ویلهلم واسموس (1931-1880م)، نماینده سیاسی آلمان، از بحث انگیزترین همراهان قیام جنوب است. همچون بسیاری دیگر از شخصیت های تاریخی جهان، در آثار مورخان و سایر پژوهشگران، درباره عملکرد او داوری های مختلفی می توان یافت. برخی می کوشند برای واسموس نقشی چشمگیر در این برهه قائل شوند و گروهی دیگر جایگاه او را در این قیام کم یا بی اهمیت می دانند. به هرروی، هم زمانی حضورش در مناطق جنوبی ایران و قیام مردم آن نواحی انکارناپذیر است. هدف اصلی این جستار، بررسی روابط واسموس و تنگستانی ها در آغازین سال های جنگ جهانی (1918-1914م) است؛ یعنی دورانی که قیام بیش از هر زمانی از پویایی برخوردار بود.