آرشیو دوشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۶، شماره ۴۹۸۶
صفحه آخر
۲۰

ابرماه یا یک شب مهتاب معمولی؟

سپیده شعرباف

گرچه با شنیدن نام ابرماه این تصور به وجود می آید که باید در انتظار دیدن پدیدهای عجیب و متفاوت در آسمان باشیم، اما واقعیت با آنچه می خوانیم و حتی با توضیح علمی قضیه کمی تفاوت دارد. ماه به طور متوسط 384 هزار کیلومتر از زمین فاصله دارد و به دلیل داشتن مدار بیضی شکل در گردش به دور زمین، زمان هایی از سال نزدیک تر به زمین و زمان هایی در فاصله دورتر از سیاره مادر (زمین) قرار می گیرد.

ماه در نزدیک ترین حالت به زمین که به آن حضیض مداری گفته می شود، 357 هزار کیلومتر و در دورترین حالت که به آن نقطه اوج مداری گفته می شود، 406 هزار کیلومتر تا مرکز زمین فاصله دارد.

با یک محاسبه ساده ریاضی به این نتیجه میرسیم که ماه در نزدیک ترین فاصله از زمین حدود 14 درصد نسبت به دورترین فاصله آن، بزرگ تر دیده می شود. بنابراین هنگام مشاهده ابرماه نمی توان انتظار دیدن صحنه ای فراتر از انتظار داشت و هر ماه نیز ماه بدر (ماه کامل) با قرارگیری ماه در نزدیک ترین فاصله به زمین همزمان نمی شود. اما چرا گاهی بحث ابرماه بیشتر مطرح و گفته می شود با ابرماه متفاوتی روبه رو هستیم؟

ابرماه و در واقع رسیدن ماه به نزدیک ترین فاصله از زمین در هر زمان از سال ممکن است رخ دهد، اما اگر این پدیده در فصل زمستان اتفاق بیفتد، اندازه ظاهری ابرماه درصد بسیار کمی بزرگ تر از زمان های دیگر سال می شود. دلیل این رخداد این است که زمین در زمستان به خورشید نزدیک تر و ماه هم تحت تاثیر جاذبه خورشید به زمین نزدیکتر می شود.

با این حال موضوع مهم این است که در چنین شرایطی باز هم نمی توان انتظار دیدن ابرماه را به معنای ماه بزرگ در آسمان شب داشت. در آخر باید یادآور شد این پدیده به قدری عادی است که حتی منجمان نیز امشب برنامه ویژه ای برای رصد آن ندارند و این شب را مثل همه شب های دیگر که ماه بدر در آسمان است، به صبح می رسانند.