امروز، 10 اکتبر را در تقویم جهانی روز جهانی مبارزه علیه حکم اعدام نامیده اند. درباره مجازات اعدام در قوانین ما و در جامعه ما دو نظریه وجود دارد؛ یک نظر معتقد است به اجرای اعدام، هم برای مجازات آن فرد و هم برای تنبه دیگران. عده ای معتقد هستند این مجازات اعدام تا به حال نتوانسته است اثر مثبتی در تنبه افکار دیگران و در آگاهی بخشیدن به دیگران یا تنبیه دیگران داشته باشد. بررسی هرکدام از اینها نیازمند مطالعات عمیق اجتماعی است. افرادی که معتقدند تا به حال مجازات اعدام نتوانسته است در این مورد نتیجه مثبتی بدهد، تا حدودی شاید درست می گویند.

برای اینکه مجازات اعدام ممکن است شخص خاطی را به مجازات رسانده و از بین برده و معدوم کرده باشد؛ ولی در مواردی دیده شده که اثری در جامعه نگذاشته است.

بر عکس، در مواردی هم دیده شده که اثر بسیار مثبتی داشته است، مثل مجازات شخصی به نام «بیجه» که به عنوان یک قاتل سریالی چند سال قبل مرتکب جرائم زیاد و تجاوز همراه با سوزاندن افراد کرده بود و جامعه از این عملی که او انجام داده بود، بسیار متشنج شده بود. حتی زمانی که او را دستگیر کرده بودند نیز وجودش خطرناک بود. با اجرای مجازات اعدام درباره این شخص، جامعه یک مقدار آرامش پیدا کرده و عصبانیت مردم فروکش کرد. یا اخیرا در مجازات شخصی که طفلی را ربوده بود و تجاوز کرده و جسدش را پنهان کرده بود؛ جامعه قدری آرامش پیدا کرد. اما در مواردی دیده شده است که شخصی در 15 یا 16سالگی بر اثر یک نزاع مرتکب قتلی شده است و بعد او را نگه می دارند و می خواهند در 18سالگی به بعد حکم اعدام را که به آن محکوم شده است، اجرا کنند. اینجا مجازات اعدام شاید اثر تنبیهی برای آن فرد داشته باشد اما جامعه منقلب می شود از اینکه یک انسان را در زمانی که اولا رشد فکری نداشته، سنش پایین تر بوده، تکامل پیدا نکرده بوده است و شاید غیرعمد هم بوده است، نگه دارند و بعد در زمان رسیدن به سن قانونی اعدام کنند. این است که بررسی مسئله مجازات اعدام، بررسی ساده ای نیست و شاید من هم موافق هستم با نظر آن اکثریتی که این باعث تنبه جامعه در همه موارد نمی شود. در بعضی موارد باعث شده است ولی در همه موارد، متاسفانه، مجازات اعدام باعث تنبه جامعه نشده است.