بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و پیمان ورشو، غرب به تصور اینکه فروپاشی رقیب به معنی صلابت و قدرت غرب و نقطه آغازی بر ظهور جهان تک قطبی است، گسترش پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو به شرق -اروپای شرقی، قفقاز و آسیای مرکزی- را در دستور کار خود قرارداد تا با حضور مستقیم در این مناطق سیطره جهانی خود را تحکیم بخشد و هرگونه نیروی احتمالی بازدارنده و مخالفی را تحت کنترل درآورده از نزدیک برای فروپاشی های دیگر در روسیه و محاصره ایران از شمال و شرق و افزایش فشار بر ایران در مرزهای شمالی کشور اقدام کند. این مسئله از این نظر هم اهمیت داشت که مناطق خلیج فارس و دریای خزر دارای ذخایر بزرگ نفتی هستند که غرب شدیدا نیازمند واردات آن هاست. از سوی دیگر غرب اعمال فشار بیشتر بر ایران را برای تامین امنیت دوست نزدیکش رژیم صهیونیستی نیاز داشت.