آرشیو دو‌شنبه ۲۵ دی ۱۳۹۶، شماره ۴۲۴۲
صفحه اول
۱
سرمقاله

وجدان آسوده!

دکتر پویا جبل عاملی

می گویند هنری پولسون، وزیر اسبق خزانه داری آمریکا، در اوج بحران مالی سال 2008 و زمانی که لمان برادرز اعلام ورشکستگی کرد، از شدت ناراحتی دچار بی خوابی شد. او نمی توانست بار سقوط چهارمین بانک بزرگ سرمایه گذاری در آمریکا را تاب آورد و از آینده نامطمئن بازار مالی وحشت زده بود. اگر اقتصاد آمریکا با وجود گستردگی بحران مالی، دچار رکود بزرگ نشد و راه بهبود در پی گرفت، حس مسوولیت پذیری تصمیم گیرانش بود.

پولسون هم می توانست با خیال راحت بخوابد و بگوید، آنچه رخ داده به دلیل باز کردن دست بانک ها در عقد قراردادهای رهنی و ایجاد اوراق بهادار بر مبنای آن و مقررات زدایی بوده که بیش از دو دهه سابقه داشته و او عاملش نبوده است. یا اگر می خواست نشان دهد به عنوان وزیر خزانه داری بر مساله اشراف دارد، یک سخنرانی تمام عیار از علت مساله بیان کند و قول هایی بدهد و وجدانش را آرام کند؛ اما این کاری نبود که از وزیر خزانه داری انتظار می رفت. هر عاملی هم که موجب بحران بود، از مسوولیت پولسون کم نمی کرد و او باید مانع بحران می شد.

نمی گوییم مسوولان نخوابند؛ اما وقتی خود می گویند اقتصاد ایران دچار ابرچالش هاست، چه کسی باید این ابرچالش ها را مرتفع سازد؟ باقی ماندن بر مسند فلان وزارتخانه، به این معناست که صاحب آن، ایمان دارد می تواند مشکلات را برطرف کند و در جهت اصلاح امور گام بردارد. البته شاید تلقی ما از اصلاح، با آنچه مسوولان در ذهن دارند متفاوت باشد. شاید آنان بر این نظرند که اگر وضعیت را بدتر نکنند، حق داشتن کرسی مسوولیت را دارند؛ اما این برداشت فی نفسه اشتباه است؛ زیرا از یکسو روند تحولات چالش ها، ایستا نیست و به مرور زمان مشکل عمیق تر می شود و هم از سوی دیگر، رای دهندگان به امید تغییر، به ریاست محترم جمهوری رای داده اند، نه باقی ماندن در وضعیت موجود.

چه بسیار بهانه و دلیل که می توان اقامه کرد تا مشخص شود، مسوول امروز واقعا مسوول مشکلات حوزه کاری اش نیست. ما همگی از این دلایل آگاهی داریم و همگی به عمق و پیچیدگی مسائل اقتصادی - سیاسی این کشور باور داریم؛ اما از کسی که مسوولیتی را پذیرفته است، انتظار داریم تا زمانی که بر مسند است برای اصلاح امور بجنگد. اصلاحات اقتصادی امروز نیازمند افرادی است که تا به نتیجه نرسیدن اصلاح، خواب بر چشم نگیرند. آنانی که بودن در مسند را برای جنگیدن هر روزه در راستای تحقق اصلاح اقتصادی، بخواهند و وجدانشان وقتی می دانند دیگر بودنشان تغییری ایجاد نمی کند، چنان دردمند باشد که برای آسودگی اش، با جان و دل حاضر به تحویل دادن مسوولیت باشند. بارها گفته ایم، سیل مسائل اقتصادی آن چنان نزدیک شده است که اگر اصلاح صورت نگیرد، حتی معلوم نیست، این دوره دولت نیز به سلامتی طی شود و اگر این گونه است، دولت نیازمند مبارزانی است که برای نجات اقتصاد، روز و شب نداشته باشند. به راستی دولت چند مبارز دارد؟