلیدی مذکور در پژوهش را در برنامه ریزی برای ارزیابی اثرات زیست محیطی و تولید محصول بهداشتی سبز مد نظر قرار دهند. همچنین با مطالعه بیشتر در انتخاب روش مناسب ارزیابی اثرات زیست محیطی، محصولات سبز را شناسایی و از ورود محصولات بهداشتی ناسازگار با محیط زیست به بازار جلوگیری نمایند.
    کلیدواژگان: محصول سبز، ارزیابی اثرات زیست محیطی، لوازم بهداشتی، تحلیل توسعه ای فازی، تاپسیس سلسله مراتبی فازی
  • محمود دهقان نیری*، محسن خدابخش، امیرحسین امامیان صفحات 45-69
    جهان امروز با مسائلی چون گرم شدن زمین، انواع آلودگی ها، افزایش مقدار گازهای گلخانه ای و... مواجه است که این مسائل می تواند منجر به تهدید حیات بشر شود. بنابراین استراتژی های مربوط به حفظ محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین اولویت های سازمان ی مد نظر قرار گرفته است. در این راستا سازمان ها علاوه بر سودآوری و کسب مزیت رقابتی، در جهت از بین بردن ضایعات، کاهش انرژی مصرفی، تولید گازهای گلخانه ای، مواد شیمیایی خطرناک و یا به عبارت دیگر تولید سبز تلاش می کنند. مقاله حاضر با هدف ارائه یک مدل ریاضی تولید سبز، پس از تشریح مدل به منظور تصمیم گیری و انتخاب استراتژی مناسب تولید سبز برای محصولات منتخب شرکت ایران خودرو بکارگرفته شده است. در این مدل تمامی ابعاد تولید سبز اعم از کاهش مصرف انرژی، مواد آلاینده محیط زیستی و آلودگی ناشی از بهره برداری محصول در قالب یک مدل برنامه ریزی آرمانی درهم آمیخته شده اند. نتایج حاصل از اجرای مدل در افق برنامه ریزی 5 ساله، تولید محصولات سبزتر مانند پژو 206 و پارس با حداکثر ظرفیت و تولید سایرمحصولات را با حجم کمتر حاصل نموده است.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی تولید، مدلسازی آرمانی، تولید سبز، محیط زیست
  • مسعود ربیعه*، محمد مهدی کرمی، مصطفی ضیایی، عزیزالله یعسوبی، هدایت سالاری صفحات 71-99
    عواملی چون گسترش پدیده شهرنشینی، استفاده رو به رشد از وسایل نقلیه و صنعتی شدن موجب افزایش تصادفات رانندگی شده است. مسئله تصادفات رانندگی در ایران یک معضل جدی است و ایران جزء کشورهایی است که آمار بالایی از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می دهد. با نگاه پویا به مسئله مذکور در ایران و بررسی متغیر های مهمی مثل تعداد تلفات سالیانه ناشی از تصادفات می توان به اهمیت موضوع بیشتر پی برد. به طور کلی مسئله تصادفات رانندگی دارای ابعاد گوناگونی است و دارای پیچیدگی های خاص خود است. در این راستا و در این تحقیق با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم، در ابتدا پس از بیان مسئله پویا، با توجه به پیشینه و مصاحبه های صورت گرفته چهار دسته عامل اصلی به عنوان عوامل یا متغیر های مهم و اثر گذار شناسایی شدند. بر اساس این چهار عامل اصلی، مدل علی- معلولی استخراج و سپس این مدل به مدل انباره– جریان تبدیل شد. در ادامه اعتبار سنجی مدل بررسی و مدل در فضای نرم افزار Vensim شبیه سازی گردید. در پایان سه سیاست پیشنهادی روی مدل شبیه سازی گردید که نتایج آن نشان از بهبود قابل توجه رفتار سیستم در خصوص متغیر های اصلی دارد.
    کلیدواژگان: مسئله تصادفات رانندگی، پویایی شناسی سیستم ها، مدل انباره- جریان، شبیه سازی، سیاست
  • امیرحسین صفرقلی، جواد بهنامیان* صفحات 101-115
    هدف مسائل مکان یابی هاب، برقراری جریان در شبکه های توزیع به بهترین شکل ممکن است.در بیشتر این مسائل، فرض شده است که جریان بین گره ها حداکثر از دو هاب عبور می کند، در حالی که در دنیای واقعی محموله ها ممکن است در طول مسیر خود از تعداد هاب های بیشتری بگذرند که در این حالت استفاده از مدل های مکان یابی هاب سلسه مراتبی ضروری به نظر می رسد.از طرف دیگر یکی از مسائل مهم در شبکه های حمل ونقل، تحویل به موقع کالا و افزایش سطح خدمت دهی است. بدین منظور طراحی شبکه های چندوجهی که در آنمی توان از شیوه های مختلف جاده ایی، ریلی، هوایی و دریایی استفاده نمود، توسعه یافته است در این پژوهش یک مدل غیرخطی به منظور مکانیابی هاب سلسله مراتبی در شبکه های چندوجهی با در نظر گرفتن الزامات سرویس دهی و حل آن با نرم افزار بهینه سازی گمز پیشنهاد شده است. نتایج حاکی از آن است که مدل پیشنهادی منجر به افزایش قدرت تصمیم گیری در انتخاب مسیرهای حمل ونقل، کنترل زمان های تحویل و افزایش سطح خدمت دهی خواهد شد.
    کلیدواژگان: مکان یابی هاب سلسه مراتبی، شبکه حمل ونقل چند وجهی، الزامات سرویس دهی، مدل غیرخطی
  • سعید غفوری*، محمدرضا تقی زاده یزدی صفحات 117-142
    زمان بندی پروژه با در نظر گرفتن محدودیت منابع از جمله مسائل با ادبیات غنی در حوزه تحقیق در عملیات و مدیریت پروژه است. تاکنون مقالات و کتب بسیاری در این زمینه به چاپ رسیده است که دو دلیل عمده بر این امر می توان برشمرد: نخست آنکه این مسائل بسیار متنوع هستند و دیگر اینکه با توجه به NP-Hard بودن این مسائل، محققین همواره به دنبال راه حل های کاراتر برای حل این مسایل بوده اند.این پژوهش به منظور ارائه مدلی چند هدفه با در نظر داشتن انواع روابط پیش نیازی و همچنین سنجش کارایی الگوریتم کرم شب تاب در حل مسائل RCPSP انجام شده است. از اینرو ابتدا یک مدل ریاضی دو هدفه شامل زمان و هزینه با در نظر گرفتن روابط پیش نیازی کلی، جهت زمان بندی پروژه های استاندارد با محدودیت منابع ارائه شده است و سپس با استفاده از الگوریتم فراابتکاری کرم شب تاب ترکیب شده با یک الگوریتم ابتکاری جواب های پاره تو برای مساله در نرم افزار متلب نسخه R2014a بدست آمده است و همچنین جهت سنجش کارایی الگوریتم کرم شب تاب، مساله با الگوریتم تبرید شبیه سازی شده نیز حل شد که نتایج به دست آمده حاکی از عملکرد مطلوب الگوریتم کرم شب تاب و عملکرد قابل قبول تبرید شبیه سازی شده در حل مساله فوق الذکر در مقایسه با بهترین جواب های موجود برای مسائل استاندارد تاکنون می باشد.
    کلیدواژگان: زمان بندی پروژه، محدودیت منابع، الگوریتم های فراابتکاری، الگوریتم کرم شب تاب چندهدفه، الگوریتم تبرید شبیه سازی شده چندهدفه
  • مهشید گودرزی، کیخسرو یاکیده*، غلامرضا محفوظی صفحات 143-165
    مسئله بهینه سازی سبد سهام یکی از جذاب ترین مسائل مالی و سرمایه گذاری است. منظور از بهینه سازی سبد سهام، تعیین شرکت ها و میزان سهمی است که یک سرمایه گذار می تواند خریداری نماید به گونه ای که از منافع سرمایه خود استفاده کرده و از خطرات آن اجتناب نماید. از نقطه نظر ریاضی مدل مارکوویتز مهمترین مدل بهینه-سازی سبد سهام است. علی رغم اهمیت این مدل، می توان آن را به جهت اتکا بر بازده تاریخی، که لزوما منعکس کننده وضعیت واقعی شرکت نیست، مورد انتقاد قرار داد. این پژوهش را می توان از معدود پژوهش هایی طبقه بندی کرد که بازده تاریخی شرکت ها را مبنای تصمیم گیری برای بهینه سازی قرار نمی دهند.
    این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها و روش های تصمیم گیری چند معیاره به حل مساله بهینه-سازی می پردازد. در گام اول نسبت های مالی مناسب به عنوان ورودی و خروجی در تحلیل پوششی داده ها به کار گرفته می شوند و پس از آن با استفاده از وزن های بهینه به محاسبه کارایی متقاطع برای هرواحد می پردازد. در ادامه از ماتریس کارایی متقاطع به عنوان یک ماتریس تصمیم، تعبیر شده که براساس آن می توان شرکت ها، را گزینه قلمداد کرد و با معیارهای متعدد مورد ارزیابی قرار داد. بر این مبنا و براساس تفسیری که از کارایی متقاطع ارائه می شود روش های تصمیم گیری بیشینه کمینه، بیشینه بیشینه و هورویتز به عنوان روش بهینه سازی سبد سهام به کار گرفته می شوند و در پایان عملکرد سبد های پیشنهادی با روش های فوق با دو شاخص شارپ و جنسن بررسی می شوند. نتایج پژوهش نشان از موفقیت سبد پیشنهادی روش بیشینه بیشینه و برخی از سبدهای پیشنهادی روش هورویتز نسبت به سبد بازار دارد.
    کلیدواژگان: بهینه سازی سبد سهام، کارایی متقاطع، بیشینه بیشینه، بیشینه کمینه، هورویتز
  • حسینعلی نقیبی*، حسن فارسیجانی، مسعود کسایی، مصطفی زندیه صفحات 167-186
    هدف این مقاله طراحی و تبیین مدل تولید در کلاس جهانی (WCM) در صنعت خودرو با استفاده از تکنیک مدل-سازی ساختاری تفسیری (ISM) است. مدل تولید در کلاس جهانی، سازمان را قادر می سازد فعالیت و رقابت خود را در گستره جهانی دنبال نماید و این مهم تحقق نخواهد یافت مگر اینکه عملکرد سازمان در تطابق با بهترین های صنعت در کلاس جهانی قابل ارزیابی و رقابت باشد. این مدل مرکب از هشت رکن اصلی و بیست و سه رکن فرعی می باشد که در قالب ارکان فنی – تکنیکی و مدیریتی طبقه بندی شده و تبلور یافته است. ارکان اصلی مدل شامل؛ فرآیندهای کسب و کار، انعطاف پذیری، تکنولوژی و ابزارهای الکترونیکی، مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی، توسعه محصول جدید، سرمایه انسانی، استراتژی های رقابتی تولید و ارزیابی عملکرد هستند. علیرغم اینکه هر یک از ارکان، اعم از اصلی و فرعی، در ساختار مدل تاثیرگذاری منحصربفردی دارند اما هیچکدام به تنهایی قادر نخواهند بود سازمان را در جهت دستیابی به هدف اصلی (تولید در کلاس جهانی) یاری نماید، بنابرین به منظور ایجاد یکپارچگی ارکان از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شده است. روش نمونه گیری، هدفمند غیرتصادفی است و انتخاب نمونه آماری از میان خبرگان و متخصصین انجام گرفته و نتیجه پژوهش بصورت نمودار مدل با استفاده از شبکه تعاملات ارکان اصلی و فرعی (ابعاد و شاخص ها) ترسیم شده است که مسیر دستیابی سازمان به تولید در کلاس جهانی را نشان می دهد. ضمنا روش های مختلف نگاشت شناختی تکنیک ISM در این تحقیق مورد توجه واقع شده است.
    کلیدواژگان: تولید در کلاس جهانی، مدل سازی ساختاری تفسیری، ماتریس وابستگی- نفوذ، شبکه تعاملات
|