چرا اقتصاد ما دچار بیماری ارزی شده است؟ برای شناخت این بیماری، باید بدانیم پول خارجی با پول ملی چه نوع ارتباطی دارد و این دو چگونه در جامعه فعالیت و با چه فرایندی گردش می کنند؟ شاید بیان یک مثال بتواند به درک عمومی موضوع کمک کند. فرض کنید بخش خصوصی کالایی مانند زعفران را صادر کرده است. طبق مقررات بین المللی خریدار خارجی معادل پولی آن را فرضا به دلار باید از طریق نظام بانکی به فروشنده ایرانی انتقال دهد، بنابراین معادل دلاری کالای صادراتی در بخش دارایی های ترازنامه بانک مرکزی می نشیند. سپس بانک مرکزی به صادرکننده در بخش بدهی های ترازنامه، بدهی خود به صادرکننده را ثبت می کند.