آرشیو چهار‌شنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۶، شماره ۳۹۵۵
صفحه اول
۱
سرمقاله

تولدی دوباره

دکتر عالیه شکربیگی

شهر سرپل ذهاب زادگاه من است. با مردمان این شهر احساس همدردی و همدلی می کنم. مردم این دیار کرمانشاه و به خصوص شهرهایی مانند سر پل ذهاب و قصرشیرین و... پیش از این با بحران های دیگری هم روبه رو بوده اند. یکی از پیامدهای جنگ هشت ساله ای که به کشور تحمیل شده بود ویرانی ساختارهای این شهرها بود. اما مردمان این شهرها با دو خصلت عمومی «سخت کوشی» و «امید» موفق شدند از آن بحران عبور کنند، دوباره شهرشان را بسازند و به زندگی بازگردند. حالا در حادثه زلزله دوباره همین مردم با مصیبت ها و مشکلات جدیدی روبه رو شده اند. در بسیاری از خانواده ها پدر و مادر، فرزندان شان را از دست داده اند و در خانواده ای دیگر بچه هایی بازمانده اند که دیگر پدر و مادر ندارند.

در شرایطی که زخم بزرگی به پیکره اجتماعی وارد شده است، تولد یک نوزاد نشانه ای از تولد دوباره این جامعه است. این تولدها می توانند به مثابه نماد و سمبل حیات و جریان داشتن زندگی تلقی شوند و برای لحظه ای هم که شده روح امید را در میان شهروندان زنده نگه دارند. اما آبیاری بذر امید به عوامل دیگری هم بستگی دارد. یکی از مهم ترین عوامل تقویت امید اجتماعی وابسته به تقویت اعتماد اجتماعی میان مردم و همین طور میان مردم و مسوولان است. سرعت بخشیدن به روند امدادرسانی به زلزله زدگان و بهبود کیفیت خدمات رسانی یکی از کارهایی است که مستقیما بر بازسازی اعتماد اجتماعی تاثیر می گذارد. در بستر این اعتماد اجتماعی است که مردمان این شهرها می توانند به مرور زمان از بحران کنونی عبور کنند و به زندگی اجتماعی شان بازگردند. فراهم کردن زمینه مشارکت اجتماعی شهروندان و نهادهای خیریه و تشکل های غیردولتی از سوی دولت یکی دیگر از راهکارهای تقویت اعتماد و امید اجتماعی است. در این چند روز یک بار دیگر دیدیم که فضای اجتماعی ما از چه پتانسیل بالایی برای همدلی با آسیب دیدگان برخوردار است. اما متاسفانه این پتانسیل فوق العاده منجر به هم افزایی نمی شود و حرکت ها بیشتر در بستر تصمیمات جزیره ای باقی می مانند. تشکل های غیردولتی باید بتوانند به نهاد واسط میان دولت و مردم به التیام زخم های روحی و جسمی ناشی از زلزله کمک کنند. این کمک ها می تواند هم از بروز آسیب های اجتماعی ناشی از حوادث طبیعی بکاهد و هم اینکه منجر به کوتاه تر شدن زمان بازگشت شهرها به وضعیت عادی شان شود. بروز آسیب هایی مانند خودکشی یا افسردگی و... به عنوان پیامدهای حوادث طبیعی قابل پیش بینی است. اما اگر اهتمام مردمی برای یاری رساندن به مردم، در مسیر مناسبی هدایت شود می توان با ایجاد بسترهایی مثل ارایه مشاوره های علمی و آموزشی از شدت یافتن آسیب ها پیشگیری کرد. امیدوارم این حادثه در عین حال بستری باشد برای آنکه امر آینده نگری در ساختار اجتماعی جدی گرفته شود. جامعه شناس