ایرانیان دوره های دور، جهان را با خود یگانه می دیدند، در جهان و با جهان می زیستند. در این بین اصل مهم آشتی بر روابط انسان ایرانی و جهان حاکمیت داشت. این یگانگی در دوره دیگر آرام آرام تغییر می کند و به دو گانگی، البته نه به مفهوم تقابلی، بلکه به قرینگی در می رسد و این در نهایت در زرتشت است که قوام می یابد و تا حدود بسیاری، با تغییرات و تعدیلاتی که صورت می گیرد، دو جهان خیر و شر به شکل تقابلی نمایانده می شوند. این است که جدای جهان تقابلی در دیدگاه ایرانی، جهان قرینگی نیز حائز اهمیت است. این مطلب در شهرسازی و خیابان بندی، در نقاشی، در باغ های ایرانی، در گلدسته های مساجد و در شمع طرفین آیینه...