آرشیو یک‌شنبه ۱۷ دی ۱۳۹۶، شماره ۳۹۹۵
صفحه آخر
۱۶
در همین حوالی

امروز روز خواجوی کرمانی است

شاعری که دنبال حرف روز بود

علی اصغر محمدخانی

سال گذشته و در همین روزها نام خواجوی کرمانی برای اولین بار در تقویم ثبت شد و حالا در آستانه سال اول این ثبت مهم، کرمانی ها در تدارک برنامه و همایشی برای این شاعر هم محلی هستند. خواجوی کرمانی، شاعری است که در سده هفتم به دنیا آمده و در قرن هشتم هم از دنیا رفت. خواجوی کرمانی تمام جوانی را در سیر و سفر بود. او در سلطانیه به درگاه ایلخانان پیوست و برای مدتی هم در شیراز زندگی کرد. خواجوی کرمانی در ادبیات ایران به «نخلبند شعرا» معروف است: چرا که تلاش می کرد تا شیوه های مختلف شعرای دیگر را تقلید کند و همین تقلید باعث شد تا این لقب به او اعطا شود. به طور مثال مثنوی «روضه الانوار» نه تنها در وزن بلکه در اسلوب شعری تقلیدی از «مخزن الاسرار» است و «گل و نوروز» به پیروی از خسرو و شیرین است و «همای و همایون» به شیوه اسکندرنامه است اما اگر به مسیری که این شاعر طی کرده نگاهی بیندازیم. متوجه می شویم که تسلط خواجو به ادبیات کهن از روحیه برتری جویی و قدرت طلبی او حکایت دارد. خواجوی کرمانی در آثارش در تلاش است تا برگذشتگان خود غلبه کند و حرف روز و روزگار تازه را بزند. تنوع آثار او نشان می دهد که با روزگار خود دایم در تعامل است و بنابر مناسبت دوست دارد از هرنوع و قالبی سخن بگوید. خواجوی کرمانی زبان دان است و هم به فارسی و هم عربی شعر دارد. او تسلط کافی به علوم و معارف دارد و مبارزه طلبی است که ادعای برتری از دیگران دارد و مدام در تلاش برای طبع آزمایی و خود را به رخ دیگران کشیدن است. در کنار تمام اینها، این شاعر کرمانی ادبیات سیاسی متفاوتی نسبت به شاعرانی مانند حافظ دارد و با قدرت در شعرهایش حاضر می شود. خواجوی کرمانی نقشی مهم در حفاظت از ادبیات کهن دارد و با این روایت کوتاه می شود او را در رده کوه های استوار تاریخ ادبیات ایران قرار داد و هرسال در هفدمین روز زمستان، یادی از او کرد.