حاکمان در زمان معزولی

همه شبلی و بایزید شوند

مابقی سخن حکیم البته تلخ است و حاوی این نکته که اگر دوباره به همین حاکمان معزول فرصت داده شود دیگر بار چنان کنند که پیش از این می کردند. با بخش دوم سخن حکیم فعلا کاری نداریم. بالاخره انسان با نسیان همزاد است و مدام در ساحت غفلت از خویش به سر می برد اما چگونه می توان حاکمان را از خلق و خوی شمر و یزید دور کرد و به شبلی و بایزید نزدیک؟ آیا چاره ای جز عزل آنان وجود ندارد؟ در این سال ها کم نبوده اند حاکمانی که در زمان معزولی بالکل چهره دیگری از خود به نمایش گذاشتند. اصلا یکی از دلایلی که بسیاری از چهره های موسوم به چپ در ایران پس از انقلاب از گریبان اصلاح طلبی سر برآوردند همین موهبت زمان معزولی بود. به تعبیری توفیق اجباری نصیب آنها شد تا در زمان معزولی با مردم کوچه و خیابان بیشتر نشست و برخاست داشته باشند. تا فرصتی برای خواندن و اندیشیدن و تامل بیابند تا بتوانند اندکی از تبختر و تفرعن حاکمان فاصله بگیرند. البته این توفیق فقط نصیب سیاستمداران چپ رو نشده. در میان راستگرایان هم بوده اند کسانی که این توفیق اجباری سبب فلاح و رستگاری شان شده. از قدیمی ها چند نفری را می شناسم که اندکی فاصله گرفتن از سیاست به معنای معمول و مرسوم کلمه سرنوشت سیاسی شان را به کلی دگرگون ساخته و از جدیدی ها عزت الله ضرغامی که دارد به شبلی و بایزید نزدیک می شود. جسارت و صداقت این روزهای آقای ضرغامی را باید به فال نیک گرفت و آن را از مواهب زمان معزولی دانست و اما پرسش سهمگین این است: آیا برای رسیدن به حداقلی از انصاف و عدالت تنها راه، عزل حاکمان است؟ متاسفانه در سرزمین ما چاره ای جز این نیست. یعنی مادامی که حاکمان به هیچ کس پاسخگو نباشند در، بر همین پاشنه خواهد چرخید، مگر اینکه نهادهای نظارتی همواره همچون شمشیر داموکلس بر فراز سر حاکمان در پرواز باشند تا اگر خطایی از آنان سر زد، بلافاصله آنها را عزل کنند.