آرشیو پنج‌شنبه ۲۳‌شهریور ۱۳۹۶، شماره ۲۹۶۲
دیپلماسی
۱۹
نگاه

ایران یا اردن مسئله عراق کدام است؟

دکتر آزاده بابایی نژاد

تنها چند روز پس از بازگشایی گذرگاه کلیدی «طریبیل» بین دو کشور عراق و اردن، کارشکنی دوسویه مقام های بغداد و امان کافی بود تا کامیون های اردنی اجازه ورود به عراق را از دست بدهند. این گذرگاه در میانه سال 2015 و با سیطره داعش بر برخی از مناطق عراق بسته شد. در این میان به باور آگاهان، دولت اردن، ایران را دلیل اصلی بی مهری بغداد به خود ارزیابی می کند و می گوید ایران برای تطمیع و نمک گیرکردن همسایه غرب خود، بازارهای این کشور را از کالاهای ایرانی با قیمت مناسب اشباع کرده و علت اصلی آن نیز وجود لابی قدرتمند هوادار تهران در بدنه و هسته اصلی تصمیم گیری دولت بغداد است که در دوران زمامداری نوری المالکی شکل گرفت. به نوشته روزنامه الغد چاپ اردن، دولت حیدرالعبادی برخلاف اسلاف خود مصمم است با اجرای سیاست «درهای باز به روی همه کشورها» از دادوستد با کشوری ویژه، دوری گزیده و راه تعامل و همکاری با همه را در پیش بگیرد. دیدار اخیر برخی چهره های عراقی با ولیعهد جوان عربستان را می توان در این چارچوب تفسیر کرد.

در برابر این نگاه، موضع مقام های عراقی نیز در برابر سیاست های متزورانه امان، در نوع خود بسیار اهمیت دارد. از یک سو اردن خواهان گسترش همکاری های دوجانبه با دولت عراق است و از سوی دیگر میزبان نشستی است که بنا بر گفته نمایندگان پارلمان عراق، بیش از 300 تروریست، مخالف نظام سیاسی و ثبات عراق وابسته به خانواده صدام حسین در آن شرکت داشته اند.

به گفته کارشناسان ایرانی در سال گذشته انواع کالاهای مصرفی و واسطه ای با حجم صادراتی 6.2 میلیارد دلار به عراق صادر شد که بیشترین کالای صادرشده مربوط به گروه مواد غذایی است که ماست سرآمد محصولات این گروه محسوب می شود. دومین گروه کالایی صادراتی ایران به عراق از نظر ارزش صادرات نیز گروه مصالح ساختمانی است که سرآمد آن کاشی و سرامیک بوده است. در این میان مسئولان تجاری عراق در سازمان توسعه تجارت، مسدودشدن راه های مواصلاتی تجاری عراق با برخی کشورهای همسایه مانند سوریه، اردن و ترکیه را فرصت مضاعفی برای صادرات ایران به این کشور دانسته اند.