آرشیو پنجشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۷، شماره ۴۳۴۲
باشگاه اقتصاددانان
۵

تداوم حضور شرکت های خارجی در ایران

احسان آذری نیا

در هفته های اخیر یعنی از زمانی که ترامپ اعلام کرد از پیمان هسته ای ایران خارج می شود و تحریم های سختگیرانه علیه این کشور اعمال می کند، شرکت های خارجی فعال در ایران که با آمریکا ارتباط های گسترده مالی یا تجاری دارند مشغول بررسی وضعیت پدید آمده هستند. آمریکا به این شرکت ها اعلام کرده اگر در ایران باقی بمانند بازار آمریکا را از دست خواهند داد و نخواهند توانست از نظام مالی آمریکا استفاده کنند.

سه کشور اروپایی امضا کننده توافق هسته ای با ایران یعنی انگلستان، فرانسه و آلمان، در هفته های اخیر بارها تاکید کرده اند مادامی که ایران به این پیمان پایبند باشد آنها نیز به آن پایبند خواهند بود؛ اما به نظر می رسد سه کشور یاد شده تصمیم گیری درباره ماندن یا ترک ایران را به خود شرکت های اروپایی واگذار کرده اند. برخی کارشناسان معتقدند اتحادیه اروپا ابزارهای لازم برای حفاظت از شرکت های خود در برابر تحریم های آمریکا را در اختیار دارد. در هر حال پیش بینی شده شرکت های بزرگ به ویژه شرکت های نفتی اروپا، ایران را ترک خواهند کرد.

البته بسیاری از شرکت های خارجی فعال در ایران می توانند به فعالیت خود ادامه دهند؛ زیرا یا ارتباط مالی با آمریکا ندارند یا کالاها و خدمات شان مشمول تحریم های آمریکا نیست.

یک نکته مهم، سودی است که چین از وضعیت به وجودآمده کسب خواهد کرد. شرکت های چینی در سه دهه اخیر فعالیت های گسترده در ایران داشته اند و آماده اند با خروج شرکت های اروپایی از ایران، جای آنها را در بخش های مختلف اقتصاد این کشور پر کنند. وزارت دارایی آمریکا به شرکت های خارجی فعال در ایران 90 روز فرصت داده فعالیت خود در ایران را کاهش دهند. شرکت های نفتی 180 روز برای خروج از ایران فرصت دارند. برخی تحلیلگران معتقدند مقامات آمریکایی امیدوارند فشارها سبب شود ایران با خواسته های واشنگتن موافقت کند؛ اما احتمال این امر تقریبا صفر است.