کمپانی هند شرقی هلند (Dutch East India Company) بیستم مارس سال 1602 میلادی تاسیس شد. این شرکت، نخستین شرکت بین المللی تجاری و استعمارگر ثبت شده در دنیا است. شرکت هند شرقی هلند در ابتدا با هدف تجارت ادویه بین آسیا و اروپا شکل گرفت، اما به تدریج حوزه فعالیت خود را به کالاهای استراتژیک و حمل ونقل گسترش داد. شرکت هند شرقی که در زبان هلندی به اختصار VOC نامیده می شد، اولین شرکتی بود که سهام خود را به صورت عمومی منتشر کرد. سهام این شرکت مدتی پس از صدور، در شهرهای مختلف اروپای غربی مبادله می شد. جالب است که این شرکت به دلیل حضور افراد قدرتمند در هیات مدیره خود، از قدرت های شبه حکومتی برخوردار بود.

ضرب سکه، محاکمه و اعدام محکومان، انجام توافقات سیاسی و ایجاد مستعمره در اقصی نقاط دنیا، از جمله اختیاراتی بود که حکومت در اختیار مدیران شرکت «واک» قرار داده بود. کشتی های این شرکت سال 1623 وارد خلیج فارس شدند. در واقع هلندی ها در رقابت با پرتغالی هایی به این منطقه رسیدند که از یکصد سال پیش در آنجا حضور داشتند. زین العابدین خان بیگ، فرستاده شاه عباس اول به دربار اروپا (1609 1604) در سال 1608 برای درخواست کمک های فنی و نظامی از هلند دیدن کرده بود، مع الوصف هلندی ها هنوز آماده نبودند تا عملیات شان را در ایران آغاز کنند. به علاوه مدیران شرکت هند شرقی هلند در سال 1608 اطلاعاتی به دست آورده بودند مبنی بر اینکه پادشاه هرمز علیه پرتغالی ها دست به شورش زده است، بنابراین آنها به دریاسالارهای خود در هند نوشتند: «اگر این موضوع حقیقت دارد شما باید تلاش کنید و اتحادی با این پادشاه به وجود آورید تا بتوانیم تجارت ایران را به دست آوریم. افزون بر این شما باید بکوشید، در صورت امکان، محموله ای از ابریشم خام ایران و نیز سایر کالاهایی که در اینجا سودآور است، تهیه کنید.» این گزارش به روشنی نشان می دهد که هلندی ها به ابریشم ایران علاقه مند بوده اند، زیرا در آن هنگام آمستردام مرکز عمده صنعت ابریشم اروپا بود. شرکت هند شرقی در دسامبر 1799 به فعالیت دو قرنی خود پایان داد.