آنها (مشرکان) بیشترشان فقط پیرو گمانند، در حالی که گمان برای (شناخت) کافی نیست، البته خدا به آنچه می کنند داناست. / آیات 36 سوره یونس

واژه ظن که در آیه فوق آمده 69 بار و در 33 سوره در قرآن مورد استفاده قرار گرفته که لازم است توضیحی در مورد آن آورده شود.

الف -در این آیه تاکید بر این است که نباید اساس تفکری بر گمان و ظن باشد.

و در آیاتی از قرآن نیز این موضوع به بیانی دیگر آورده شده که علم باید مبنای اعتقاد و تفکرات انسان باشد نه حدس و گمان مانند:

و چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن، زیرا گوش و چشم و قلب، همه مورد پرسش واقع خواهند شد./ آیه 36سوره اسرا

ب- مفهوم عدم پیروی از گمان در تعدادی دیگر از آیات و به بیانی دیگر آورده شده است. مانند:

1- و گفتند: «غیر از زندگانی دنیای ما(چیز دیگری) نیست؛ می میریم و زنده می شویم و ما را جز طبیعت هلاک نمی کند.» ولی به این (مطلب) هیچ دانشی ندارند(و)جز (از) گمان پیروی نمی کنند. / آیه 24 سوره جائیه

2 -آگاه باش، تمام کسانی که در آسمان ها و در زمین است از آن خداست. و کسانی که غیر از خدا شریکانی را می خوانند و (از آنها)پیروی می کنند. اینان جز از گمان پیروی نمی کنند و فقط حدس می زنند. / آیه 66 سوره یونس

ج- البته در برخی آیات قرآن کلمه ظن با مفهوم مثبت استفاده شده و به نوعی به عنوان حسن ظن و یقین معنی می دهد مانند:

«...آنها کسانی هستند که می دانند دیدارکننده پروردگار خویشند و به سوی او بازمی گردند.» / آیه46 سوره بقره

د-سنایی در شعری حتی عملکرد شیطان را نیز به ظن و گمان او نسبت می دهد

در لوح خوانده ام که یکی لعنتی شود / بودم گمان به هر کس و بر خود گمان نبود

آدم ز خاک بود من از نور پاک او / گفتم یگانه من بوم و او یگانه بود

گفتند مالکان که نکردی تو سجده ای / چون کردمی که با منش این در میانه بود

جانا بیا و تکیه به طاعات خود مکن / کاین بیت بهر بینش اهل زمانه بود