آرشیو شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۷، شماره ۵۱۲۱
دانش
۱۳
جام آسمان

پیشنهاد نجومی ما برای امشب شما

ملاقات با زهره زیر سایه مشتری

کاظم کوکرم

با وجود این که ماجرای رصد و زیرنظرگرفتن جابه جایی خورشید، ماه و پنج سیاره عطارد و زهره و مریخ و مشتری و زحل به درازای تاریخ بشر و حتی قبل از آن می رسد، بیشتر مردم از این که بشنوند مثلا امشب می توانند دو سیاره درخشان منظومه شمسی یعنی زهره و مشتری را با چشم غیرمسلح و بدون هیچ تلسکوپی در آسمان ببینند تعجب می کنند. مثال کاملا واقعی بود! همین امشب، بلافاصله پس از غروب خورشید می توانید سیاره زهره را در افق مغرب (همان سمتی که خورشید غروب می کند)، همچون ستاره درخشانی بر فراز افق ببینید. در واقع زهره آن قدر پر نور هست که با اطمینان به شما بگویم امشب وقتی رفتید پشت بام، پرنورترین جرم درخشانی که در مغرب آسمان دیدید سیاره زهره است و در درستی رصد خود شک نکنید.

سیاره زهره، تقریبا هم اندازه زمین است و وقتی امشب نگاهش می کنید حدود 189 میلیون کیلومتر با شما فاصله دارد. علت درخشش زیبای زهره، بازتاب شدید نور خورشید از لایه های ضخیم ابرهای دی اکسید کرنی است که دورادور این سیاره را احاطه کرده است. زهره امشب در صورت فلکی جوزا قرار دارد و از این رو کمی بالاتر از آن احتمالا بتوانید دو ستاره نسبتا درخشان کاستور (سمت راست) و پلوکس (سمت چپ) را که از نظر روشنایی شبیه به هم بوده و با سیاره زهره شکل یک مثلث را می سازند تشخیص دهید. احتمالا طالع بینان تعابیر عجیب و غریبی برای این وضع نجومی داشته باشند، اما از نظر علم این فقط موقعیتی است که ما از زمین از اجرام فضایی می بینیم.

اما در همان لحظه که مسحور تماشای درخشش شاعرانه سیاره زهره هستید، برگردید و پشت سرتان را هم در افق مشرق نگاه کنید. در آن سوی آسمان جرمی درخشان با روشنایی اندکی ضعیف تر نسبت به زهره خودنمایی می کند. این سیاره مشتری، بزرگ ترین سیاره منظومه شمسی است که از فاصله 672 میلیون کیلومتری شما نور خورشید را بازتاب کرده و این گونه زیبا در آسمان آکنده از آلودگی نوری و غبار شهرها جلوه گری می کند.

وقتی غرق تماشای زهره و مشتری هستید به این فکر کنید که نور در هر ثانیه 300هزار کیلومتر را طی می کند. با توجه به فواصلی که برای زهره و مشتری گفته شد، فوتون های نوری که امشب از مشتری و زهره وارد چشم شما می شود، هر کدام چه مدت در راه بوده اند؟!