فهرست مطالب
نشریه جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی
پیاپی 2 (تابستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/11/21
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-21
انقلاب اسلامی ایران، مانند بسیاری از انقلاب های دیگر، پیامدهای داخلی، منطقه ای و بین المللی داشته است. از جمله پیامدهای فراملی انقلاب اسلامی این بود که توانست روح تازه ای را در کالبد مسلمانان جهان بدمد و به احیا اسلام سیاسی کمک کند. عواملی چون نزدیکی فرهنگی و مذهبی در تسریع گسترش ارزش های انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک مولفه مهم تلقی می شوند. از همین رو، از کشورهایی که بازتاب انقلاب اسلامی در آن مشاهده شد کشور یمن بود. شیعیان یمن با الهام از انقلاب اسلامی ایران در کشور یمن بسیار فعال و در عرصه اجتماعی و سیاسی به عنوان یک نیروی موثر ظاهرشده اند. این مقاله گردآوری شده به روش تحلیلی توصیفی در تلاش است تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش های شیعی یمن و بازتاب آن در داخل کشور و منطقه به ویژه سیاست عربستان در قبال یمن را موردبررسی قرار بدهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با وقوع انقلاب اسلامی ایران روح تازه ای بر جنبش های شیعی یمن دمیده شد و آن ها با الگوبرداری از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پیروی از ارزش های انقلاب اسلامی بر ژیوپلیتیک شیعیان افزوده اند. از همین رو، نگرانی هایی نیز از سوی برخی کشورهای منطقه بویژه عربستان ازتاثیر انقلاب اسلامی بر یمن باعث شده است تا این کشور به دخالت در امور داخلی یمن به صورت نرم و سخت مبادرت ورزد.
کلیدواژگان: یمن، جمهوری اسلامی ایران، نظریه پخش، شیعه، جهان اسلام -
صفحات 23-41
مطالعه تاریخ سیاسی معاصر جهان و مناسبت های موجود در اقتصاد جهانی گویای این است: خطراتی که امنیت و رفاه آینده جوامع بشری را تهدید می کند نه چندان خطراتی چون برخوردهای بین المللی و تجاوز بوسیله یک قدرت خارجی، بلکه بی ثباتیهای اقتصادی، اکولوژیک و اجتماعی بخصوص پدیده ناامنی غذایی است. ناامنی غذایی از جمله عواملی است که می تواند ارزشهای حیاتی و در نتیجه امنیت ملی یک کشور را به مخاطره بیاندازد. امنیت غذایی که به مفهوم دسترسی به غذای کافی در حال حاضر و آینده می باشد با رشد سریع جمعیت جوامع موجودیت خود را از دست داده است و در بخشهایی از کره زمین اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ویژه ای پدید آورده است که نه تنها سرنوشت سیاسی کشورهای نیازمند بوسیله کشورهای صنعتی رقم می خورد، بلکه زندگی روزمره آنها به تصمیمات کشورهای سلطه گر بستگی یافته است و رهایی از این وابستگی و رسیدن به استقلال ملی و پیشرفت اجتماعی جز با توسعه پایدار میسر نیست و محور توسعه پایدار، توسعه کشاورزی است. توسعه کشاورزی جز با بهره گیری از روش های علمی و دستاوردهای تکنولوژیک امکانپذیر نیست. با عنایت به این موضوع، در نوشتار حاضر نقش و جایگاه امنیت غذایی در امنیت ملی، اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار و نیز وضعیت امنیت غذایی کشور در دو سطح کلان و خرد و همچنین چالش ها و فرصت های آن بررسی، تحلیل و راهکارها ارایه شده است.
کلیدواژگان: امنیت غذایی، امنیت ملی، توسعه پایدار، کشاورزی و اقتصاد مقاومتی -
صفحات 43-63
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و تاسیس نظام جمهوری اسلامی، نظام حقوقی ایران دستخوش تحولی عمیق و بنیادین در مبانی، قواعد و الزامات حقوقی شد و اصلاح قوانین با ابتنای بر مبانی وحیانی دین مبین اسلام در سرلوحه سیاست تقنینی کشور قرار گرفت. پس از گذشت حدود چهل سال از عمر انقلاب اسلامی این سوال مطرح می گردد که نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران از چه ویژگی هایی برخوردار است و در مقایسه با سایر نظام های حقوقی چه جایگاهی دارد؟ یافته های این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی - اسنادی، نشان می دهد که نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران ضمن تلفیق سیستم قانون مداری و تصویب قوانین مستحدثه با آموزه های اخلاقی و ارزش های اسلامی، به عنوان الگویی جامع و متعالی متجلی شده که در تعامل با رهیافت های جهانی، رویکرد نوینی را اتخاذ نموده است. نظام های حقوقی غربی با تاسی از دو جهت گیری کلان «حقوق طبیعی» و «مکتب اثبات گرایی» نیروهای سازنده حقوق را در شناخت های عقلی، عدالت گرایی محض، غایات سیاسی و اقتصادی، اراده عمومی و تجربه گرایی، منحصر دانسته و بدین سبب دچار تقلیل گرایی و نارسایی شده اند. نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از نقاط قوت نظام های حقوقی دیگر و مرتفع نمودن نارسایی های نظام های مزبور، به یک الگوی متعالی و کامل مبدل شده که ضمن توجه به غایات اجتماعی و اهداف مادی، بر مبانی دینی و ارزش های الهی و معنوی قوام یافته است. لذا نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران را در مقایسه با پارادایم های جهانی می توان یک الگوی نوین، جامع و متعالی قلمداد کرد.
کلیدواژگان: نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، قانون گرایی، اخلاق مداری، حقوق طبیعی، مکتب اثبات گرایی، الگوی متعالی -
صفحات 65-94
بسیج عمومی مردم اشاره به گردهم آمدن مجموعه ای از انسان ها حول محور و هدفی خاص است، که در هر کشوری و با هر آیین و مسلکی می تواند مشاهده شود. بسیج در تاریخ کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، به این معنا که در تمام ادوار تاریخی وجود داشته است؛ اما در دوره انقلاب کبیر اسلامی به شکلی بسط یافته و ماهوی، شکل پیدا کرد. بدیهی است که به واسطه درگیری نوع حرکت بسیج مردمی بر مدار تفکر رهبران انقلابی، در انقلاب کبیر اسلامی شکل حرکت توده مردم از نضج و اتقان لازم برخوردار شد، و به طور کلی هر انقلابی لازمه اش بهره گیری از بسیج مردمی است؛ آرمانی که بسیاری در رسیدن به آن سطح از همدلی و همراهی تا رسیدن به خواسته تحقق یافته آن، ناتوان ماندند. تاریخ این سرزمین متمدن، از شیخ فضل الله نوری، میرزا کوچک خان جنگلی و رییسعلی دلواری تنها به عنوان معدود کسانی که در راه بسیج همگانی توده مردم در عصر معاصر- علیه استبداد طبقه حاکمه به پا خواستند، نام می برد. گروهی که در عین ایستادگی های فراوان خود، به تحقق آرمان اصلی نرسیدند، و البته زمینه سازان بزرگ آینده ای روشن بودند. با توجه به رویکرد بالا، در این مقاله به دنبال تبیین تسری مفهوم بسیج در درازنای تاریخ بشری بودیم. با توجه به این هدف، با تقسیم ادواری تاریخ به پنج دوره مختلف، از بسیج و مادها، بسیج و هخامنشیان، در قبل از اسلام، تا بسیج و صفویان، بسیج و مشروطه و در نهایت بسیج و انقلاب کبیر اسلامی پرداختیم. یافته های مقاله که مبتنی بر رویکردی تحلیلی بود، مبین ارایه مدعایی بود، که اشاره به این داشت، که پیدایش بسیج به دوره ابتدایی زندگی جمعی انسان ها می رسد، و این که بسیج مفهومی مستحدثه در دوره چند دهه ای انقلاب کبیر اسلامی نیست، هر چند در همین دوره و به ویژه در دوران دفاع مقدس، مفهوم بسیج به بهترین نحو از انحاء ممکن، تعبیر و تفهیم شد.
کلیدواژگان: تاریخ، بسیج، ایران، انقلاب کبیر اسلامی ایران -
صفحات 95-136
با وقوع انقلاب 1357، محققان و اندیشمندان علوم اجتماعی به مطالعه در مورد دلایل وقوع این انقلاب پرداخته و درصدد برآمدند تا چارچوب های نظری در این زمینه ارایه دهند. هر یک از چارچوب های نظری، ضمن پذیرش وجود عوامل مختلف در وقوع انقلاب ایران بر یک عامل به عنوان عامل اصلی اشاره می کنند. بر طبق نظریه توسعه نامتوازن، انقلاب ایران به این علت رخ داد که شاه ایران در حوزه-های اجتماعی اقتصادی به نوسازی هایی پرداخت و در نتیجه طبقات کارگر و متوسط جدید را گسترش داد اما از نوسازی در حوزه ی سیاسی ناتوان ماند، در نتیجه شکاف عمیق میان نظام اقتصادی اجتماعی توسعه یافته و نظام سیاسی توسعه نیافته چنان وسیع شد که منجر به سقوط رژیم گردید. بایندر، آبراهامیان، میلانی و زیباکلام از جمله نویسندگان معتقد به این نظریه در وقوع انقلاب ایران هستند. بررسی نظریه توسعه نامتوازن در تبیین علت وقوع انقلاب ایران مساله ای است که در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع و تحقیقات در دسترش، مورد پژوهش قرار گرفته است.
کلیدواژگان: انقلاب، انقلاب 1357 ایران، نظریه توسعه نامتوازن، هانتینگتون -
صفحات 137-161
الگوی اقتصاد مقاومتی یک الگوی اسلامی، با توجه به ظرفیتها، توانایی ها، منابع مالی و انسانی است که در صدد پوشش نقاط ضعف جامعه و از طرفی دیگر توانایی اتکا بر نقاط قوت اقتصاد داخلی می باشد، در این راستا، تحقق پیدا می کند که نیت، عمل و وسیله ی رسیدن به اهداف اقتصادی، در جهت منافع مسلمین باشد و بر اساس قاعده ی نفی سبیل می بایست راه های سلطه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، کشورهای اجنبی بر ممالک اسلامی مسدود شود، لذا ما در این تحقیق از یک سو به بررسی قصد و نیت در عقود در راستای مقاصد شارع پرداخته و از سوی دیگر به تهدیداتی که ازجانب کشورهای سلطه گر بر اقتصاد کشورهای اسلامی می تواند وارد شود با توجه به بیانات مقام معظم رهبری و حضرت امام خمینی (ره) پرداخته ایم، تا طرق سوء استفاده و نقاط ضعف پوشش داده شود و جامعه اسلامی اقتصادی مقاوم در برابر تهدیدات دورنی و بیرونی (اجنبی) داشته باشد.
کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، مقاصدالشریعه، تهدیدات، قصد، عقود
-
Pages 1-21
The Islamic Revolution of Iran, like many other revolutions, has had internal, regional and international consequences. One of the transnational consequences of the Islamic Revolution was that it was able to breathe new life into the body of Muslims around the world and help revive political Islam. Factors such as cultural and religious closeness are considered as an important component in accelerating the spread of the values of the Islamic Revolution of Iran. Therefore, Yemen was one of the countries where the reflection of the Islamic Revolution was observed. Inspired by the Islamic Revolution of Iran, the Yemeni Shiites have been very active in Yemen and have emerged as an effective force in the social and political arenas. This article, compiled by descriptive analytical method, tries to examine the impact of the Islamic Revolution of Iran on the Shiite movements in Yemen and its reflection inside the country and the region, especially Saudi Arabia's policy towards Yemen. The findings show that with the Islamic Revolution of Iran, a new spirit was breathed into the Shiite movements in Yemen, and they have added to the geopolitics of the Shiites by following the example of the victory of the Islamic Revolution of Iran and following the values of the Islamic Revolution. Therefore, concerns from some countries in the region, especially Saudi Arabia, about the impact of the Islamic Revolution on Yemen have led it to interfere in the internal affairs of Yemen in a soft and hard way.
Keywords: Yemen, Islamic Republic of Iran, Dissemination Theory, Shiite, Islamic World -
Pages 23-41
The study of the contemporary political history of the world and the opportunities in the world economy shows that the dangers that threaten the future security and well-being of human societies are not so much dangers as international conflicts and aggression by a foreign power, but economic, ecological and social instability. Especially the phenomenon of food insecurity. Food insecurity is one of the factors that can jeopardize the vital values and consequently the national security of a country. Food security, which means access to adequate food now and in the future, has lost its existence with the rapid population growth of societies and has created special political, economic and social conditions in parts of the world that are not only political destiny. The countries in need are determined by the industrialized countries, but their daily lives depend on the decisions of the dominant countries, and getting rid of this dependence and achieving national independence and social progress is possible only with sustainable development, and the axis of sustainable development is agricultural development. Agricultural development is not possible except by using scientific methods and technological achievements. With regard to this issue, in this article, the role and position of food security in national security, resilient economy and sustainable development, as well as the state of food security in both macro and micro levels, as well as its challenges and opportunities are reviewed, analyzed and solutions are presented. Is.
Keywords: Food security, national security, sustainable development, agriculture, a resilient economy -
Pages 43-63
Following the victory of the Islamic Revolution and the establishment of the Islamic Republic, the Iranian legal system underwent a profound and fundamental change in the principles, rules and legal requirements, and the amendment of laws based on the revelatory principles of Islam became the head of the country's legislative policy. After about forty years of the life of the Islamic Revolution, the question arises that what are the characteristics of the legal system of the Islamic Republic of Iran and what is its position in comparison with other legal systems? Findings of this research using descriptive-documentary research method, show that the legal system of the Islamic Republic of Iran, while combining the legal system and the adoption of new laws with moral teachings and Islamic values, is manifested as a comprehensive and transcendent model in Interaction with global approaches has taken a new approach. Western legal systems, based on the two broad orientations of "natural law" and "positivist school", limit the constituents of law to rational cognitions, pure justice, political and economic ends, public will and empiricism, and therefore They have suffered from reductionism and inadequacy. The legal system of the Islamic Republic of Iran, having the strengths of other legal systems and eliminating the shortcomings of these systems, has become a sublime and complete model that, while paying attention to social goals and material goals, based on religious principles and divine and spiritual values. Consistent. Therefore, the legal system of the Islamic Republic of Iran in comparison with global paradigms can be considered a new, comprehensive and transcendent model.
Keywords: The legal system of the Islamic Republic of Iran, legalism, ethics, natural law, the school of positivism, the transcendent model -
Pages 65-94
Public mobilization of the people refers to the gathering of a group of people around a specific axis and goal, which can be observed in any country and with any religion and profession. Basij is no exception to this rule in the history of Iran, in the sense that it has existed in all historical periods; But during the Great Islamic Revolution, it expanded in a form and essence. It is obvious that due to the involvement of the popular mobilization movement in the thinking of the revolutionary leaders, in the Great Islamic Revolution, the form of mass movement of the people enjoyed the necessary maturity, and in general, every revolution requires the use of popular mobilization; An ideal that many have failed to reach from empathy and companionship to fulfillment. The history of this civilized land names Sheikh Fazlullah Nouri, Mirza Kuchak Khan Jangali, and Ra'is Ali Delvari as just a few of those who stood up for the mass mobilization of the masses in the contemporary era against the tyranny of the ruling class. A group that, despite their many resistances, did not achieve the main goal, and, of course, were the great founders of a bright future. Given the above approach, in this article we sought to explain the extension of the concept of mobilization throughout human history. According to this goal, by dividing the period of history into five different periods, from Basij and the Medes, Basij and Achaemenids, before Islam, to Basij and Safavids, Basij and the Constitution, and finally Basij and the Great Islamic Revolution. The findings of the article, which were based on an analytical approach, suggest that the emergence of mobilization dates back to the earliest period of human collective life, and that mobilization is not a new concept in the decades of the Great Islamic Revolution. However, during this period, and especially during the period of the Holy Defense, the concept of mobilization was interpreted and understood in the best possible way.
Keywords: History, Basij, Iran, the Great Islamic Revolution of Iran
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.