آرشیو پنجشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۷، شماره ۶۷۸۲
ماه مهر
۱۱
آینه

سایه روشن شخصیت وحیات بزرگترین صحابه پیامبر -1

سلمان، خضر دوران خود

سهراب گنجی مراد

ماه مبارک رمضان و پاکی و نورانیت حاصل از آن، فرصت بسیار مناسبی برای بیان مسائل اخلاقی و مذهبی است: تفسیر قرآن، سیره نبوی و ائمه اطهار و بررسی زندگانی اصحاب پیامبر و ائمه. در این میان جناب سلمان: شاگرد اول مکتب محمدی، علوی و فاطمی به دلایل متعددی مقام خاص و ویژه ای دارد. متاسفانه در کشور ما بسیار کم به این شخصیت بزرگ و استثنایی پرداخته شده است. یکی از دلایل کمتر پرداخته شده به او، پیچیدگی های شخصیت ایشان است، همین امر باعث شده که در میان آثار بسیار معدود راجع به او، نتوانیم به اثری جامع و خوب اشاره کنیم. با سه اثری که در میان سایر آثار راجع به ایشان، بر دیگر آثار برتری دارند در مطالب آتی آشنا خواهیم شد. غلو و تقصیر، بزرگ نمایی و کوچک شمردن از موانع بزرگ درک این شخصیت بزرگ است. عده ای آنقدر در بزرگ نمایی سلمان راه افراط پیموده اند که او را معلم پیامبر اکرم(ص) شمرده اند: مربی پیامبر آخر زمان و خاتم الانبیاء؛ و غلوهای متعدد دیگری که چهره ایشان را مخدوش کرده است. عده ای دیگر خودآگاه و ناخودآگاه به پیچیدگی های شخصیت باطنی او توجه نکرده و در درک شخصیتش دچار قصور و کوتاهی شده اند؛ یکی از بارزترین آنها بی توجهی به نقش سلمان در مسلمان و شیعه شدن ماست: حکومت 19 ساله سلمان در مدائن و تربیت هموطنان خود، که در پایتخت 700 ساله ساسانیان زندگی می کرده اند. رهبری 19 ساله شاگرد اول مکتب محمدی و علوی مساله کوچکی نیست. جهان اسلام در آن زمان، بعد از پیامبر(ص) و امام علی(ع)، رهبری چنین شایسته را به خود ندیده است. با عدم توجه به این مساله فوق العاده مهم، بحث شمشیر اعراب در اسلام آوردن ایرانیان مطرح می شود.

نام سلمان در ذهن ما با سه مساله پیوند خورده است:

واقعه استثنایی: «منا اهل البیت» خواندن سلمان از سوی پیامبر اکرم(ص) - پیشنهاد حفر خندق در جنگ خندق - حمایت بی حد و حصر سلمان از امام علی بعد از رحلت پیامبر(ص) که در شماره بعد به آنها می پردازیم.