اگر بتوانیم یک نویسنده را محصول تاریخ و زمانه خویش بدانیم، آنگاه سرگذشت عباس اقبال آشتیانی که 10 سال پیش از انقلاب مشروطیت به دنیا آمد و دو سال بعد از کودتای 28 مرداد در رم درگذشت، برایمان قابل تامل خواهد بود. عباس اقبال آشتیانی باوجود اینکه بیشتر به عنوان یک تاریخ نگار شناخته شده است و تاریخ مفصل مغول او یکی از بهترین آثار در این زمینه است، نسبت به مسائل روز بی تفاوت نبود و هیچگاه تعمق در مسائل تخصصی، او را از مشکلات روز فرهنگی بیگانه نساخت و سرمقاله های او که از قضا با عنوان «مسائل روز» در مجله یادگار منتشر می شد دریچه ای نو بر فضای فکری دهه بیست باز می کرد. عجیب نیست که برخی از جمله مرحوم