پیرمرد 92 ساله روزی به خاک بازگشت که سی و چند سال قبل در همان روز نخستین و مهم ترین همه پرسی تاریخ انقلاب را برگزار کرده بود. حالادر سالگرد همه پرسی تعیین نظام برآمده انقلاب اسلامی او بر دوش انقلابیون نسل اول قرار گرفته بود. احمد صدر حاج سیدجوادی مرد آرامی بود که هیچ گاه دست از اولویت اخلاق بر سیاست ورزی برنداشت و درست یک روز پیش از سالگرد روز جمهوری اسلامی مرگ را سلام گفت. بیمارستان آبان تهران صبح دوازدهم فروردین محل گردهمایی نسل اولی های انقلاب شد. از ابراهیم یزدی تا عبدالله نوری همه آمده بودند به تشییع پیکر مردی که نخستین وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران بود. این بار جمع شدن ملی- مذهبی ها و نهضت آزادی ها با هیچ مقاومتی روبه رو نشد تا آنها در آرامش دوست دیرین خود را بدرقه کنند. کسی چه می داند شاید از تهران تا قزوین دوستانش خاطره می گفتند و درس هایی که از اخلاق مداری او گرفته بودند با یکدیگر مرور می کردند. جنازه اش در قزوین پس از اقامه نماز توسط حجت الاسلام حسین انصاری راد به خاک سپرده شد تا یک مرد اخلاق دیگر صحنه سیاست ایران را ترک کند. اگرچه مراسم تشییع جنازه و به خاکسپاری حاج سیدجوادی طبق روال معمول انجام شد اما روز گذشته جلوی در هیچ مسجدی در تهران اثری از خانواده صدر حاج سیدجوادی به عنوان صاحبان عزا نبود. آنها به جای مسجد، مراسم ختمی بی سخنران و واعظ در پارکینگ منزل شخصی مرحوم حاج سیدجوادی تدارک دیدند تا دوستان و یاران قدیم فاتحه یی بخوانند و احتمالابی حاشیه و دردسر محل را ترک کنند. در میان چهره هایی که در مراسم روز گذشته حاضر بودند می توان به محمدرضا خاتمی، ابراهیم یزدی، محمد توسلی، غلامعباس توسلی، حسین انصاری راد، محمد بسته نگار، حسین شاه حسینی، حبیب الله پیمان، سعید رضوی فقیه و تعدادی دیگر از فعالان ملی- مذهبی و نهضت آزادی اشاره کرد. دکتر احمد صدر حاج سیدجوادی، از پایه گذاران نهضت آزادی بود و در دهه 40 شمسی بر کرسی دادستان تهران نشست، او اما دادستانی را رها کرد تا وکالت مبارزان را بر عهده گیرد. روحانیون بلندپایه موکلش بودند. با انقلاب کلید وزارت کشور را گرفت و مهم ترین همه پرسی را در سلامت کامل برگزار کرد.