ما مشکل پیشاتکنولوژی در کشور داریم و آن هم فرهنگ شفاهی است. از آنجایی که فرهنگ ما شفاهی است، خیلی با مطبوعات مانوس نبوده ایم و اگر خوب نگاه کنیم تیراژ کتاب های مان هم خیلی بالا نبوده است. نه این دوره که تیراژ کتاب ها افت کرده، قبل از این هم تیراژها خیلی دندان گیر نبوده است. اگر در اروپا، امریکا یا ژاپن تیراژ کتاب ها میلیونی بوده است، در ایران تیراژ در بهترین حالت صد هزارتا بوده. حالا که تیراژ در دنیا کاهش پیدا کرده، در ایران کاهش شدیدتری داشته است. یک مشکل اساسی که ما داشتیم، فرهنگ شفاهی بوده و تازه تکنولوژی آمده و مشکلی به مشکل قبلی اضافه کرده است. آن هم اینکه فرد به جای اینکه بخواهد برود از دکه روزنامه بگیرد یا منتظر باشد که سیستم اشتراک برایش روزنامه بیاورد، با همان گوشی که در دست دارد از طریق شبکه های اجتماعی یا ورود به سایت روزنامه ها یا سایت های خبری به مطالب مورد نظرش دسترسی پیدا می کند. البته مساله توزیع در کشور ما درد درازدامنی است. سیستم توزیع ما سنتی است و این سیستم سنتی اجازه نمی دهد که روزنامه ها و رسانه های چاپی به موقع دست مخاطب برسند و به خصوص در تهران دکه ها به شکلی است که اگر فردی بخواهد پارک کند و روزنامه بخرد، باید به زحمت جای پارک پیدا کند و حتی با جریمه خودرو هم مواجه می شود، به همین دلیل ترجیح می دهد که اصلا پیاده نشود. مگر اینکه خیلی علاقه مند باشد یا ناچار به خرید از دکه باشد. کاری که ما در این دوره باید انجام دهیم این است که حتما بحث اشتراک را جدی بگیریم. البته نه به آن شکلی که معاونت مطبوعاتی ارشاد شروع کرد و متاسفانه فاجعه ای در بحث یارانه ها درست کرد و تمام یارانه را به سیستم اشتراک اختصاص داد و نه تنها اشتراک اجرا نشد بلکه به همان روزنامه های موجود که تیراژ یا مخاطبی داشتند، آسیب زد. بنابراین اگر دنبال این هستیم که روزنامه صبح سر میز صبحانه دست مخاطب باشد، باید حتما خود رسانه ها اقدام کنند. هی نباید بگوییم دولت، دولت. خود مدیران رسانه ها می توانند دور هم جمع شوند و صنف مدیریت رسانه ای ایجاد کنند و از رهگذر آن سیستم اشتراک، توزیع و بقیه مسائل شان را مدیریت کنند.